Nederlandse teksten over pop, film & media door Eugène Baak
20-09-2006
MIKE SCOTT: DE WEG VAN HET WATERJONGETJE
Mike Scott van The Waterboys doet graag en veel aan zelfonderzoek. De gedichten van W.B. Yeats, The chronicles of Narnia van C.S. Lewis, gebedsbundels en de Griekse mythologie eigenlijk is de complete inboedel van de esoterische boekwinkel wel aan hem besteed. Dat viel meer op naarmate Scott wegdreef van zijn big music en hij The whole of the moon verruilde voor variaties op The wild rover. Ergens tussen die festivalhit en de kroegklassieker bevindt zich het geluid van The Waterboys van vandaag, weldra te horen in een universal hall te bij u in de buurt.
The Waterboys. Dat is een cassettebandje met Dont bang the drum waar iemand op het cruciale moment de schreeuw alright, yeah overheen heeft gespoeld. Die dingen gaan als volgt. Een zestienjarige staat voor de spiegel op zijn jongenskamer. Het groots en meeslepend bestaan kan niet meer ver weg zijn. Precies dat gevoel verklankt de introminuut van Dont bang the drum. Een verwachtingsvolle sax zwelt aan, rustig, rustig, tot een galmende drums en piano-explosie zoiets in gang zet als de mallemolen van het leven. De zestienjarige springt bevrijdt in de lucht, slaakt rock&roll-kreten en snelt naar zijn recorder. Nóg een keer. Rewind. Maar de tiende keer drukt hij per ongeluk op rec. Alright, yeah. De opener van derde album en klassieker This is the sea (1985) is exemplarisch voor the big music, genoemd naar een eerder liedje van The Waterboys en een prima omschrijving van de glinsterende, Keltische bombast waarmee Mike Scott de eighties volsmeert. Want zanger en pianist Scott is The Waterboys: een rafelige, eigenwijze haardos uit Schotland met een voorkeur voor mystieke teksten. Onze muziek is een metafoor voor het zien van Gods handtekening onder alle dingen, zegt hij. Aan hits A girl called Johnny een eerbetoon aan Patti Smith en The whole of the moon is dat nog niet echt af te horen. Maar bandlid Karl Wallinger ziet de esoterische bui kennelijk hangen en verlaat de groep. Met het eigen, even succesvolle World Party neemt hij onder meer Shes the one op, een hit in de coverversie van ene Robbie Williams. Mike Scott verhuist eind jaren tachtig naar Dublin en raakt onvermijdelijk in de pubs aan de Liffey gecharmeerd van de Ierse volksmuziek. Bovendien sluipen gospel en de kracht van mantras het muzikale idioom van de waterjongen binnen. Nieuw album Fishermans blues (1988) biedt daarom folk, akoestisch, inclusief hordes violen en die piepende rattenvangersfluit van één euro die musici een tin whistle noemen. Net als bij Van Morisson wordt opmerkelijk veel aan healing gedaan. Het zal het mistroostige weer zijn. Scott over de koerswijziging: Ik was verliefd op Ierland. Het was mythisch en met alle muzikanten die ik heb ontmoet was het iedere dag een avontuur. Goed voor hem. Maar de zestienjarige big music-adept inmiddels twintig haakt hier af. Voor het popjoch in de plaats komt de liefhebber van de traditional, van het glaasje Jameson en een knapperend haardvuur. In deze kringen is Fishermans blues en niet This isthe sea de klassieker van The Waterboys. De eerste verkoopt uiteindelijk ook veel meer. Hinkelend tussen zijn twee ijkpunten sloft Mike Scott met half geslaagde albums als Dream harder (1993) door de jaren negentig. Voert twee dozijn personeelswissels door. Heft de band op. Om de succesvolle merknaam jaren later weer uit het vet te halen. Niet bovenmatig geïnspireerd verlaat Scott zich een tijdje meer en meer op dezelfde vier gitaarakkoorden. Dat vestigt als vanzelf de aandacht op zijn teksten. W.B. Yeats, George McDonald en Robert Burns, het zijn niet de minste dichters uit wiens werk hij losjes citeert. Na C.S. Lewis, de schrijver van het christelijke The chronicles of Narnia en geëerd in liedje Wonders of Lewis, verdiept Scott zich ook in heidense en Indianenverhalen. Zelfs de Sioux worden opgevoerd. Als het maar leidt tot een begrip, een inzicht, een goed gevoel, een boom die jou helemaal snapt. Scott:Ik heb altijd belangstelling gehad voor spiritualiteit, maar nooit één religie aangehangen. Het stoort mij vreselijk als mensen zeggen dat hun weg de enige juiste is. Vele wegen leiden tot een spiritueel inzicht. En ik stel voor dat universeelheid te noemen. De laatste studioplaat van The Waterboys heet daarom Universal hall (2003). En bevat met het uitgesponnen titelnummer, The Christ in you en Ive lived here before al voldoende hersenbrekers voor een midweek herbezinning op de Veluwe. Dit zijn natuurlijk laffe overwegingen vanuit een leunstoel. Want de podiumshow van het eersteklas ensemble musici dat The Waterboys tegenwoordig is, ontstijgt het aaibare boodschappenlijstje van voorman Scott. De titel van de eerste officiële live-plaat Karma to burn (2005) doet weliswaar een ritueel Hindoestaans samenzijn vermoeden, ondertussen bonkt een dosis big folk voorbij, als dat misschien een genre mag zijn. Scott zegt: Wat jij wil. Ik heb mezelf nooit tot één stijl beperkt. Dat is misschien handig als het gaat om commercieel succes, of om heel beroemd te worden. Maar dat heeft mij nooit geïnteresseerd. Ik richt mij op het avontuur. Morgen vind ik de uitdaging en het geluk misschien in middeleeuwse madrigalen. Tot die tijd als hij dan toch iets moet roepen - verkiest Scott het predikaat sonic music en zegt de laatste jaren zeer beïnvloed te zijn door O.K. Computer van Radiohead en natuurbands als Travis en Coldplay. Maar dat was omdat hij iets moest roepen. Karma to burn laat een groep horen die zich bewust is van Mike Scotts dubbele erfenis en deze feilloos combineert. De luisteraar waant zich tussen zn gezwollen geezers aan de tap in Long way to the light en A song for the life, maar ook roodverbrand op een festivalweide waar hij het orgastische The pan within ondergaat, dat klokt op een klein kwartier. Afsluiters Fishermans blues en The whole of the moon jagen de fans respectievelijk netjes de groepstaxi en de tent in. Ik heb dr nou al zin in. Alright, yeah. Ach, deed ik het wéér.
20-09-2006 om 21:29
geschreven door Eugène Baak
ROBBIN' THE CLASSICS
Waarin grappige held Robbie Williams zichzelf uitvindt aan de hand van Kiss, James Bond en Frank Sinatra. Nu alleen die Oscar nog.
De laatste keer dat we het controleerden, woonde Robbie Williams nog altijd op onze planeet. Waar hij geniet van dezelfde films, boeken en muziek als u en ik. Maar anders dan wij, eenvoudige loonslaven, maakt Williams alle kunst opzichtig deel van zijn eigen werk. Hoewel. Aanvankelijk doet hij maar wat. Zijn geglazuurde jaren in Take That, inclusief schreeuwende tieners en voorgekookte perspraat, duwen Williams als vanzelf richting de popclichés. Zuipen en snuiven. Meisjes voor één nacht. Rondhangen met Oasis, want de Gallaghers zijn halverwege de jaren negentig even de nieuwe Beatles. Het moet allemaal groots en meeslepend, maar Robbie Williams wordt er alleen dikker van. Life thru a lens (1997) is Williams eerste soloplaat en het ontroerende Angels redt zijn carrière. Daarentegen is het fanfavoriet en concertopener Let me entertain you dat de weg wijst. In de clip is Williams geschminkt als Gene Simmons, bassist van Kiss. En das lachen. Het betekent: ook deze jongen stond vroeger voor de spiegel I was made for loving you met een tennisracket te playbacken. Williams brengt het even tongue-in-cheek als schaamteloos, ook een prima manier om serieuze rockers op je hand te krijgen. Zonder dik te worden. Op vervolgplaat Ive been expecting you (1998) komt Kiss nogmaals voorbij. I look like Kiss, but without the make-up, zingt Williams in Stronger. Daarnaast introduceert hij een ander pop-icoon waarvan het leuk lenen is : de gedistingeerde meneer in avondkleding die zijn drankje shaken, not stirred prefereert. Die dames met één blik tot de daad beweegt en ondertussen de planeet redt. Bond. James Bond. Sfeervolle hit Millennium is gebouwd rond een sample van You only live twice. In de clip herkennen we de befaamde beelden: snelle autos, paradijselijke oorden en vrouwelijk schoon dat opmerkelijk vaak een doctorstitel draagt. De fotos op het hoesje Williams in smoking - lijken gemaakt door een geweervizier, zoals in de openingstitels van de Bond-films. Deze opzichtige flirt zal niet meer ophouden. Later, in het vrolijke Kids, zingt Williams: Im an honorary Sean Connery precies, de eerste Bond-vertolker. Die andere, Roger Moore, wordt genoemd in Handsome man. Niet verwonderlijk dat de media Williams tippen als de nieuwe Bond. Uiteindelijk gaat de baan naar Daniel Craig, maar op de making of-dvd van zijn laatste plaat imiteert Williams nog een andere kandidaat: Clive Owen uit de film King Arthur.Excalibur, Im ready, rochelt Williams herhaaldelijk. Zijn studiopersoneel ligt in een deuk. Met de stoere mannen in pak is het even gedaan als Sing when youre winning (2000) verschijnt. Voor wie het wil zien, verbeeldt de clip van Rock DJ een wedergeboorte. Ten overstaan van vrouwelijke fans ontdoet Williams zich van al zijn kleren. Dat moet natuurlijk wèl vettig rock & roll: ook het vlees stukje dijbeen, stukje schouderblad - komt er in de laatste minuut af. Lekker smerig, lekker tussendoor. Want met opvolger Swing when youre winning (2001) zet Williams zijn citeerdrift uit het stijlboek voor grote jongens voort. De collectie covers van Frank Sinatra en zijn vriendjes de zogeheten rat pack - is natuurlijk niks anders dan 007, 008 en 009 die gezellig liedjes zingen. Een interpretatie die het publiek pikt. Waar de kritische lat voor een jonge crooner als Michael Bublé hoog ligt, mag Williams zich onbekommerd vergrijpen aan klassiekers als It was a very good year, Well, did you evah en Mr. Bojangles. Het is immers Robbie. Die doet de dingen met een knipoog. En dat werkt aanstekelijk. De èchte femme fatales melden zich. Althans, die met gevoel voor humor. Kylie Minogue leent zich voor een duet in het eerder genoemde Kids. En Nicole Kidman die juist haar eigen theatergevoel heeft geëtaleerd in de film Moulin Rouge zingt met Williams het liefdesliedje Somethin Stupid, bekend van Frank en Nancy Sinatra. Op volgende plaat Escapology (2002) is het de beurt aan een andere actrice: Daryl Hannah. Zij staat opnieuw in de schijnwerpers dankzij Quentin Tarantinos Kill Bill, geldt daarmee als cool, en rijdt paard in de clip van Feel. Uiteraard blikt Hannah een beetje mysterieus voor zich uit. In een andere liedje, Me and my monkey, haalt Williams er nòg een schoonheid bij. Got tickets to see Sheena Easton, zingt hij. Overigens ook de vertolkster van een Bond-liedje. En het bevalt goed: Sheena was a blast, baby. Netjes in het pak gehesen, Sinatra gezongen, beroemde vrouwen kirrend aan de zij missie volbracht, zou held James Bond zeggen. Waar moet het nu heen met onze classy dude? Op laatste plaat Intensive care (2005) schiet Williams verschillende kanten op. Wederom kunnen we ons een filmpersonage in smoking voor de geest halen. Namelijk bij deze tekstregels in ballade Advertising space: I saw you at the gates,when Marlon Brando passed away. Hoewel Williams beweert dat het over Elvis gaat. Uitschieter Trippin noemt hij verrassend een gangster-opera a la Snatch. Elders komt Jocelyn Brown ter sprake. En wordt Aleister Crowley genoemd, een occulte praatjesmaker, sexfanaat en druggebruiker van honderd jaar geleden. Huh? Misschien heeft iemand Williams per ongeluk een boek gegeven. Het hoesje is dan weer van tekenaar Frank Quitely, verantwoordelijk voor de stripreeksen New X-Men en All-Star Superman. Dat snappen we wèl. Williams riep zichzelf vorig jaar - half voor de grap - uit tot nieuwe King of Pop. Titelhouder Michael Jackson had toch even niks te doen. Zo iemand kan natuurlijk alle hulp van een superhelden-ontwerper gebruiken. Het is diezelfde blije ironie die de Amerikanen houden voor arrogantie en zelfverheerlijking. Reden waarom Williams in de USA nauwelijks een voet aan de grond krijgt. Terwijl alles erop wijst dat daar zn grote ambitie ligt: niemand gaat alleen voor het weer in L.A. wonen. Hij ontkent het, maar het liefst wil Williams een nummer één-plaat én een Oscar. Waarom ook niet? Barbra Streisand, Bing Crosby en daar is-ie weer Frank Sinatra gingen hem voor. Vorig jaar lukte het Jamie Foxx, nog zon acterende musicus. Het is wachten op dat ene offer hecant refuse. Een interessant script over de maffia of iets met spionage, dan moet ook dat Robbie Williams lukken.
