De uitgestelde vormingsnamiddag van het voorbije werkjaar had nu plaats op dinsdag 3 april. Bijna 40 leden verzamelden in Den Tichel om te luisteren naar Kris Vanderhoydonck, rasechte Wijchmalenaar, maar nu woonachtig in Hasselt.
Hij is coördinator forensische cluster bij het CAW( centrum algemeen welzijnswerk Limburg).
De bedoeling van zijn uiteenzetting was:  even kennismaken met wat het CAW is, iets vertellen over de gevangenis van Hasselt en hoe zij hulp- en dienstverlening doen aan gedetineerden.

Het CAW
Iedere Limburger die hulpverlening nodig heeft kan beroep doen op het CAW.
Deze hulpverlening kan allerlei vormen aannemen.
Zo kunnen mensen die nood hebben aan hulpverlening ( rond algemeen onthaal, ambulante begeleiding, forensisch welzijn, woonbegeleiding) zich begeven naar één van de kantoren in Limburg: Overpelt, Genk, Hasselt en Sint-Truiden.
Ongeveer 200 hulpverleners( opvoeders, maatschappelijk werkers, psychologen, criminologen,…) zijn verbonden aan het CAW.
Daarnaast is het CAW  een erkende eerstelijnshulpverleningsdienst met opdracht aan gedetineerden en hun naasten.

Enkele algemene cijfers
In België tellen wij per 100 000 inwoners ongeveer 95 gedetineerden.
In 2014 waren er 11769 gedetineerden met een gemiddelde capaciteit van 10 000. Er waren in 2014 472 vrouwelijke gedetineerden: dit is ongeveer 4 à 5%. Bijna 1800 personen staan onder elektronisch toezicht.
Van  al de opsluitingen heeft 60% de Belgische nationaliteit. De andere 40% zijn verspreid over 130 nationaliteiten.

Iets meer over de gevangenis van Hasselt
De gevangenis van Hasselt is open sinds maart 2005. De terreinoppervlakte bedraagt 9,11 ha en er is een omheining voorzien van 1  km lengte.
Zij beschikt over 450 plaatsen waarvan er 30 voorzien zijn voor vrouwen.
In 2016 was de gemiddelde dagpopulatie  550 gevangenen.
Per jaar gaat het hier over een 1200 opsluitingen waarvan 1/3 beklaagden en 2/3 veroordeelden.

De gevangenis bestaat uit 12 secties. Eén sectie telt 33 cellen. Meestal horen dezelfde gedetineerden thuis in één sectie: de drugvrije afdeling, D-radex, hoge veiligheid, vrouwenafdeling, beklaagden en kortgestraften.

Vanuit een bunker wordt de hele gevangenis gecontroleerd. Zo zijn er twee controlecentra die uitkijken over alle gangen.
Via twee kokers kunnen de gevangenen naar beneden komen voor een korte of een lange wandeling.

 De dagindeling van de gedetineerden
Het dient wel op voorhand gezegd dat de maaltijden cel per cel worden gebracht. De gedetineerden zitten dus niet in een gezamenlijke eetzaal voor de maaltijden.

7.30   ontbijt
8.00   werkhuizen - wandelingen
11.30 middageten
15.30 einde werkhuizen
16.30 avondeten - wandeling

De celindeling
Een cel is om en bij de 10 m² groot. Een bed, een kast, een douche, een toilet en een tafeltje zijn de meeste voor de hand liggende meubels in zo een cel.
Een TV kan gehuurd worden tegen betaling.

Hoe houden gedetineerden zich bezig?
Er worden culturele activiteiten georganiseerd. Ze mogen aan sport doen in de fitnessruimte. Er is rond gezondheid zowel fysische als psychische begeleiding.
Om een centje bij te verdienen kunnen ze in de werkhuizen  gaan werken.
Dagelijks zijn er twee grote en twee kleine wandelingen voorzien voor de meeste gedetineerden.

Sociaal contact met het thuisfront
Er zijn bezoeken toegestaan: tafelbezoek ( met velen in één ruimte aan één tafel met weinig privacy), glasbezoek, kinderbezoek in de binnen-of buitenspeeltuin, ongestoord bezoek.
Zij kunnen ook bezoek aanvragen van een priester of een iman.
Telefoneren mogen ze één keer per dag. (tegen betaling)

De uiteindelijke doelstelling: re-intregratie
Waarom inzetten op re-intregatie?
Iedere gedetineerde heeft recht op een menswaardige benadering omwille van de sociale omgeving. Werken aan re-integratie voorkomt herval ( een onderzoek wees uit dat 44% van de veroordeelden binnen de twee jaar hervalt) Tevens is deze persoon die terug vrij komt weer iemand in het economisch landschap.
Maar er zijn nog heel wat uitdagingen te verwezenlijken.
Naderhand werk vinden en opnieuw een inkomen verwerven.
Hoe zit het met de gemaakte schulden ondertussen? Kan de gedetineerde terug naar huis? Hoe reageert de familie of zijn directe sociale omgeving bij  zijn vrijlating ? Ze moeten vaak psychisch terug op de rails gezet worden: terug actief willen worden, zelf terug verantwoordelijkheid opnemen zowel naar de slachtoffers toe als naar de samenleving, duidelijk inzien dat je kan leren uit je fouten, terug  leren een zeker tempo aannemen.
Dit alles is een continu proces waar met velen van het CAW aan moet gewerkt worden.

Bij een tas koffie en taart werd de uiteenzetting nog druk besproken. Vragen konden naderhand nog gesteld worden. Voor de meesten onder ons ging er een gans andere wereld open.

Een zeer leerrijke namiddag. Dank je wel Kris.

                                                                                          Voor de Mutterd vanuit Den Tichel, reporter Leo