Dit was een voordracht in Elcker-ik door Manuel Sintubin voor een volle grote zaal op woensdagnamiddag. Het was voor mij eerder overdonderend en overrompelend: afstand nemen van het hier en nu en meegaan in wat geologen en andere wetenschappers weten van de geschiedenis van onze planeet. Het was wennen aan een woordenschat als antropoceen, pleistoceen, isotopen, platentektoniek, seismografisch gebied, erupties,'poubelliaan' enzovoort. Een tijd indenken van 60 miljoen jaar is voor ons al onvoorstelbaar, en dan op kaarten en grafieken zien hoe onze aarde steeds in beweging is en dus helemaal niet zo stabiel zoals wij denken, dat verrast toch wel. Ook de klimaatschommelingen met 'ijskelder' periodes en tropische periodes toen er geen ijskappen waren aan de polen - we konden het allemaal zien op de geprojecteerde beelden. Bovendien zijn er nog 'events' die voor heel wat aberratie kunnen zorgen zoals meteorietinslagen, vulkaanuitbarstingen en aardbevingen en tsunami's. Er werden ook verbanden gezien tussen bv. de aardbeving in Lisboa in 1755 dit tijdens de mis van 1 november waarbij de clerus kon refereren naar de straf van God; maar een sterke figuur uit het leger ging daar tegenin, eiste massagraven en zo ontstond er een scheiding tussen kerk en staat. Heel wat bijbelverhalen zoals van de muren van Jericho ontstonden waarschijnlijk na een aardbeving vermits Jericho op een actieve breuklijn ligt. En 'de ark van Noach' zou kunnen ontstaan zijn na een tsunami of een enorme overstroming. De langdurige vulkaanuitbarsting zoals die van Laki in 1785 die wel 9 maanden duurde stuurde gans die tijd giftige dampen in de lucht die een soort film deden ontstaan rond de atmosfeer in Europa waardoor de oogsten mislukten, het bv. koud bleef in de zomer enzovoort. Heel het sociaal klimaat kwam onder enorme spanning te staan waardoor de Franse revolutie waarschijnlijk toen is gaan broeden.
Dan zijn er nog meteorieten die uit het niets komen opdagen- tenminste de kleinere varianten want de hele grote kennen we. Maar ze tegenhouden kunnen we niet. Ondanks onze kennis en ons technologisch vernuft zullen we niet in staat zijn om natuurfenomenen tegen te houden. Er is de fenomenale bevolkingsaangroei van na de 2de wereldoorlog, ook de verstedelijking die blijft verder ontwikkelen maakt ons uitermate kwetsbaar. De 21ste eeuw zal nog voor spectaculaire natuurfenomenen zorgen; we kunnen wel zorgen dat we niet bouwen in overstromingsgebied, maar de gronden die tektonisch actief zijn, daar is de bewoning meestal extreem.
Je wordt er stil bij, te weten dat wij deel uitmaken van een natuur die haar wetmatigheden heeft en waarvan wij gewoon afhankelijk zijn. 'De maakbare mens' is een mooie droom, maar we weten niet wat ons te wachten staat met het verhaal van de aarde. Je begrijpt meteen de relativiteit van 'de waan van de dag' en de hoogmoed van de mens die zich heer en meester waant van iets wat hij toch niet kan sturen. Het was een moeilijke voordracht voor mij; maar ik ben toch blij dat ik er naartoe geweest ben.
|