De invloed van massage op het gedrag van autistische kinderen.

(in 2007 schreef Marianne Klijnstra hierover haar afstudeerproject aan de hogeschool in Utrecht). Het volledige artikel kan je vinden op : www.evidenza-massage.nl/autisme_en_massage1.pdf

Resultaten van haar onderzoek bij 'slapen en ontspanning' : Veel autistische kinderen hebben een slecht slaappatroon. Zij vallen bvb pas laat in slaap, liggen veel te woelen, worden vaak wakker, huilen en verlaten 's nachts hun bed. Na de massage zijn de kinderen kalmer, meer ontspannen en slaperiger. Bij de meeste kinderen verbetert het slaappatroon. Een paar kinderen met een goede verbale communicatie geven aan dat de massage ontspannend werkt. Volgens de meeste ouders vertonen de kinderen in de dagen na de massage minder agressief gedrag en hebben ze minder driftbuien. Er zijn ook een paar ouders die aangeven dat hun kind na de massage levendiger, energieker en verbaal actiever wordt. Uit slaapdagboeken blijkt dat in de massagegroep de onrust, het woelen en draaien, het huilen en het aantal keer dat de kinderen het bed verlaten afneemt. De kinderen vertonen ook veel minder agressief gedrag.

Resultaten bij 'gedeelde aandacht :  Onder gedeelde aandacht verstaat men het gedrag dat vertoond wordt om iets met andere mensen te delen. Bijvoorbeeld oogcontact, wijzen, voorwerpen laten zien en voorwerpen aan iemand anders geven. Bij kinderen met autisme lijkt dit gedrag afwijkend of zelfs afwezig te zijn. Ze zijn meer in zichzelf gekeerd en bezig met hun eigen activiteit, in hun eigen wereld. Op het eind van het project maken de kinderen tijdens de massage vaker oogcontact, bieden ze de handen aan voor massage en wordt het flesje met olie aangegeven. Uit interviews op het einde van het project komt ook nog naar voren dat het kind vaker oogcontact gebruikt om de aandacht van een volwassene te trekken. Ook gebruikt het oogcontact als de volwassene om de aandacht van het kind vraagt.

Problemen met aanraken en aangeraakt worden : Een van de theorieën achter het gedrag van autistische kinderen is de verstoorde sensoriek. Hiervan is niets bewezen, maar wel is te zien dat autistische kinderen vaak niet aangeraakt willen worden. Ook zijn ze soms overgevoelig voor bepaalde stoffen in hun kleren, waar andere autistische kinderen juist geen pijn lijken te voelen. De kinderen kunnen dus zowel hyper- als hypogevoelig zijn voor aanraken. Ook is het voor ouders moeilijk om hun affectie te tonen, het aanraken gebeurd op de voorwaarden van het kind. Uit onderzoek blijkt dat de weerzin tegen aanraken die de leraren aan het begin van het onderzoek constateren afgenomen is bij de massagegroep. Kinderen worden ook toleranter voor aanraking. Het fysiek contact tussen de ouders en het autistische kind neemt in het algemeen toe. De kinderen vragen zelf naar massage en lijken te ervaren dat aanraken ook leuk kan zijn. Ook activiteiten zoals aan- en uitkleden verloopt gemakkelijker. Het blijkt dat de kinderen de lichamelijke dichtbijheid van anderen beter tolereren, het leuker vinden om gekieteld en aangehaald te worden en vaker naast een persoon gaan zitten en deze aanraken tijdens een activiteit.

Sociaal gedrag : Kinderen met autisme vertonen karakteristieke tekortkomingen in de sociale wisselwerking en de communicatie. Voorbeelden hiervan zijn het maken van oogcontact, non-verbaal gedrag, verbale communicatie, het ontwikkelen van vriendschappen en relaties en het spontaan delen van interesses. Uit alle gebruikte onderzoeken komt naar voren dat de massage goed is voor de relatie tussen ouder en kind. Tijdens de massagesessies maken de kinderen oogcontact met de therapeut en maken opgewonden geluidjes of lachen. Naarmate het onderzoek vordert glimlachen de kinderen vaker of lachen ze als ze blij of ontspannen zijn. Ze zoeken ook meer naar geborgenheid als ze ziek of verdrietig zijn. Ouders geven aan dat de kinderen tijdens de massages losser worden en meer gaan communiceren, zowel verbaal als non-verbaal.

Concentratie : Kinderen met autisme kunnen zich soms moeilijk concentreren op een taak. De concentratie wordt beter in de massagegroep. De kinderen zijn minder bezig met activiteiten die niet tot hun taak op dat moment behoren en zijn alerter in de klas. De reden die wordt opgegeven voor deze verbetering in concentratie, is dat de massage het parasympatisch zenuwstelsel stimuleert, waardoor de kinderen minder snel zijn afgeleid.

Conclusie : Vastgesteld kan worden dat massage een positieve invloed heeft op het gedrag van autistische kinderen. Het slaappatroon van de kinderen verbetert, ze kunnen beter ontspannen, zijn in staat meer gedeelde aandacht op te brengen, hebben minder problemen met aanraken, vertonen meer sociaal gedrag, communiceren meer en kunnen zich beter concentreren. Voor al deze aspecten is in meer dan 1 onderzoek een positief resultaat gevonden. Hoe groot de positieve gevolgen kunnen zijn is moeilijk vast te stellen, omdat het gaat om kleine onderzoeksgroepen. Voor een vervolgonderzoek zou het zinvol zijn om een grotere groep proefpersonen bij elkaar te zoeken.