Wanneer mag, of moet, men zich tot de ouderen rekenen? Na zn vijftigste? Koenen verlegt de grens wat naar boven. Voor dit woordenboek geldt iemand pas vanaf ca. 55 jaar als oudere. Velen doen er nog tien jaar bij: in de recente discussie over de AOW duikt ouderen vaak op als synoniem van 65-plussers en gepensioneerden.
Daar zal Van Dale het mee eens zijn. De laatste edities scheren het woord ouderen niet alleen met senioren over één kam, maar ook met ouden van dagen en bejaarden en een bejaarde is met name iemand die ouder dan 65 jaar is.
Wie niet in de wieg gesmoord is, kan zich een tijd herinneren waarin bejaarde, oudere en senior nog ongebruikelijk of onbekend waren als algemeen etiket voor een individu op leeftijd. In Van Dale verschenen ze als zodanig pas na en deels ver na de Tweede Wereldoorlog. De opkomst van deze verkwikkelijker alternatieven voor grijsaard, oude van dagen en bes(je) zal wel deels zijn verklaring vinden in de vergrijzing oftewel de opschuiving van de gemiddelde leeftijd naar die der grijsaards. Zo althans werd het in 1976 gedefinieerd door de eerste hoofdredacteur van Van Dale die vergrijzing signaleerde, Kruyskamp.
Grijsaards heeft inmiddels veel terrein verloren, onder andere aan synoniemen die bij jongere gebruikers niet bepaald een vooruitziende blik verraden: gerontos, badmutsenclub, spatader-, rimpel- en rollatorbrigade.
Grijs gebleven zijn de bejaarden als grijze macht, grijze markt, grijze golf en ook een bedenksel van wie niet verder kijken dan hun jeugd lang of kort is grijze plaag.
Daar heeft Bram Peper onlangs grijze horde aan toegevoegd. Deze horde zou in opstand kunnen komen, zei de 66-jarige, als Wouter Bos bij zijn AOW-plan bleef. Peper verweet Bos dat hij de tegenstellingen tussen jong en oud aanscherpte. Zelf deed hij dat natuurlijk ook, door het beeld op te roepen van een agressieve, lawaaiige bende die pal staat voor haar staatspensioen.
Maar toch: de uitdrukking mag wat gepeperd zijn, grijze horde laat er terecht geen twijfel over bestaan dat er in vele bejaarden, van welke leeftijd ook, meer pit zit dan hun moedertaal doorgaans suggereert.
02-05-2008 om 18:03
geschreven door DE CONTENTE MENS 
|
