Herdenking slag om Imde 2018

 Dies iraie, dies illa, calamitatis et miseriae.

 Zo klinken de eerste woorden van een eeuwenoud geschrift van Celano. Dag van woede, dag van verwoesting , dag van toorn, dag van  verdriet.

Inderdaad beste vrienden, voor de jongens die hier vielen, konden de woorden niet treffender klinken , woede tegen de vijand , verwoesting van ons mooi en vredig dorpje Imde, dag van verdriet voor de ouders, broers en zusters , echtgenotes en kinderen van de jongens die hier sneuvelden of zwaar gekwetst werden. Dag van toorn ook , tegen een onbekwame legerleiding, die hen door eigen geschut liet afslachten !

Inderdaad,  kinderen nog ,of hoe moeten wij die jongens noemen, die aan de “Kam” onder het bevel van een sergeant , die  zelf maar zeventien jaar was en op die leeftijd het bevel voerde over honderdzesentachtig andere jongeren ? Jongeren, die zonder noemenswaardige opleiding, hier op deze plaats, in dit kleine dorpje, het moesten opnemen tegen een leger van goed getrainde , tot moordmachines opgeleide strijders . We laten de sergeant in kwestie, sergeant Dutrieux zelf aan het woord “ Bij het vertrek aan het front, was ik de enige sergeant bij de compagnie. Voor de oorlog waren we nog met zijn vijven, maar de vier anderen werden tijdens de mobilisatie overgeplaatst naar het 6^e jagersbataljon. IK WAS DUS AMPER 17 JAAR EN ALLEEN VERANTWOORDELIJK VOOR EEN COMPAGNIE VAN MEER DAN 180 SOLDATEN ,MAAR GELUKKIG BESTOND ER TOEN NOG DISCIPLINE “…..

Bij een eerste treffen (bij de kam ) werd hij gewond door een kogel in de arm, hij werd in eerste instantie verzorgd door een jonge dokter n.l. dokter Van Bever , deze wilde doorgaan richting Londerzeel , maar hij had de kracht niet meer om de dokter te vergezellen. Samen met een andere arts (student-dokter Bollen en latere burgemeester van Hasselt ),  wilde hij zich verbergen in een huis, doch daar waren alle deuren en ramen gesloten.  Ze verstopten zich dan maar in een schuurtje van één van de laatste boerderijen van Imde (de familie Van den Bossche ), onder het stro. Ondertussen vond een ware slachting plaats, hier op de kouter, meer dan 80 jongens werden weerloos afgeslacht of zwaar gekwetst, en stervend achtergelaten door hun leiding.

Het is goed dat we deze moedige jongens de gepaste eer betonen op een dag als deze, een dag waarop we niet alleen de veldslag herdenken , maar ook het jaar van het einde van deze grote oorlog, een oorlog die we hopelijk nooit meer moeten meemaken. Want in een oorlog beste vrienden, zijn geen overwinnaars .

Laten we toch ook even stilstaan bij een ander soort helden, n.l. de inwoners van Imde en Rossem, waar mensen ,  op gevaar van eigen welzijn, deze jongens hebben geholpen hun leven te redden. We laten sergeant Dutrieux terug aan het woord .” TOEN DE GEVECHTEN OPHIELDEN EN WE GEEN DUITSERS MEER ZAGEN , VERONDERSTELDEN WE DAT ONZE TROEPEN VERSLAGEN WAREN EN WE WELDRA GEVANGEN GENOMEN ZOUDEN WORDEN. DE ARTS EN IK BESLOTEN ONS OM TE KLEDEN IN BURGERKLEDIJ EN ZO MOGELIJK TE ONTSNAPPEN AAN GEVANGENNEMING. WIJ KREGEN KLEDING VAN DE HOEVEBEWONERS VAN WIE IK EEN OUDE RIBFLUWELEN BROEK KREEG. MIJN LEGERUITRUSTING WERD IN DE MESTHOOP VERBORGEN. IK LEGDE MIJ ONDERTUSSEN OP EEN BED IN EEN BOUWVALLIG KAMERTJE VAN DE BOERDERIJ. GROOT WAS MIJN VERBAZING TOEN IK  EVEN LATER WERD   OPGEHAALD DOOR EEN BELGISCHE AMBULANCE . IK VERTROK MET HEN PER AUTO RICHTING LONDERZEEL…”

Deze familie, die onbaatzuchtig en moedig het risico heeft genomen deze jongens te helpen op gevaar van, bij ontdekking, door de Duitsers  geëxecuteerd te  worden, zijn de échte helden in dit verhaal.

 Na de veldslag in de kouter , waar de Belgische jongens werden beschoten door hun eigen leger, aan de ene kant door geweervuur van een Belgische compagnie, die hen eigenlijk moest helpen ontzetten en van de andere kant door de obussen , afgevuurd door een andere Belgische legerafdeling die , door domheid of onkunde van hun leiding , letterlijk en figuurlijk te kort schoten,   Gekneld tussen het vuur van de vijand vóór hen en de dodelijke kogels van hun eigen leger achter en naast hen, moesten deze jongens, wiens namen hier op het koutermonument staan gebeiteld, zich weerloos laten afslachten. De doden werden achtergelaten , maar ook vele gekwetsten bleven achter in het veld. En weer kwam de heldhaftigheid van de bevolking boven. Niet de legerleiding, maar moedige inwoners van Imde en Rossem  begaven zich naar het slagveld om de dikwijls zwaar gekwetsten bij te staan. Op gevaar van eigen leven,( ze werden beschoten door de Duitsers) stonden zij onze jongens bij met schamele middelen.   Met hondenkarren en kruiwagens vervoerden ze de gekwetsten naar de school van Rossem, waar de zusters van Vorselaar, bijgestaan door moedige vrouwen uit Rossem, hen zo goed mogelijk trachtten te helpen.

 Ooggetuigen , Jules Moernaut en Frans Biesemans uit Rossem vertellen “ IN DOODSANGST RIEP EEN SOLDAAT LUIDE OM ZIJN MOEDER. ANDEREN KREUNDEN EN VROEGEN OM DRINKEN. IMMERS ZE LAGEN BLOEDEND EN ROERLOOS IN DE BRANDENDE ZON.  WE DRAAIDEN HUN SMARTELIJK VERWRONGEN GEZICHTEN UIT DE FELLE ZON EN BEDEKTEN ZE MET EEN BIETENBLAD BIJ GEBREK AAN IETS ANDERS OM ALZO DE BLOEDDORSTIGE VLIEGEN TE VERJAGEN “ Hun zakdoek hadden ze al gebonden om een gapende wonde. Meer dan dertig gewonden werden zo naar de meisjesschool gebracht.  “ALS HELPERS HADDEN WE DE EERWAARDE ZUSTERS, TANTE MELANIE, VROUW VAN DE ONDERWIJZER, EEN ZOON EN DRIE DOCHTERS VAN AUGUST LARIVIERE EN REGINE DE BUYSER . DE GEKWETSTE SOLDATEN VROEGEN HUN GEWEREN TE ONTLADEN, ZO HEB IK HONDERDEN GEWEERKOGELS IN DE BEERPUT GEWORPEN  EN DE GEWEREN IN EEN BIETENVELD VERSTOPT. HET WAS AVOND ZEVEN UUR EN GEEN DOKTER TE BESPEUREN…HET WAS ERBARMELIJK OM ZIEN HOE SOMMIGE JONGENS WAREN TOEGETAKELD. ER WAS EEN JONGEN UIT RONSE, EEN KEREL ALS EEN BOOM WIENS BUIK OPENGERETEN WAS, ONGETWIJFELD DOOR BELGISCHE KANONNEN DIE TE KORT MIKTEN EN ZO GEKWETSTEN IN EIGEN RANGEN MAAKTEN. DEZE JONGEN KON HET BINNEN NIET UITHOUDEN.WE LEGDEN HEM OP DE SPEELPLAATS. DAAR IS HIJ IN DE HEVIGSTE PIJNEN OVERLEDEN….Inwoners van Rossem gingen op zoek naar een dokter in Merchtem, helaas ze kwamen terug zonder. De ooggetuigenvertellen. “OMSTREEKS MIDDERNACHT GING NONKEL JOS ( ONDERWIJZER) OP HET SLAGVELD IN DE KOUTER VERGEEFS EEN DOKTER ZOEKEN. HIJ KWAM TERUG LANGS DE WEG ROSSEM- SLOZEN WAAR NOG KANNONIERS WAREN EN VOND DE DOKTER VAN DIT REGIMENT, DEZE VERKLAARDE TOT EEN ANDER REGIMENT DAN DAT VAN DE GEKWETSTEN TE BEHOREN EN DAT HIJ DUS NIET MOCHT KOMEN… ZO BLEVEN DE JONGENS LIGGEN EN WIJ KONDEN HEN NIET HELPEN…DROEVIG…DROEVIG… EINDELIJK, NA DRIE UUR S’NACHTS  KWAMEN AUTOS VAN HET RODE KRUIS DE GEKWETSTEN HALEN. IK BEN SAMEN MET ENKELE KAMERADEN MEEGEREDEN TOT LONDERZEEL LINDE…

 WE MOESTEN DE DRAAGBERRIES VASTHOUDEN OM HET SCHOMMELEN EN HET VALLEN ZOVEEL MOGELIJK TE BELETTEN “

Een ander ooggetuige, Mathilde, de negentienjarige dochter van August lariviëre , die bij de verzorgsters in de meisjesschool was – vertelt : “ ER WERDEN JUIST 37 GEWONDEN BINNENGEBRACHT. EEN ZEKERE DUCHEZ UIT JEMAPPES LAG MET EEN KOGEL IN DE LONGEN EN VROEG OM ZIJN OUDERS EN VERLOOFDE, WAARVAN HIJ HET ADRES GEGEVEN HAD TE VERWITTIGEN. DAT HEB IK GEDAAN. ENKELE JAREN NADIEN, IK WAS TOEN AL KLOOSTERLINGE IN OVERIJSE, HEBBEN DE OUDERS MIJ LATEN WETEN DAT HUN ZOON IN HET HOSPITAAL IN ANTWERPEN, DRIE DAGEN NA DEZE VELDSLAG  OVERLEDEN WAS….. OMSTREEKS VIER UUR IN DE MORGEN KWAMEN TWINTIG WAGENS VAN HET BELGISCHE RODE – KRUIS OP DE SPEELPLAATS…..ze vervolgt “ EN ZEGGEN DAT ER ZOVEEL ELLENDE EN LEED IS GEKOMEN DOOR SLECHTS EEN UUR VELDSLAG .MAAR JA HET IS TE BEGRIJPEN DAT ER VEEL GEKWETSTEN WAREN WANT MIJN VADER ZAG VAN UIT EEN ZOLDERVENSTERKE VAN HET KLOOSTER DAT DE SOLDATEN IN RIJEN OPSTAPTEN ,TELKENS ER EEN WERD GETROFFEN MOEST EEN ANDER WILLENS NILLENS DE PLAATS INNEMEN….

Laten we toch even stilstaan, bij deze vergeten vaderlandse – en menslievende helden waarvan de moed niet  is beschreven in legerverslagen , maar gelukkig tot ons is gekomen door de verhalen van de betrokkenen en neergeschreven in o.a. het boek “De grote oorlog in londerzeel en omstreken” van Françis Hallemans en Louis De Bondt en in de “Geschiedenis van Wolvertem” door J. lefevre – L. Verhasselt en J ’t Kint .

Laat ons hopen dat we nooit nog zo een “DIES IRAIE – DIES ILLA - CALAMITATIS ET MISERIAE” moeten meemaken. Een dag , gekenmerkt door gruwelijke vergissingen en calamiteiten.

 Laten we deze jongens, gestorven op deze kouter, gevallen onder de kogels van hun eigen legers, nooit vergeten , zij wilden strijden tegen de vijand, voor de vrijheid en  het vaderland ,  ze  gaven hun leven  opdat wij zouden leven.