Zoals ik eerder reeds vermelde werd Menen door zijn strategisch en economisch belang op de grens met Frankrijk en langsheen de Leie al vroeg een vestingstad. Rijdend door de huidige centrumstraten merk je daar echter niets van. Nochtans is ongeveer de helft van het tracé van de Hollandse vestingen bewaard gebleven. Vele tuintje van huizen in het stadcentrum eindigen op een stukje vestingmuur. Bomvrije ruimtes worden nu gebruikt als garage of opbergplaats.
De eerste versterkingen in Menen werden gelegd in 1578. Dit waren aarden wallen opgetrokken als gevolg van de Geuzenopstand. Deze vesting werd datzelfde jaar ingepalmd door de Malcontenten en werd verder afgewerkt door Baron van Montigny die zich met de Spaanse koning had verzoend. Aan de zuidzijde vormde de Leie, toen met een breedte van 300 tot 600 meter een natuurlijke hindernis. In 1667 werd Menen ingelijfd door de Franse zonnekoning Lodewijk XIV die namens zijn vrouw aanspraak maakte op dit gebied. Om de terugkeer van het Spaanse leger te voorkomen gaf hij de opdracht aan Vauban om een nieuwe vesting om Menen uit te bouwen als sleutelpositie van zijn "pré carré". Zo werd de dubbele vestinggordel in het noorden van het Franse Rijk genoemd. Na een langere tijd van rust werden de vestingen van Vauban grotendeels ontmanteld. Door de Vrede van Wenen werden de noordelijke en de zuidelijke nederlanden opnieuw herenigd in 1815. In 1817 startten de Hollanders met de bouw van een nieuwe vesting op de basis van die van Vauban om een nieuwe Franse bezetting te voorkomen. Een groot verschil met de vestingen van Vauban is dat de vestingsmuren verticaal naar beneden zijn terwijl Vauban koos voor schuinoplopend. De bomvrije ruimtes van de hollanders waren daardoor hoger en vormen galerijen die gebruikt werden als schuilplaats of opslagplaats. Zij worden ook kazematten genoemd.
Volgende restanten vind je nu nog terug op publiek terrein: BLEKERIJVESTING Deze wandelweg loopt boven op de vestingmuur van de Hollandse versterkingen.
PARK TER WALLE Hier loopt de hoofdwal en een gedeelte van ht bastion van Brugge. Midden in de hoofdwal steekt een rondboogdoorgang waarlangs oorspronkelijk de Geluwebeek de stad binnenkwam. Deze poterne vormt nu de verbinding tussen het Brouwerspark en Park ter Walle. Bovenop de hoofdwal kan gewandeld en gefietst worden, dit is de Benedictinessenstraat.
VAUBANSTRAAT Dit stukje vestingmuur van het bastion van Rekkem bleef nog bewaard en doet dienst als wandelweg tussen de Vaubanstraat en het Leopoldplein
KAZEMATTEN (Oude Leielaan) In dit stuk vestingmuur zijn nog 11 van de 30 oorspronkelijke kazematten bewaard gebleven. De bovenste galerij dateert uit de Hollandse periode en zijn met elkaar verbonden via een manshoge doorgang. De twee onderliggende werden gebouwd door Vauban, zijn vrijgemaakt en gerestaureerd maar niet toegankelijk. Van mei tot september zijn de kazematten gratis opengesteld voor bezoek op de eerste zondag van de maand.
Als je klikt op volgende link ziet u een sattelietfoto van google met de aanduiding van de loop van de vestingen.
Het huidige stadhuis werd gebouwd in 1782 onder het gezag van de Oostenrijkse Habsburgers. De stijl van de monumentaal beschermde voorgevel is strak klassiek. Op 21 december 2007 opende het stadhuis opnieuw haar deuren na een ingrijpende renovatie die drie jaar duurde. Projectontwikkelaar was het bureau noA Architecten. Als je het gebouw bezoekt wordt je verrast door een expressieve nieuwbouw bestaande uit twee structuren. De ene uit staal en ingevuld met glas, de andere helemaal uit beton, net passend binnen de voormalige bogenkoer. Bij de grote renovatie bleven de meeste gevels behouden. Binnenin het complex zijn er binnentuinen en werden er nieuwe kunstwerken aangebracht. De verschillende diensten zijn gesitueerd rondom deze binnentuintjes. Het Menens stadhuis kreeg nationale en internationale erkenning door: - Een nominatie voor de prestigieuze Europese Mies van der Rohe Architectuurprijs. - 2 nominaties in De Prijs Bouwheer 2009 in de categorie 'Hergebruik en herbestemming' en 'Kunst in opdracht' - Laureaat van de 'Renovatieprijs' op de Belgische Prijs voor Architectuur
Het is niet verwonderlijk dat Menen hiermee een toeristische topattractie rijker is. In 2009 delen het stadhuis en onze vestingwandeling de 3e plaats van onze toeristische top 3. Zij worden vooraf gegaan door het belfort op 2 en de Kazematten op de 1e plaats. Het stadhuis is steeds toegankelijk tijdens de kantooruren. Info: www.menen.be
Het belfort, aangebouwd aan het stadhuis werd in 1999 erkend door de UNESCO alswerelderfgoed. De eerste steen werd gelegd in 1574. In januari 2004 werd hierop een oriëntatietafel geplaatst en kan je er genieten van een prachtig panorama. In de zomer worden er geregeld beiaardconcerten gegeven. Wil je Menen eens komen ontdekken in de avondschemer? Dat kan, onder leiding van een gids op Zaterdag 23 januari 2010, gaan we het historisch centrum van Menen ontdekken. Afspraak: 18u - Schippershof Menen, Rijselstraat 77, Menen - schippershof@menen.be - Tel. 056/53.23.63 Inschrijving: 2 euro/pers.
Menen ligt in het zuiden van de provincie West-Vlaanderen (België) aan de grens met Frankrijk. Onze franse buurgemeente is Halluin. De rivier de Leie vormt een natuurlijke landsgrens. Daarom wordt deze regio ook "Grensleie" genoemd. Samen met de deelgemeenten Lauwe en Rekkem telt Menen ongeveer 32500 inwoners. De grens speelde een belangrijke rol in de stadsontwikkeling. Menen was door zijn ligging een belangrijk strategisch punt zowel voor militaire als voor handelsdoeleinden. Tussen 1579 en 1830 werd de stad 22 keer belegerd. Geen wonder dat Menen al vroeg versterkt werd. Vauban maakte van Menen een modelvesting tussen 1679 en 1689. De huidig, nog zichtbare gerestaureerde vestingen in Park ter Walle dateren van uit de Hollandse periode. Verder zijn er nog de Kazematten in de Oude Leielaan die deel uitmaken van deze stadsversterkingen. Dit zijn bomvrije gewelfde ruimtes die dienst deden als voorraadkamers van munitie en voeding of als schuilplaats voor soldaten en geschut.