Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van 28 december 1983 betreffende het verstrekken van sterke dranken en betreffende het vergunningsrecht, om de verkoop van alcoholpops in drankautomaten te verbieden
Dit wetsvoorstel herneemt een wetsvoorstel van huidige indieners (stuk Senaat, nr. 2-1109/1) dat tijdens de vorige zittingsperiode eenparig in de Senaatscommissie voor de Financiën en de Economische Aangelegenheden en nadien op 22 april 2002 in plenaire vergadering van de Senaat werd aangenomen. Het verkreeg dus de status van wetsontwerp en werd overgezonden aan de Kamer (stuk Kamer, nr. 50-2164/001), maar raakte niet meer tijdig behandeld en verviel. Het werd niet uit verval ontheven door de zittende regering.
Dit wetsvoorstel wil in het bijzonder alcoholpops, die mengsels of cocktails zijn met sterke drank, expliciet weren uit het verkoopcircuit van de onbewaakte drankautomaten, zoals dit thans reeds geldt voor sterke drank van 22 % of meer.
Een bijzondere regeling voor dat circuit is verantwoord door de specifieke kenmerken ervan, met name de anonimiteit, het totaal gebrek aan sociale controle en de bereikbaarheid gedurende dag en nacht.
Met dit wetsvoorstel willen we een duidelijke en rechtsgeldige oplossing bieden voor een probleem waarrond in Vlaanderen begin 2002 een bevoegdheidskwestie ontstond.
Immers, de gemeenteraad van Veurne (op 24 september 2001) en de gemeenteraad van Oostrozebeke (op 11 oktober 2001) hadden bij politieverordening de verkoop van alcoholische dranken via drankautomaten verboden. Bij besluit van 8 november 2001 beperkte de gemeenteraad van Oostrozebeke dit verbod tot sterke alcoholische dranken en alcoholpops.
Op advies van de Vlaamse minister van Binnenlandse Zaken werden deze politieverordeningen door de West-Vlaamse gouverneur geschorst bij besluit van 19 december 2001 omdat deze als « preventief » gekwalificeerde verordeningen buiten de gemeentelijke bevoegdheden liggen en de burgemeester enkel kan optreden in het kader van de handhaving van de openbare orde. Zolang die niet verstoord wordt, kan hij zijn bevoegdheid om verordeningen uit te vaardigen niet inroepen.
Een wetswijziging op federaal niveau is noodzakelijk om tegemoet te komen aan de sociale nood waaraan beide gemeenten reeds een eerste beleidsantwoord trachtten te geven.
Terecht uitten de burgemeesters Jan Verfaillie en Jean-Marie Bonte hun bezorgdheid over het toenemende drankgebruik bij min-16-jarigen.
In navolging van het CD&V-congres te Kortrijk (september 2001) ijveren de indieners van dit wetsvoorstel voor een ontradingsbeleid met betrekking tot allerlei vormen van verslaving en vanzelfsprekend ook inzake alcoholverslaving. In de congrestekst « Meer rechtszekerheid. Streng, maar rechtvaardig » neemt de CD&V het volgende standpunt in voor haar verdere beleidslijnen : « Drugsverslaving moet bestreden worden. De overheid moet een geïntegreerde ontradingsstrategie voeren via verdere uitbouw van de preventie, de hulpverlening en een repressief beleid dat deze ontradende boodschap ondersteunt. Het drugbeleid van de regering, in haar onaanvaardbare libertaire maatschappijvisie, banaliseert het druggebruik en werkt daardoor drempelverlagend ten aanzien van verslaving. Daartegenover staat onze preventieve aanpak die op begrijpende wijze een ontradende begeleiding bij druggebruik vooropstelt. »
Dit voorstel is uiteraard slechts een bescheiden stap en zal slechts gedeeltelijk een antwoord bieden op het toenemende drankgebruik bij jongeren. Het zal de bevoegde instanties niet ontslaan van hun verantwoordelijkheid op dit vlak een globaal beleid van ontrading en sensibilisering te voeren. Alleszins is het onze overtuiging dat enkel vanuit een duidelijke normstelling een effectief beleid van sensibilisering en ontrading kan worden gevoerd.
Verder zij verwezen naar initiatieven ter zake in het buitenland. In Frankrijk en Duitsland wordt via respectievelijk een BTW-aanpassing en een accijnsverhoging met resultaat een sterk ontradende prijspolitiek gevoerd. In Nederland wordt meer en meer op lokaal niveau gewerkt met convenanten inzake de verstrekking door handelaren van alcohol aan jongeren, of wordt zelfs geopteerd voor een ageticker waarbij horeca-uitbaters vrijwillig armbandjes eisen ter controle van de leeftijd van de gebruikers. Zonder vooruit te lopen op de wenselijkheid van elk van de aangehaalde maatregelen, lijkt een grondig debat op basis van de buitenlandse ervaringen een absolute noodzaak.
Na invoering van de onderhavige concrete maatregel moet in elk geval tijdig geëvalueerd worden of die wijziging het alcoholgebruik bij jongeren in het algemeen en het gebruik van alcoholpops in het bijzonder, voldoende kan terugdringen.
II. DE STAND VAN DE WETGEVING
De wetgeving inzake het verstrekken van alcohol aan minderjarigen is tweeledig : er is de besluitwet van 14 november 1939 betreffende de beteugeling van de dronkenschap en de wet van 28 december 1983 betreffende het verstrekken van sterke drank en betreffende het vergunningsrecht.
Krachtens artikel 5 van wet van 14 november 1939 is het verboden om het even welke alcoholische dranken aan minderjarigen te verkopen. De wet maakt geen onderscheid tussen de verkoops- en aanbiedingswijzen van alcoholische dranken, maar spreekt van « dronkenmakende dranken ».
Artikel 13 van wet van 28 december 1983 bepaalt dat het verstrekken, zelfs gratis, van sterke drank voor gebruik ter plaatse aan minderjarigen verboden is in drankgelegenheden. Bovendien bepaalt artikel 13 dat het verkopen aan minderjarigen van « mee te nemen sterke dranken » verboden is.
Uit de interpretatie van de wet van 1983 blijkt dat alcoholische dranken met een alcoholgehalte van minder dan 22 %, dus ook de mengsels die sterke dranken bevatten, in de huidige stand van de wetgeving via drankautomaten kunnen worden verdeeld.
III. HET GEBRUIK VAN ALCOHOLPOPS DOOR JONGEREN
Uit onderzoek van de Vereniging voor alcohol- en andere drugsproblemen (VAD) blijkt dat alcoholpops bij jongeren in Vlaanderen in populariteit stijgen.
Het specifieke gebruik van alcoholpops is tevens één van de verklaringen van de stijging van het wekelijks alcoholgebruik bij jongeren bijvoorbeeld in de periode 1999-2001. In het geheel zouden momenteel bijna tweemaal zoveel jongeren, in vergelijking met 1999, wekelijks alcohol drinken. Vooral bij de jonge leeftijdscategorieën is het gebruik van alcohol gestegen : in de groep van de dertienjarigen is er een stijging vastgesteld van de wekelijkse consumptie van alcohol van 5,4 % tot 9,7 %. Voor de vijftienjarigen was er een stijging van 15,7 % naar 31,8 %. Bij de achttienjarigen drinkt al meer dan de helft wekelijks alcohol, tegenover 35,9 % twee jaar geleden.
Deze tendensen worden door de cijfers voor het schooljaar 2002-2003 bevestigd. 70 % van de jongeren verklaarde bij deze bevraging ooit al alcoholpops te hebben gebruikt. 54 % dronk in het jaar van de bevraging alcoholpops. De alcoholpops zijn dus « blijvers ». In de jongste leeftijdscategorie (12-14 jaar) dronk 55 % het voorbije jaar alcohol.
Het gebruik van alcohol en andere drugs houdt risico's in voor de eigen fysieke en psychosociale gezondheid. Op een leeftijd waar jongeren nog in de groei zitten vormt het alcoholgebruik een gevaar op lichamelijke schade. Bovendien leidt het gebruik ervan op relatief jonge leeftijd potentieel tot alcoholafhankelijkheid of -verslaving op latere leeftijd.
De alcoholpops zijn geliefd omwille van hun zoete smaak, vooral bij de groep 12- tot 15-jarigen, maar vele jongeren onderschatten het effect van het alcoholgehalte van 5,4 promille.
Uit Nederlands onderzoek blijkt trouwens dat er vlugger dronkenschap optreedt bij deze drankjes wegens de aanwezigheid van fruitextract, waardoor het alcoholgehalte in het bloed sneller stijgt (van de Wiel, Meander Medisch Centrum Amersfoort, geciteerd in Algemeen Dagblad).
Dezelfde bedenking maakt ook de vereniging VAD bij de discussie over het al dan niet instellen van een verbod op het aanbieden van alcoholpops in drankautomaten.
De indieners van het wetsvoorstel achten, in tegenstelling tot de signalen van sommige bevoegde instanties, zoals het Vlaams ministerie van Welzijn, een preventieve waarschuwing ten aanzien van het gebruik van alcoholpops niet voldoende. Een louter verbod zal jongeren er niet van weerhouden alcohol of meer bepaald alcoholpops te consumeren. Toch wordt volgens de indieners aan jongeren een verkeerd signaal gegeven, indien de alcoholpops vrij verkrijgbaar zijn via onbewaakte automaten.
IV. DE VOORGESTELDE WETSWIJZIGING
De voorgestelde wetswijziging houdt in dat ook de mengsels waarbij gebruik wordt gemaakt van sterke dranken ook al bevat het mengsel zelf geen 22 % alcohol uit de drankautomaten geweerd moeten worden.
Artikel 2
Volgens artikel 1, 5º, van de wet van 28 december 1983 zijn sterke dranken de « dranken bedoeld in artikel 14 van het koninklijk besluit van 29 december 1992 betreffende de structuur en de accijnstarieven op alcohol en alcoholhoudende dranken ».
De wetgeving op de accijnzen is inmiddels echter gemoderniseerd door de wet van 7 januari 1998 betreffende de structuur en de accijnstarieven op alcohol en alcoholhoudende dranken.
In artikel 16 is een nieuwe definitie opgenomen die is afgestemd op de Europese regelgeving. Dit artikel luidt als volgt : « Onder « ethylalcohol » wordt verstaan : alle producten van de GN-codes 2207 en 2208 met een effectief alcoholvolume gehalte van meer dan 1,2 % vol, ook wanneer deze producten bestanddeel zijn ... ». De alcoholpops voldoen aan deze definitie.
In de hoofde van de parketten, van de burgemeesters, enz. was er sprake van een misverstand ten gevolge van het feit dat de wet die het verbod oplegt aan minderjarigen alcohol te verkopen, voor de definitie van sterke drank nog steeds verwijst naar bovenvermeld koninklijk besluit van 1992. Dat koninklijk besluit is evenwel inmiddels opgeheven en vervangen door de wet van 7 januari 1998. De inconsequentie bestaat erin dat, toen de accijnswet in 1997 gewijzigd werd, het koninklijk besluit van 29 december 1992 nog gold. In de « vergunningswet » die in 1997 werd gewijzigd, wordt alcohol gedefinieerd zoals in artikel 14 van het koninklijk besluit van 29 december 1992, dat werd bekrachtigd door de wet van 7 januari 1998. Het bovenvermelde artikel 14 is echter in de wet van 7 januari 1998 terug te vinden als artikel 16. Dat is de reden waarom de parketten nu niet vervolgen : er heerst een gebrek aan zekerheid dat het parket en de strafrechter gemandateerd zijn om op te treden.
De logica van het strafrecht eist immers dat de definitie van sterke drank uitdrukkelijk in de wet moet opgenomen zijn omdat het strafrecht op een beperkende wijze wordt geïnterpreteerd.
Op dit ogenblik ontbreekt dan ook een koppeling tussen de wet van 28 december 1983 en die van 7 januari 1998. Daarom stellen de indieners voor artikel 1, 5º, van de wet van 1983 te wijzigen om de band met voornoemde wet van 1998 te maken, zodat alle dubbelzinnigheid wordt uitgesloten en het aanbieden van alcoholpops (al dan niet in drankautomaten) zonder de minste twijfel valt onder het verbod van artikel 13 van de wet van 28 december 1983.
Artikel 3
Jongeren moeten worden beschermd tegen de gevaren van alcohol. In de huidige context lijkt een verbod om de alcoholpops via automaten te verdelen de enige werkbare oplossing.
Tegelijkertijd zou in een later stadium kunnen overwogen worden andere gebruikers toch in staat te stellen te genieten van de voordelen van automatische distributiesystemen : snelheid en een flexibele verkoop tijdens sluitingsuren van conventionele winkels.
De oplossing ligt in die optie dus in een strenge leeftijdscontrole via technische hulpmiddelen. Hier zou in de toekomst eventueel kunnen gedacht worden aan een leeftijdscontrole, bijvoorbeeld via de elektronische identiteitskaart.
Via de wettelijke basis in dit artikel zou dergelijk systeem desgewenst ingevoerd kunnen worden.
Artikel 4
Thans wordt het verkopen, aanbieden of verstrekken van sterke dranken aan minderjarigen bestraft met een boete van 2,50 tot 100 euro. Daarenboven biedt de wet de rechter de mogelijkheid een verbod uit te spreken om gedurende ten hoogste drie jaar dranken te verkopen of te verstrekken. Een inbreuk op dat verbod wordt bestraft met de bij artikel 10, eerste lid, 2º, van de besluitwet van 14 november 1939 betreffende de beteugeling van de dronkenschap opgesomde straffen, namelijk het verbod dranken te verkopen of te slijten gedurende ten hoogste twee jaar, op straffe van een gevangenisstraf van acht dagen tot één maand en een geldboete van 100 euro tot 500 euro voor iedere overtreding.
Met de voorgestelde wijziging wensen de indieners het verkopen, aanbieden of verstrekken van sterke dranken aan minderjarigen strenger te bestraffen door het zonder omwegen te koppelen aan een verbod om gedurende ten hoogste twee jaar dranken te verkopen of te slijten. Op die wijze kan alcoholmisbruik door minderjarigen op een meer afdoende manier worden bestreden.
Artikel 5
Technische wijziging ingevolge de voorgestelde aanpassing van artikel 24 van de wet.
Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet.
Art. 2
Artikel 1, 5º, van de wet van 28 december 1983 betreffende het verstrekken van sterke dranken en betreffende het vergunningsrecht, zoals vervangen bij het koninklijk besluit van 27 november 1996, wordt vervangen als volgt :
« 5º sterke drank : de dranken bedoeld in artikel 16 van de wet van 7 januari 1998 betreffende de structuur en de accijnstarieven op alcohol en alcoholhoudende dranken. »
Art. 3
Artikel 13 van dezelfde wet wordt aangevuld met het volgende lid :
« Sterke drank mag enkel worden verkocht via automatische distributieautomaten die uitgerust zijn met een systeem dat de meerderjarigheid controleert en dat door de Koning is goedgekeurd.
Art. 4
Artikel 24 van dezelfde wet, gewijzigd bij het koninklijk besluit van 20 juli 2000, wordt vervangen als volgt :
« Art. 24. Overtreding van artikel 13 wordt gestraft met de straffen vermeld in artikel 10, eerste lid, 2º, van de besluitwet van 14 november 1939 betreffende de beteugeling van de dronkenschap. »
Art. 5
In artikel 27, § 4, van dezelfde wet vervallen de woorden « , tweede lid, ».
Art. 6
Artikel 3 treedt in werking op een door de Koning te bepalen datum.
Verkoop van alcoholpops in drankautomanten kon al 2 jaar verboden zijn!
Het maken van een blog en het onderhouden is eenvoudig. Hier wordt uitgelegd hoe u dit dient te doen.
Als eerste dient u een blog aan te maken- dit kan sinds 2023 niet meer.
Op die pagina dient u enkele gegevens in te geven. Dit duurt nog geen minuut om dit in te geven. Druk vervolgens op "Volgende pagina".
Nu is uw blog bijna aangemaakt. Ga nu naar uw e-mail en wacht totdat u van Bloggen.be een e-mailtje heeft ontvangen. In dat e-mailtje dient u op het unieke internetadres te klikken.
