Geneeskrachtigekruiden

Inleiding

Familie:

Alles wat groeit en bloeit is ooit ingedeeld in bij elkaar passende groepen, de

zogeheten plantenfamilies. Deze families zijn niet zomaar samengesteld, de bij een

bepaalde familie behorende planten hebben kenmerkende overeenkomsten. Ze

hebben verwantschap en dat laten ze niet alleen zien door hun uiterlijk maar ook door

dat wat ze in zich hebben, hun innerlijk.

Om de werking van planten te leren kennen is het handig om te beginnen met de

kenmerken van een paar grote plantenfamilies. De afzonderlijke leden passen bij hun

familie en moeten het doen met de erfelijke eigenschappen die ze meegekregen

hebben. Zo kun je door één familie te bestuderen de werking van veel planten,

behorende bij die familie, makkelijker plaatsen. Je moet natuurlijk dan wel weten bij

welke familie ze thuishoren.

Inhoudstof:

Zo op het eerste gezicht ziet een plant er vrij simpel uit. Een wortel, een steel, wat

blaadjes en een bloem. Het ‘starterspakket’ is ook kinderlijk eenvoudig: je hebt in feite

alleen maar zouten, koolzuur, zuurstof en energie nodig. De zouten zitten in de grond,

koolzuur en zuurstof in de lucht en de energie wordt door de zon geleverd. Allemaal

gratis en voor niks en het ligt ook nog eens voor het oprapen. Alleen kunnen wij

mensen er nog geen grassprietje van maken. Kortom, je moet de geest van een plant

zijn om van dat materiaal iets zinnigs en iets plant - aardigs te maken.

Een plant kan vrij ingewikkelde organische verbindingen maken en het resultaat is

afhankelijk van de gebruikte stoffen. Het is net als met taarten bakken, elke bakker heeft

z’n eigen (geheime) recept. Als je een plant uit elkaar haalt kun je zien welke stoffen hij

gebruikt heeft om tot een geheel te komen. Deze stoffen heten inhoudstoffen. Elke

inhoudstof heeft, los van de plant, een bepaalde werking. Dat is gewoon

wetenschappelijk aan te tonen en vrij duidelijk. Stop je echter drie bepaalde

inhoudstoffen in een pilletje dan is zeker niet gezegd dat de werking hetzelfde als die

van een plant met dezelfde inhoudstoffen. Ook niet als je de verhoudingen exact

hetzelfde hebt. Een plant weet er altijd nét even iets meer van te maken. Ook dat is als

taarten bakken. Met dezelfde ingrediënten weet de ene bakker er meer van te ‘bakken’

dan een andere. Je hebt het ‘in’ je of niet....De som is altijd meer is dan de

afzonderlijke delen samen.

Het is reuze handig om de werking van de afzonderlijke inhoudstoffen te kennen. Je

kunt dan een beetje inschatten wat het voornaamste werkingsgebied zou kunnen zijn.

Dan heb je geen uitgebreide planten beschrijving nodig, alleen wat nuchter verstand. Je

kunt er niet op blind varen maar je komt een heel eind.

Het bittere;

Deze webles gaan we het uitgebreid hebben over cichorei, bitterstoffen en de                    composietenfamilie.

Familie:

De composietenfamilie is een van de grootste plantenfamilies. Kenmerkend voor deze

familie is in eerste plaats de samenstelling van de bloem. Het lijkt er maar één, het zijn

er meerdere. Binnenin vaak buisbloemetjes en aan de rand vaak lintbloemetjes. Je kunt

dat pas zien als je een bloemetje uit elkaar haalt. Het zijn allemaal piepkleine

bloemetjes en elk bloemetje heeft een eigen meeldraad en een eigen stamper.

Composieten worden daarom ook wel samengesteldbloemigen genoemd.

Een ander, zeer kenmerkend iets is dat composieten vaak heel veel bitterstoffen

bevatten.

Inhoudstof

De voornaamste inhoudstof van de cichorei is, hoe kan het ook anders, bitterstof. Dat

kun je ook proeven. Het is een vrij bitter smakende plant. Bitterstoffen werken over het

algemeen spijsverterings bevorderend. Denk maar aan een kruidenbittertje. Dat neem je

na het eten om van het opgeblazen gevoel af te komen of juist voor het eten om de

eetlust op te wekken.

Bitterstoffen werken bovendien mooi op lever en gal. Deze organen vormen een

onderdeel van het spijsverteringsstelsel. En niet te vergeten: bitter in de mond maakt het

hart gezond.

Werkingsgebied

De cichorei is een zeer kenmerkende composiet met een uitgesproken werking op het

spijsverteringsstelsel en de lever. We zullen zien dat zowel de familie alsook de

inhoudstoffen je kunnen leiden naar het uiteindelijke werkingsgebied

van de plant: in dit geval het spijsverteringsstelsel en de lever.

Composietenfamilie - samengesteldbloemigen

Asteracaea - compositaea

De grootste, meest georganiseerde plantenfamilie (25.000 soorten,

waaronder opmerkelijk weinig giftige) kenmerkt zich door het dragen

van vele bloemen op één bodem. Het geheel lijkt één bloem te zijn,

maar in feite zijn het vele kleintjes, waarbij de buitenste randen vaak

uit lintbloemen of straalbloemen bestaan en in het midden de

buisbloemen zitten. Soms zijn deze twee ook nog verschillend van

kleur, zoals bij het madeliefje, witte straalbloemen en gele

schijfbloemen. Composieten zie je overal, maar ze houden het meest

van open land.                                                                                                                                                                                                                                                                                     Buisbloem  lintbloem  

Een aantal zeer belangrijke voedingsgewassen behoren tot de composieten, zoals: sla,

andijvie, cichorei, witlof, schorseneer, artisjok en zonnebloem.

Deze familie kent daarnaast een groot aantal geneesplanten met een werking in het

gebied van spijsvertering en lever. Denk hierbij aan de distels, de grote klis, de

paardebloem en de cichorei. Anderzijds heeft deze familie veel planten met een

werking op het immuunsysteem. Kamille, duizendblad, goudsbloem, madeliefje,

zonnehoed en arnica.

De composieten kennen twee groepen:

• De liguliflorae (bloemen staan horizontaal). Deze vormen melksap in wortel of

stengel (denk aan de paardebloem). In deze groep tref je veel voedingsmiddelen

aan (sla, andijvie, witlof, schorseneer, aardpeer).

• En de tubuliflorae (buisbloemen), die melksapvrij zijn, maar wel oIiehoudende

zaden hebben (de zonnebloem). Hier treft je veel etherische olieplanten aan

(denk aan de kamille).

In de composietenwortel is inuline te vinden als reserveopslag. Als dit in het voorjaar

weer in de plant omhoogstijgt, vormt zich hieruit alleen fructose, wat door diabetici

goed verdragen wordt.

Deze plantenfamilie vindt toepassing

in de EHBO (arnica, duizendblad,

goudsbloem, madeliefje); bij griep

en kou (groot- en klein hoefblad,

kamille) en in de spijsverteringsorganen

(mariadistel, paardebloem,

cichorei). Het moge duidelijk zijn,

zonder de composietenfamilie zou

de wereld er heel anders uit zien.

                                                                 groot hoefblad  /   madeliefje  /  guldenroede

Bitterstoffen

Bitterstoffen komen in vele plantenfamilies voor, maar je vindt

ze relatief veel in de composietenfamilie.

Bitterstoffen zijn stikstof-vrije organische stoffen van zeer

uiteenlopende chemische samenstelling en organische

structuur. Ze smaken intens bitter, zijn in water oplosbaar en

soms verbonden aan glucose. Bitterstoffen veroorzaken een

versterkte doorbloeding van de slijmvliezen van het maagdarmkanaal

en daardoor een toename van de speeksel- en

maagsapsecretie; lever en gal worden tot een verhoogde

afscheiding aangezet. Zodoende wordt de maagontlediging

versneld en opname van voedingsstoffen bevorderd. Rottingsen

gistingsverschijnselen verdwijnen, ook door de versterkte

doorbloeding, waardoor mede de voedingsbodem voor wormen en andere parasieten

wordt weggenomen. Deze kunnen ook direct door de bitterstoffen worden gedood.

Door versterkte doorbloeding van de nieren zijn bitterstoffen ook licht vochtafdrijvend.

De werking op hart, bloed en bloedsomloop is gunstig. Stimulerend,

bloeddrukregulerend en de bloedvorming bevorderend. Door dit alles worden

bitterstofkruiden (met 80%-90% bitterstof) veel toegepast als tonicum in

bloedverbeterende en aansterkende drankjes.

Uiteraard is de eerste toepassing bij spijsverteringsklachten als dyspepsie, hyper- of

hypoaciditeit en lichte gastritis. Voor de maaltijd genomen wekken bitterstoffen de

eetlust op en versnellen de maagontlediging, maar een half tot één uur ná de maaltijd

genomen vertragen ze deze juist.

Amara pura zijn kruiden met een hoog gehalte aan pure bitterstof. Ze kunnen

bloedstuwing in het onderlichaam veroorzaken en mogen daarom niet toegepast

worden bij verhoogde bloeddruk, zwangerschap, gastritis of maag- darmzweren. Ook

zijn ze, vanwege de smaak, minder geschikt voor kinderen. Pure bitterstofplanten zijn

duizendguldenkruid, gele gentiaan, waterdrieblad, gezegende distel en maria distel.

Amara aromatica zijn kruiden met bitterstoffen in combinatie met etherische oliën. Hun

werking is een stuk milder als die van de amara pura. Bovendien gaan ze in de darm

ontsteking door afvalstoffen tegen en wordt de afscheiding van maag- darmsappen

bevorderd. Ook wordt de vetoplosbaarheid verhoogd, waardoor snellere opname door

de slijmvliezen mogelijk is. Kalmoes, engelwortel en duizendblad zijn typische amara

aromatica planten.

Amara latex zijn bitterstofkruiden met melksap. Ze zijn voornamelijk galopwekkend en

vochtafvoerend. Paardebloem en cichorei horen in deze groep thuis.

Cichorei - Cichorium intybus Composiet

bitterstoffen, looistoffen, choline, inuline

vitamine B4, yzer, kalium, silicium, calcium

De gekweekte cichorei kennen we als witlof. De wilde groeit meestal langs wegen en

wordt ook wel wegenwachter genoemd. Volgens oude volksverhalen zijn de bloemen

zo mooi helder blauw omdat ze de getransformeerde ogen zouden zijn van een maagd

die weende omdat het schip van haar geliefde nooit weerom kwam. De cichorei is een

pionierplant, wijd vertakt met holle, maar harde houtige stengels, dit duidt op

weerstand. Ze heeft een penvormige wortel die de aarding bevordert. De blauwe

bloemetjes openen zich bij zonneschijn maar sluiten zich meteen bij regen, kou of

aanraking. Dit laat ons zien hoe gevoelig de plant is. Het type is een gevoelig mens met

zwakke zenuwen, die bij het minste of geringste uit evenwicht raakt. Geeft zich over

aan melancholie of depressie. Cichorei geeft liefde, nieuwe kracht en bevordert de

levenslust. Stimuleert het gebied van de solarplexus (zonnevlecht) en de lever. Galenus

noemde de chicorei niet voor niets “vriendin van de lever”.

Spijsvertering: prikkelt en wekt de eetlust op. Ze reinigt het maag-darmkanaal en is

wormdrijvend. Bij allerlei spijsverteringsklachten als te veel of te weinig maagzuur,

diarree en obstipatie.

Lever: werkt vooral goed bij leverstoornissen als gezwollen lever, cirrose, ontsteking en

geelzucht, galstenen.

Constitutie: cichorei is bloedzuiverend en mineralenaanvullend. Goed bij

bloedarmoede en een zwakke circulatie. Ze stimuleert de wondheling en werkt

koortsverlagend.

De wortel wordt gebruikt in thee of tinctuur. Gebruik

niet meer dan 1 eetlepel gedroogd kruid per dag.

Het jonge blad is te eten als groente. De wortel

wordt veel verwerkt in surrogaatkoffie. De bloem is

eetbaar en kan erg mooi een salade opsieren.

23-07-2007 om 20:21 geschreven door 't kruidenierken  

De vraag luidt hier; hoe blijf je op je gewicht?

Het is een vraag die al miljoenen keren gesteld is, maar hoe komt het dat je na een dieet zo vlug opnieuw aan je oorspronkelijk gewicht bent, soms zelfs nog zwaarder wordt?
Telkens als je de voedselvoorraad terugschroeft slaat je lichaam alarm. Zo gauw je, in een onbewaakte periode, dan toch het één en ander naar binnen schuift, houdt je lichaam alles, of toch zeker zoveel mogelijk, lekker vast. Het neemt zo zijn voorzorgen, voor als jij nog eens in je krullen krijgt te gaan diëten. Ze zullen je body niet meer hebben, in perioden van nood is er reserve.
Daarom geloof ik ook niet in diëten. Niet dat ik daarmee bedoel: Hark maar alles naar binnen, het kan maar smaken. Ik wil alleen maar zeggen dat vermageren volgens mij alles te maken heeft met een levensstijl. Eet dus geen twee stukken taart. Eén is meer dan genoeg. Drink geen drie pinten bier. Eéntje geeft ook al smaak. Trouwens moet er elke dag bier of wijn op het menu? Snap je een beetje waar ik naartoe wil?
Ik geloof wel in een vastenkuur. Maar dan vertrek je vanuit een ander uitgangspunt. Dan is je bedoeling je lichaam te zuiveren. Afvallen komt daar op de tweede plaats. Mensen die een tijdje vasten hebben een andere, reine uitstraling. Je merkt het zelf ook, je emoties en gedachten veranderen. De afvalstoffen in je bloed verdwijnen en dat zie je aan de buitenkant. Na zo’n totale zuivering voel je je opgewekt en vol energie. Dan pas snap je hoe nauw lichaam en geest met elkaar verbonden zijn.
Onze voorouders vastten noodgedwongen. In de vroege lente waren de meeste voorraden opgepeuzeld. Overdadige maaltijden waren er zeker, bij de gewone mensen, niet meer bij. Die waren dan ook heel blij, als ze de eerste blaadjes van kruiden, groenten, struiken en bomen, uit het niets zagen geboren worden. Ze gebruikten ze in hun gerechten. En dat was meer dan zo maar vers voedsel. Deze prille blaadjes zorgden voor een stofwisseling en hadden een activerende werking.
Wat denk je van enkele tips om bewuster om te gaan met je voedsel? Ik heb ze hieronder bij elkaar gezet: kruiden, natuurlijke hongerstillers, suikervervangers, zoutvervangers, lichaamzuiveraars enz. Kleine dingen om je leven lang op je gewicht te kunnen blijven zonder dat je het grote woord “dieet” in je mond moet nemen. Onder het motto: AFVALLEN IS EEN LEVENSHOUDING . 

Pas altijd op met gebruik van kruiden als je geneesmiddelen gebruikt, en ook hier geldt: overdaad schaadt.

De volgende kruiden kunnen, ieder door hun eigen specifieke eigenschappen behulpzaam zijn bij het afvallen.

Brandnetel (Urtica dioica):
Uiteraard kan je nu niet aan de slag met verse kruiden. Die zitten nog lekker onder de grond hun winterslaapje te doen. Maar heel vlug al zullen de eerste dappere plantjes hun “prik”blaadjes naar boven wringen. Hou ze in de gaten. Want er kan niets boven verse kruiden. Voorlopig kan je je behelpen met gedroogde brandnetel.
Brandnetel zuivert je lichaam, daar kan je zeker van zijn. Brandnetel stimuleert de nieren. Die moeten de vuile troep (stofwisselingsslakken) opruimen. Dat doen ze door meer urine te vormen. Die is in ’t begin van de brandnetelkuur donkerder van kleur en ruikt sterker.
Van brandnetels kan je thee en soep maken. En je kan gedroogde brandnetelblaadjes op je gerechten strooien …
Maar één ding mag je zeker niet doen: overdrijven. Dan zou je een nierkoliek kunnen krijgen. Je nieren willen de boel wel schoonmaken, maar ze willen niet heel de rotzooi in één keer op hun dak krijgen. Hoe zou je zelf zijn.

Heermoes (Equisetum arvense):
Sommigen noemen deze plant akkerpest of akkerpaardestaart.
Attentie: de heermoes die je op akkers vindt (Equisetum arvense) is geneeskrachtig. Zijn grotere broer (Equisetum palustre) groeit in moerassige weiden en is giftig.
Heermoes is een grote bloedzuiveraar. Hij bevat meer mineralen dan de meeste planten en is rijk aan silicium (kiezelzuur). Silicium hebben we nodig voor stevige botten, haren en nagels.
Dit kruid helpt ook bij waterophoping (oedeem), tenminste als het oedeem geen gevolg is van een verminderde hart- of nierfunctie.
Als je thee wil maken van dit kruid kan je het in de lente mengen met verse daslook, prille berkenblaadjes, sleutelbloem en vlierbloesem. (nu kan je gebruik maken van gedroogde kruiden). Meng de kruiden, giet er heet water over één theelepel van deze thee en laat niet langer dan 5 minuutjes trekken.

 Paardebloem (Taraxacum officinale):

Ja, dit gaat over de gewone huis en tuin paardenbloem, de jonge blaadjes kunnen in het voorjaar gegeten worden in een salade, ook de bloemen kan men eten, het is verkrijgbaar als losse kruiden en ook in capsules,

Gebruikte delen:

De verse en de gedroogde wortels en de jonge plant in het voorjaar. Over de werkzame stoffen van de paardebloem is nog niet veel bekend. De plant bevat melksap en in grotere hoeveelheden het koolhydraat inuline.
Net zoals de brandnetel, zuivert ook de paardebloem je lichaam.De plant prikkelt de spijsverteringsklieren, speciaal lever en alvleesklier, tot versterkte afscheiding Ze werkt vochtafdrijvend, helpt bij spijsverteringsproblemen winderigheid en is licht laxerend. . Deze plant is een weldaad voor lever, gal en pancreas. Paardebloem stimuleert de productie van galsappen en helpt bij problemen tijdens de galafvoer.
Paardebloem gebruik je bij voorkeur vers. De groene, uitnodigende blaadjes hebben het meeste kracht, als je ze plukt voor de plant in bloei staat. Ze smaken een beetje bitter, maar een oud spreekwoord zegt: Bitter in de mond, maakt het hart gezond. Alles wat bitter smaakt, stimuleert de lever.
We kunnen niet het gehele jaar door beschikken over verse paardebloemblaadjes. Gelukkig is er gedroogde paardebloemwortel in de handel te koop. Je kan er thee van maken. Op de verpakking staat hoe dat moet. Ook paardebloemwortel ondersteunt de werking van de lever. Als je de wortel zelf wil oogsten, kan je daar in de herfst mee beginnen. Dan gaan alle waardevolle stoffen naar de plantenwortels. Was de wortels, snij ze in stukken en droog ze op de verwarming. Thee van paardebloemwortel smaakt wel erg bitter. Daarom kan je er beter andere kruiden bij doen.
Maak een mengeling van de hier besproken kruiden onder elkaar, neem 1 theelepel hiervan, overgiet met heet water en laat 5 minuutjes trekken. Deze thee helpt tegen oedemen en vochtophopingen in de weefsels, als je drie koppen per dag drinkt.
Tip: Drie weken lang, dan een week stoppen om weer drie weken te genieten van je gezonde thee. Het is niet goed om dag in, dag uit altijd dezelfde thee te drinken. Dan krijg je gewenningsverschijnselen.

Nog even dit: Het is natuurlijk niet de bedoeling dat je deze thee drinkt en dan denkt: Voila, ik heb mijn plicht weer gedaan om af te vallen, en dan nu de gebakjes! Zo werkt het niet. Als je wil vermageren en toch slank wil blijven, dan moet je elke dag, je leven lang, letten op wat je eet. Dat wil helemaal niet zeggen dat je moet leven als een kluizenaar. Dat wil wel zeggen dat je moet matigen. Elke dag opnieuw!

Cayennepeper:

Gebruikte delen: de vrucht

Cayennepeper, ook bekend als cayennepoeder is een stimulerend middel. Het heeft een opwekkend, samentrekkend, bloedzuiverend en bacteriëndodende werking. Het is vochtafdrijvend en goed voor de bloedsomloop, stimuleert het hart, heeft een positieve werking op de elasticiteit van de aderen en slagaderen helpt de bloeddruk te reguleren en verstoppingen in de slijmvliezen te verhelpen.

Cayennepeper als kruid en in poedervorm kun je als smaakmaker toevoegen aan gerechten, maar het is ook verkrijgbaar in capsules.

.

Gember:

Gebruikte delen: de wortel

Gemberwortel is al eeuwen bekend in India en China om zijn geneeskracht.

Gemberwortel stimuleert de spijsvertering doordat het de galafscheiding bevordert, het helpt de darmen te reinigen. En het heeft een verwarmende werking op het lichaam waardoor de stofwisseling versnelt en meer energie verbrand wordt.

Te gebruiken als thee, of als smaakmaker in gerechten.

Witte wilgenbast (Salix Alba):

Gebruikte delen: bast

White Willow ( Witte wilg ) groeit met name in centraal Zuid Europa alswel in Noord Amerika. Net als bij de meeste bomen worden de medicinale stoffen in de bast gevonden.

Van de Latijnse naam Salix Alba is de naam "acetylsalicylzuur", oftewel ( aspirine ) afgeleid. Het werd aanvankelijk gebruikt bij koorts, hoofdpijn en reumatische klachten.
Verder stimuleert dit kruid de werking van het zenuwstelsel waardoor het lichaam wordt aangezet tot meer vetverbranding.

Deze stof wordt veel gebruikt in afslankproducten en is ook als los kruid te verkrijgen in de reform-winkels

Guarana:

Gebruikte delen: zaden

De zaden van de Guarana plant uit Zuid-Amerika bevatten een stof die sterk lijkt op Cafeïne die bekend is om het oppeppend effect. De stof in Guarana, tetra methylxanthine, werkt alleen anders dan cafeïne. Het geeft geen snelle, korte energie boost, maar geeft langzame afgifte die uren voortduurt.

De stof stimuleert de de stofwisseling en de vetverbranding en onderdrukt de eetlust!

Het is te gebruiken als thee (guarana thee) en is te koop in capsules als onderdeel van afslankpreparaten.

Ginseng

Gebruikte delen: wortel

Er zijn verschillende plantensoorten, zoals de Amerikaanse, Koreaanse en Siberische Ginseng. In China wordt het kruid al eeuwen geroemd om haar versterkende werking op allerlei gebied zowel lichamelijk als geestelijk. Sinds enkele jaren in het Westen ook gewaardeerd om de stimulerende werken en als hulpmiddel om stress situaties het hoofd te bieden, die ook bij afvallen kunnen voorkomen.

Kan als kruidenthee gedronken worden of als capsules ingenomen. Er zijn Ginseng capsules te koop, maar het komt ook veel als onderdeel voor.

Garcinia/chroom 

Garcinia bevat een natuurlijke substantie, welke gehaald wordt uit de vrucht van een Zuid-Aziatische boom, de Garcinia cambogia genaamd die ook bekend is als de Malabar Tamarinde. De schil van deze vrucht wordt gedroogd en bewerkt om hydroxycitroenzuur (HCZ) te verkrijgen. De vrucht van de Garcinia lijkt op een kleine pompoen. De vrucht van de Garcinia wordt in Zuid-Azië al eeuwen gebruikt voor zijn culinaire eigenschappen en zijn voordelen voor de gezondheid. Men heeft ontdekt dat het HCZ, een nauw familielid van citroenzuur, de verantwoordelijke component is voor vele baat gevende eigenschappen van de Garcinia. HCZ verlaagt de productie van cholesterol vooral de ‘low density lipoproteïne' (LDL) en triglyceriden.

 Garcinia kan worden aangevuld met chroompicolinaat, een waardevol mineraal dat in negen van de tien diëten ontbreekt. Chroom wordt door wetenschappers en voedingsexperts beschouwd als absoluut essentieel voor een normale stofwisseling. Garcinia is een lipogenese onderdrukker, wat eenvoudig betekent dat het ervoor zorgt dat koolhydraat calorieën in het lichaam niet in vet omgezet worden. Dit product onderdrukt het hongergevoel, zorgt ervoor dat men eerder voldaan is, reduceert vet en cholesterolproductie en kan er zelfs voor zorgen dat de calorieën sneller verbrand worden.

Tijdens klinisch onderzoek rapporteerden diegenen die HCZ gebruikten meer energie en verlies van extra ponden. In een gepubliceerd onderzoek, waarbij HCZ gekombineerd met niacine-gebonden chroom gebruikt was, bleek een bijna drievoudig gewichtsverlies na twee maanden in vergelijking met diegenen die een placebo gebruikten. Tot nu toe zijn 70 wetenschappelijke verhandelingen gepubliceerd over onderzoek met HCZ. Farmaceutische proeven geven aan dat HCZ de totale calorie-inname met zo'n 10% vermindert. Eetlustonderdrukking vermindert natuurlijk de voedsel-inname en vermindert de productie van nieuw vet in de lever en verder in het lichaam. Daarom zullen mensen op dieet, die adequate hoeveelheden HCZ gebruiken een matig, maar continu verlies van ponden bemerken en niet het snelle verlies van water-gewicht gevolgd door verminderde energie en dan het jo-jo effect zoals met snelle en modieuze diëten. Dit fruitextract zorgt voor een veilig en standvastig gewichtsverlies. Er zijn geen neveneffecten verbonden aan deze eetlustremmer en het lichaam raakt er ook niet aan gewend, waardoor men steeds hogere doses nodig zou hebben. Het werkt ook niet op het centrale zenuwstelsel of als een product dat de stofwisseling versnelt om zodoende de calorieën sneller te laten verbranden.

KAN BATEN BIJ: Gewichtsverlies, onderdrukt hongergevoel, vermindert cholesterolproductie en vet, verhoogt calorieverbranding, meer energie, voorkomt de omzetting van overtollige koolhydraten in vet.

Zeedruif, Ephedra distachya, bevat efedrine en bevordert daardoor de afbraak van vetten en verhoogt het basismetabolisme waardoor het lichaam meer calorieën moet verbranden

23-07-2007 om 20:17 geschreven door 't kruidenierken  

De verwarmendekruiden:

Deze webles gaan we het hebben over venkel, etherische olie en de schermbloemigen.

We beginnen met een kleine samenvatting.

Familie

De schermbloemigen zijn te herkennen aan de bloemen, die een 'scherm' vormen. Het

zijn allemaal kleine bloemetjes waarvan de steeltjes samenkomen in één punt. Denk

maar aan de vorm van de bloem van het fluitekruid.

Een ander, zeer kenmerkend iets is dat het zaad van de schermbloemigen vaak heel

veel etherische olie bevat.

Inhoudstof

De voornaamste inhoudstof van venkel is etherische olie. Etherische oliën zijn vluchtige

oliën, en dat ruik je ook. Etherische oliën geven aan planten een karakteristieke geur en

smaak en ze worden daarom ook veel als smaakmakers in de keuken gebruikt.

Etherische oliën werken verwarmend en ontkrampend. Ze zorgen voor een betere

doorbloeding en brengen een proces op gang. Het zijn typische gangmakers. Niet

verwonderlijk dus, dat men daar, waar de zaak vast zit, planten met etherische olie

gebruikt. Dat kan in het spijsverteringsstelsel, in de luchtwegen maar ook bij

vastzittende spieren erg goed uitwerken.

Werkingsgebied

De venkel is een zeer kenmerkende schermbloemige met een uitgesproken

verwarmende, slijmoplossende en ontkrampende werking.

Schermbloemigen  Apiacea - umbelliferae

Deze grote familie (3000 soorten) is duidelijk herkenbaar aan de bloemen, die een

'scherm' vormen, doordat vele steeltjes samenkomen in één punt: meestal is het een

samengesteld scherm.

Bekende vertegenwoordigers zijn: kervel, anijs, karwij, komijn, venkel, dille, koriander,

peterselie, lavas, engelwortel, pastinaak en daucus carota (de gewone peen). In

Dodonaeus' tijd was 'wortelzaad' een expectorans (een middel met een slijmoplossende

werking, met name op de luchtwegen) en was de peen als groente volledig onbekend.

Typisch voor deze familie zijn, behalve het bloemscherm, de vaak zeer aromatische

vruchten die veel etherische olie bevatten. Ook bijzonder zijn de holle stengel die

stevig door een bladschede wordt omvat en de flinke wortels. Vaak vormt zich in het

eerste jaar een krachtige wortelstok en in het tweede jaar komt daar dan de de bloem

als een vuurpijl uit zetten. Heel apart is dat elk bloemetje op zich niet veel bijzonders is

maar dat ze samen een toch wel spectaculair effect teweeg kunnen brengen. Feitelijk is

al zoveel bloeikracht aan blad en wortel besteed dat er voor de eigenlijk bloei weinig

overblijft. Kenmerkend is dan ook de zeer korte bloeiperiode.

Het decoratieve van het blad vormde altijd al een inspiratiebron voor schilders,

meubelmakers, tapijtwevers, dichters, enz. Schijnbaar zijn de planten erg gevoelig voor

het spel van licht en donker op hun bladeren.

Heel beruchte schermbloemen zijn de gevlekte scheerling, een door vliegen bestoven

plant. Bovendien een klassieke gifplant die gebruikt werd voor Socrates' doodvonnis.

De waterscheerling is tevens zeer giftig en de bereklauw is ook niet bij iedereen even

geliefd.

Het is te begrijpen dat ook de meer onschuldige schermbloemigen

niet te veel en niet te lang (met uitzondering van kervel en

engelwortel) gebruikt moeten worden: zij kunnen

narcotiserend werken. Behalve ontkrampend zijn

ze allemaal urinedrijvend, soms gevaarlijk sterk

(peterselie, lavas).

Naast etherische olie

bevatten de meeste

schermbloemigen ook meer

of minder cumarine, een

perifeer vaatverwijdende,

                                                                                    wortels   /                  zevenblad  /  engelwortel

Etherische olie

Etherische oliën zijn vluchtige oliën. Daarom ruik je ze ook, ze verdampen bij

kamertemperatuur. Een sinaasappel of citroen bijvoorbeeld ruik je bij het pellen -het

zijn de etherische oliën die vrijkomen. Etherische oliën geven aan de planten een

karakteristieke geur en smaak en ze worden daarom ook veel als smaakmakers in de

keuken gebruikt. Zoals elke olie lossen ze moeilijk in water op (in koud water lost te

weinig op; in heet water verdampt er veel); ze komen beter tot hun recht in

alkoholbereidingen.

De werkzaamheid van etherische oliën is uiterst veelzijdig. Naast hun prikkelende

werking op de eetlust en de spijsvertering stimuleren ze de bloedsomloop, het

vaatstelsel, de nieren en alle secreties. Evenzo prikkelen ze de huid en de slijmvliezen

en ze worden daarom ook veel in massageoliën verwerkt. Doordat ze het vermogen

hebben vetten op te lossen, worden ze goed door de huid en slijmvliezen opgenomen.

Waar ze terecht komen veroorzaken ze verhoogde doorbloeding (rood en warm

worden). Over het algemeen kun je spreken van een verwarmende en

procesversnellende werking. Etherische oliën zijn dan ook echte gangmakers!

In combinatie met andere stoffen werken ze vaak wederzijds versterkend en

vergemakkelijken de opname van deze andere stoffen. Naast hun toepassing op de

spijsvertering worden ze ook veel gebruikt bij problemen met de luchtwegen. Met

name bij allerlei infecties en ontstekingen, zowel uitwendig als inwendig hebben

etherische oliën een gunstige werking. Ze werken desinfecterend, ontstekingsremmend,

ontkrampend, slijmoplossend en vochtafdrijvend. Naast dit alles hebben etherische

oliën nog een kalmerende en verdovende werking op het zenuwstelsel en een

opwekkende invloed op het gemoed. Bij de aromatherapie wordt speciaal gebruik

gemaakt van de werking van etherische oliën op de psyche.

Planten met etherische oliën vinden we vooral in de families van de Wijnruitachtigen

de Lipbloemigen, Schermbloemigen en Samengesteldbloemigen. Het meest bekend zijn

de etherische oliën van de lipbloemenfamilie (salie, rozemarijn, tijm, lavendel) en de

etherische oliën van de schermbloemen (in de zaden van venkel, anijs, komijn, karwij,

koreander).

Voorbeelden en hun werking:

Tijm, Knoflook en de gewone Ui - desinfecterend

Salie, Duizendblad, Pepermunt en Kamille - ontstekingsremmend

Anijs, Venkel en Komijn - ontkrampend en windverdrijvend

Valeriaan en Citroenmelisse - kalmerend

Tijm en Eucalytus - slijmoplossend en ontstekingsremmend

Campher – prikkelend

Venkel - Foeniculum vulgare Schermbloemige

etherische olie, anorganische zouten vitamine A, B en C

Foeniculum is een verkleinwoord van foenum=hooi, de gedroogde bladeren geven de

indruk van hooi. Ze komt in het wild alleen voor in zuid europa en groeit dan op

droge hellingen. Het is een kruid dat door de eeuwen heen op veel manieren gebruikt

is. Het beschermde bijvoorbeeld tegen heksen en boze geesten en het werd gebruikt

tegen vlooien door het tussen de lakens te leggen. Het is een plant die zich uitstrekt

naar de zon (ze kan 2 mtr. hoog worden) en veel zonnekrachten vasthoud in haar

zaden. Ze stimuleert hiermee de levenskracht van de mens en werkt in op de

zonnevlecht en zodoende ook op de spijsvertering. Ze heeft zowel ronde als vierkante

vormen in haar stengel wat wijst op verzachtende, harmoniserende eigenschappen

maar ook op weerstand en stevigheid. De venkel heeft sterk vertakte blaadjes die lijken

op veertjes, hierin zijn heel veel vormkrachten vertegenwoordigd die sterk

ontkrampend werken. Het geel van de bloemen is anoloog aan reiniging en ontgifting,

specifiek op milt en spijsverteringsorganen.

Spijsvertering: de venkel is aansterkend, eetlustopwekkend en spijsvertering

bevorderend. in te zetten bij darmkrampen, winderigheid, chronische obstipatie en

opgeblazenheid. Uitstekend middel bij zuigelingen met diarree en moeilijk eetgedrag.

Luchtwegen: ze werkt slijmoplossend bij allerlei luchtweginfecties en is verzachten en

mild ophoestend.

Vrouwen: menstruatiebevorderend en ontkrampend. Zogdrijvend.

Gebruik het zaad, eventueel vlak voor het gebruik iets kneuzen.

Venkelsiroop met honing is in te zetten als slijmoplosser

voor kinderen. Een decoct (opkoken en afzeven) als

oogwater bij oog en ooglidontstekingen

Dosering

Kruidenthee

Een algemene richtlijn is één eetlepel gedroogd kruid per dag. Dit is de dosis als je een

bepaalde werking verwacht van de plant of het kruid. Het beste kun je 1/2 - 1 liter thee

zetten van een eetlepel van het gedroogde kruid en dit dan vervolgens verdeeld over

de dag drinken.

Als je verse kruiden gebruikt is de dosis hoger aangezien er natuurlijk nog een heleboel

water in zit, dit vergroot het volume. Mijn advies: op het gevoel de dosis aanpassen en

maak het niet te gek.

Mengsels

Er zijn een heleboel mengsels te koop in de (natuurvoedings-) winkel: ochtendmix,

middagmix, bloemetjesmix, sterrenmix enzovoort. Deze mengsels zijn zo samengesteld

dat er geen specifieke werking van te verwachten valt behalve dan dat ze een gezonder

zijn dan zwarte thee of koffie. Deze mengsels kun je rustig de hele dag door drinken.

Let wel: als het een specifiek mengsel voor bijvoorbeeld de lever of de nieren is dan is

het weer wel geneeskrachtig en moet je op de dosis van één eetlepel per dag gaan

zitten.

Aanpassen dosering

Over het algemeen is het zo dat als je niet merkt dat een kruid werkt dan moet je de

dosis verlagen. Het klinkt raar maar het gaat om de impuls en niet om de hoeveelheid.

Denk maar aan het effect van iemand die verbaal helemaal over je heen ‘dendert’. Je

raakt er zo beduust van dat je even helemaal de kluts kwijt bent en stilvalt. Zo is het

ook met te hoge doseringen. Het lichaam is even helemaal de kluts kwijt. Vlinders

vangen met een moker heet zoiets. Dosering verlagen dus.

Sommige mensen kunnen heel sterk reageren op een kleine impuls, ook dan is het advies: dosis verlagen.

23-07-2007 om 20:13 geschreven door 't kruidenierken  

  De samentrekkende...

Deze webles gaan we het hebben over braam, looistoffen en de rozenfamilie. We

beginnen met een samenvatting.

Familie

De rozenfamilie is een familie die opvallend veel fruitsoorten kent. Kenmerkend is dat

ze een sterke band met de aarde én met hun omgeving hebben. Dat laten ze ook zien.

Ze stralen gezondheid en robuustheid uit. Het zijn planten die stevig in de grond staan,

evenwichtigheid maar ook een zekere vrolijkheid uitstralen. Daar zijn ze goed in,

streven naar een evenwicht. Een evenwicht tussen binnenwereld en buitenwereld. Ze

zorgen net zo goed voor zichzelf als voor hun omgeving. En die energie, die hart

energie, is de meerwaarde van deze familie. Een roos zegt tenslotte veel meer dan een

anjer.....

Een ander, zeer kenmerkend iets is dat leden van de rozenfamilie vaak heel veel

looistoffen bevatten. In tegenstelling tot dat wat gangbaar is, zitten deze looistoffen ook

in grote hoeveelheden in de niet verhoute delen.

Inhoudstof

De smaak van looistoffen wordt over het algemeen als zeer neutraal ervaren. Planten

met looistoffen kunnen daardoor prima dienen als ‘vulmiddel’ in een kruidenmengsel.

Ook al door de algemeen versterkende en harmoniserende werking. Looistoffen werken

met name op de slijmvliezen en de huid. Dat gedeelte van ons lichaam dat de

scheiding vormt tussen binnenwereld en buitenwereld. Is hier wat mee aan de hand

dan herstellen looistoffen de schade. Zodat dat wat binnen hoort ook binnen blijft.

Looistoffen trekken samen, verminderen zwelling en roodheid en werken bloedstelpend

en antiseptisch. Ze werken het sterkst in het maagdarmkanaal. Dat is ook het meest

gebaat bij samentrekking en daardoor bescherming van het slijmvlies. Vergeet echter

ook de versterkende werking van looistoffen op andere delen van ons lichaam niet.

Delen die ook de grens tussen binnen en buiten bewaken: huid, luchtwegen en mond.

Werkingsgebied

De braam is een zeer kenmerkend lid van de rozenfamilie

met een uitgesproken versterkende en harmoniserende

werking op huid en slijmvliezen. We zullen zien dat in dit

geval zowel de familie alsook de inhoudstoffen kunnen

leiden naar het uiteindelijke werkingsgebied van de plant:

slijmvliezen en huid. De scheiding tussen de binnenkant en

de buitenkant en het herstel van het evenwicht

Rozenfamilie Rosaceae:

Kenmerkend voor de rozenfamilie is dat de planten veel vormkracht bezitten, ze

hebben krachtige wortels en stralen bovendien een bepaalde evenwichtigheid uit. Het

zijn planten van de noordelijke gematigde zone. De bladeren staan verspreid, zijn

meestal samengesteld en hebben een gezaagde rand en steunblaadjes. Kelk en kroon

zijn 5-bladig. Meeldraden en kroonbladeren lijken op de kelk te zitten, maar zitten op

de rand van de bloembodem (kijk maar naar het restant boven op een appel of

rozebottel). Hun werking is over het algemeen versterkend, beschermend en

opbouwend.

De bekende fruitgeslachten Malus (appel), Pyrus (peer), Rubus (framboos en braam),

Fragaria (aardbei), Sorbus (lijsterbes), Prunus (perzik, kers, pruim, sleedoorn en

amandel) en Mespilus (mispel) horen bij deze familie. Zo ook de roos zelf, spirea,

zilverschoon, nagelkruid, vrouwenmantel en meidoorn.

Door de stevige wortel hebben ze een sterke band met de aarde, denk ook aan de vele

boomsoorten in deze familie. Telkens zoekt ze het evenwicht tussen lichtvoetigheid en

stevigheid. Tussen buitenwereld en binnenwereld. Tussen zorgen voor zichzelf (het zijn

boven alles stevige doorzetters, goed geworteld, mooi in het blad, soms zelfs stekels) en

zorgen voor de omgeving (ze maken overdadig veel en grote vruchten en bloemen en

ruiken bovendien heerlijk).

De rozenfamilie kent geen giftige alkaloïden. Dat maakt haar veilig in gebruik. Wat ze

wel kan hebben zijn blauwzuurglycosiden. Die zitten echter in de pitten en soms een

beetje in blad en schors. Heel bijzonder is dat kankercellen niet tegen blauwzuurglycosiden

kunnen. Reden waarom ze vaak succesvol ingezet worden bij niet toxische

kankertherapievormen.

De rozenfamilie is bijzonder looizuurrijk, zozeer zelfs dat ook de

‘niet bomen’ in deze familie boordevol looizuur zitten.

Aardbei                       kwee                 zilverschoon          vrouwenmantel

Looistoffen

De termen looistof, looizuur en tannine worden

vaak door elkaar gebruikt. Looistoffen zijn stoffen

met een samentrekkende werking. Deze werking is

vrij ingewikkeld maar berust simpel gezeg op het

uittrekken van vocht uit de cellen. Tegelijkertijd

gaan looistoffen een verbinding aan met eiwitten

(denk maar aan het looien van dierhuiden).

Looistoffen komen veel voor bij de families van de lipbloemigen, de roosachtigen en

heideachtigen. Maar ook in wortels en schors van vele andere planten is de

concentratie aan looistoffen hoog. Met veel looistof wordt bedoeld: 10-30 %. Bekende

looistofplanten: nagelkruid (30%), tormentil (30%), adderwortel (20%), eik (20%),

guldenroede, witte dovenetel en bosbes. Let wel: Een jaar na de oogst hebben deze

kruiden hun looistof werking grotendeels verloren. Dit komt omdat looistoffen door

blootstelling aan de lucht langzaam onwerkzaam worden.

Looistoffen werken het sterkst in het maagdarmkanaal. Ze vormen door verbinding met

eiwitten een licht membraan op het slijmvlies. Dit membraan trekt zich vervolgens

samen, waardoor zwelling, roodheid en overmatige afscheiding worden verminderd en

uitgezette bloedvaten worden samengetrokken. Door dit laatste hebben ze een

bloedstelpende werking. Doordat het membraan bacteriën tegenhoudt werkt het ook

antiseptisch. Tegelijkertijd wordt de opname van andere stoffen vertraagd, wat in veel

gevallen ten goede komt aan de werking.

Door de samentrekkende en verstevigende werking op het weefsel en op het hele gestel

zijn looistoffen in het bijzonder geschikt voor het lymfatische type mens. Ook kunnen

ze worden toegepast bij aandoeningen die met zwelling en roodheid gepaard gaan,

zoals: klierzwellingen, blaren, blaasjes en bij ontstekingen en bloedingen.

In welke middelen kom je looistofplanten hoofdzakelijk tegen?

- wondmiddelen (om te desinfecteren en bloedingen te stoppen)

- anti-diarree middelen (samentrekkend)

- in combinatie met andere kruiden om de opname over een grotere tijd uit te spreiden

- krampstillende middelen, vooral van glad spierweefsel (galblaas, baarmoeder).

De gewone zwarte thee (Thea sinensis) bevat ook 5-27% looistoffen, maar vanwege de

caffeïne en andere alkaloïden heeft dit niet zo veel therapeutisch effect. De werking van

een kopje slappe thee bij diarree berust wel op het gegeven dat er looistoffen in thee

zitten. In de meeste gevallen werken alkaloïden (die zitten ook in opiaten) echter juist

averechts op de te beogen (samentrekkende) werking.

Braam - Rubus fruticosus Roosachtigen

looistoffen, bitterstoffen, citroen en appelzuur, flavonglycosiden,

vitamine C, yzer, calcium

De braam is een tot 2 meter hoge, alles overwoekerende struik met doornen aan blad

en stengel. Ze is vrijwel onuitroeibaar, dit geeft al haar weerstandsverhogende werking

aan, met name als het ziektes betreft die samenhangen met milieuvervuiling. De

bloemen zijn 5 bladig en wit, wat staat voor harmonie. Er zit veel rood in de struik wat

al aangeeft dat ze bloedverrijkend, bloedzuiverend en bloedstelpend is. In zijn uiterlijk

vertoont de braam een tegenstelling die in zijn werking terug te vinden is, zowel

stimulerend als kalmerend. Braam past goed bij een, door vervuilde stofwisseling, traag

geworden mens. Die moet gereinigd en aangevuurd worden. Hij past ook bij het type

mens die door zijn vele stekels moeilijk te bereiken is.

Constitutie: stimuleert de levenskracht en werkt zeer harmoniserend. In te zetten bij

klachten als gevolg van een lage weerstand.

Slijmvliezen: bij ontstekingen in de mond en in de darmen. Werkt samentrekkend bij

diarree.

Huid: bij huiduitslag door vervuiling. Ze werkt wondreinigend, helend en

bloedstelpend.

Spijsvertering: stimuleert de pancreas bij suikerziekte en is in te zetten bij

vergiftigingen.

Bloed: bloedreinigend, algemeen versterkend en verrijkend

bij bloedarmoede.

Hormoonstelsel: reguleert de menstruatie, stimuleert bij niet

doorzettende weeën en werkt bloedstelpend na de bevalling.

Gebruik het jonge blad als thee. Gebruik niet meer

dan 1 - 2 eetlepels gedroogd kruid per dag.

Bij bloedende wonden gekneusde verse blaadjes op

de wond aanbrengen. Bij huidklachten is ze ook

uitwendig als begieting of in de vorm van een

compres te gebruiken. Een aftreksel kan gebruikt

worden als samentrekkende en reinigende

gezichtslotion.

Praktische zaken:

Bereiding;

Kruidenthee - infuus

Je kunt kruidenthee of infuus zetten van gedroogde kruiden maar ook van verse.

Er zijn verschillende manieren om een kruidenthee te zetten. De meest vriendelijke is

dat je de kruiden opzet in een pannetje met koud water. Niet vergeten de deksel erop

te doen! Je laat het water langzaam nèt niet aan de kook komen. Laat de kruiden nog

even trekken en giet het aftreksel over in een thermoskan of theepot.

Een ander en meestal makkelijker manier is om een kruiden netje te nemen (te koop in

natuurvoedingswinkels) en dit in een pot of thermoskan te hangen. Giet op de kruiden

kokend water en doe de deksel op de pot. Laat de kruiden 5 - 10 minuten trekken.

Afkooksel - decoct

Een afkooksel of decoct wordt altijd gemaakt van de

stevige delen van de plant: bast, wortel, of bessen. Een

uitzondering op deze regel vormt heermoes, dit kruid

moet je ook als decoct bereiden.

Snijd de plantendelen zo fijn mogelijk. De fijngesneden

deeltjes in een pan met koud water doen en langzaam

aan de kook brengen. Sluit de pan goed af en laat het

afkooksel minstens 10 minuten op laag vuur sudderen.

Laat het afkooksel eventueel afkoelen en zeef zo veel

mogelijk vloeistof uit de plantendelen.

Wanneer je verschillende delen van twee kruiden wilt combineren, bijvoorbeeld

heemstwortel en longkruid, kook dan eerst de wortel af en voeg op het laatst het

longkruid toe. Laat ook dit mengsel 10 minuten afgedekt staan alvorens je het afzeeft.

Een afkooksel of decoct kan langer worden bewaard dan een infuus, omdat het koken

de vloeistof steriliseert.

Koud aftreksel - maceraat

Een maceraat is vooral aan te bevelen als het kruid veel slijmstoffen bevat

(kaasjeskruid, heemst, lijnzaad etc.), deze trekken namelijk beter uit in koud water.

Laat het kruid een nacht in koud water aftrekken en zeef het vervolgens af. Eventueel

kun je het voor gebruik nog opwarmen.

23-07-2007 om 20:10 geschreven door 't kruidenierken  

De regenererendekruiden:

Deze webles gaan we het hebben over longkruid, kiezelzuur en de ruwbladigen. We

beginnen met een korte samenvatting.

Familie

De planten van de ruwbladigen familie vallen op door hun viltige, ruwe, vaak

prikkende beharing. Deze ‘haren’ bevatten vaak erg veel kiezelzuur. Ruwbladigen zijn

dan ook gespecialiseerd in het omzetten en verwerken van kiezelzuur. Dusdanig dat

wij mensen die vorm kunnen opnemen en gebruiken. Bovendien bevatten ruwbladigen

vaak veel slijmstoffen.

Inhoudstof

De voornaamste inhoudstof van het longkruid is kiezelzuur. Kiezelzuur kun je niet echt

proeven, wel voelen. Vaak zit dit kiezelzuur aan de buitenkant van de plant waar het

zich toont als scherpe naaldjes of haartjes. Kiezelzuur werkt sterk regenererend en

wondhelend. Ons lichaam heeft kiezelzuur nodig voor de opbouw van huid, haren en

slijmvliezen. Eigenlijk voor de bouw en de stevigheid van alles wat met de

buitenwereld in aanraking komt.

Naast kiezelzuur bevat longkruid ook slijmstoffen. Slijmstoffen hebben een uitgesproken

beschermende werking. De combinatie met kiezelzuur komt ons vaak zeer goed van

pas. Denk maar aan geïrriteerde luchtwegen of een huidwondje, beide hebben ze iets

beschermends nodig én iets wondhelends.

Werkingsgebied

Het longkruid is een kenmerkend lid van de ruwbladigenfamilie en heeft een

uitgesproken werking op het slijmvlies van de luchtwegen en de huid. Bovendien werkt

het kiezelzuur algemeen versterkend. Zo zul je merken dat zowel de familie alsook de

inhoudstoffen je kunnen leiden naar het uiteindelijke werkingsgebied van de plant:  slijmvliezen en huid.

Ruwbladigen  Boraginaceae

De planten van deze familie vallen op door hun viltige, ruwe, vaak prikkende

beharing. Als je over de bladeren wrijft lijkt het soms haast alsof er glassplintertjes aan

zitten. De functie van deze ruwe beharing is om ongewenste bezoekers, vooral slakken

op een afstand te houden.

Kelk en kroon zijn 5delig, 5 meeldraden; stamper en vruchtbeginsel zijn 4 delig.

De planten hebben in een zanderige bodems vaak een krachtige wortelstok en ze

leggen zich toe op de verwerking van kiezelzuur. Kiezelzuur is eigenlijk gewoon zand,

ons Noordzeestrand ligt dan ook vol met kiezelzuur. Alleen kan dit in deze vorm niet

door mensen of dieren worden opgenomen. Planten kunnen er echter wel iets mee en

we zien dat met name de ruwbladigen gespecialiseerd zijn in het verwerken van

kiezelzuur.

Wat ook opvalt is dat het vaak waterrijke planten zijn. Dit water hebben ze nodig om

het kiezelzuur gedeeltelijk in colloïdale oplossing te brengen.                                        smeerwortel

De ruwbladigen zijn echte bijenplanten met rijkelijk nectar, wat dat betreft lijken ze op

de lipbloemen, maar in dit geval schenken ze de bijen niet de warmtekracht maar de

vormkracht van kiezelzuur.                                                                                 

Behalve kiezelzuur ziet je dat de ruwbladigen vaak slijmstoffen bevatten en de

combinatie maakt dat er interessante middelen in deze familie aanwezig zijn. Denk

bijvoorbeeld aan Pulmonaria (longkruid), Borago (komkommerkruid) en Symphytum

(smeerwortel).

Verder is de (anthocyaan) kleurstof in de bloemen heel apart. Ze reageert op de

zuurgraad van de grond of van de plant. Vaak is de bloem eerst rood, en na bestuiving

blauwpaars van kleur. Ook deze kleurstof heeft een medicinale werking, o.a. op de

bloedvaten.

Kiezelzuur

Alle planten bevatten een aantal mineralen, zoals Kalium (K), Natrium (Na), IJzer (Fe) en

Calcium (Ca). Voor de voeding is dit een belangrijker gegeven dan voor de

fytotherapie. Waar in de fytotherapie wel veel mee wordt gewerkt, zijn de

kiezelzuurhoudende (siliciumhoudende) planten.

De plant die veel kiezelzuur in zich heeft, herken je direkt aan bijvoorbeeld de haren

of uitsteeksels.

Men schrijft aan kiezelzuur de volgende werkingen toe:

- bindweefselversterkend

- immuunsysteemversterkend

- versnelling van wondregeneratie

Voorbeelden met het indikatiegebied:

Agimonie (Agrimonia eupatoria) - spijsvertering

Haver (Avena sativa) - zenuwstelsel

Heermoes (Equiseturn arvense) - urinewegen

Brede weegbree (Plantago major) - infectieziekten, spijsvertering en luchtwegen

Longkruid (Pulmonaria officinalis) - luchtwegen

Smeerwortel (Symphyturn officinale) - uitwendig wondmiddel

Brandnetel (Urtica urens/dioïca) - spijsvertering, bloedreinigend en bloedaanmaak

Bevorderend

                          agrimonie                      weegbree

Longkruid - Pulmonaria officinalis Ruwbladigen

slijmstoffen, looistoffen, saponinen, allantoïne

vitamine B en C, kalium, silicium, calcium, yzer

De pulmonaria dankt haar naam aan de witte vlekjes op de bladeren die aan longen

doen denken. Het is een ruwharige plant die groeit op vochtige schaduwrijke

bosgrond. Het slijmerige van de plant en het ruwharige geeft een specifieke werking op

de slijmvliezen, met name de luchtwegen aan. Het kiezelzuur heeft een versterkende

en regenererende werking. De looistoffen in de plant zorgen ervoor dat gezwollen

slijmvliezen weer in hun oude staat terugkeren en de saponinen lossen taai slijm op.

Kortom een plant die door zijn unieke combinatie aan inhoudstoffen mooi in te zetten

is bij longproblemen. De bloemetjes verkleuren van roze rood via violet naar blauw.

Deze kleuren verwijzen naar een verkoelende, kalmerende en stimulerende werking op

het bloed, de psyche en de luchtwegen. De mens die longkruid nodig heeft is eerder

teruggetrokken en depressief, snel uit evenwicht en met weinig levenskracht. Hij is

gevoelig voor vocht en krijgt snel bloedarmoede en ontstekingen.

Luchtwegen: sterk slijm en vocht afdrijvend bij keelpijn, hoesten, bronchitus, astma

en longontsteking. In te zetten bij long emfyseem, zwak longweefsel en de

nabehandeling van tbc. Hoeststillend en weefselbeschermend.

Huid: weefselbeschermend, wondhelend.

Spijsvertering: chronische diarree en maagproblemen met ontstekingsverschijnselen.

Constitutie: weerstandsverhogend en aanvullend bij bloedarmoede. Verkoelend bij

hoge koorts en ontstekingen.

Thee zetten van de bloemen en het blad.

Uitwendig is de (lauwe) thee te gebuiken in

compressen op wonden en huidontstekingen.

Compressen

Compressen zijn gevouwen natte doeken die op het lichaam worden aangebracht.

Soms met koud water, soms met warm, of in combinatie met vloeibare geneesmiddelen

of een kruidenaftreksel.

Voor een kruidenaftreksel kun je eenvoudig een kruidenthee zetten en dit wat af laten

koelen.

Elk compres bestaat uit een vochtige laag (linnen doek), een droge tussen laag (linnen

of katoen) en een droge afdekking van een flanellen of wollen stof. De tussenlaag mag

niet van een ondoorlaatbare stof zijn zoals plastic.

Voorbeelden

Voor vermoeide ogen kun je een compres van kamille maken. Vaak voldoet een

wattenrondje gedrenkt in de kamillethee prima.

Oogcompressen bij oogontsteking worden uiteraard gemaakt van ogentroost

(euphrasia).

Bij chronische spierverhardingen en spierverstijvingen kunnen st.Janskruid olie

compressen uitkomst bieden. Verwarm enkele eetlepels St.Janskruid olie in een klein

pannetje (in geen geval koken!), doordrenk er vervolgens een plat stuk watten mee en

leg het op de pijnlijke plek. Afdekken met een doek en vastzetten.

Bij wonden en huidonstekingen kun je een kruid met kiezelzuur

gebruiken, bijvoorbeeld longkruid of weegbree. Maak een compres

met kruidenthee en ververs dit regelmatig. Genoemde planten zijn in

noodgevallen ook vers als verband op te brengen. Je moet ze dan

wel eerst even iets kneuzen.

23-07-2007 om 20:07 geschreven door 't kruidenierken