Onderwijs in de middeleeuwen "Universitas" betekent in het middeleeuwse Latijn gemeenschap of gilde. Later werd deze betekenis "gemeenschap van studenten en professoren". Deze term werd in de 15e eeuw gebruikt als synoniem voor en naast "studium generale", de studie die leidde tot een doctoraat en het "ius ubique docendi", het recht om overal te onderwijzen.
Literatuur in de middeleeuwen Roelant Dit verhaal handelt over verraad en heldendom. Na een jarenlange strijd tussen Karel de Grote en de Saracenen zal er vrede gesloten worden. Karel, als hoofd van zijn leger, keert uit Spanje terug naar Frankrijk. De ridder Roelant en zijn manschappen vormen de achterhoede. Maar Roelant wordt in een hinderlaag gelokt in het dal van Roncevaux. De schoonbroer van Roelant, Oliver, vraagt hem op zijn hoorn 'Oliphant' te blazen, zodat Karel zal terugkeren om hem bij te staan. Roelant weigert dit. Na een ongelijke strijd blijft alleen Roelant met twee van zijn medestanders over. Hierna blaast Roelant toch op zijn hoorn en keert Karel terug om hem bij te staan. Maar het is echter te laat. Hij treft de dode lichamen van zijn krijgers aan en dat van Roelant ter aarde liggend, de hoorn onder het lichaam, het gezicht naar Spanje gewend. Zo had Roelant in zijn laatste ogenblikken het tafereel van zijn dood vormgegeven.
De dode Roelant met zijn zwaard Durandal en zijn hoorn Olifant. Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Roelantslied
"Van den Vos Reinaerde" Het strip "De rebelse Reinaert" van Suske en Wiske handelt over dit verhaal. Bron: http://www.adwammes.nl/contents/images/reinaert_de_vos_2%5B1%5D.JPG
De romaanse kunst
De gotiek Als je "De klokkenluider van de Notre Dame" ooit gezien hebt, dan heb je zeker al eens kennis gemaakt met de gotiek. Dit is een animatiefilm uit 1996 van Walt Disney. Deze film is gebaseerd op het gelijknamige boek van Victor Hugo. Het verhaal speelt zich af in Parijs in 1482. Een rechter "Frollo" genaamd, hield een zigeunerin aan die een monsterlijke baby verborg. Hij nam de baby van haar af en gaf hem de naam Quasimodo". Dit betekent halfvorm. Hij verstopte hem in de klokkentoren van de Notre Dame...
Veel Belgische gemeenten noemen zich een stad. Het gaat hier om een eretitel. Maar ze hebben niet meer rechten dan een plattelandsgemeenten of dorp.
Kleine misdaden Bij kleine misdaden wilde men de persoon die ze gepleegd had voor gek zetten. Zo moesten bijvoorbeeld vrouwen die teveel roddelden, in een kar op het plein gaan staan, zodat mensen er allerlei dingen tegen konden gooien. Het kon ook zijn dat je in de schandblok gezet werd. Dit was een houten stellage waar je je benen, armen en vaak je hoofd door moest steken. De stadsbewoners konden je zo goed bekogelen met afval, rot fruit,... Bron: http://www.arkskipov.nl/schandblok2.jpg
Ridders Zij vormden eerder een klasse dan een stand. Zij waren oorspronkelijk soldaten van een vorst of edelman. Armen konden geen ridder worden, want de wapenuitrusting en een paard was te duur. Vanaf de 11e eeuw gingen sommige edelen zich ridder noemen. Ook het christelijke ridderideaal is niet onbelangrijk. De ridder beschermt hierbij de zwakkeren en de Kerk. In de groep van de ridders gaan edellieden behoren en leden van de derde stand.
Ridders stelden hun zwaard in dienst van de Kerk en zwakkeren in de samenleving.
Koning Arthur en de ridders van de ronde tafel. Arthur is de zoon van één van de heersers in een sterk verdeeld Engeland. Zijn vader sneuvelt op het slagveld, terwijl hij Engeland onder één koning probeerde te verenigen. Een magiër Merlijn besluit om Artur aan het hof van een lokale heerser onder te brengen. Hij groeit daar op als de jongste zoon van een onbelangrijke man. Merlijn zorgt voor zijn veiligheid. Zolang er geen koning in Engeland was, heerste er onrust. Merlijn plaatste op het kerkhof van Londen een steen met daarop een aambeeld en daarin een zwaard. Merlijn vertelde: "Degene die het zwaard uit deze steen en dit aambeeld trekt, die is de wettiggeboren koning van Engeland." Vele edelen probeerden het zwaard er uit te trekken, maar niemand slaagde erin. Engeland had nog steeds geen koning...
Hier zie je een fragment uit de film "Merlijn de tovenaar". Dit fragment handelt over het zwaard in het aambeeld. http://www.youtube.com/watch?v=qu1M-xnpQtY Bron: http://members.lycos.nl/depoema76/hpbimg/merlijn2.JPG
Arthur slaagde erin om op jonge leeftijd het zwaard uit het aambeeld te trekken. Het land bleef in het begin van Arthurs regering nog steeds verdeeld. Arthur verslaat zijn tegenstanders en verenigt de edelen. Arthur zijn zwaard brak later en hij vroeg om een nieuw zwaard. Dit kreeg hij van de vrouwe van het meer. Dit zwaard heette Excalibur. Zolang Arthur in het bezit was van dit zwaard, zou hij geen verwondingen oplopen. Vlak voor hij stierf zal Arthur de opdracht geven om dit zwaard terug in het meer te werpen.
De mozaïeken van Ravenna Justinianus en zijn hofhouding te Ravenna. Bron: http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/mmbase/images/2409028
Theodora (ca. 500 - 548) Dit was de vrouw van Justinianus I. Zij kreeg als bijnaam "succesvolste hoer van de geschiedenis". Deze geruchten werden verspreid in de 17e eeuw. Maar de geruchten over haar vroegere leven als prostituee kunnen verzonnen zijn door middeleeuwse antifeministen. Deze vrouw was knap, moedig, intelligent en het hoofd van de Byzantijnse geheime politie. Justinianus I maakte haar in 527 tot mederegent. Bron:http://www.pylgeralmanak.nl/afbeeldingen/image_phpgo45Cf.jpg
Aya Sophia Justinianus laat de Aya Sophia bouwen; "de kerk van de heilige wijsheid". Dit was oorspronkelijk een kathedraal en het eerste voorbeeld van Byzantijnse architectuur.
Na de verovering van Constantinopel door het Ottomaanse Rijk in 1453 werd de Hagia Sophia een moskee en kreeg de naam de "Aya Sophia." Het gebouw kreeg minaretten en het kruis op de centrale koepel werd vervangen door een halve maan. Vanbinnen had men zes platen met de namen van Allah, Mohammed en de vier kaliefen aanbracht. De Byzantijnse muurschilderingen en mozaïeken werden met een pleisterlaag bedekt.
De moskee werd in 1934 een museum. Oude mozaïeken werden ook weer zichtbaar gemaakt.
Het gebouw werd door de UNESO tot werelderfgoed verklaard in 1985. Bron: http://www.daemery.com/images/04-06turkey/06-08/06-08_Aya_Sophia_IMG_3193_web.JPG
De Romeinen vierden op 25 december de geboortedag van de zonnegod Mithras. Dit werd op deze dag gevierd omdat men hoopte dat de zon, weer licht en vruchtbaarheid bracht tijdens de winter. Ook de Germanen vierden iets anders. Zij vierden vanaf 25 december tot 6 januari het licht- en vruchtbaarheidsfeest. Dit is ook wel bekend onder de naam het joelfeest.
Zon De kerstboom was ook een Germaans gebruik dat door de christenen was overgenomen. De mensen verlangden namelijk naar de zon en de winter (de dood) zou overwonnen worden. Alles gaat weer bloeien zoals de altijd groene dennenboom.
Jezus De Romeinse keizer Constantijn vond dat Jezus Christus en niet Mithras "het ware licht van de wereld was". De Romeinen kozen dus 25 december uit om de geboorte van Jezus te vieren. Het lichtfeest werd op die dag toch al gevierd door de Romeinen en de Germanen. Kerstmis is voor het eerst in 381 na Christus in Rome gevierd.
Historicie vertaalden na de 8e eeuw het Latijnse "Franci" in Fransen. De Franken worden dus Fransen. Men blijft ook de bewoners van de Duitse provincie Frankenland, Franken noemen. Taalkundig gezien stammen de Vlamingen en Nederlanders direct af van de Franken.
Karel Martel Zijn bijnaam Martel betekent Hamer. Hiermee bedoeld men de spreekwoordelijke hamer waarmee Karel de Arabieren 'vermorzelde".
De Germanen zijn een verzameling volkeren en stammen die rond het begin van onze jaartelling een Germaanse taal spraken. Zij bewoonden een gebied dat zich uitstrekte van Scandinavië in het noorden, de Wisla in het oosten, de Rijn in het westen en de Donau in het zuiden.
De meeste mensen in Europa leefden tijdens de middeleeuwen in dorpen en ze werkten op het land. Een landheer bezat al het land en bestuurde het dorp. De boeren hadden een zeer zwaar leven. Zij werkten het hele jaar door om genoeg voedsel te hebben om hun gezin eten te geven. Ze woonden in het dorp in kleine huisjes. Ze waren gemaakt van leem en turf, met houten balken en een strodak. Wanneer de oogst mislukte, stierven veel gezinnen van de honger of er werden mensen ziek. Bron: http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/mmbase/images/2336900
