Nu naar Cumana. Cumana mag zich de oudste, nog bestaande Zuid-Amerikaanse stad noemen. Van het oude gedeelte blijft niet veel meer over en voor wat ons betreft is dit de meest modern evoluerende stad die we al gezien hebben. Wat niet betekent dat we er weg van zijn. Enerzijds de brandende zon, anderzijds het weinige dat de stad ons te bieden heeft doet ons besluiten vroegtijdig en na een eenvoudige lunch terug te keren naar onze colorado Beach. Dit is een vervelende laatste week.
Vandaag bezoeken we Puerta La Cruz (230000 inwoners) en Barcelona (400000). Ze liggen respectievelijk een en twee uur ver en zijn, dat weten we uren later, eigenlijk geen bezoek waard. Venezuela heeft globaal gezien weinig te bieden op vlak van architectuur. Doorgaans zijn de steden weinig aantrekkelijk. Overjaarse en tot op de draad versleten Amerikaanse old-timers van het merk Ford, Chevrolet, Buick s en andere verloren gegane glorie vervuilen de lucht en zorgen voor lawaaioverlast. Het is verbazingwekkend hoe men deze wrakken rijdende houdt. Zij vormen een fel contrast met de nieuwe fonkelende grote wagens, eveneens van vooral de merken Chevrolet en Ford, maar ook Jeep en Toyota. Op de Plaza Bolivar in Barcelona, zijn we nog getuige van een soort duiveluitdrijving door een verloren gelopen sjamaan die een klein groepje Venezolanen bij de neus neemt (en bijna letterlijk).
Op de terugweg blijkt dat ik plots alle gevoel voor plaats en tijd ben kwijtgeraakt. Ik ben nochtans ver genoeg uit de buurt van die would-be sjamaan gebleven. Ik stap veel te vroeg van de bus. Op dat ogenblik ben ikzelf, noch een gedwee gevolgde Stephaan, nog helemaal niet bewust van het feit dat het vanaf hier nog meer dan een uur lopen is tot onze posada. Drijfnat van het zweet komen we net voor donker aan op onze bestemming.
Iets is beter dan niets en we nemen de bus naar Mochima. Een nietig dorpje waar niets is, maar vanwaar je een bootje kan nemen naar een van de talrijke eilandjes die voorzien zijn van kleine zandstrandjes. De laatste vijf km. leggen we te voet af. Er is niets verkeerd aan om naar Mochima te gaan, maar je doet het beter niet op een zondag. Het strand waar wij door een zwartwerker, en na veel afbieden, worden gedropt, is meer dan overbevolkt. Maar we kunnen niet meer terug en moeten wachten tot het afgesproken uur waarop onze bootsman ons terug zal komen oppikken. Ver van de massa, op een strandje van keien en rotsen vinden we nog een nietig struikje dat enige beschutting biedt. De zon is namelijk ongenadig. Een zonnige zondag was het.
Waar studenten verblijven is leven, daar is muziek, daar is lawaai. Zwaar verkeer dondert over de weg die voor de posada loopt. Een open zolder is de minst geschikte plaats om deze hindernissen te ontlopen. Nog enkele jeuksessies maken een bijna slapeloze nacht compleet. Na het ontbijt wagen we ons op een overvol playa colorado tot de tropische zon ons terug naar de posada drijft.
Van de Gran Sabana hebben we na vijf dagen een heel klein stukje gezien. Een bezoek aan om het even welke belangrijke tepui vraagt meerdere dagreizen en relatief veel geld. De trek naar Roraima bvb kost zes dagen en ongeveer 250 euro. We hebben noch de tijd, noch het geld. We proberen nog aan goedkoop geld te raken via Brazilië. We steken de grens over naar de dichtstbijzijnde bank waar we reales willen afhalen om die dan voordelig om te ruilen voor bolivares. Maar ook in deze uithoek van Brazilië is een goedfunctionerende geldautomaat een illusie. Enig alternatief is een 220 km lange trip naar Boa Vista maar daar zien we tegenop. Een goede afloop is trouwens niet verzekerd.
We besluiten om een bus te nemen, helemaal tot aan de Caraïbische kust. We vertrekken donderdagavond om 21u30, helemaal over Ciudad Guayana, Ciudad Bolivar, Anaco, Barcelona en Puerto La Cruz waar we op vrijdag rond 14 uur aankomen. We houden het echter liever rustig en rijden richting Santa Fe. Onderweg stappen we af in de buurt van Playa Colorado. Playa Colorado is gewoon een langs de weg gelegen zandstrand waarrond enige toeristische activiteit is ontwikkeld. We vinden een hangmat op een open zolderruimte in Posada Jakera. Het is een prettige omgeving waar studenten, ook Vlaamse, cursussen Spaans volgen en dit combineren met vrijwilligerswerk. Wij hopen op een goede nachtrust.
De Gran Sabana is een 18.000 km2 grote vlakte die op een hoogte ligt die varieert tussen 750 en 1450 meter. Dit gebied is volledig omringd door oerwoud en wordt bevloeid door drie stroombekkens. In het Westen de Caroni, in het Zuiden de Uraricoera en in het Noorden en Noordoosten de Cuyuru en Muzurini rivier. Het is maar dat iedereen weet waar we juist zitten. Deze Gran Sabana is bezaaid met tepuis. Tepui is indiaans en betekent "berg". In wetenschappelijke kringen is deze naam aanvaard geworden maar dan enkel om bergen aan te duiden met enkele typische kenmerken. Het moet gaan om tafelbergen die een minimum hoogte hebben van 1000 meter en een maximum hoogte van 3000 meter. De Gran Sabana ligt bezaaid met dit soort tafelbergen. Bekendste is Roraima die met 2723 meter ook de hoogste is. Hoogteverschillen zorgen voor turbulente weersveranderingen en heel zelden zijn de tafelbergen vanop de vlakte volledig zichtbaar. De specifieke vorm van de bergen met zijn loodrechte wanden zorgt ervoor dat zij een eigen flora en fauna hebben gecreeerd. Iets wat wij niet zullen te zien krijgen want wij blijven gewoon beneden en rijden rond over de Gran Sabana.
In een 4X4 en met een Spaanstalige gidse bekijken wij de eerste dag enkele watervallen waaronder de salto Yuruani. Een ongeveer 80 meter brede waterval. Een muur van water dondert niet meer dan ongeveer 5 meter naar beneden, maar het is een geweldige bron van energie. Om andere watervallen te bereiken, laten wij onze gidse alleen achter en stappen soms enkele uren. Bijna iedere waterval heeft haar eigen natuurlijke zwemomgeving gevormd waarvan wij meermaals graag gebruik maken om op te frissen. De eerste dag (zondag) brengt Nouris (dat is haar naam) ons naar het uitzichtspunt "EL OSO" vanwaar we de volgende tepuis overschouwen:
- Tramen- tepui met 2700 m. - Ilu-tepui 2700 m - Karourin-tepui 2700 m - Yuruani-tepui 2400 m - wadakapiapue-tepui 2000m - Kukenan-tepui 2650 m
Deze plaats is indrukwekkend omwille van het uitzicht, maar vooral omwille van de stilte die er heerst. Een plaats waar ik moeilijk van los kan komen. Hier moet niets gezegd, niet gesproken worden. Dit is bijzonder mooi, een en al energie. We moeten dit toch ook maar weer achter ons laten en stoppen onderweg even bij een indiaanse familie. De ouders zijn echter niet thuis, wel vier van de zes kinderen. In het huisje is geen keuken, geen electriciteit. Alleen de mensen die er wonen en de dingen die zij nodig hebben om te (over)leven. De kinderen, in leeftijd variërend van +/- 4 tot +/-16 jaar, zijn nooit naar school geweest en doen de ganse dag niets anders dan "artesiana" maken. Kraaltjes, potjes, figuurtjes, stenen een vorm geven.... De ouders verkopen de spulletjes in San Francisco dat +/- 20 km hiervandaan ligt. Wat is geluk? wat is (hun) toekomst ?
Reizen is leerzaam, reizen is boeiend, reizen is spannend, reizen is vermoeiend. Reizen doet (tijdelijk) afscheid nemen, maar vooral, reizen brengt mensen dichter bij elkaar. Dit is nu de derde keer dat Stephaan en ik samen op reis gaan. Vooral op deze reis ervaren we hoe dicht we wel bij elkaar gekomen zijn. Ons kamertje in San Francisco meet niet meer dan 2,5 bij 2,5 meter. Zo dicht zijn we nog nooit bij elkaar geweest.
De nachten hier zijn bijzonder lang. Gelukkig kunnen we onze tijd nuttig besteden. We krabben ongeveer alles open wat in ons bereik ligt. Vooral onze armen en benen moeten er aan geloven. En s nachts onze slaap.
Dag twee en drie, dat is maandag en dinsdag, doen we hetzelfde. Ttz. rondrijden in jeep, naar watervallen stappen, zwemmen, opnieuw stappen ...en zweten, panorama s bewonderen. En vanaf vijf uur lange avonden overleven, zien of er nog iets anders te eten is dan kip met rijst en vijf keer rond San Francisco wandelen.
Dag vier, dus woensdag, rijden we naar El Pauji en het bergje El Abismo. De tocht met 4x4 duurt bijna drie uur (en terug) over vrij zware en moeilijk berijdbare weg. De wandeling naar boven kunnen we gelukkig beperken tot ongeveer anderhalf uur en levert ons een prachtig zicht over het Amazonewoud aan Braziliaanse kant. Ook weer iets om stil bij te worden. Er zijn echter ook nog Venezolanen die ons zijn gevolgd. Als je het hebt over twee of meer, dan kan je nooit nog spreken over stilte. In dit geval zijn het er meer dan tien.....
Wij haasten ons naar beneden en komen rond zeven uur terug in Santa Elena.
Donderdagmorgen gaan we naar het afgelegen busstation om een nachtbus naar Ciudad Bolivar te boeken. Uiteindelijk boeken we voor Puerto La Cruz. Puerto La Cruz ligt, als je de kaart van Venezuela neemt, loodrecht boven Santa Elena. Aan de kust, juist naast Barcelona, en zestien uur rijden. Vandaag hebben we dit huiswerk afgemaakt, een flinke wandeling gemaakt in de bergen rond Santa Elena en de zon getrotseerd. Nu nog de busrit en de lange nacht en meer dan halve dag overleven. We vertrekken hier straks om 21u30.
Na een vrijwel slapeloze nacht (te warm, te veel jeuk, Stephaan verkouden, enz...) doet de wekker zijn werk om 4u30. Het wordt weer een 12 uur durende lange busrit via Ciudad Guayana, Upata, El Dorado (!) en nog kleinere plaatsjes tot Santa Elena, eindstation voor vandaag.
Santa Elena situeert zich in het zuidoosten van Venezuela, vlak aan de grens met Brazilië en Guyana. Om hier te geraken zijn we over de Gran Sabana gereden. De gran sabana ligt op een hoogte van ongeveer 1500 meter. Een grasvlakte die bezaaid is met tepuis (tafelbergen) en watervallen. En hiervan willen we graag iets meepikken.
Nog even meegeven dat we weer even vol ongeloof het prijskaartje voor diesel hebben afgelezen. 0,0048 bolivares of minder dan EEN eurocent per liter.
Duitse veteraan Axel pikt ons op en brengt ons naar het dorp waar onze indiaanse gids woont. Dit dorpje ligt verrassend dicht bij het centrum van Puerto Ayacucho, maar Axel verzekert ons dat we ons nu bevinden bij een indianenstam die nog sterk aan de traditie vasthouden. Het zijn de Piaroa-indianen. Zij wonen op een oppervlakte van ongeveer 200 bij 200 km en dulden geen bezoekers die geen speciale toelating hebben gekregen om hun gebied te betreden. Maar wij zijn dus welkom. Met een van hen, een zekere Richard, gaan we twee dagen op stap in de jungle, het Amazonewoud.
Rond negen uur vertrekken we. Het vochtige klimaat zorgt ervoor dat we na 10 minuten al volledig doorweekt zijn. Wij zijn de laatsten om de bekwaamheid van onze gids in twijfel te trekken, maar een aantal keer is hij compleet het noorden, met als gevolg ook de weg kwijt. Wij nemen hem echter niets kwalijk, want met zijn 1,50 meter is het echt niet te doen om alles te overzien. We struikelen over boomwortels, worstelen ons door verwilderde maniokvelden, klimmen over omgevallen bomen, sommigen verliezen hun evenwicht en tuimelen in het eerste riviertje dat op onze weg ligt. Alles vraagt oefening. Na uren lopen komen wij plots bij een eenzame hut. Twee jonge meisjes zitten er hopen maniok te schillen, wij veronderstellen dat hier dus nog wel meer mensen zullen wonen. Tegen ongeveer 13 uur bereiken we een rivier en Richard heeft beslist om hier ons kamp op te slaan. Met de machete hakt hij een ruimte vrij, terwijl een tweede begeleider zich ontfermt over de kip, de wortel, de ui en de aardappel.
Alles gaat in een pot en wordt gekookt op een houtvuur.
En dan komen de natuurelementen een handje toesteken. Het zeil waaronder onze hangmatten moeten komen, is nog verre van op haar plaats wanneer we een tropische regenbui over ons krijgen. Ook onze kok verzuipt en de stoofpot met de bijna gare kip (en wortel, en............) en pasta wordt onder grote bladeren in veiligheid gebracht.
Na enige tijd en veel getouwtrek als ik het zo mag uitdrukken, is het zeil opgespannen en zijn we redelijk beschermd tegen regen en ontij.
En is het eten klaar. Er is dus voor kip met pasta gezorgd, zelfs voor thee om alles door te spoelen. Waar heeft men echter niet voor gezorgd?
Voor tassen, voor lepels, voor vorken, voor messen.....
Ik snij een plastiek fles in twee, dat zijn al twee tassen. De pot waarin het water werd gekookt is de derde. Zo staan we daar hulpeloos onder een plastiek zeil: in de ene hand een bord plus een would-be theetas -waarvan we echter niet kunnen drinken wegens maar twee handen- want in de tweede hand een stuk kip of een handvol pasta. We zijn ons min of meer bewust van o nze absurde situatie en wanneer Stephaan en ik elkaar zo staan te bekijken, kletsnat en vuil, krijgen we warempel de slappe lach van zoveel miserie. En over de vliegende pestduivels en reuzenmieren hebben we het nog niet gehad. Zo heeft Richard het regelmatig over de "veinte cuatro", de 24. Het is duidelijk dat hij het over een mier heeft en wij willen weten waar die naam vandaan komt. Hij zegt dat je na een beet van deze mier minstens 24 uur pijn hebt. Vandaar. Het is dan ook een beest van meer dan een centimeter lang.
Het is nu ongeveer vijf uur geworden en door het onweer is het redelijk donker geworden. De hangmatten annex muskietennetten worden geïnstalleerd en wij kruipen er noodgedwongen in. Wegens de invallende duisternis vindt onze gids het te gevaarlijk geworden om het bos in te trekken. Onze gidsen praten wat heen en weer en vertellen waarschijnlijk heel boeiende verhalen waarvan wij niets verstaan. Zij zorgen ook reeds voor de kip van morgen en roken ons min of meer uit onze hangmat. Dan wordt het helemaal donker en bijna helemaal stil. Helemaal stil wordt het als het gebrul en gekwaak van de kikkers, het gesjirp van krekels, het geritsel van bladeren, het geruis van de rivier....... als al die geluiden opgaan in je slaap......dan pas wordt het stil. En dan.........dan komt de regen. De regen komt hier niet zomaar eventjes. Nee, de regen komt hier voor urenlang. Reeds na enkele minuten komt, samen met de eerste druppels, het besef dat het zeil waaronder we slapen niet bestand is tegen zoveel water. Ik trotseer de muggen en de duisternis, op zoek naar regenkledij. Het is nu iets na middernacht. We kunnen niets anders dan hopen op beterschap en wachten op een vroege ochtend.
Die vroege ochtend begint om 5u30 met een ontbijt dat bestaat uit geroosterd brood en geroosterde kip. We maken een lange wandeling door het regenwoud. We zijn weer helemaal doorweekt, maar het maakt eigenlijk allemaal niets meer uit. Hier wordt je gewoon nat, of van de regen, of van het zweten. De voeten van Stephaan moeten eraan geloven en staan vol blaren. Maar onderweg zien we prachtige natuur, miniskule zwart-oranje gifkikkertjes (waar de indianen hun pijlpunten mee instrijken) en tarantula·s. Deze reuzenspinnen hebben hun nesten onder een of andere boom en Richard gebruikt een fijn twijgje om ze uit hun hol te lokken. Wij zijn al tevreden met "het zien van" maar voor hem is het pure ernst en het vooruitzicht op een proteïnerijke maaltijd. Terwijl het twijgje de tarantula bezighoudt, drukt hij haar met de andere hand tegen de grond. Hij brengt de twee maal vier poten bijeen, drukt met de top van de wijsvinger in de hartstreek en doodt de spin op een snelle en pijnloze manier. Dan ontdoet hij haar van haar achterlijf waar het gif en de angel zitten, en klaar is kees. Deze actie herhaalt zich nog een aantal keer. Tarantulas vangen is iets van niets.
Het is nu tijd om terug naar het kamp te keren waar we een laatste eenvoudige maaltijd binnenduwen. Richard nodigt mij uit om te proeven van zijn "geroosterde" tarantula. Men eet dat hier ongeveer zoals wij krab eten. Ik heb veel geroosterd geproefd, maar de smaak van tarantula is moeilijk te definiëren.
Onder een overvloed aan bijtjes, vliegen en muggen wordt het kamp-van-een-nacht opgebroken en na weer drie uur stappen laten we het stukje amazonewoud definitief achter ons.
Bij Axel, die ons in het indianendorp terug is komen ophalen met zijn gammele 4x4, kunnen we osn in een obscure achterbouw wat douchen en verkleden. We zijn ruim op tijd om de nachtbus naar Ciudad Bolivar te nemen. Dit wil zeggen opnieuw enkele honderden kilometers noordwaarts tot Caicara del Orinoco en dan in oostelijke richting tot Ciudad Bolivar. Een lange en weinig comfortabele tocht van ongeveer 700 km en meer dan 10 uur. Wij laten ons dnaar de Posada Don Carlos brengen en kunnen in de loop van de dag (het is donderdag geworden) niets beters verzinnen dan morgen door te trekken naar Santa Elena, dit in de veronderstelling dat vanaf daar de excursies goedkoper zullen zijn. Om de tijd te doden gaan we s avonds, aan de oever van de Orinoco, samen eten en een beetje mensen kijken. En vooral de Zuid-Amerikaanse smartlappenmuziek trotseren. Alles is goed om wakker te blijven.
