Het is pas sinds 1826 dat er in Nederland een sigarenindustrie ontstond. Deze opkomende industrie bestond toen nog voornamelijk uit huisnijverheid. Pas in 1858 zou in Amsterdam de eerste Nederlandse sigarenfabriek geopend worden. Maar de huisnijverheid bleef een rol spelen. De versneden tabak, het binnengoed, werd daarbij in een omblad gerold. Zo’n omblad was een tabaksblad dat reeds voorbewerkt was. Het resultaat daarvan noemde men een bosje. Vervolgens werd daar weer omheen een dekblad gerold om de sigaar compleet te maken. Hierna volgde nog een proces van bevochtigen en drogen m.b.v. een sigarenplankje. Dit was een soort mal met schuitvormige inkepingen, die tijdens het droogproces onder een pers stonden. De delen die uit de mal staken werden afgesneden en hergebruikt.

Eén van de Delvenaren die zich thuis met de productie van sigaren bezig hield was Alexander Jacobus Stolk. Maar ook Willem Vink, schoonvader van Petrus (Piet) Stolk, was sigarenmaker. Wanneer Willem voldoende sigaren geproduceerd had, stapte hij op zijn fiets en verkocht zijn handel tot ver in de wijde omtrek van Delft. Zijn clientèle bestond hoofdzakelijk uit boeren. Op de afbeelding zien we Willem Vink bij het maken van sigaren. De afbeelding werd in 2009 vervaardigd door de tekenaar Genci, de man achter Genci Art

Tekst: J.W.Stolk

Afbeelding: Genci

In eigendom van J.W.Stolk

Een leest is een hulpmiddel bij de vervaardiging of reparatie van schoenen. Tot medio jaren zestig van de twintigste eeuw werden leesten voornamelijk van hout gemaakt. Vanaf die tijd kwamen er ook leesten van aluminium en kunststof. De leest werd gemaakt in de vorm van een voet. De lederen bovenkant van de schoen (de zgn. schacht) werd over de leest geplaatst zodat deze de vorm van de leest aannam. Vervolgens kon de zool aangebracht worden. Veel houten leesten kunnen in het midden scharnieren. Aluminium leesten kunnen dit niet en zijn daarom moeilijker uit de schoen te halen. Het nadeel van houten leesten is de droogtijd; hout is een natuurproduct en ‘werkt’ daarom. De leest die men voor schoenreparaties gebruikt heet eigenlijk schoenmakersdrievoet en is veelal van gietijzer gemaakt. De leestenmakers ressorteerden onder hetzelfde gilde als de klompenmakers en de schaatsenmakers. In Delft waren door de eeuwen heen vele leestenmakers actief. Eén van hen was Dirk Stolk, hij woonde in de Pieterstraat. Zijn vader was klompenmaker en zal Dirk mogelijk de beginselen van het houtbewerken hebben bijgebracht. Zelf leerde hij het vak weer aan zijn zoon. Maar ook zijn kleinzoon en achterkleinzoon zouden dit vak kiezen, waardoor er uiteindelijk vier achtereenvolgende generaties leestenmaker waren.

Tekst: J.W.Stolk

Afbeelding: J.W.Stolk