Schriftelijke vraag nr. 4-2885xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

van Margriet Hermans (Open Vld) d.d. 28 januari 2009

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken

Adoptie - Conventie tussen Vietnam en de gemeenschappen - Ratificatie - Juridische impasse

internationale adoptie
adoptie
Vietnam

Chronologie

Vraag nr. 4-2885 d.d. 28 januari 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Verscheidene adoptieouders die een positief vonnis hebben verkregen van het gerecht, wachten reeds meer dan drie jaar op de ratificatie van een conventie inzake adoptie die tussen Vietnam en de gemeenschappen werd afgesloten. Deze conventie werd ondertekend tijdens een officieel bezoek op 17 maart 2005 ondertekend door de heer Nguyen Van An, voorzitter van de Nationale Assemblee van Vietnam enerzijds en de bevoegde ministers van de Vlaamse, Franstalige en Duitstalige gemeenschappen anderzijds.

Deze conventie diende nog te worden geratificeerd. Vietnam is daartoe reeds overgegaan op 19 mei 2005. In België is de conventie nog niet geratificeerd.

De gemeenschappen hebben immers naar verluidt een verdrag gesloten waarvoor zij slechts ten dele bevoegd zijn. Om die reden werden ze wegens bevoegdheidsoverschrijding terechtgewezen. Om uit de juridische impasse te raken, dienen ze bijgevolg te overleggen met de federale overheid. Dit dossier zit in het Overlegcomité. Men heeft naar verluidt nog geen zicht op de timing, daar de technische werkgroep nog geen besluiten zou hebben ingediend.

Wat de zaak bijzonder dringend maakt, is dat er géén verlenging voor een positief vonnis mogelijk is volgens de nieuwe adoptiewetgeving, waardoor vele kandidaat-adoptieouders in de kou dreigen komen te staan. Heden is dit ook voor de meeste het geval. Deze mensen moeten geholpen worden.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen :

1. Welke is de stand van zaken inzake het adoptieverdrag tussen België en Vietnam ? Hoe schat de geachte minister dit dossier in ?

2. Kan hij aangeven wat hier is fout gelopen, daar Vietnam het verdrag reeds eenzijdig heeft geratificeerd ?

3. Wanneer zal het adoptieverdrag worden besproken in het Overlegcomité en klopt de informatie als zou het verdrag ook in het Federaal Parlement moeten worden goedgekeurd ?

4. Is de geachte minister bereid om een bijzondere inspanning te doen in dit dossier, gezien de hooggespannen verwachtingen van de adoptieouders en de kandidaat adoptiekinderen en zal hij dit verdrag met hoogdringendheid behandelen zowel wat de agendering betreft als het wegwerken van alle hindernissen van communautaire aard ?

5. Welke is de meest realistische timing inzake de inwerkingtreding van dit verdrag en kan de geachte minister de verschillende hindernissen overlopen ?

Antwoord ontvangen op 22 april 2009 :

1.    De materie die in de door de Gemeenschappen met Vietnam ondertekende overeenkomsten wordt behandeld, is « gemengd », dit wil zeggen dat zij tot de bevoegdheden behoort van zowel de Gemeenschappen als de Federale Overheid. Dit wordt bevestigd in het advies van de Raad van State van 3 april 2007.

2.    De kwestie werd besproken in de Werkgroep «  Gemengde Verdragen », werkgroep in het kader van de Interministeriële Conferentie « Buitenlands Beleid » (ICBB). De discussies kunnen als volgt samengevat worden :

a.De door de Gemeenschappen gesloten overeenkomsten kunnen door België niet toegepast worden omdat ze de federale overheid niet binden. Deze laatste is geen partij en kan dit niet worden zonder nieuwe onderhandelingen over een nieuwe tekst.

b.De piste van een nieuwe overeenkomst lijkt niet haalbaar : Vietnam onderhandelde overeenkomsten met de Gemeenschappen op vraag van alle Belgische overheden ; het heeft ze zelfs geratificeerd; het is weinig waarschijnlijk dat het bereid zou zijn om nieuwe onderhandelingen aan te vatten, vooral in de huidige context van wantrouwen tegen het Vietnamese adoptiebeleid : recente opschorting door de Verenigde Staten (VS) en Zweden (en binnenkort waarschijnlijk ook Ierland) van hun bilateraal akkoord met Vietnam wegens sterke vermoedens van kinderhandel en onregelmatigheden ; ook Frankrijk (dat traditioneel veel Vietnamese kinderen adopteert) ziet voor de zelfde redenen een scherpe daling in het aantal adopties (200 in 2007, 740 in 2006, meer dan 800 in 2005).

c.De piste die door de Gemeenschappen en de federale Overheid werd gekozen bestaat er daarom in af te zien van de ratificatie van de Overeenkomsten en te wachten op de inwerkingtreding voor Vietnam van de « Conventie van Den Haag van 1993 betreffende de bescherming van kinderen en samenwerking betreffende interlandelijke adoptie ».

3.    Als gevolg van het publieke rapport van de VS over het adoptiebeleid van Vietnam en om verdere schade aan het internationaal imago van Vietnam te beperken, heeft de Vietnamese regering besloten om een Interministeriële werkgroep op te richten die een voorstel voor toetreding tot de Conventie van Den Haag zou moeten formuleren. De regering zou als gevolg een wetsvoorstel voor toetreding tot de Conventie bij het Parlement indienen. Na goedkeuring zou de Vietnamese ambassadeur in Den Haag de Conventie voor Vietnam ondertekenen. De ratificatie zou dan enige maanden later volgen.Vietnam zal ook (maar ook voor de toepassing van eventuele nieuwe adoptieconventies) haar wetgeving moeten aanpassen. De regering botst hierbij op sterke bezwaren van de provincies die behoorlijk wat bevoegdheden hebben in adoptiedossiers en de financiële stromen die daarmee gepaard gaan.

De inwerkingtreding van een nieuwe wet en de nodige uitvoeringsbesluiten mogen niet verwacht worden voor medio 2010.