MOEDERS EN SCHULDGEVOEL
Vast een herkenbaar thema voor collega-mamas. Vrouwen, en in het bijzonder die met kinderen, zijn ontzettend goed in het zichzelf een schuldgevoel (laten) aanpraten". Om de één of andere, tot nader order ononderzochte reden blijven de meeste mannen daar van gespaard.
Hoe krijg je nu zon schuldgevoel? Waar komt het vandaan? Waar dient het voor (uitgaande van de optimistische veronderstelling dat alles wel ergens toe dient, op de één of andere manier)? En vooral: hoe raak je er zo snel mogelijk weer vanaf?
Uiteraard willen we allemaal een geweldige, ik corrigeer: een perfecte moeder zijn voor onze kroost. Alleen willen de meningen en ideeën over hoe je die perfectie bereikt wel eens verschillen. Van zodra je zwanger wordt slaat de angst meedogenloos toe: Ga ik dat wel kunnen? Ga ik een goede moeder zijn? Ga ik dat kind wel graag zien? enz.
Goedbedoelde (nu ja, meestal toch) adviezen en tips vliegen je om de oren. Nog voor de foetus in je buik goed en wel ingenesteld is ben je al aan het plannen, piekeren, flippen: natuurlijke bevalling of epidurale, borst of fles, onthaalmoeder of crèche of meteen maar thuisblijven, buggy x of y, ... elke keuze betekent meteen ook een statement, houdt onontkoombaar een waardeoordeel in. Want wie bewust voor de natuurlijke bevalling kiest vindt vast dat de epidurale bevallers watjes zijn die niets over hebben voor hun kind. Wie buggy x koopt ipv buggy y vindt y dus slechter. Wie voor de draagdoek gaat vindt buggies onzin. Zo is het altijd wat.
Alsof het allemaal nog niet moeilijk en verwarrend genoeg is heeft letterlijk iedereen wel een (al dan niet gefundeerde) mening over al deze vraagstukken, en meent die mening ook te pas en te onpas en vooral ongevraagd te moeten meedelen.
Zodra het kind in kwestie eindelijk geboren is worden de keuzes nog verscheurender; want veel concreter: De borstvoeding blijkt niet zomaar vanzelf te verlopen: toch maar overstappen op de fles? Baby-lief slaapt niet door: laten huilen, inbakeren of toch maar lekker bij mama in bed? Ook daarover blijkt iedereen wel een mening te hebben, om ter stelligst. Als je kruimel mee in bed neemt krijg je hem er noooooooit meer uit (iedereen kent toch massas pubers die nog elke nacht per se tussen mama en papa in bed willen?). Als je hem laat huilen (want bij Kind & Onzin zeggen ze dat dat goed is voor zn longetjes en dat je hem anders verwent) bloedt je moederhart en zit je zelf mee te janken.
Van zodra je moeder wordt, wordt je kwetsbaarder dan ooit. Zon kind is als een achillespees. Maar zou het niet allemaal wat makkelijker en logischer zijn als we met zn allen wat meer ons (moeder)gevoel volgden ipv keuzes te maken omdat iedereen het zo doet of op basis van wat vage experts zoal beweren?
Als het niet goed voelt om je driemaandertje in handen van een wildvreemde onthaalmoeder achter te laten, dan wil dat misschien wat zeggen? Als je je stiekem schuldig voelt omdat je nazaat na 7 dagen al een fles kunstvoeding kreeg (kloven, niet genoeg melk, redenen te over...), dan is dat misschien gewoon omdat je best wel weet dat borstvoeding beter was geweest, dat je eigenlijk best nog een weekje had kunnen volhouden? Als je baby van 2 maanden oud niet alleen in zn bed wil liggen, dan is dat misschien gewoon normaal, na 9 maanden in een warme baarmoeder? Dus waarom zou je zon ongelukkig en hulpeloos schepsel laten huilen terwijl hij enkel mama wil (een gegronde eis, als je het mij vraagt)?
Als je een bepaalde keuze hebt gemaakt is het vervelend om te horen dat een andere keuze misschien toch beter was geweest. Dan krijg je dus last van cognitieve dissonantie. Ik verklaar:
Een gevatte collega-moeder vatte het onlangs op een forum van verwante zielen als volgt samen:
(Let op, hier volgt een oefening in logica)
1. Borstvoeding is de meest ideale voeding voor een baby.
2. Een goede moeder wi het beste voor haar kind.
3. Je geeft je kind de fles.
4. Oops...
Hoe kom je daar nu mee in het reine? Alsnog borstvoeding gaan geven en relacteren? Beetje laat en allesbehalve evident. Je kan ook stelling 2. gaan omdraaien, maar beweren dat een goede moeder NIET echt per se het beste wil voor haar kind, tja, dat gelooft geen mens en jijzelf ook niet. Dan blijft er maar één optie meer over: stelling 1 ontkrachten en beweren dat kunstvoeding net zo goed, zo niet beter is (ook al veeg je daarmee al het wetenschappelijk en ander onderzoek dat deze stelling ondersteunt gemakshalve van tafel).
Of je gaat in de verdediging: je roept dat dit soort stellingen kwetsend zijn voor heel veel moeders en dus beter niet geuit worden. Struisvogelstrategie dus: wat ik niet zie of hoor bestaat niet.
Terwijl het allemaal heel simpel is: moeders maken objectief gezien niet altijd de ideale keuzes voor hun kinderen, maar het zijn meestal wel keuzes die voldoen. Idealen zijn er om na te streven. Ze hoeven niet koste wat kost altijd bereikt te worden. Mensen kunnen niet altijd voor het beste kiezen, maar voldoende is toch prima? Moeten we allemaal per se met grootste onderscheiding afstuderen als meester in het moederschap?
Ik denk dat we stiekem allemaal wel weten dat 5 dagen per week van s ochtends tot avonds in de crèche zitten ver van ideaal is voor kinderen, dat kinderen idealiter de eerste levensjaren bij mama doorbrengen. Maar er moet ook brood op de plank en een dak boven het hoofd worden betaald, dus vaak hebben moeders geen keuze. Soms hebben ze wel de keuze, maar kiezen ze voor meer luxe, een comfortabeler levensstijl. Als ze die keuze voor zichzelf hebben afgewogen en daar perfect gelukkig mee zijn, wie kan er hen dan een schuldgevoel aanpraten? De meeste moeders (meer dan 80 % in Belgie) starten met borstvoeding omdat ze best wel weten dat dat de ideale voeding is voor zuigelingen (sorry voor wie de fles geeft of gaf, maar dat heb ik niet zelf bedacht, maar ontelbare wetenschappers en onderzoekers.), maar als je na een ontstellend falende begeleiding in het ziekenhuis met etterende kloven en jankend van de pijn zit te voeden, er na 2 weken nog geen enkele verbetering merkbaar is en je baby honger lijdt, dan is het niet zo gek dat je al snel naar die verlossende fles grijpt.
Elke moeder die het beste heeft gedaan wat binnen haar mogelijkheden lag, die de keuzes heeft gemaakt die ze op dat moment kon maken met de informatie en de opties die ze tot haar beschikking had, zou daarmee in het reine moeten zijn. Die hoeft zich nergens door aangevallen te voelen, zich niet schuldig te voelen.
En heb je niet je best gedaan? Heb je keuzes gemaakt zonder je goed te informeren, zonder je kritische geest te gebruiken of enkel voor het gemak? Wel dan...jammer dat je je schuldig voelt, maar volgende keer (volgende kind) beter dan maar. Leren van je fouten is echt wel ergens goed voor. Niet pruilen, hop naar de volgende levensles. Wedden dat er zich iemand "aangevallen" of "schuldig" gaat voelen door dit stukje?
