Het Hof van Justitie heeft op 2 juni 2016 in een Finse zaak een arrest geveld over belastingen, pensioen en discriminatie op grond van leeftijd (Zaak C-122/15).

Blijkbaar betalen de Finnen drie vormen van inkomstenbelasting:

• een progressieve inkomstenbelasting op het arbeidsinkomen,

• een inkomstenbelasting op kapitaalinkomsten,

• en een aanvullende belasting van 6 % op een ouderdomspensioen indien dat meer bedraagt dan 45.000 euro per jaar.

Een Fins inwoner ontvangt een pensioen van 461.900 euro en betaalt daarvoor 251.351euro belasting. Daarnaast ontvangt hij ook nog een salaris voor arbeid. Hij meent dat de aanvullende belasting van 6% op het pensioen niet kon worden toegepast omdat deze zwaardere belasting in strijd zou zijn met het verbod op leeftijdsdiscriminatie zoals opgenomen in de richtlijn 2000/78/EG tot instelling van een algemeen kader voor gelijke behandeling in arbeid en beroep en het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Een pensioen wordt namelijk uitgekeerd aan oudere werknemers waardoor de extra belasting dus enkel oudere personen treft en dat wel eens een verboden leeftijdsdiscriminatie zou kunnen zijn.

Uit het arrest blijkt dat de aanvullende belasting van 6% tot doel heeft om hoge pensioeninkomsten zwaarder te belasten en het verschil tussen de belasting op inkomsten uit ouderdomspensioen en op inkomsten uit arbeid te verminderen waardoor ouderen worden gestimuleerd om aan het arbeidsproces te blijven deelnemen. Een maatregel dus om langer te werken.

De rechter in Finland denkt dat deze fiscale regeling geen betrekking heeft op werkgelegenheid en arbeidsvoorwaarden zoals bedoeld in de richtlijn. De belastingregels leggen namelijk geen criterium vast om het salaris te bepalen. De rechter betwijfelt dan ook of deze belasting onder het toepassingsgebied van de richtlijn valt. Mocht dat wel zo zijn, dan moet onderzocht worden of dit een ongeoorloofde discriminatie zou kunnen zijn op grond van leeftijd zoals opgenomen in artikel 21 van het Handvest?

Volgens vaste rechtspraak van het Hof heeft de richtlijn tot doel een algemeen kader vast te stellen om voor iedereen een gelijke behandeling „in arbeid en beroep” te verzekeren op het vlak van beloningen, onder meer door een verbod van discriminatie op grond van leeftijd op dat vlak. De kernvraag is dus of er sprake is van een beloning.

Het begrip „beloning” bestaat uit alle huidige of toekomstige voordelen in geld of in natura, mits zij door de werkgever aan de werknemer omwille van de dienstbetrekking worden toegekend. Ook bepaalde uitkeringen na beëindiging van de dienstbetrekking kunnen een beloning zijn, zoals pensioenuitkeringen die de dienstbetrekking als uitgangspunt hebben.

Maar, zegt het Hof, dit betekent niet zonder meer dat een nationale regeling over het belastingtarief voor pensioeninkomsten binnen de werkingssfeer van richtlijn valt. De aanvullende belastingregeling heeft in deze geen betrekking op de methode of de voorwaarden voor de vaststelling van de hoogte van de uitkeringen die aan de werknemer worden uitgekeerd op grond van de arbeidsverhouding tussen hem en zijn vroegere werkgever. Het gaat enkel om het belastingtarief voor pensioeninkomsten, los van de arbeidsverhouding en dus los van de vaststelling van een „beloning” in de zin van de richtlijn. Er is geen enkel verband met de arbeidsovereenkomst, het vloeit rechtstreeks en uitsluitend voort uit een nationale belastingregeling die van toepassing is op iedere natuurlijke persoon waarvan de pensioeninkomsten meer bedragen dan 45 000 euro.

De aanvullende belasting valt dus niet binnen het toepassingsgebied van de richtlijn.

Het verbod van discriminatie op grond van leeftijd zoals opgenomen in het Handvest kan enkel worden toegepast op de lidstaten wanneer zij het Unierecht uitvoeren. Deze aanvullende belasting voert geen enkele Unierechtelijke bepaling uit. Het Handvest kan dan ook niet met succes worden ingeroepen.

De Finse belastingplichtige wordt dan ook wandelen gestuurd.

Hoge pensioenen zwaarder belasten is dus geen ongeoorloofde discriminatie op grond van leeftijd!