Een uitdrukking die uit het Engels komt maar in onze contreien weinig populair lijkt. Ik zal onmiddellijk starten met democratie.
Het Nederlandse woord stamt af van de Griekse woorden δῆμος (dèmos), "volk" en κρατέω (krateo), "heersen, regeren" en betekent dus letterlijk "volksheerschappij". [wiki]
Deze website heeft een mooie verklaring gevonden die volledig voldoet aan de illusie van controle maar toch verschillende addertjes onder het gras heeft.
We gaan van start met Ellen Langer (het mag al niet verbazen dat er geen Nederlandstalige wiki-pagina bestaat). Ze behaalde haar bachelor in Psychologie aan de NYU en haar PhD in Sociale en Klinische Psychologie aan Yale in 1974. Een jaar later publiceerde ze haar studie over de illusie van controle. In praktisch alle daaropvolgende studies zal je verwijzingen vinden naar Langer's studies uit '75. Als vrouw zal ze het niet gemakkelijk hebben gehad, zeker in die tijden, het duurde zes jaar voor ze benoemd werd tot professor aan Harvard. Ze blijkt een grote bijdrage geleverd te hebben aan de psychologische wereld. Een studie wees uit dat obesiteit verminderde of ingeperkt werd als de activiteiten van kamermeisjes benoemd werden als 'exercise' (oefening/lichaamsbeweging) in plaats van 'labor' (werk/arbeid). Het was hier niet mijn bedoeling om aan te tonen dat woorden een enorme impact hebben, maar als bijkomende raad, kies ze zorgvuldig als u uw mening geeft.
Democratie en illusie van controle
Een kleine inleiding door De Morgen, dit artikel houdt al aardig in waar ik eigenlijk heen wil. Mocht het artikel te lang, saai of wat dan ook bevonden worden, beperkt je dan tot de quotes (rechts uitgelijnd en rood gekleurd). Een schenenstamper die alles onderuit haalt zonder zelf een plan te hebben, kan de machtigste man op aarde worden. Farage die wat foutieve informatie op de Britten loslaat waardoor ze toestemmen voor de Brexit, en vervolgens zegt hij doodleuk dat zijn werk erop zit. Goed mogelijk voor een consultant e.d. maar een politieker die alleen maar aantoont dat je een heel volk kan misleiden, is misdadig. Soit, Trump's beleid en campagne noch de exploten van UKIP en Farage doen er eigenlijk niet toe. Je moet al lang niet meer de populairste zijn, de juiste tactieken hier en daar toepassen,... Dichterbij huis hebben we gelijkaardige voorbeelden, de populairste wordt geen burgemeester en in een ander geval wordt er een schutkring ingesteld (beter gekend als een cordon sanitaire). Ik ga geen oordelen vellen over de correctheid van zo'n cordon sanitaire, feit is wel dat de burger toendertijd anti-politiek was en de betreffende oppositiepartij vooral deed waar ze goed in was, oppositie voeren. In de VS en in het VK mogen gevaarlijke lieden blijkbaar wel zware verantwoordelijkheden dragen.
Maar waarom gaan we nog naar de stembus? De opkomstplicht afschaffen gaat weer andere problemen met zich meebrengen. Vooral als je weet hoe een mens de neiging heeft om de wet te omzeilen, toegegeven, eerst en vooral via legale manieren, maar vooral om hiaten in de wetgeving te benutten. Het kan toch ook niet de bedoeling zijn om de stem van het volk te negeren of te onderdrukken? Anderzijds is een cordon sanitaire vooral om de bevolking te behoeden, het stelt opnieuw een beperking in tegen wat het volk wil. In tijden dat het volk zich al niet meer kan vereenzelvigen met politici, is democratie wel een heel vaag begrip geworden. Als diezelfde politici met de regelmaat van de klok in het nieuws komen met hun graaipolitiek, afscheidspremies, ontslagvergoedingen, etc die buitenproportioneel zijn, is het hek helemaal van de dam. Als burgemeesters en schepenen daarenboven werkeloosheidsuitkeringen ontvangen, lijkt me ook overdreven. De nobele intenties ten spijt om het volk te dienen, worden compleet tenietgedaan. De mensen die in de politiek zitten, behoren grotendeel tot de elite van de maatschappij (dokters, notarissen, etc); al scheer ik nu mogelijk teveel over dezelfde kam en het een iets te oude kijk op voornamelijk gemeentepolitiek. Als je een job aanneemt die niet te combineren valt met je huidige job, neem je die ofwel niet aan of je zegt je andere baan op, simpel. In de politiek hebben ze echter premies, etc voor alles en nog wat. In de politiek gaan en verkozen geraken lijkt wel een lucratieve bedoeling. En dan komen we bij een volgende knellend schoentje. Een zekere komiek zei het al eens over de Amerikaanse politiekers, dat ze beter een jasje zouden dragen zoals de racepiloten, waarbij al hun sponsors vermeld staan. Op die manier zie je onmiddellijk welke belangen ze werkelijk verdedigen in plaats van die van het volk. Tegenwoordig hebben de multinationals en leidinggevende bedrijven hun bataljon aan politici die ze financieren.
'Kiezers kunnen wel van regering veranderen, maar niet meer van beleid'
Tja, dat wordt wel heel pijnlijk duidelijk. Ik ken te weinig over de materie aangaande Obamacare en Trumpcare, maar je voorganger zijn werk overboord gooien om je nieuwe binnen enkele maanden op poten te krijgen, is vrij omslachtig. Om nog maar te zwijgen van de tientallen miljoenen mensen die plots geen ziekteverzekering meer hebben. Maar de politiek behartigt de wensen van zijn volk. Yeah right!
Hmm, het moge duidelijk zijn dat ik problemen heb met controle. Als iets buiten mijn controle valt en door allerhande procedure vertraging oploopt of via avenuetjes gaat die eigenlijk niet horen, raak ik gefrustreerd. Bij de politiek leg ik me ondertussen bijna neer. Ik wil maar zeggen dat het al lang niet meer de stem van het volk is. Al te vaak verkiezen ze de zijde van de grote bedrijven. Als je dan ook nog geconfronteerd wordt met het feit dat de rijkste families (inclusief hun bedrijven) miljoenen of zijn het miljarden aan belastingen ontduiken, en daardoor tekorten opnieuw bij het gewone volk verhaalt worden, zou iedereen moeten doen steigeren. Maar blijkbaar komen ze hier ook mee weg. Ik vergelijk zo'n situatie met een verwende peuter/kleuter, die hebben ook snel genoeg door hoe ze kunnen verkrijgen wat ze willen, of ze passen hun strategieën aan.
Ik zou het hele gedoe met geld me niet eens aantrekken als ik een deftige levenskwaliteit had. Maar ook wordt er steeds als eerste bespaard op zorg en educatie. Net de categorieën die bepalen hoe humaan een volk is. De jeugd en de zwakkeren van de maatschappij. Als zij het echter als eersten moeten ontgelden, hoe ga je dan een deftige basis creëren voor de toekomst? Door enkele verwende rijkeluiszoontjes/-dochtertjes die amper weten wat leven echt is, in de politiek te laten belanden? Pff, ik ga het hierbij houden...
De illusie van controle wordt trouwens ook toegepast in de supermarkt. Het zal geen publiek geheim zijn maar veel producten zijn allemaal hetzelfde maar in een andere verpakking. Jawel, ik heb tijdens interimwerk zulke praktijken meegemaakt. Achja, niet alleen in de supermarkt, je krijgt er dagelijks overal mee te maken. Je krijgt de illusie dat je zelf je zaken onder controle hebt. Maar in hoeverre is dat werkelijk zo? Denk er maar eens over na. Houd rekening met je inkomsten, je directe omgeving, verkeer (steek maar eens zonder te kijken een zebrapad over, nee, echt niet proberen!), de menselijkheid van je medemens (hier kan iedereen wel een boek over schrijven, me dunkt, maar niemand die zichzelf afvraagt hoe hij/zij zich opstelt tegenover anderen/onbekenden).
Voor een maandag kan dit volstaan. Tijd voor een digestiefje na al dit food for thought!
|