Bf is een afkorting van Bayerische Flugzeugwerke waar de door Willy Messerschmitt ontworpen toestellen werden gebouwd.
De kwaliteiten van dit toestel waren te vergelijken met de Spitfire van de RAF, zijn tegenstander in o.m. de Slag om Engeland. De Bf 109 vereiste hard werken bij een duikaanval zodat er flink wat spierkracht nodig was om het doel in het vizier te krijgen.
De vleugels vormden een zwak onderdeel maar de staart was nog
zwakker. Messerschmitt was wel verplicht zijn toestellen licht,
aerodynamisch efficiënt en klein te bouwen omdat hij de beperkingen van
de Duitse motoren kende. In 1936 leverde de Engelse Merlin-motor 900 pk terwijl de Duitse Jumo amper 670 pk kon ophoesten. Het smalle landingsgestel van de Messerschmitt maakte het opstijgen en landen tot een lastige klus, vooral voor onervaren piloten. De cockpit was bovendien nogal krap bemeten.
Het toestel had een draaicirkel van amper 225 meter (de Spitfire 265 en de Hurricane 240 meter). Dit kon tijdens luchtgevechten van vitaal belang zijn.
De specificatie van het Duits Ministerie van Luchtvaart voorzag in
een bewapening van 2 mitrailleurs die Messerschmitt boven in de
motorkap plaatste.
Het was een slag voor diegenen die ervoor gezorgd hadden dat de Bf 109 door de tests kwam toen ze vernamen dat de RAF
zijn jagers met acht mitrailleurs uitrustte. De vleugel van de 109 was
zo dun dat er eenvoudigweg geen ruimte was om de standaarmitrailleurs
te plaatsen. Er werd dan een nieuw ontwerp ontwikkeld uit een lichte
mitrailleur van de infanterie. Een gewoon munitie-aanvoersysteem met
ruimte voor kogelhouders vond evenmin plaats. Dit werd opgelost door de
band met kogels helemaal naar de vleugeltip te leiden over een roller,
weer helemaal terug naar de vleugelwortel over een andere roller en dan
naar de mitrailleur.
Tijdens de Slag om Engeland waren de mitrailleurs vervangen door
kanonnen in een nieuw ontworpen vleugel. Na de Bf 109E (voorzien van
een motor die 400pk extra stuwkracht leverde) vielen de ontwerpers voor
alle andere varianten terug op de vleugel zonder bewapening.
Het grootste voordeel van de Messerschmitt was het feit dat het een
brandstof injectie motor was. Hierdoor kon de Messerschmitt makkelijker
op de kop vliegen en duikvluchten maken omdat de motor in tegenstelling
tot de Hurricane geen vlotterkamer bevatte.
Het toestel bleef tot het einde van de Tweede Wereldoorlog in
productie en rolde in grotere aantallen uit de fabrieken dan welk ander
gevechtsvliegtuig ooit. Duitsland leverde het toestel ook aan haar
bondgenoten. Na de oorlog werd het type nog enige tijd door Finland
gebruikt. In Tsjechoslowakijke werd nog een serie gebouwd, waarvan een
aantal aan Israël werd geleverd. Ook in Spanje werd het toestel
gebouwd. Voorzien van een andere motor bleeft de Bf 109 tot 1967 in
gebruik bij de Spaanse luchtmacht.