Tom Lanoye schreef 'sprakeloos' speciaal voor zijn moeder.
De rode draad in het verhaal is de dementie van zijn moeder. Aan de hand van
gebeurtenissen uit zijn leven schetst hij een beeld van zijn moeder. Dat maakt
van dit boek eigenlijk een soort levensverhaal. Maar hoe beoordeel je een boek
dat zo persoonlijk is? Hoe beoordeel je een leven?
Op de cover staat een mooi portret van zijn moeder. Hij laat
de lezer meerdere keren terugkijken naar dat portret. Daardoor word je als
lezer nieuwsgierig. Wie was die vrouw? Welk verhaal schuilde er achter haar? Waarom
moest net zij zo kwetsbaar worden?
Naarmate je verder leest, kom je steeds meer over haar te weten.
Tom Lanoye doet dit aan de hand van een driedelige opbouw. Eerst vertelt hij
vooral over zijn vader, daarna over zijn moeder en ten slotte eindigt hij met
een persoonlijk hoofdstuk. De gebeurtenissen in het boek worden op een
briljante manier geschetst. Is dat omdat het zijn verhaal is? Of is het gewoon
een goede schrijver? Ik kan het niet met zekerheid zeggen, maar ik vond het
aangenaam om het verhaal te lezen. Het is niet alleen maar rozengeur en
maneschijn. Het is een boek dat de realiteit weergeeft. Als lezer leefde ik
echt mee met haar. Haar langzame aftakeling was voor mij het droevigste aan
heel het boek. Hoe die vrouw haar sterkte kwijtraakte. Dat raakte me.
Is een boek goed omdat het je raakt? Ik weet het niet. Er
waren ook mindere kanten aan het boek. Zo werd ik niet door elke gebeurtenis in
het boek meegetrokken. Soms moest ik mijn aandacht er echt bijhouden. Er waren
wel passages die echt mijn aandacht trokken. Zo vond ik het bijvoorbeeld leuk
om meer te weten te komen over de coming-out van Tom Lanoye.
Tom Lanoye verloor af en toe mijn aandacht. Misschien ligt
dat aan mij en zou ik me schuldig moeten voelen. Schuldig omdat ik bij zo een
mooi levensverhaal af en toe liever televisie zou willen kijken. Misschien ook
niet.
Heeft Tom Lanoye een boek geschreven dat aan de
verwachtingen van zijn moeder zou voldoen? Ik denk van wel.
