|
Onze atmosfeer (ook wel dampkring genoemd) is de benaming voor de lucht die zich rondom de aarde bevindt. Zij wordt met behulp van de zwaartekracht op haar plaats gehouden en draait mee met de aarde om haar as. Zonder atmosfeer zou er geen leven op onze planeet mogelijk zijn. Ze filtert het zonlicht en beschermt de aarde op die manier tegen schadelijke zonnestralen (voornamelijk UV of ultraviolette stralen). Samen met de zeeën en de oceanen ligt de aardatmosfeer aan de basis van alle weerkundige verschijnselen op onze planeet.
SAMENSTELLING
De dampkring bestaat uit een mengsel van diverse gassen (net zoals zeezout uit diverse ionen bestaat). De verhoudingen van deze gassen zijn tot op een hoogte van ongeveer 90 kilometer relatief constant (ter uitzondering van waterdamp). Bij haar ontstaan zat er gigantisch veel meer koolstofdioxide (CO2) in de dampkring dan nu het geval is. Dit gas werd toen namelijk continu uitgestoten door de vulkanische activiteit op en onder het aardoppervlak. Pas toen in de oceanen de eerste organismen ontstonden die aan fotosynthese deden, daalde de hoeveelheid koolstofdioxide en steeg de zuurstofconcentratie (en uiteindelijk werd zo meercellig leven mogelijk).
Het gehalte aan water is in de atmosfeer zeer variabel. Het komt er vooral voor als waterdamp in mist en wolken en vloeibaar en vast als respectievelijk regen en sneeuw/hagel.
Het meest voorkomende gas in onze atmosfeer is stikstof (75%), gevolgd door zuurstof (20%). De overige 5% bestaat voornamelijk uit argon, koolstofdioxide, neon, helium en methaan.
BOUW
De temperatuur van de atmosfeer varieert met de hoogte. Op basis hiervan wordt ze vaak ingedeeld in verschillende lagen. De lagen worden van elkaar gescheiden door pauzes, die de bovengrens van elke laag vormen. De hoogtes zijn echter niet overal op de planeet hetzelfde. Op de polen liggen de grenzen vaak lager als op de evenaar.
- Troposfeer: 0 - 6/18 km (temperatuur neemt af met de hoogte)
- Tropopauze
- Stratosfeer: 6/18 - 50 km (temperatuur neemt toe met de hoogte)
- Stratopauze
- Mesosfeer: 50 - 80/85 km (temperatuur neemt af met de hoogte)
- Mesopauze
- Thermosfeer: 80/85 - 700 km (temperatuur neemt toe met de hoogte)
- Exosfeer: 700/800 km - 10.000 km
- Ruimte: boven 10.000 km
|
