Zonnig, 25°.

Bij het ontbijt veel zenuwachtige starters in L'Esprit du Chemin. De Amerikaanse meisjes hebben een superzware rugzak en heel lichte schoenen! Ze krijgen wel de zon cadeau voor hun magische tocht over de Pyreneeën. En ze doen het op hun Amerikaans: na Roncesvalles openbaar vervoer tot Sarria en dan de laatste 100 km te voet. Van Huberta en Arno krijgen we een lint "L' Esprit du Chemin" voor op de rugzak en het gedicht van Antonio Machado cadeau. "Caminante, no hay camino. El camino se hace al andar. Wandelaar er is geen weg. De weg maak je zelf terwijl je stapt." Ze hebben het in alle talen. Zo zijn ze: gastvrij, hulpvaardig, opgewekt. Het lukt niet om mij te concentreren op het afscheid in hun meditatietuinhuisje.

Zo vroeg 's morgens ontmoet ik wel pelgrims op straat. Gisteren toen ik toekwam was het stadje vooral bevolkt door toeristen en dat doet vreemd aan na een tocht van een maand langs pelgrimswegen.  De dichter Jean-Claude omhelst me. Hier verbleef hij 3 weken vorig jaar om te herstellen van zijn tendinitis. Hij had de gastvrouw wel gevraagd om enkel jonge meisjes op zijn slaapzaaltje te laten logeren! Kwestie van inspiratie??? Daarna roepen Sylvie en Yvonne me binnen voor een koffie. Yvonne stapt vandaag enkel tot Unto. Sylvie (38) keert terug naar Bordeaux. Ze zal haar werk bij de bank opzeggen, ze wil graag een massage- en healingsalon openen. De tocht van Rocamadour ( Mariabedevaartsoord) tot St-Jean-Pied-de-Port was een cesuur in haar leven. In het begin heeft ze 7 dagen alleen gestapt. We hebben het erover hoe veilig de jakobswegen zijn. Je stapt als vrouw alleen door eindeloze bossen. Geen moment hoef je bang te zijn... Leuk dat ik hen nog mag ontmoeten. Sylvie neemt dezelfde trein naar Bayonne, een stad in feeststemming ( 14 juli): middeleeuwse markt op het plein naast de kathedraal, harmonieconcert en vuurwerk 's avonds.

Ik kan pas om 17 u binnen in het hotel dat ik al lang vooraf gereserveerd heb en bezoek nog eerst de 13de-eeuwse gotische kathedraal met kloostergang. Er is een gewelfsleutel met de 3 luipaarden van de Engelse kroon, een andere met de Franse lelies en nog één met schippers. Bayonne ligt op de samenvloeiing van de kleine Nive en de grote Adour en is een belangrijke rivier- en zeehaven. 10 km verder ligt Biarritz. Ooit was er hier een Romeins kamp, daarna is de stad lange tijd in handen van de Engelsen geweest. In de kathedraal Sainte-Marie spreekt een jonge Spaanse Susana Gomez Carrera mij aan. Aan mijn rugzak met schelp en lint van "L'Esprit du Chemin" ben ik herkenbaar als Santiagopelgrim. Ze zoekt wanhopig onderdak. De gîte hier is gesloten op de nationale feestdag en alles is volgeboekt. We zullen mijn tweepersoonskamer delen. Ontmoetingen maken een essentieel deel uit van de pelgrimstocht. Susana is lerares Engels en heeft al de Camino Primitivo van Oviedo naar Santiago gestapt, ook een deel van de Via de la Plata van Zamora naar Santiago. Deze keer, haar 3de keer loopt ze een deel van de Camino del Norte van Bayonne tot Bilbao. Morgen start ze om 6 u met haar nieuwe pelgrimstocht.

Ik heb een dag tijd gehad om de tocht wat te laten bezinken. Enorm genieten stap voor stap, over heuvel, berg en dal, door zovele afwisselende landschappen: de Velay, de Margeride, de weiden van de Aubrac, het dal van de Lot, de causses, de vruchtbare valleien van de Célé - Tarn - Garonne en Adour, Gascogne, de Béarn, en Frans Baskenland. Met veel respect lopen in de voetsporen van de middeleeuwers, over dezelfde bruggen, langs de stenen kruisen en de vele romaanse kerkjes, erfenis van hun hospitalen... Knielen voor hun heiligen, een kaars aansteken voor Maria, hun aandoenlijk pelgrimslied zingen... Even dankbaar en ontroerd zijn om de gastvrijheid, de spontaneïteit , de vriendelijkheid van zovelen... Maar vooral zulke rijke ontmoetingen onderweg, mensen die ons pad kruisen en die ons veel te zeggen hebben... In tegenstelling tot de knallers van het vuurwerk ( feestelijk, flitsend, kleurrijk, verrassend, maar toch zo snel opgebrand) zullen zij blijven in mijn herinnering. Bravo Bayonne! roepen de Fransen op de brug rondom mij. Bravo jakobswegen door Europa! , denk ik. Jullie zijn terecht werelderfgoed. Jullie bezorgen ons wonderlijke, unieke ervaringen.

Aan allen die dit lezen een groet op jullie weg door het leven. Het ga jullie goed! ( ook de kleine Riven). Een kosmische groet, net zoals na de Santiagotocht:

Lepspasastalaarsché Espagolcolifica Vacalalaumoistalec Conéaunoairpiarnaarostje!

( = een geheugensteuntje voor mij, de plaatsen waar ik overnacht heb). Morgen ga ik met de TGV naar huis, mijn weg verderzetten samen met Roland, Pieter, Katrijn en Johannes, Floris en Joene, en oma. Het is goed geweest!!!  ( en zeggen dat die middeleeuwers nog maar halfweg waren in Compostella: ze moesten weer de weg op naar huis! Wij keren gewoon terug met bus, trein of vliegtuig ... en zijn ook fier op onze prestatie!)