“Valkerij is een unieke jachtvorm waar de band tussen mens en roofvogel centraal staat”, aldus valkenier Ben Dewilde uit Houthalen-Oost. “Deze jachtvorm gaat al eeuwen mee en werd in de 10de en 11de eeuw in België een belangrijke bron van inkomsten. De valkerij is een onderdeel van onze geschiedenis en werd  in 2010 toegevoegd aan de Representatieve Lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed van Unesco. Het wordt echter steeds moeilijker om de valkerij op een goede manier te beoefenen. Er is een groot tekort aan terreinen waar we met de roofvogels kunnen jagen”, aldus Ben. 

 “Teveel mensen zien de valkerij als een leuk kijkspektakel. Maar het is veel meer dan dat. Doorheen de eeuwen is de valkerij gegroeid naar een jachtvorm vooral voor bestrijding van wildschade. Valkeniers gaan respectvol om met de roofvogels, maar ook met de prooi en de natuur waarin gevlogen wordt. Het is in alle opzichten belangrijk dat valkerij in de zuiverste betekenis van het woord, met name jagen met een getrainde roofvogel op een natuurlijke prooi, blijft bestaan.”

“Valkerij is dus heel wat anders dan het opvoeren van shows met grote roofvogels. Willen we dit waardevol erfgoed in stand houden, dan moet er op een andere manier met de valkerij omgegaan worden. Het is in dat opzicht erg belangrijk dat er terreinen ter beschikking worden gesteld van de valkeniers en hun vogels”, aldus Ben. 

“Open terreinen zijn belangrijk om met valken te kunnen jagen. De vogels gaan op grote hoogte 'aanwachten' tot de valkenier of zijn jachthond wild opstoot. Wanneer het wild vertrekt, duikt de valk in hoge snelheid naar beneden om het wild te vangen. Naast open terreinen zijn ook bossen of begroeide terreinen nodig, specifiek om met buizerds of haviken te jagen.  Zij vertrekken eerder vanaf de vuist om het wild dat voor de voet of door de jachthond of fret opgejaagd wordt, te grijpen. Willen we onze vogels de kans geven om hun natuurlijk gedrag te vertonen, dan moeten we deze natuurlijke omstandigheden kunnen aanbieden. We trainen dagelijks met onze dieren ter voorbereiding op hun natuurlijk jachtpatroon. Het trainen is niet alleen vliegen maar ook het zeeg maken. Zeeg maken is de roofvogel, op de vuist, aan zoveel mogelijk omstandigheden (verkeer, andere dieren, ...) laten wennen en er voor zorgen dat het dier de valkenier vertrouwt. Op deze manier krijg je een stabiele, sterke roofvogel die tijdens het jachtseizoen perfect zijn mannetje kan staan.”

Als er niet snel mogelijkheden komen om deze roofvogels in een natuurlijk habitat hun jachtinstinct te laten uitoefenen, dan vreest Ben het ergste. “Valkerij  blijft een jachtsport met groot respect naar de roofvogels en de natuur toe. Wanneer we echter geen terreinen vinden waar we de valkerij kunnen beoefenen, dan ziet het ernaar uit dat roofvogels enkel nog als statussymbool zullen worden gehouden. Niemand is daar mee gebaat, zeker de vogels zelf niet. Daarom onze oproep naar nieuwe terreinen waar we met onze dieren op een deskundige, natuurlijke manier de valkerij kunnen beoefenen zoals het hoort.  Wanneer we terreinen vinden die geschikt zijn als jachtterrein voor onze roofvogels, dan volgt nog een hele administratieve weg.  Je kan immers niet zomaar ergens vliegen met je vogel. Vanaf het moment dat je vogel niet vast zit aan de handschoen ben je in een jagende positie en val je onder de jachtwetgeving. Gelukkig kunnen we terugvallen op de goed gestructureerde organisatie Valkeniersgilde Sint Bavo waarin de valkeniers zijn ondergebracht. Samen met hen kan deze administratie in orde gebracht worden. Ik hoop dan ook dat we snel terreinen kunnen vinden in Midden-Limburg opdat de waardevolle valkerij kan blijven bestaan”, besluit Ben. 

Info: www.vgsintbavo.be, e-mail: info@vgsintbavo.be of ben.dewilde1@telenet.be.