Arbeiders van de gemeentelijke technische dienst hebben in de wijk Ten Hout aan de Herebaan-Oost een kruis uitgegraven dat daar bijna 20 jaar geleden was geplaatst ter herdenking aan de Tiendaagse Veldtocht. Oorspronkelijk werd het kruis opgericht door Nederlanders, na de slag op Tenrijt van 8 augustus 1831, tijdens de Tiendaagse Veldtocht. Die veldtocht volgde op de onafhankelijkheid van België van Nederland in 1830.
De oorspronkelijke locatie van het monument was het kruispunt van de Grote Baan en de Dorpsstraat, bovenop het gemeenschappelijke graf van 4 Nederlandse gesneuvelden. In 1981 werd het een eerste keer gerestaureerd en verplaatst naar Ten Hout. De namen van de omgekomen Nederlanders werden niet vermeld. Dit gebeurde wel op een gedenkzuil op een kerkhof van de Friese stad Groningen. Een uitvoerig relaas in dat verband is te vinden in het pas verschenen boek Twee eeuwen Houthalen, 1700-1900. Er waren nog drie andere kruisen. Jammer genoeg zijn ze verdwenen. Ook dit kruis dreigde door de tand des tijds tot puin te worden herleid. Een van de armen was reeds afgebroken.
Als enig monument in heel België dat een graf uit de Tiendaagse Veldtocht overleefde, blijkt het kruis een belangrijk stuk erfgoed dat dringend moet gerestaureerd worden. De Geschied- en Heemkundige Kring De Klonkviool wil nu deze taak en de kosten voor zijn rekening te nemen. Een en ander zal gebeuren in overleg met de gemeente. Het opzet is om 180 jaar geleden volgend najaar passend te herdenken.
|