Recensies over de twee films:

De helaasheid der dingen

Door (es), 06/10/2009 - 09u00

Laten we maar meteen met de deur in de kroeg vallen: Van Groeningen heeft Verhulst meesterlijk verfilmd. De razendsnel aan maturiteit winnende cineast- dit is zijn beste, zijn rauwste, zijn meest voldragen film- duwt je binnen in de bezopen wereld van de Strobbes, waar de ijskast onophoudelijk open- en dichtklapt, waar gezelligheid en agressie akelig dicht bij mekaar liggen, en waar de sanseveria's op de vensterbank de stille getuigen zijn van tragische zwelgpartijen.

In het begin zit je nog een beetje te grinniken (zie ze eens doen, die dronken piassen!), maar het huisje van de Strobbes krijgt algauw iets beklemmends en voor je het goed beseft, kun je er niet meer uit - net als de kleine Gunther Strobbe. Celle, Petrol, Breejen, Koen Strobbe: we zouden niet meteen met die vier eeuwig droge kelen aan tafel willen zitten, maar Van Groeningen wekt niettemin veel sympathie voor hen op. In wezen zijn het vier meelijwekkende figuren, die uit hun drinkgelagen op hun manier tóch een zekere trots, een zekere aandoenlijke samenhorigheid weten te halen: 'Zijt ge ne Strobbe, of nie?'

Voornaamste vaststelling: Felix Van Groeningen heeft zich de bestseller van Dimitri Verhulst helemaal eigen gemaakt. De beste taferelen uit het boek (de Ronde van Frankrijk voor zuiplappen, Roy Orbison) zijn allemaal present, maar van Groeningen heeft ze ingebed in een vloeiend verhaal. Een wráng verhaal. De relatie tussen de kleine Gunther en zijn vader, en de wonden die de oudere Gunther meedraagt: het snijdt je ziel in tweeën. Van Groeningen laat zich niet alleen kennen als een begaafd dramaturg, hij toont zich ook een voortreffelijk cineast: tijdens de wedstrijd naaktfietsen zet hij zowaar gregoriaans gezang op de soundtrack, en het effect is ongelooflijk aangrijpend. En bovenal is hij een geweldige acteursregisseur. Vooral Koen De Graeve, nauwelijks herkenbaar achter die smoezelige snor en stoppelbaard, zet een vertolking neer die een eigen leven begint te leiden. Wij hadden eerlijk gezegd nooit gedacht dat De Graeve tot zoiets fenomenaals in staat was (de messcène!), maar Van Groeningen dus wel. Klak af voor beiden.

Nog de meeste indruk maakt de emotionele flow van het verhaal. Op een bepaald moment laat Van Groeningen zijn film imploderen tot een klomp hartverscheurende tragiek, om hem vervolgens op een haast poëtische manier opnieuw te laten openbloeien. A la limite is 'De helaasheid' een erg persoonlijke film: het determinisme van de schrijver maakt plaats voor het mededogen van de cineast. 'De helaasheid der dingen' is, op de keper beschouwd, niet alleen een verfilming ván Verhulst, maar ook een antwoord óp Verhulst. Het leven is een kolkende rivier, maar Van Groeningen toont ons de doorwaadbare plaatsen.

Sherlock Holmes

Geplaatst door Frank Stol op 06-01-2010 20:29 - Bron: FilmTotaal

Regie: Guy Ritchie | Cast: Robert Downey Jr. (Sherlock Holmes), Jude Law (Dr. John Watson), Rachel McAdams (Irene Adler), Mark Strong (Lord Blackwood), Eddie Marsan (inspecteur Lestrade), Kelly Reilly (Mary Morstan) e.a. | Speelduur: 128 minuten | Jaar: 2009

In de ruim tweehonderd keer dat hij opdook in films en tv-series werd het personage Sherlock Holmes vaak in een filmnoir-achtige setting geplaatst. Een voor de hand liggende keuze, omdat het negentiende-eeuwse Londen nou eenmaal rijk is aan donkere straatjes, fabriekspanden en grijze rookpluimen. Door de tijd heen ontwikkelde Holmes echter een stoffig imago, omdat hij de misdaad bestreed met zijn intellect en niet met zijn vuisten. Anno 2010 kun je daar natuurlijk niet meer mee aankomen, zo moet Guy Ritchie hebben gedacht. De regisseur van hippe misdaadfilms als Lock, Stock and Two Smoking Barrels en Snatch voorziet de speurneus op verfrissende wijze van een hedendaagse wijsheid.

Al direct in de openingsscène, waarbij de kijker midden in de actie wordt gegooid, is duidelijk dat we hier met een energiekere Holmes te maken hebben dan voorheen. In een snelle montage, waarbij de camera door donkere straten raast, zien we hoe de detective samen met zijn trouwe metgezel Watson net op tijd een rituele moord weet te voorkomen. Het blijkt het werk van de mysterieuze Lord Blackwood, die ter plaatse wordt ingerekend en ter dood wordt veroordeeld. Wanneer hij uit de dood herrijst beginnen de problemen pas echt. Holmes, die niet gelooft in een bovennatuurlijke verklaring, komt een duistere samenzwering op het spoor die Engeland (en zelfs de wereld) bedreigt. De komst van Sherlocks oude vlam Irene Adler maakt het er niet makkelijker op.

Guy Ritchie hanteerde voor Sherlock Holmes naar eigen zeggen het basisprincipe van de buddymovie in de traditie van Butch Cassidy and the Sundance Kid. Watson is niet langer ondergeschikt aan Holmes, maar geeft hem in Ritchies versie zelfs flink tegengas. Dat levert een aantal ongemakkelijke momenten op, maar met Robert Downey Jr. in de titelrol, kan dat nooit lang duren. Downey gebruikt voor het verlevendigen van zijn personage namelijk zo veel karaktereigenschappen, dat hij af en toe meer een afspiegeling van zichzelf lijkt dan de speurneus met de aristocratische trekjes uit Arthur Conan Doyles verhalen. Storend is dat niet, want Downey toont ons een Sherlock die ook grimmig, geestig en egoïstisch kan zijn. Maar bovenal is hij intelligent, ook al lijkt die intelligentie hem eerder per toeval toebedeeld dan dat hij daadwerkelijk belezen is.

In visueel opzicht is Sherlock Holmes zeker de moeite waard. Van Baker Street tot aan de Tower Bridge in aanbouw: alles is tot in de puntjes verzorgd. De grote aandacht die is besteed aan de vervaardiging van de kostuums vergroot de authentieke sfeer van het Victoriaanse Londen. Desondanks voelt de film bijzonder eigentijds aan. Dat komt onder andere door de visuele stijlmiddelen die Ritchie rijkelijk in zijn film heeft verwerkt, zoals de explosies in slowmotion. Alsof het een ware dans is, ontwijken Holmes, Watson en Adler splinters, vlammen en rondvliegend puin. Een ander aardig voorbeeld zijn de scènes waarin Holmes beredeneerde vuistslagen uitdeelt en daarbij in slowmotion stap voor stap zijn tegenstanders uitschakelt.

De karikaturale misdaadtypetjes en spitsvondige dialogen die Ritchies RocknRolla sierden, zijn hier in veel mindere mate aanwezig. Toch heeft de regisseur de personages aardig naar zijn hand weten te zetten, zonder het originele erfgoed al te veel te beschadigen. Holmes is immers de bekendste privédetective, dus moet er ook gespeurd worden. Gelukkig wordt de kijker hier niet mee in het diepe gegooid, want de voorvallen worden begrijpelijk verklaard en zijn zelfs aannemelijk. Het leidt Sherlock in ieder geval naar zijn ultieme confrontatie met Lord Blackwood.

De soundtrack van Hans Zimmer maakt het geheel af. De muziek weet perfect het midden te houden tussen het ondersteunen van de beelden van het Victoriaanse Londen, en het vasthouden aan de moderne flair die Guy Ritchie voor ogen had. Ritchie zelf heeft de deur voor een vervolg wagenwijd opengezet. En eerlijk gezegd, maakt hij ons best nieuwsgierig met de komst van Holmes’ aartsvijand Moriarty.

Bijlagen:
hdd.jpg (7.6 KB)   
sherlock.jpg (27.4 KB)   

Bijlagen:
in tibet.jpg (218.6 KB)   
s en w.jpg (253.7 KB)   

Een ander cultureel evenement dat we in Londen zijn gaan bekijken is de opera "Les Misérables". Na de opera die ik hier in België gezien haden namelijk "Don Quichotte", had ik wel hoge verwachtingen van "Les Misérables". Deze hoge verwachtingen werden dan ook van de eerste tot de laatste seconde ingelost en het was ronduit prachtig. In vergelijking met deze opera was "Don Quichotte" maar iets klein (met alle respect voor "Don Quichotte" natuurlijk, maar je merkt wel dat "Les Misérables" zeker op financieel vlak een stuk duurder was.) Deze verschillen waren dan ook te merken aan de decors en het gebouw op zich. Ook de acteurs deden hun werk prachtig en hebben de staande ovatie na de show dubbel en dik verdiend. 

Ik heb er ook nog deze recensie bijgeplaatst voor diegene die wat meer te weten willen komen over dit spektakelstuk.

Nieuwe ‘Misérables’ is warm en overrompelend

RECENSIE, Patrick van den Hanenberg op 23 april '08, 16:37, bijgewerkt 23 april '08, 18:00

Jamai als student Marius. (Foto Joris Jan Bos. )

De zwoegende fabrieksvrouw Fantine bezwijkt. Op de Parijse barricade gaan bijna alle studenten en arbeiders eraan. Javert, de fanatieke politiebloedhond, springt in de Seine. En Valjean, de held van de verschoppelingen, legt uiteindelijk ook het loodje. De musical Les Misérables is een waar slagveld, maar toch verlaat de bezoeker na drie uur opgewekt en tevreden de zaal.

Vanaf het moment dat producent Cameron Mackintosh zich met het werkstuk van het Franse duo Schönberg/Boublil heeft bemoeid, is Les Misérables veranderd van een mooie in een prachtige musical: golvende, romantische muziek met sterke terugkerende thema’s, een verhaal met inhoud over sociaal onrecht in de 19de eeuw, uitgekiende belichting en geweldige decorvondsten.

In 1991 was Les Misérables voor het eerst in Nederland te zien, met beginnende musicalsterren als Henk Poort, Danny de Munk en Pia Douwes. Het was de eerste musical die een groot publiekssucces was voor Joop van den Ende.

De producent toverde het noodlijdende Circustheater in Scheveningen om in een glamourvolle musicaltempel. Na het voorbereidende werk van Annie Schmidt/Harry Bannink en theater Carré (dat een paar lange series met Cats produceerde) maakte Van den Ende van Nederland een volwassen musicalland.

Afgezien van de arrangementen, die iets puntiger zijn geworden, is er in de afgelopen decennia vrijwel niets aan Les Misérables veranderd. Het is de cast die een hernieuwde kennismaking aantrekkelijk moet maken. En daar zit vrijwel geen vlekje aan. René van Kooten, die zich heeft warmgelopen in Aïda en Hair, heeft misschien niet helemaal de fysieke uitstraling van iemand die er negentien jaar dwangarbeid op heeft zitten omdat hij een brood heeft gestolen, maar met zijn krachtige stem (die hij ook schitterend klein kan maken) en stevige spel zorgt hij voor een indrukwekkende Valjean. Datzelfde kan worden gezegd van de Vlaming Wim van den Driessche, die als Javert de ex-gevangene Valjean harteloos op de hielen zit. Het is jammer dat Fantine, die het kleine meisje Cosette achterlaat, al zo vroeg in de voorstelling sterft. Nurlaila Karim zingt het smartelijke Mijn droom als een machtige gospelzangeres.

De frisse lucht in de voorstelling komt van de scrupuleloze herbergier Thénardier en diens vrouw, in 1991 gespeeld door Paul de Leeuw en Simone Kleinsma. Ook Marjolein Algera en Carlo Boszhard vormen een gemeen, cabaretesk koningskoppel. Zij maken optimaal gebruik van de smeuïge vertaling van Seth Gaaikema.

Deze nieuwe, Nederlandse versie is warm en overrompelend: de rode vlag is niet kitscherig als de kruitdampen dreigend in de zaal hangen. Maar de voorstelling is zeker niet perfect. Uit de drie uur kunnen gemakkelijk scènes worden geschrapt. We kunnen zonder de zeurderige liefdesverklaring van de student Marius (terwijl Jamai Loman zich verder in de musical definitief bewijst als een aanwinst in het circuit) aan Cosette aan het eind van de eerste akte en het huwelijksbal van de geliefden na de pauze. Tijdens dat feest is ook de mallotige terugkeer van het echtpaar Thénardier over the top.

En dan de eeuwige ergernis over de onverstaanbaarheid van de grote gezongen scènes. Het tekstboekje bij de cd uit 1991 biedt uitkomst, maar boventitels zouden –– ook uit waardering voor het werk van de vertaler –– een nuttige service aan het publiek zijn.

AUTEUR: Patrick van den Hanenberg