De jongste opstoot in de
langste politieke crisis uit onze geschiedenis heeft ons weer een paar
wijze lessen geleerd. Niet alleen is het uitblijven van een
communautair akkoord enkel en uitsluitend de schuld van de
Franstaligen. De Franstalige minderheid verhindert bovendien de zes
miljoen Vlamingen hun democratisch recht, uit te oefenen.
Deze lessen worden ons gedoceerd door de usual suspects, vooraan uiteraard Bart De Wever, die het derde fake-ontslag
van Leterme zo formuleerde: 'Meerderheid en minderheid zijn hier gelijk
aan elkaar en worden zo gedwongen om compromissen te sluiten als ze de
staat willen hervormen. Dat vereist een consensusmodel. Maar als de
minderheid weigert zo'n model toe te passen, dan wordt het de dictatuur
van die minderheid. De brutaliteit waarmee men die dictatuur de
afgelopen dertien maanden heeft afgedwongen heeft ons echt verrast.'
Eerder al had de Gravensteengroep gepleit voor het 'herstel van de
democratie' , waaronder ze onder meer verstaat 'respect voor de
meerderheidsregel'. En zelfs Karel de Gucht, toch geen scherpslijper,
althans niet op communautair gebied, waarschuwde de Franstalige Belgen
dat ze uiteindelijk de macht van het (Vlaamse) getal zullen moeten
aanvaarden.
Het zijn uitlatingen waar een mens
moedeloos van wordt. Moedeloos omdat ze ieder perspectief op een
honorabel akkoord deskundig de grond inboren. Moedeloos omdat ze het
gebrek aan democratie in ons land, dat inderdaad reëel is, mijn inziens
totaal verkeerd analyseren. Natuurlijk heeft De Wever gelijk als hij
zegt dat onze federatie een consensusmodel nodig heeft. Maar betekent
dit dat de minderheid klakkeloos moet aanvaarden wat de meerderheid
beslist? En als ze dat niet doet, is er dan een 'dictatuur van de
minderheid'? Ik ben zeer benieuwd of De Wever dezelfde redenering zou
volgen als over een paar decennia de Walen en niet meer de Vlamingen
numeriek in de meerderheid zouden zijn.
De
waarheid is dat het denken in termen van meerderheid versus minderheid
als het over de Belgische bevolking in haar geheel gaat, totaal niets
met democratische bekommernissen te maken heeft. Integendeel. Laten we
even terugkeren naar de verkiezingscampagne van vorig jaar. In
Vlaanderen was de staatshervorming een thema, naast vele andere, en
niet eens het belangrijkste. In Wallonië was het geen thema. De Waalse
kiezer heeft hoe dan ook op geen enkel ogenblik zijn mening kunnen
geven over de Vlaamse voorstellen (die dan ook nog eens verschilden van
partij tot partij) met betrekking tot de staatshervorming. De
Franstalige politici hebben hun kiezers er ook niet over geraadpleegd.
Kan men dan verwachten dat Franstalig België juichend de eisen
aanvaardt die de Vlamingen onderling min of meer hebben afgesproken? Is
het democratisch dat de ene deelstaat zijn visie opdringt aan de andere
en er dan zijn beklag over maakt dat 'ze' het niet begrepen hebben?
Bovendien rijst de vraag of 'Vlaanderen' wel zo unaniem achter die
staatshervorming staat. Meer dan één onderzoeker betwijfelt of er op 10
juni vorig jaar echt zo communautair gestemd is als het spraakmakende
deel van CD&V en de NV-A beweert. Hoe democratisch is Bart De Wever
als hij met amper 5 procent van de Vlaamse stemmen de Franstaligen van
dictatoriale neigingen beschuldigt als ze zijn visie op de Belgische
staat niet delen?
En toch hebben De Wever, de
Gravensteengroep en alle andere 'Vlaamsgezinden' gelijk als ze ons
voorhouden dat in een democratie de meerderheid beslist en de
minderheid er zich moet bij neer leggen. Natúúrlijk hebben ze gelijk,
het is de essentie zelf van ons democratisch bestel. Maar wie zegt dat
de meerderheid uit Vlamingen bestaat en de minderheid uit Walen? Hoe
past in dat plaatje de 'Belgicistische' Vlaming en de regionalistische
Waal? Hebben zij, ieder in hun eigen deelstaat, geen recht van spreken?
Wie de Belgische federatie op democratische wijze wil hervormen, moet
inderdaad een meerderheid achter zich krijgen. En vermits dit een zaak
is die per definitie alle inwoners van héél België aangaat, zal die
meerderheid moeten bestaan uit Vlamingen, Walen, Brusselaars,
Duitstaligen en nieuwe Belgen. Dat veronderstelt dan wel een wervend
project, een enthousiasmerende visie op het nieuwe België. Heeft iemand
Leterme, De Wever of welke Vlaamse onderhandelaar dan ook al betrapt op
zo'n globaal plan, dat verder gaat dan de obligate splitsingseisen?
Mocht er zo'n project bestaan, dan zou men het kunnen voorleggen aan
àlle kiezers in België. Dat zal dan moeten gebeuren via een federale
kieskring, zodat een meerderheid nagestreefd kan worden in alle
gewesten en gemeenschappen. Dàt is democratie. Maar laten de De Wevers
en de Gravensteners daar nu juist niet voor te vinden zijn. Zij geven
liever aan de begrippen 'meerderheid' en 'minderheid' een etnische
definitie.
Op zich is dat al een reden om te hopen
dat ook in de toekomst Franstalige partijen mee het beleid, al dan niet
confederaal, zullen bepalen. Dat is nog eens pijnlijk duidelijk
geworden bij de discussies over het asiel- en migratiebeleid in de
schoot van de regering-Leterme. PS en CDH stonden daar voor een humane
aanpak, de Vlaamse partijen voor een harde. Ik moet er niet aan denken
dat het hardvochtige Vlaanderen voor het volle pond bevoegd zou worden
voor het vluchtelingenbeleid. Als inwoner van het gelukkige BHV kan ik
PS en/of CDH met mijn stem belonen voor hun houding. Maar de
Gravensteners willen mij en vele anderen dit voorrecht afpakken. 'De
vanzelfsprekende splitsing van BHV' is voor hen 'de hoeksteen van de
institutionele pacificatie' staat in hun jongste tekst. En dat is
ondertekend door zovele aardige en progressieve mensen? Wie dit
begrijpen kan, begrijpe het. Maar mijn verstand gaat het te boven.
