De eisen die aan badkamerverlichting worden gesteld, zijn vaak in eerste instantie gebaseerd op functionaliteit. Verlichting moet er voor zorgen dat de volledige ruimte verlicht wordt en schaduwvrije en gelijke lichtdistributie bij de spiegel wordt ook als belangrijk ervaren. Toch wordt er tegenwoordig ook steeds meer ingezien dat de badkamer ook een andere functie kan vervullen. Een persoonlijke ruimte waar je jezelf terug kan trekken en kan ontspannen. Sfeerverlichting speelt in die functie een belangrijke rol. Inbouwspots zijn de meest gekozen optie om als sfeerverlichting te fungeren in de badkamer en er zijn verschillende soorten te verkrijgen, hier de meest gebruikte: - Halogeen De halogeen spot geeft een smalle straal licht af, maar verlicht wel heel goed. Het grootste gedeelte van de energie wordt echter omgezet naar warmte, wat gevaarlijk kan zijn bij een inbouwspot. Daarom wordt er vaak een inbouwdiepte van 10 cm aangehouden bij halogeen spots, wat voor problemen kan zorgen als je geen hoog plafond hebt. - Led Als laatste bestaat er ook een mogelijk om led inbouwspots te gebruiken. Led lampen gaan het langste mee van allemaal en zijn ook erg energiezuinig. De warmteontwikkeling van een led spot is ook aanzienlijk minder en ze zijn ook te verkrijgen met een lagere inbouwdiepte. Ze zijn alleen nog wel duur wat een struikelblok voor velen is.
Badkamerverlichting moet echter ook aan veiligheidseisen voldoen. Deze veiligheidseisen zijn vastgelegd in de International Protection normering (ook wel IP-normering genoemd). Deze normering geeft aan in hoeverre verlichting stof- en waterdicht is en in welke zone van de badkamer deze gebruikt mag worden: Zone 0: de binnenkant van het bad of de douche(cabine). Hier kan het beste helemaal geen verlichting worden aangebracht. Zone 1: deze loopt tot 2,25 meter vanaf de grond boven de plaats van het bad/de douche, ook het beste om geen verlichting te hebben hangen. Zone 2: de ruimte vanaf 2,25 meter boven het bad/de douche en 0,6 meter vanaf het bad/de douche: minimale verlichting van IP44, IP65 en IP66. Zone 3: vanaf een minimale afstand van 0,6 meter van het bad/de douche: minimale verlichting van IP21.
Dit heeft dus consequenties voor hoe verlichting aangebracht kan worden. Voor de belangrijkste, functionele lampen is dit niet vaak een probleem omdat deze midden in de ruimte geplaatst worden en dus op voldoende afstand van het bad of de douche zitten. Voor sfeerverlichting zijn er meer dingen om rekening mee te houden. Mocht je dus inbouwspots in je badkamer willen, moet je dus goed weten welke soort je wil en waar je ze wil plaatsen. Wil je ze toch boven het bad of de douche, moet je plafond minimaal 2,25 meter hoog zijn en er moet voldoende ruimte zijn om de inbouwdiepte aan te kunnen.
Dat gezegd te hebben, kunnen er wel mooie lichtplannen gemaakt worden met inbouwspots en kan je badkamer transformeren tot een ware wellness ruimte.
Ondanks dat de gloeilamp vele harten veroverd heeft, moeten we nu toch vaarwel zeggen tegen ons oude vertrouwde peertje. Waarom? Inefficiëntie. Slechts 5% van de energie die een gloeilamp gebruikt, wordt omgezet in licht. De andere 95% gaat naar de warmte die hij uitstraalt en hij gaat ook gemiddeld maar zo'n 1.000 lichturen mee. Vanwege de inefficiëntie is in 2009 besloten dat de gloeilamp langzaam afgeschaft gaat worden. Er zijn andere lampen ontwikkeld en op de markt gekomen die in de ogen van de EU beter voor het milieu zijn en dus laten we de gloeilamp achter ons. - Vanaf 1 september 2009 geldt in de EU een verbod op de productie van alle matte gloeilampen en op heldere gloeilampen hoger dan 80 watt (W). - Vanaf 1 september 2010 zijn de heldere gloeilampen hoger dan 60W ook niet meer verkrijgbaar. - 1 september 2011 betekent het einde van alle gloeilampen hoger dan 40W en - na september 2012 zijn er geen gloeilampen meer verkrijgbaar hoger dan 10W.
Let wel, het is niet verboden om na september 2012 een gloeilamp te bezitten, het is dan alleen niet meer mogelijk om een vervangend exemplaar te vinden. Met deze maatregelen wil de EU in heel Europa 5% energie besparen om zo het milieu minder te belasten. Overigens worden niet alleen de gloeilampen afgeschaft. Om de consument te beschermen is er ook besloten dat alle hallogeen- en spaarlampen van slechte kwaliteit vanaf 2016 niet meer in de schappen mogen liggen.
Dus het is bijna zo ver, geen gloeilampen meer. En dan? Gelukkig zijn er alternatieven die gebruikt kunnen worden: Spaarlamp Simpel gezegd een opgevouwen tl-buis die in een lamp past. Een spaarlamp produceert wel 3 tot 4 keer meer licht per watt dan een gloeilamp en gaat tevens langer mee (8.000 15.000 uren). Spaarlampen zijn wel chemisch afval, iets wat veel gebruikers tegen het hoofd stoot. Omdat de lampen kwikdamp bevatten, kunnen ze ook schadelijk zijn voor de gezondheid als ze kapot gaan. Tevens wordt de levensduur van een spaarlamp aanzienlijk verminderd door veel aan- en uitschakelen en korte brandduur (vooral de combinatie) wat ze minder geschikt maakt voor toilet-, badkamer- en gangverlichting bijvoorbeeld. Ondanks dat ze duurder zijn dan gloeilampen, werkt de energiebesparing uiteindelijk wel in je voordeel. Al na drie jaar hebben ze hun geld opgebracht!
Ledlamp Een bundel leds (licht-emitterende diodes) bij elkaar. Een ledlamp zet wel 50% van de energie dij hij verbruikt om in licht, wat het de meest efficiënte lamp maakt op de markt. Het is dan ook wel de duurste lamp op de markt nu, maar gaat ook wel het langste mee (gemiddeld 20.000 40.000 uren). Op lange termijn is led verlichting dus wel het voordeligst. De lampen kunnen ook goed tegen veel aan- en uitschakelen, kunnen echter hitte niet goed verdragen. Veel led lampen met een hoger wattage hebben daarom een aluminium laag die extra hitte afleidt van de leds. Inmiddels zijn ook de eerste led dimmers op de markt gekomen, wat het assortiment led verlichting steeds groter maakt.
Het winkelbeeld is aan het veranderen en de verlichting thuis ook. Gelukkig zijn er wel alternatieven voor het peertje en er zijn ook tabellen te vinden waarin de lampen naast elkaar worden gelegd qua wattage en lichtsterkte. Er is dus wel degelijk leven na de gloeilamp, alhoewel het afscheid op 1 september aanstaande moeilijk zal zijn.
