Dinsdag 4 maart: 29 KWB-Overdaggers bezochten in Mol Euridice. Oorspronkelijk waren er 34 ingeschreven. Maar op het laatste moment moesten een aantal personen afhaken omwille van misschien wel dat griepvirus.

Wat moeten wij ons voorstellen van die naam?
ESV staat voor  “economisch samenwerkingsverband” tussen Niras (nationale instelling radioactief afval en verrijkte splijtstoffen) en SCK-CEN (studiecentrum kernenergie – centre d’ etude de l’ energie nucléaire).
SCK-CEN behoort tot de grootste onderzoeksinstellingen van België.
Meer dan 700 medewerkers zetten iedere dag zich in voor de ontwikkeling van vreedzame toepassingen van radioactiviteit. De ontwikkelingen resulteerden al in een lange lijst van innovatieve en toekomstgerichte toepassingen voor de medische wereld, de industrie en de energiesector. De expertise is wereldbekend.

In twee groepen werden wij verdeeld. Groep 1 kreeg de uitleg bovengronds aan de hand van tentoonstellingspanelen met de nieuwste snufjes van computervoorstellingen.
Ondertussen mocht groep 2 afdalen naar het ondergronds labo op 225 m onder de grond.

Enkele dingen die wij bovengronds vernamen.

Drie soorten radioactiefafval
categorie A: laag radioactief: afkomstig van de klinieken
            Dit kan zowel in vloeibare als in vaste vorm.
            Het vloeibare wordt opgeslagen in vaten van 400 l.
            Deze vaten mag je zelfs aanraken.
categorie B: midden radioactief afkomstig van de kerncentrales
            Dit wordt opgeslagen in vaten van 150 l
categorie C: hoog radioactief afval: ook afkomstig van de kerncentrales
            Uranium 235 wordt beschoten met electroden. Gevolg: we krijgen
            totaal verschillende elementen. De massa wordt omgezet in energie.
            Dit afval wordt opgeslagen in bunkers van 1,80 m dik.
            De vaten worden afgekoeld en later geborgen in graniet of kleilagen.

Het onderzoek naar berging van radioactief afval in kleilagen diep onder de grond is in vele opzichten innoverend.

Wat onderzoekt men allemaal?
Wetenschappers, ingenieurs en technici moeten een antwoord vinden op vele vragen zoals:
Hoe geschikt is een diepe kleilaag om radioactief afval te bergen?
In welke mate zouden radioactieve stoffen uit de berging in het milieu terechtkomen?
Hoe zouden uitgravingen de diepe kleilaag beïnvloeden?
Welke invloeden zou de warmte van het hoog radioactieve afval hebben op de diepe klei?
Hoe zou zo’n berging diep onder de grond er kunnen uitzien?
Hoe zou het radioactieve afval kunnen verpakt worden.
Hoe een supercontainer bouwen om hoog radioactief in op te bergen?

En nu naar de ondergrond!
Natuurlijk eerst een witte ja aandoen en een helm.
Via een lift met een 8-tal personen zoefden wij naar beneden.

Het ondergronds laboratorium HADES
Dit wordt beheerd door het ESV- Euridice.
Via bevriezing heeft men tussen 1980-1982 de eerste schacht gebouwd.
De eerste galerij werd gerealiseerd tussen 1983-1984 met enkele jaren later de tweede galerij.
De tweede schacht werd gebouwd tussen 1997-1999
met kort daarop een verbindingsgalerij.

Sinds 1980 verzamelt een internationaal team van wetenschappers, ingenieurs en technici er kennis over de mogelijkheid van berging in diepe klei en over de interactie tussen radioactief afval en de kleiomgeving.

Langdurige metingen
Sinds het begin van het ondergronds laboratorium worden metingen in de klei op een diepte van 225 m uitgevoerd.
De kleilaag noemen wij de Boomse klei, afkomstig van de afzetting van de zeeën zoveel miljoenen jaren geleden.
Verschillende proeven duren al 30 jaar. Deze metingen zijn belangrijk om de veiligheid van een bergingsinstallatie op zeer lange termijn te kunnen evalueren.

Waar staan wij nu?
Dank zij onderzoek tot op vandaag weten wij dat berging in diepe kleilagen in België een veilige en haalbare optie zou kunnen zijn voor het langetermijnbeheer van hoogradioactief en/of langlevend afval.
Het afval wordt afgezonderd in een stabiele grondlaag (= een natuurlijke barrière ) op grote diepte en in een speciale infrastructuur(=waterdichte verpakkingen in verschillende lagen, allerlei opvul-afdichtingsmaterialen en bergingsgalerijen.
Samen zorgen al die barrières voor onze veiligheid: ze zorgen voor de afzondering van het afval, voor de insluiting ervan en voor de vertraging en het gespreid vrijkomen van de radionucliden.

Slotbeschouwing
Het was een zeer leerrijke namiddag dank zij de twee uitstekende gidsen. Ze trachtten die moeilijke materie toch op een verstaanbare wijze uit te leggen. Soms was het toch af en toe boven ons petje. Maar ja…één ding is zeker dat ze enorm bekommerd zijn om de veiligheid van ons, van onze kinderen en kleinkinderen.

WIl je nog meer daarover weten surf maar naar Euridice of SCK.
Daar kan je uw wetensgierigheid nog op loslaten.
                                                voor De Mutterd vanuit Mol, reporter Leo