Jason VANDELANNOITE - Als het leven lacht Hij is gulzig in alles wat hij doet. Maar als we zijn broers en moeder mogen geloven, nog het meest van al als hij zijn voetbalschoenen aantrekt. Balanceren tussen ernst en spel: het verhaal van een natuurtalent. Bron: Sport / Voetbal Magazine

Het zijn sporters, de Vandelannoites. Vader speelde bij SV Kortrijk; moeder, Anita Quartier, was provinciaal kampioen veldlopen en voetbalde tot ze haar achillespees scheurde; Sue (24) zit in het toerisme, maar “kan zo meevoetballen als ze zou willen”; Jude (33) deed aan veldlopen, kende een niet onaardige carrière op de flank van SV Waregem en KV Kortrijk en voetbalt nu bij het Griekse Panserraikos; Jesse (23) voetbalde ook bij Waregem en stond als atleet op de 100 meter ooit zevende in de ranglijst van Europese junioren; en Jason (19), ja, Jason begon bij SV Waregam, debuteerde vorig seizoen in het eerste van Club Brugge als verdediger en werd tegen Turkije opgeroepen voor de nationale ploeg.
“Marc Degryse en Laura Lynn zijn al ereburger van Ardooie en de burgemeester heeft eens gezegd dat Jason het misschien ook zal worden als hij debuteert bij de Rode Duivels”, grijnst zijn moeder. “Zijn opgang gaat sneller dan ik had verwacht”, zegt Jude. “Er hoort natuurlijk ook wat geluk bij: je moet op het juiste moment op de juiste plaats staan.”
Vier dagen oud pas, herinnert zij zich, was Jason Vandelannoite toen hij op een koude novemberdag in haar armen mee naar het voetbal ging. Jude moest spelen in Oostende. “En Jude heeft zo eigenlijk het hele pad geëffend voor Jason.” Later was het op het stukje gras naast het kerkplein van Ardooie dat Jude, Jesse, Jason en soms ook pa samen tegen de jongens uit de wijk voetbalden. Jesse: “En die waren dan nog vaak met tien. Tot ze niet meer wilden, omdat ze altijd verloren (grijnst).”
Zijn eerste stappen in clubverband zette Jason Vandelannoite als 6-jarige in het spoor van Jude bij SV Waregem. Als duiveltje én als preminiem op één dag tegelijk. “Hij vroeg als hij ’s zaterdags opstond soms: ‘Met wie moet ik nu vandaag weer spelen?’ We wisten dat eigenlijk telkens pas vlak voor de wedstrijd of hij ’s namiddags moest meedoen of niet”, zegt zijn moeder. “Tot ik uiteindelijk de club heb laten weten dat het niet meer mocht. Ik vind dat kinderen die bezig zijn met groeien het soms niet aankunnen en te veel op te toppen van hun tenen moeten spelen. Ze raken dan veel geblesseerd. Op den duur ontstaken zijn adductoren ook. Op die leeftijd al, dat is niet goed, hé. Hij kon zich niet meer neerzetten: hij moest blijven rechtstaan van de pijn. Kinderen krijgen het ook psychisch moeilijk als ze de hele tijd met oudere spelers in contact komen. We hebben dat gezien met Jude. Die was pas 17 toen hij al in de eerste ploeg van Waregem stond. Hij begon onder die grote mannen al direct van: ‘Ja, maar, ik ben ook groot.’ Jason wilden we daarom voor zijn 16 jaar niet laten doorschuiven naar een hogere leeftijd.”
Jason is 8 jaar als Club Brugge komt. “Hij heeft daar zelfs niet moeten testen: hij mocht op vrijdagavond al meteen zijn handtekening zetten.” Eens aanleunend bij de min-16-jaar mocht hij op Moeskroen meedoen om met hen kampioen te spelen. “Hans Galjé kwam na die wedstrijd naar mij om te zeggen dat we telefoon van Feyenoord zouden krijgen omdat ze hem wilden.” Er werden gesprekken gevoerd en de familie kreeg de accommodaties van de Rotterdamse club te zien. “Maar ik stond daar wat argwanend tegenover”, zegt zijn moeder. “Twee jaar aan een stuk heb ik nog telefoon gekregen van Feyenoord om te horen of hij niet van mening was veranderd, maar ik heb hem tegengehouden. Hij was nog niet rijp genoeg. Het ging zijn ondergang geweest zijn. Niet genoeg onder controle staan, te veel vrijheid … Ik heb mijn kinderen altijd geleerd: doordoen, durven risico’s te nemen in het leven. En Jason durft risico’s te nemen. Véél risico’s. Het is hem al dikwijls gezegd: niet te veel tram tram achteraan, doe maar gewoon wat je moet doen. Hij zou er soms een spelletje van maken als hij voelt dat het gaat, om te zien tot hoever hij kan gaan. De nationale ploeg: hij moet zich daar niet voor inzetten, dat gaat allemaal vanzelf. Hij moet daar precies geen moeite voor doen.”
“Het is zoals bij iedereen,” zegt Jesse, “waarom zou je meer doen dan nodig, als je het toch haalt?”

BEREN
Het zijn beren, de Vandelannoites. Van dat toernooi van Jesse met Roeselare op Brugge, de mensen spreken er nog van, zegt moeder Vandelannoite. Jesse: “Het was al van voor de wedstrijd ‘vuile zwarte’. Wij weten dan meestal wel wat we moeten terugroepen, maar het is uiteindelijk op het veld dat je het moet tonen. Dus toen de keeper op een gegeven moment half naast de bal greep, heb ik getrapt en ben ik doorgelopen, waardoor behalve de bal ook de voorstopper, de laatste man, de keeper en ikzelf in het doel lagen (lacht). Iemand heeft zo eens iets verkeerds gezegd over Jason en die heeft hij dan twee keer door de benen gespeeld in een wedstrijd. Zo gedreven zijn we altijd wel geweest. Doorbijters.” Allemaal. “Jude heeft ooit een uur doorgespeeld met een hersenschudding.” Jason brak in één jaar drie keer zijn neus. “En ik,” zegt Jesse, “Ik heb ooit met een gescheurde meniscus gevoetbald. Dokters vinden dat niet altijd goed, maar wij zijn geen watjes. Op Bayern zag je dat ook bij Jason goed: na tien minuten gaf hij er daar al één een duw gewoon omdat die op zijn tenen getrapt had.” Maar Jude waarschuwt. “Soms is het beter te rusten. Ik ben met een blessure aan de voorste kruisbanden en de mediale banden blijven spelen en spuiten geven. Dat mocht ik niet gedaan hebben. Mijn carrière had er anders uit kunnen zien. Daarom zeg ik nu: áls je geopereerd moet worden, verzorg je goed, of je komt nooit terug. Maar ja, rusten, als je er echt van houdt, dan gá je er liever voor.”
Ze kunnen ook wel tegen een stoot dankzij hun constitutie. “Als je Jason ziet in het tenue van België of dat van Brugge, dat is een groot verschil”, zegt Jesse. “In dat van Brugge lijkt het of hij breder is. In dat van België valt het mee. Ik heb foto’s gezien in het shirt van Brugge waarop hij precies een papzakje is (lacht).”
Maar al te veel moet Jasons gewicht nu ook weer niet gerelativeerd worden. “Er zijn er die zeggen dat hij te zwaar staat”, zegt Jesse, “maar er kan, denk ik, maximaal nog zes kilo vanaf. Maar waarom zou je dat streefgewicht moeten hebben als je je dan niet goed meer voelt in je vel? Er zijn er veel die klagen dat hun maag te gezwollen staat om te spelen als ze pas gegeten hebben. Maar eten en dan spelen: het verteert rap, hoor. We zijn allemaal grote eters. Als iemand zou eten wat wij normaal eten, hij valt omver. Zeker. Maar we verbranden ook redelijk. Ik ben zeventien maanden geblesseerd geweest en ik heb tien maanden plat gelegen. Ik ben hetzelfde blijven eten en ik schoot naar 130 kilo. Maar na een paar maanden zat ik weer op mijn normale gewicht.”
Ze hebben er de moeder voor die hen altijd op hun wenken heeft bediend. “Ze eten graag hun eigen goestjes. Ik maak soms vier, vijf verschillenden dingen klaar. Jude at bij Waregem ’s zondags soms nog een stevige hutsepot voor hij moest voetballen. Als ze spaghetti eten, ons jongens, worden ze niet goed. Jason ook. Als kind al werd hij ziek van pasta. Maar een halve kilo biefstuk, dat is voor hem dan weer niet te veel als ik een entrecote klaarmaak. ’t Is een echte vleeseter. Niertjes eet hij graag en kippenmaagjes.” Maar: “Vóór de tv nooit chips of nootjes, wel witlof, wortels, prei, sla, tomaten, … Of het is als hij weggeweest is van: ‘Mama, maak nog iets klaar.’ En wat doe je dan als moeder?”

MENSEN
Het zijn warme mensen, de Vandelannoites, die hun kleur halen uit de Congolese origine van hun Belgische vader. “De meeste Afrikanen of half-Afrikanen zijn zó: waarom je zorgen maken? Waarom moet je zenuwen hebben?” werpt Jesse op.
Alleen toen Jason Vandelannoite tegen Bayern München moest debuteren, kreeg hij het benauwd. “Toen heeft hij me gebeld. ‘Jude, ik denk dat ik wat zenuwen krijg.’ De avond daarna belde hij weer: ‘Jude, ik denk dat ik zal moeten spelen ook.’ Ik zeg: ‘Proficiat, het is een teken dat je het waard bent.’ Maar de zenuwen waren wel uitzonderlijk, hoor. Wat wil je, zo jong moeten debuteren in de Champions League. Ik zeg altijd: zolang je voetbal als een spel blijft bekijken, evolueer je, omdat de dingen dan vanzelf komen, maar als je het als een beroep begint te beschouwen, zoals ik na mijn blessure moest doen, blijf je waar je bent. Ik zeg hem: je hebt als je jong bent recht op een fout of twee, maar over een jaar móet je er staan.”
En niet langer onbezonnen handelen of zwelgen in het leven. Want Jason, zo zal iedereen in Brugge je vertellen, is in het uitgaansleven gulzig.
Jude: “Ik was ook niet het braafste mannetje, maar ik wist wanneer en waar ik iets kon doen. Dat heb ik Jason ook duidelijk gemaakt: ‘Je bent Belg, maar je hebt niet dezelfde kleur. Overal herkennen ze je.’ Ik denk dat hij dat stilaan begint in te zien. Als je het dan nog verknalt, doe je het zelf. Het is een kwestie van tien, vijftien jaar op je tanden te bijten en je hebt een mooie carrière gehad.”
Jesse: “Als je donker van kleur bent, ga je automatisch ook meer vrienden maken: je neemt dat over van die mannen met wie je optrekt. Je ziet ook dat Jason goed overeenkomt met Yulu-Matondo en Van Heerden. Wat wij in tegenstelling tot anderen niet hebben, is ons afvragen waar we over vijf jaar staan? Wij denken meer: waar staan we morgen?”
Jude kan het alleen maar beamen. “Toen hij de wagen was gaan halen die hij van Club Brugge kreeg, belde hij mij ineens op. ‘Jude, er brandt hier een lampje, wat zou dat kunnen zijn? Hij zit met zijn verstand elders. Hij zou zonder benzine durven rijden ook (grijnst). Eigenlijk voelt hij zich alleen bij voetbal goed: als hij voetbalschoenen aan heeft, geeft hij echt alles. Zoniet leeft hij in een andere wereld. Hij denkt echt van vandaag tot morgen.”
In het geval van Jason Vandelannoite betekent morgen: veel kans dat hij op een supportersavond staat. Hij krijgt, zeggen ze, uitnodigingen uit heel België.
Jesse: “De vraag is: kan je het je veroorloven zoiets te weigeren in het begin van je carrière? Als je de supporters niet mee hebt en je krijgt ze elk weekend op je dak… Dus zeg je al rap eens ‘ja’ als je jong bent en dan wil je niemand uitsluiten. Ik denk dat je dat maar leert met ouder worden.”Moeder: “Toen hij in de eerste ploeg kwam, zou hij durven zweven hebben. De supporters werken dat ook wat in de hand, hé: Jason dit en Jason dat, ga je eens hier komen en eens daar gaan. En hij is zéér sociaal, hé. En ook: Jason valt op, hé. Door zijn kleur en omdat hij bij Brugge speelt. Het is nu eenmaal ook iemand die graag plezier maakt. En dat valt dan nog meer op. Ze zouden hem dat van Club uit wel eens mogen verbieden om daar overal op in te gaan. Jude is er bij Waregem te vroeg in gekomen en met de grote gasten in het uitgaansleven geraakt. Een keer een misstap begaan, een keer te ver uit geweest, te laat op de training gekomen. Op Waregem waren ze daarin heel streng: de dag voor de wedstrijd kon je iemand thuis aan je deur krijgen of ze belden op je thuisnummer op te zien of hij er was. Wat misschien een beetje een nadeel is geweest, is dat alles altijd vanzelf kwam. Jason heeft er zich nooit echt voor moeten inzetten. Als hij eens weggeweest was vroeger, kon hij gerust vijf kilometer gaan lopen. Zonder problemen. Jude was ook zo. Borkelmans, zijn idool, ook. En Paul Gascoigne. We zijn daar nog voor naar Engeland geweest. Hij staat daar trouwens ergens nog mee op de foto. Dat was zijn held.”
Alleen om zijn voetbalkwaliteiten uiteraard. “Ik herinner mij nog”, zegt moeder Vandelannoite, “dat we naar de eerste training van Jesse bij Roeselare keken en zagen hoe hij naar het doel liep en in plaats van te scoren gewoon met de bal terugkeerde. Jason is ook zo. Hij neemt het leven in een lachertje op, hé. Je kan dat niet rap veranderen, dat is zijn mentaliteit. Maar ik denk dat hij nu beseft dat hij wat moet beginnen na te denken over het leven naast het voetbal. Ik denk dat hij daar over een of twee jaar zelf een lijn in zal kunnen trekken, want hij heeft in zijn achterhoofd nog altijd Feyenoord zitten. Hij is nu nog wat te jong om zich in te houden. Hij moet af en toe nog eens op zijn vingers getikt worden, maar ik denk dat we over het grootste probleem heen zijn, want ’t is uiteindelijk toch nen braven.”



******************
VAN AANVALLER TOT VERDEDIGER

Tot de scholieren is Jason Vandelannoite aanvaller in plaats van verdediger. “Dat hij vroeger in de spits stond, zit nog wel in hem: hij schuift af en toe een keer graag naar voren”, zegt Jesse. “Maar ik heb hem al een paar keer gezegd dat hij iets sneller mag zijn (grijnst). Daar schiet hij wel wat tekort, zeker als hij in het middenveld moet staan zoals thuis tegen Bayern. Maar Jason heeft zijn technische bagage volledig mee, maar hij heeft niet het karakter van Jude.”
“Met mijn karakter”, zegt Jude, “zou hij nog wat meer kunnen. Nu en dan neemt hij het wat gemakkelijk op. Van de andere kant: ik was meer een kuitenbijter, een linkerflankverdediger, hij maakt goed gebruik van zijn twee voeten. Maar hij was rampzalig met de kop (grijnst). Zijn gestalte is eigenlijk niet ideaal voor de positie waar hij staat. Maar het voetballen zit in zijn bloed.”