Juist op de grens met Zweden en Noorwegen had ik een Noor ontmoet die daar een boerderij heef juist over de grens. Hij houdt zich voornamelijk bezig met het bouwen van berghutten maar de boerderij is een beetje zijn hobby en manier om goedkoop aan goed vlees te raken (net zoals de meeste mensen hier).
Naast de schapen heeft hij ook nog drie Zwijnen een paard (voor bosbouw) wat kiekens en en grote moestui. Bij de maaltijden die ik daar had kwamen de meeste ingridiënten dan ook uit de boerderij en ik kan zeggen het smaakt dubbel zo goed!
Toborg had in het begin van het seizoen 62 schapen op de berg gezet..... Hij was zeer benieuwd hoeveel er nog van over zouden schieten want hij had gemerkt dat de kudde zich in twee gesplitst had en dat kom meestal door een berenaanval. Daarnaast moet je in Noorwegen de berenstront die je vind opsturen voor onderzoek en ze hadden er schapenhaar in gevonden. En aangezien hij hij de enige was in de vallei met schapen konden het alleenmaar de zijne zijn!
het samendrijven zelf was vrij simpel... Ik had al paarden samengedreven en dat was een ander paar patatten. Hij had er ook geen honden voor, enkel Husky's.... zijn vrouw is ook Inoeït (van Groenland).
Zodoende moet alles gebeuren met mankracht.. De schapen wisten blijkbaar wat er ging gebeuren en zijn enorme kuddedieren dus zeer makkelijk te manipuleren.... De twee kudde's moesten appart binnengebracht worden en alles gebeurde met de hele famillie... Een vrij harde famillie btw.. Ik zag daar die dochter van 11 jaar met plezier dingen doen waar haar belgische leeftijdgenoten al lnag zouden beginnen zagen zijn. Ondertussen vonden we ook een schapenlijk waarvan we niet wisten of de dood natuurlijk was of door een beer!
Eigenlijk was het een lange leuke wandeling door de bergen en na een uur of 4 waren alle schapen van de berg en konden ze geteld worden: 54 dus acht zijn er vermist. Normaal sterven er ook een paar een natuurlijke dood zodat hij denkt dat er een viertal opgegeten zijn door de Beren! Hiervoor krijg je wel een vergoeding van de overheid.
Sami
Dat zijn wat wij kennen als de 'Lappen' maar dat horen ze niet graag. Ze leven van de rendieren die we tegenkomen van op onze reisjes in Scandinavië. Vroeger leefden ze een nomadisch bestaan samen met de trek van de Rendieren (in Zomer in de bergen in de winter gaan ze naar de bossen).
Nu leven de Sami zoals de meeste Scaninaviërs en zijn ze maar gedeeltelijk van het jaar bij hun kudde's. Voor de rest proberen ze hun inkomen wat bij te vullen door in het bos werken (of in de ijzermijnen) of te vissen en te jagen en dat dan te verkopen.
Ergens in een jachthut 'in the wild' had ik wat Sami-jagers tegengekomen. Aangezien ze zoals mij een beetje hezelfde werk deden in het bos en ik gast was van hun buren opent het vele deuren en wouden ze me enkele dingen tonen.
Hun jaarlijkse slachting is het moment voor de Sami... Dan worden de dieren samengedreven en de oudere mannetjes geselecteerd voor de slachting...
Het samendrijven gebeurd tegenwoordig met helicopters en crosmoto's in de bergen. De rendieren worden bijeengedreven in een grote vangkraal en hier gebeuren er enkele dingen.. De rendieren die zich afgescheiden hebben van de kudde en zich bij een andere kudde hebben gevoegd worden uit de groep gehaald met lasso. De jongere nog niet gemerkte worden geoormerkt. De oudere onbruikbare rendieren worden gecastreerd. En bruikbare mannetjes worden voor slachting uit de groep gehaald.
Dit gebeurd door de grote groep in kleine groepjes af te scheiden en in een kleinere vangkraal te drijven en ze daarna te selecteren. Een deel wordt geslacht in een proffesioneel slachthuis een 10% word manueel geslacht voor eigen consumptie.
Dit is het enige moment waar de Sami samenkomen. In dit geval Noren en Zweden aangezien het in de grensregio zich afspeelt...
Zuid-Lapland
Ik had een weekje vrij zodoende trok ik hier 400 km westelijker naar Zuid-Lapland om te gaan trekken door de bergen van Zweden en Noorwegen.
Ik had mijn auto ergens geparkeerd in Zweden en met mijn rugzak, visgerief en jarenlange ervaring trok ik alleen de bergen in. Een wandeltocht van 100 km door de pure wildernis zonder paden en veel muggen en Rendieren.
De eerste dag was ik nog in Zweden en trok ik over een landschap over heuvelkes van tussen de 700m en 1000m meter om dan toe te komen in een soort aards paradijs. Allez dat zou het toch zijn indien er geen miljoenen muggen waren.... Echt zelf als je 's morgens opstaat en een kakske doet dan zijn ze er op je poep. Maar hier echt een rivier vol met vis die traag door het landschap stroomt en je hoeft maar je lijntje uit te smijten en je hebt prijs!!!
Dan dring ik verdr door naar Noorwegen en bezoek ik een Suami -dorpje het enig hier in de buurt. Weer hetzelfde muggenverhaal (ze zin alleen maar in de vallei, op de bergen blaast de wind ze weg) Niemand e zine en er zijn ook maar 3 hutjes en een twetal huizen meestal gebruikt door de Lappen die hier leven om hun rendieren te herderen. Geen makkelijk leven het is minsens een dag wandelen naar de dichtsbijzijnde weg en je kunt alleen maar wandelen.
Ik heb doo rdat ik ondertussen op de artctische Toendra zit wat ze noemen in de vogelgids... En dit is een lijstej van mijn waarnemingen hier ik zie natuurlijk niet alles : maar dit neem ik toch veel waar ook in de bokes: Ijseend, Brilduiker, Ruigpootbuizers, Giervalk, Alpensneeuwhoen, Hazelhoen, Bontbekplevier, Morinelplevier Goudplevier, Regenwulp, Bonte strandlopenr Temincks Strandloper, Kleinste Jager (echt klootzakse viel mij een paar keer aan),Drieteenspecht, Beflijster, Ijsgors, Sneeuwgors, Velduil. Een groot deel vogels hier (zoals ook rond mijn huis) die in de zomer hier verblijft en in de winter naar het Zuiden treken in onze contrijen passeert of ook verblijft.
Echt een zalig gevoel hier rondlopen en langzaam dichterkomend bij de gletsjers van de Noordse Bergen. Buiten twe evissers die hier al twee weken zaten te vissen en al even verbaasd waren me te zien kom je hier niemand tegen. Er zijn ook geen paden dus is het al met de gps en je kaart te doen.
Het licht heuvelachtig terrein laat dit ook toe. Vanaf je diep in Noorwegen bent is het een ander verhaal daar zijn de bergen echt spectaculair en wat Alpine-achtig. Doordat er geen paden zijn had ik hier echt een goede interpretatie nodig van mijn kaart om me een weg e vinden door de gebergten.
Ook een probleem hier zijn de stromen die het landschap doorkruisen. Er zijn geen paden, geen bruggen zodoende moet je over steken wat niet simpel is. Sandalen en wandelstokken zijn hiervoor en vereiste en ook al lijkt het niet zo moeilijk de stromig is zo sterk dat het vechten is om niet om te vallen en er in mee gezogen te worden.. Echt spannend...
Eenmaal in Noorwegen kom ik terug aan een mooi verzorgde berghut met Noren... Zalig om es mensen te zien! En en klapke te slaan. Dan de volgende dag naar de weg en liftend naar en Fjord. Om daarna terug te liften naar Zweden en na te genieten van een geslaagde week...
Op mijn trektocht had ik echt gehoopt om es een poolvosje waar te nemen omdat ze vrij zeldzaam zijn en ze in de streek nog veelvuldig voorkomen... Na een tijdje vruchtloos zoeken hoorde ik plots een vreemd geluid! Ik keek rond en warempel een Poolvosje! Langzaam sloop ik dichterbij... Om het beter waar te nemen en een kiekje te trekken en dan plots begin ik te denken... Een Poolvos is toch grijs???? Niet bruin? En het gezicht is toch spits? Oe tis een fucking Beertje!!!!!!!!!!!!! Eerst een gelukzalig gevoel en dan besef je plots dat je in en extreem gevaarlijke situatie zit want beren zijn pas agressief met hun jongen erbij! Vlug rond mij kijken of er gen beer komt afgestromd.. Nee en dan vlug weg... Maar een kilometer verder toch terug dat gelukzalig gevoel!
Het zaaien is gedaan nu begin ik aan het bosmaaien:
Het is 'underrowning' precies betekent dit in een bos dat opgekomen is door spontane generatie vrijmaaien zodat de harvester vlot kan werken en de eerste selectie uitvoeren in de zaailingen voor de tweede generatie van het bos zullen dienen. Alle bomen onder de 8 cm moeten weg behalve degene die kunnen dienen voor de tweede laag
Het is een stuk van 10 Ha dat ik nu moet doen en men verwacht tussen de 0,5 en anderhalve Ha per dag een beetje afhankelijk van hoe dicht het bos is.
Nog een vrij leuk werkje maar wel ietsje zwaarder of het gewone maaien me dunkt... Ik voer dit uit met de Stihl 480 met zaagblad. In tegenstelling tot allerhande beweringen in mijn periiode in Heusden is dit zwaar genoeg en krijg je geen overbelasting alhoewel de bosmaaier aan en iets hoger druk moet weerstaan of in België. Voorwaarde is wel dat je na iedere tankbeurt je zaagblad vijlt. De boom van de bosmaaier is ook een pak korter dan die wij gebruiken aangezien het niet nodig dat er egen de grond afgezet wordt. Tis ook compleet onzinnig met die rotsbodem zou je blad te vlug onscherp worden....
Als je naar Zweden gat dan moet je vissen!
Dit was er me gezegd en zodoende heb ik dan mar en hele hoop visgerief gekocht en dit meegenomen naar Zweden, geen idee wat te doen eigenlijk!
Het geluk is wel dat ze hier allemaal zot van vissen zijn! En mijn buurman is een Amerikaan opgegroeid in de Caraïben van wie zijn vader een visser was... Zodoende heeft hij me onder zijn hoede genomen en leert hij me alles: visplaatsjes, weer, techniek, fileren van de vis, klaarmaken..;
Ten eerste zei hij: forget that fly-fishing thing that is for toerists..;
En hij heeft me wat spinners gegeven, wat uitleg, wat meertjes getoond en sindsdien doe ik niet ander meer of vissen.. Achter mijn huis zijn er ook een vijftiental meren en wat stroompjes zodoende neem ik de stafkaart en zoek ik naar de goede visplaatsjes...
Ik heb ondertussen goed door hoe je stekelbaarsjes en Snoeken vangt... De beste techniek is gewoon de boos nemen en naar het grote meer aan mijn huis en de line laten slepen: elke vijftien minuten heb ik wel een snoek beet..
Forel is ietsje moeilijker maar met mijn vliegje heb ik er al op de rivier een kleintje kunnen pakken.. Mar ik heb juist een techniek gehoord en op een rivier hier niet ver van en ik moet het zo vlug mogelijk eens uitproberen. Het vliegviswerpen lukt al behoorlijk me dunkt...
Eigenlijk is vissen ook veel makkelijker dan gewoon eten kopen.. Op 8 km heb ik hier een klein winkeltje met wat diepvriesvis en vlees en op 20 km een supermarkt maar das ook niet echt vet..... En dan nog vrij duur ook! Zodoende een avondje vissen heb ik wel voor een dag of twee vis en als ik met de boot eropuitga kan ik makkelijk met wat ik vang de hele week rond eten!
Vorige week heb ik bijna de hele week Snoek gegeten....
Maar volgende week ga ik naar Lapland gaan trekken en daar zal mijn visgerief ook wel van pas komen.
Het leven zoals het is Sidensj...
Sidensj is een dorpje op een twintigtal km van de kust: Wereld erfgoed Hoge Kusten! Omdat de 'bergen' hier vanuit de zee oprijsen naar de kust.
Sidensj zelf betekent Zilvermeer...
Eigenlijk woon ik niet in het dorp zelf maar een achttal km hiervan in Nolas een dorpje van ongeveer twintig personen. Vrij internationaal op dit moment want er woont hier ook nog een Amerikaan!
Ik woon hier vlakbij een groot meer maar als ik gewoon uit mijn huis ga en het padje neem achter mijn huis kan ik een dag aan een stuk door het bos wandelen langst meren, rivieren, vennekes...
Rond het dorp zijn er weide's en hooiland hooilanden en hierop zie ik regelmatig Kraanvogels en veel Wulpen.
Je leeft hier ook tussen de natuur: ik moet opletten of eekhoorns zitten in mijn afval, ik zie soms gewoon een das langst mijn huis schuren. En op 3 km van mijn huisje is er onlangs een beer gezien, het kan zijn dat er nu op 100m van mij een beer zit in het bos, je weet het iet je kan het niet weten.
Nu heb ik de smaak een beetje te pakken en in het weekend ga ik meestal gaan vissen op snoek, stekelbaars en Forel! Maar over het vissen straks meer!
Er is hier voor de rest niet zoveel op 8 km heb ik een klein winkeltje voor een echte supermarkt moet ik dan een twintig km verder gaan.
Maar onderstaand wat foto's
Mijn nieuwe werkgever belde me of ik zin had om iets 'speciaals' te doen, iets nieuws... Ok daar had ik wel zin in. Naast planten van bomen bezaaid men ook de gronden.
Omdat het goedkoper is en je met zaailingen meer keuze hebt in de latere dunningen. Dit gebeurd altijd door de machine zelf die de bodem oplegt maar deze was kapot en daarom moest het handmatig gebeuren. Iets wat ze nog nooit gedaan hebben. Aangezien alles hier econmisch is willen ze dat het zaaien hier zeer gestructeerd gebeurd dwz 1 kg zaad exact verspreid over 4 ha. Daarom hebben ze hier een speciaal zaaimachientje hiervoor op baterijen dat het zaad gelijkmatig verspreid aangepast aan de loopsnelheid. Niemand heeft dit machientje ooit gebruikt hier in de regio en ik heb dan ook mijn eerste dag met de ingenieurs in het bos gezeten om op proefvlakjes de snelheid te bepalen en uitleg te krijgen over de grontypen waar ik op moet letten. Ze waren ook misschien van plan om dit meer te doen maar moeten dan eerst conlusies trekken uit mijn werk: vergelijking wat het kost om manueel te doen (want ze hadden nog geen idee hoe lang ik er zou over doen) en ook over een paar jaar kijken of dit manueel zaaien betere resultaten heeft of machinaal zaaien.
Voor de rest is het maar een saai jobke maar langste de andere kant wel vrij relaxed want ik moet er op letten dat ik niet te snel loop. Ik moet ongeveer 70 ha bezaaien voor midzomer en hoe ik dit organiseer is mijn probleem. Nu is het constant licht en kan ik dit 's nachts doen en ik kan ook gewoon camperen aan mijn werkplek.
Boompje planten....
Ok mijn eerste jobke boompjes planten voor een privé eigenaar hier. Ik kon al ergens anders beginnen maar ik had het hem beloofd en ik wou het ook eens leren kennen.
Het waren er meer 5000 Pinus Sylvestris en het plantsysteem is heel anders dan bij ons.
Het plantsysteem is 2 op 2 meter.
Men plant hier in volle zomer ten eerste en het zijn allemaal jaarlingen. Geplant word er met een 'tube'... Je steekt het in de aarde, druk met je voet op de hendel die dan een gat in de grond maakt, steek de plant vanboven erin die valt dan rechtstreeks in het gat dat je gemaakt hebt, heft de tube op en stampt de aarde aan met je voet.
De bodem is al klaargemaakt met een machine in rijen en je moet gewoon de rijen met zachte aarde volgen.
Je draagt ongeveer een 120 planten bij jou aan je gordel maar het gaat snel hoor als je weet dat ik ongeveer een 2000 planten per dag kon doen en ervaren planter toch 4000 halen.
Het meeste werk kruipt trouwens in het ronddragen van de planten. Maar persoonlijk vind ik het leuker planten of bij ons ten eerste door het gevoel van snelheid dat je hebt, de omgeving, door de zomer het betere weer zodat je niet constant in de modder ploetert. Want door de Roomskouter had ik echt een degout opgedaan van het planten.
En de waarnemingen zijn hier ook wel plezant zoals die Adder...
Met spijt in mijn hart besefte ik dat ik dit jaar niet zou kunnen gaan klimmen met de klimschool.. Dan maar op zoek geweest en ben ik terecht gekomen bij de klimclub van Umea en ze hebben me ter ore gebracht dat er wel wat massiefkes zijn hier in de buurt.
Blaberget is hun gekenste massief in de buurt en volgens de klimclub was het ideale moment om een klimpartner te zoeke hun klimweekend waar ik naartoe gegaan was.
Het is mijn eerste keer dat ik in het buitenland ga klimmen en dat was wel wennen aan sommige dingen.
Ten eerste is het hier al graniet en klimmen ze in de spleten wat een heel andere manier is van kl
immen dan ik gewend aan de kalk en leemmasiefkes. De klimtechniek is ook heel anders en het gaat erom om jezelf te blokeren in de spleten. Hiervoor gebruikt men de handen als een soort 'nut' en ik heb dan ook veel bloedende handen gezien.
Ze klimmen hier ook enkel met nuts en friends die makkelijk aan te brengen zijn in de spleten. Op het einde van de route is er dan wel iedere keer een beveiliging. Wat wij doen in België noemen ze ook niet klimmen maar sportklimmen.
Het klimmen gebeurt hier ook in de complete wildernis... Eerst moet je een tiental km rijden op een gravéweggetje voor het massief bereikt. Op het klimweekend was het naar hun zeggen 'crouded'. Op een lentedag in de week in Freyr heb je wellicht meer klimmers. Een man of 20 en dat was het. Het grappige is dat de makkelijke route's niet afgesleten zijn hier maar wel overgroeid met mos.
De meeste klimmers blijven er voor het weekend camperen. Oftwel drinken Zweden veel oftewel niet en als ze niet drinken zijn ze braaf en vooral saai. Toestanden zoals ons examenweekend gaan ze niet doen en om 22h00 zat iedereen dan ook braafjes in zijn tentje. Twas trouwens -5 toen ik erin kroop.
