Een instructeur leert kinderen en volwassenen paardrijden. Maar wie kan beter een advocaat van het paard zijn, dan de instructeur? Hebben we als lesgever niet ook de verantwoordelijkheid om onze leerlingen te leren op een correcte, humane, integere manier met paarden om te gaan? Ik ben ervan overtuigd dat instructeurs een grote voorbeeldfunctie hebben, en dat wij een belangrijke rol te vervullen hebben in hoe we mensen, van kinds-af, kunnen leren op een paardvriendelijke manier te leren rijden en met paarden omgaan. Het lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Kinderen zowel als volwassenen verliezen heel snel hun geduld als ze denken dat hun paard 'tegenwerkt', ze vatten het persoonlijk op als hun paard niet doet wat ze willen en werken hun frustratie meer wel dan niet uit op het paard, wat kan gaan van mopperen, roepen, tot de zweep gebruiken of een ruk aan de teugels geven, ongeacht of het paard dit verdiend heeft of niet. Het gaat immers om het uiten van frustratie, van onmacht, van boosheid en niet om het trainen van het dier. Geduld moet men leren, als instructeur gaan mijn lessen even vaak over het aanleren van geduld, discipline en empathie voor het paard dan over het aanleren van de juiste zit en balans van de ruiter.
Onlangs had ik een klein meisje van een jaar of zeven in mijn les. Omdat kinderen van deze leeftijd nog zo klein zijn en hun voeten nauwelijks van onder het zadel uitkomen, krijgen zij een kort zweepje in de hand om hun pony te leren stappen, draven of galopperen. Het zweepje is hierbij een middel om 'te wijken voor druk'. Elk paard en elke pony, leert wijken voor de druk van het been en de teugel, dit is een basis principe in de dressuur. Maar kleine kindjes hebben korte beentjes en de pony kan hierdoor niet altijd de druk van het been voelen. Hierbij helpt het zweepje. Leg het tegen de schouder of hals aan van de pony, en de pony zal wijken voor de druk van het zweepje. Het zweepje, zo leer ik al mijn leerlingen, is géén middel om het paard vooruit te slaan. Een zweep is als een aanwijsstokje, het laat het paard wijken voor druk en dient niet om het paard te versnellen, maar om hem te leren begrenzen of hem bewust te maken welk deel van zijn lichaam hij iets meer moet gebruiken, door met de zweep aanwijzingen te geven. Geen enkel paard zou mogen gestraft worden door de zweep tegen zijn lichaam te slaan, paarden mogen geen angst voelen voor de zweep, noch ervan leren te vluchten.
Als ik dit aan mijn leerlingen zeg, knikken ze allemaal volmondig 'ja'. Niemand wil paarden pijn doen... tot de frustratie zich opbouwt... Het meisje reed op één van onze zeer goede sportpony's, maar hoe goed ze ook is, ze is net als alle pony's af en toe flink ondeugend. Als kinderen haar te strak in de teugel rijden gaat ze er als een speer vandoor, en leert ze hen dat je maar beter niet teveel in haar mond kan trekken. Af en toe gaat ze ook een andere kant uit of parkeert ze zich ergens halverwege de piste om eens flink met haar tanden dat jeukende plekje op haar been aan te pakken  . En hoe bozer haar ruitertje wordt, hoe meer poetsen onze Lola bakt! Dat is precies wat pony's het beste doen: ze voeden hun ruitertjes op. Maar dit meisje was duidelijk niet gewend om haar zin niet te krijgen en ze barstte los in een grandioze woedebui, waarbij ze haar zweep hard op het hoofd van Lola deed neerkomen. Ik reageerde onmiddellijk, liet mijn leerling bij mij komen en nam haar het zweepje af. Ik legde haar uit dat zo'n gedrag tegenover de paarden niet getolereerd werd en ook na de les nam ik haar nog eens bij mij, waarbij ik uitleg gaf waarom je niet slaat op paarden, ook niet als je boos bent. De zweep en paardrijden. Ze zijn bijna onlosmakelijk met elkaar verbonden, maar als instructeur moeten we bijzonder veel aandacht besteden aan het gebruik, of beter gezegd, het correct gebruik ervan. Als instructeur heb ik een paar grote no-no's waar ik altijd weer op terugval:
- ik tolereer geen geweld tov paarden in mijn piste.
- ik haal paarden die pijn lijden / manken of andere signalen van stress en ongemak vertonen onmiddellijk eruit.
- ik laat niemand rijden met materiaal dat onveilig is en/of klemt.
- niemand komt in mijn les zonder veilige rij kledij en rijhelm.
- ik tolereer geen sterke taal, noch tegen medeleerlingen, noch tegen de paarden.
Dat is toch normaal, zou je denken. Wel, vreemd genoeg lijken heel wat instructeurs doof en blind in bepaalde mate. En erger nog, sommige lesgevers blijken zelf niet vies van een staaltje geweld te gebruiken. Op wedstrijden, demonstraties enz, maak ik me graag klein en onzichtbaar. Ik observeer graag en leer door te observeren, zowel in positieve als in negatieve zin. Soms leer ik bij, soms leer ik wat ik absoluut nooit zou moeten doen ook. In deze categorie zie ik trainers en instructeurs de pony's van jonge wedstrijdruitertjes flink slaan met de zweep, terwijl de kinderen hierop toekijken. De grote voorbeelden van dit kind leren dat agressie normaal en aanvaardbaar is en dat als zij het doen, het kind dit ook mag doen. Ik hoorde een paar jaar geleden een instructeur doodleuk tegen zijn leerlingen zeggen dat 'paarden geen pijn voelen'. In dezelfde trieste categorie valt een jonge instructrice die tegen haar ruitertjes roept dat ze hun pony eens flink van de zweep moeten geven, want ze zijn 'lui'!
Ik zie een jong meisje tegen haar paard aanschoppen op een wedstrijd en niemand, ook niet haar ouders, zeggen hier iets op. Ik zie een volwassen man zijn paard een flinke mep geven met zijn sporen omdat het paard schrikt... in diezelfde piste rijden ook jongeren. Mooi voorbeeld geeft deze man...
Als je studeert voor initiator / instructeur word geweld op paarden zo goed als doodgezwegen. Dat is niet alleen jammer, het is naar mijn gevoel een zware tekortkoming. Het is belangrijk dat instructeurs, trainers, juryleden en al wie met opleidingen in de paardensport bezig is, bewust te maken van het feit dat wij een verantwoordelijkheid hebben, niet alleen naar de toekomstige paardenliefhebbers en ruiters, maar naar de paarden zelf ook! Het is aan de instructeur om de ruiters te leren dat geweld tov paarden ondenkbaar is, dat lijfstraffen en toebrengen van pijn aan paarden ontoelaatbaar is. en dat paardrijden niet alleen evengoed kan zonder geweld, maar zelfs betere resultaten geeft!
Sommige professionele paardenhouders hebben een hekel aan dierenrechtenactivisten. Zij zouden zogenaamd 'de sport' kapot maken. Niets is minder waar. Ik geloof dat dierenrechtenactivisten belangrijk zijn als objectieve graadmeter. Zij doen ons nadenken over waar we mee bezig zijn, ze dwingen ons eeuwenoude gewoonten te herzien en humanere oplossingen te zoeken. Zij houden de mensen die bezig zijn met dieren in de sport zowel als recreatief een spiegel voor en wat we in die spiegel zien, is niet altijd fraai. Laat ons eerlijk zijn.
Het meisje dat ik aanpakte omdat ze de zweep gebruikte om te slaan, begreep na ons gesprek waarom ik zo streng had gereageerd. Bij nader inzien, vond ze het een wijze les en ik ben ervan overtuigd dat ze dit zal blijven onthouden. Misschien, als zij zelf ooit les geeft, zal zij ook streng reageren op het gebruik van een zweep en zo kunnen we stap voor stap de wereld voor het paard beter maken.
ginie
02-02-2016, 05:59 geschreven door ginie 
|
