Verkiezingen vormen de hoogmis van het democratisch gebeuren. De burger kan dan zijn vertegenwoordigers en het beleid van zijn bestuur evalueren. Maar democratie is geen passief gebeuren. Het is niet het alleenrecht van een autoriteit die soeverein politieke besluiten neemt. Democratie leeft. En is van iedereen.
De informatiemaatschappij van vandaag draagt daar stevig toe bij. Blogs, zoals deze, vormen het levende bewijs. Ze zorgen voor een goede voorlichting over het reilen en zeilen in een gemeente en over degenen die haar besturen. Ze brengen het beleid als het ware actief tot in de huiskamer en geven de burger food for thought. Meningen en argumenten, die op hun beurt leiden tot een boeiend debat, zetten aan tot nadenken. Ze vergroten het vermogen beter te oordelen. De leescijfers tonen bovendien dat de bevolking zich interesseert voor wat er zich nabij afspeelt. Reacties van de burgers tonen zelfs aan hoe de samenleving bepaalde aspecten anders (en misschien ook beter) kan organiseren. Dit maakt vormen van meer rechtstreekse democratie onvermijdelijk en zelfs wenselijk.
Zon vorm van rechtstreekse democratie die bijdraagt tot democratische burgerschapsvorming is de burgerparticipatie. Het referendum mag daarvan het meest bekende voorbeeld zijn, het is zeker niet de enige manier die de burger de mogelijkheid geeft in het beleid te interveniëren. Gemeentelijke inspraakformules zoals voorstellen van burgers en verzoekschriften zijn sinds het gemeentedecreet van 1 januari 2007 nieuwe spelregels die de deelname aan de democratie nog meer versoepelen. De agenda van de gemeenteraad, die in het bovenliggend artikel beschreven staat, verleent het perfecte motief om deze procedures eens nader toe te lichten.
Wat is een burgerinitiatief? |
Sedert kort kan de burger rechtstreeks voorstellen voorleggen aan zijn gemeenteraad. Sinds 2007 bestaan daar twee nieuwe procedures voor. Met een 'voorstel van burgers' kan een inwoner van een gemeente, mits het inzamelen van de nodige handtekeningen een punt op de agenda van de gemeenteraad inschrijven en ook zelf komen toelichten. Daarnaast kan een individuele burger, al dan niet namens een vereniging, ook een 'verzoekschrift' bij de gemeenteraad indienen. De gemeenteraad is dan verplicht om binnen de drie maanden een standpunt in te nemen en kan de betrokkene ook uitnodigen om zijn zaak persoonlijk te komen toelichten.
Procedure 'voorstellen van burgers'
De artikels 200bis - quinquies van het gemeentedecreet geven de inwoners van een gemeente het recht om voorstellen en vragen over de gemeentelijke beleidsvoering en dienstverlening op de agenda van de gemeenteraad in te schrijven. Ze mogen die agendapunten ook zelf komen toelichten op de gemeenteraad. Een dergelijk 'voorstel' moet gesteund worden door voldoende ondertekenaars:
- 2 % van de inwoners ouder dan 16 jaar in gemeenten met minder dan 15.000 inwoners;
- 300 inwoners ouder dan 16 jaar in gemeenten met minstens 15.000 en minder dan 30.000 inwoners;
- 1 % van de inwoners ouder dan 16 in gemeenten met minsten 30.000 inwoners
De Wakkere Burger vervaardigde een stappenplan dat verduidelijkt hoe je best te werk gaat om een dergelijk voorstel in te dienen.
Procedure 'verzoekschriften'
De procedure van het 'verzoekschrift' (artikel 201-204) is minder omslachtig. Handtekeningen inzamelen hoeft niet. Eén of meer burgers kunnen volgens het gemeentedecreet een verzoekschift indienen bij de gemeenteraad. Dat hoeven geen inwoners van de gemeente te zijn. Maar een echt debat in de gemeenteraad wordt niet gegarandeerd. De verzoekers kunnen gehoord worden door de gemeenteraad, maar dat is niet verplicht. Het verzoek kan ook gewoon worden doorgespeeld aan het college, een gemeenteraadscommissie of een gemeentedienst. De gemeenteraad moet binnen de drie maanden een gemotiveerd antwoord verstrekken. |
Meer informatie vindt u op de site van De Wakkere Burger vzw.
26-05-2009 om 23:16
geschreven door Phaedra
|