39. Hypsipyle en Opheltes.

Vol goede moed trok het leger van ´de Zeven¡ in de richting van Thebe. In de buurt van de Arkadische stad Nemea kregen de mannen zin om even te verpozen en hun dorst te laven. Aan de rand van de weg zagen ze iemand die hen ongetwijfeld de weg zou kunnen wijzen naar een  frisse bron: een vrouw met een kind in de armen. De vrouw was niemand minder dan Hypsipyle, de gewezen koningin van het eiland Lemnos. Het kind, Opheltes, was de zoon van de in die streek heersende koning Lykourgos. Maar laten we eerst vertellen hoe Hypsipyle in Arkadië was terecht gekomen…

Toen Hypsipyle nog koningin was op Lesbos, gebeurde het dat Aphrodite, de godin van de liefde, vertoornd werd op alle vrouwen van het eiland, omdat ze haar te weinig eer bewezen. Daarom strafte de godin hen met een afstotelijke lijfgeur. Hierdoor werden hun mannen dermate afkerig van hen dat ze alle geslachtelijke betrekkingen met hun echtgenotes meden en omgang zochten met vrouwen uit naburige streken, in ÿt bijzonder met de Amazonen uit Thracië. Hiermee wekten zij hevige wraakgevoelens op bij hun vrouwen, zodat dezen besloten al hun mannen te doden. Eén slechts bleef gespaard, de oude Thoas, de vader van de koningin Hypsipyle. Deze had haar vader stiekem in veiligheid gebracht op het eiland Chios: ze had hem in een grote trog gezet en hem zo de overtocht laten maken. Toen die daad later aan het licht kwam, werd ze in ballingschap gedreven en zo kwam ze in dienst van koning Lykourgos die zijn zoon, de kleine prins Opheltes, aan haar zorgen toevertrouwde.

Bereidwillig als ze was, zette Hypsipyle het kind neer in het gras en toonde de mannen de weg naar een heldere waterbron. Heel even slechts had ze het kind uit het oog verloren –  de bron was vlakbij – doch in die korte tijdspanne was een slang het prinsje genaderd, had het in de wurggreep genomen en doodgebeten. De koning was woedend, dat hoeft geen betoog, en hij dreigde ermee Hypsipyle te doden. Amphiaraos, omdat hij als eerste Hypsipyle had aangesproken, achtte zich verantwoordelijk voor het drama. Hij organiseerde daarom rouwplechtigheden voor Opheltes en liet deze gepaard gaan met Spelen ter ere van Zeus. Alzo bekoelde de woede van Lykourgos en werd het leven van de hulpvaardige Hypsipyle gespaard. Deze ´Nemeïsche Spelen¡ waren dus ingesteld om bij de oppergod verzoening af te smeken voor de zware daad van onoplettendheid die tot de dood van Opheltes had geleid. Ze zouden uitgroeien tot een tweejaarlijks evenement – ze grepen plaats het jaar ná de Olympische Spelen én het jaar vóór de volgende Olympische Spelen – waar de beroemdste atleten aan deelnamen. Nooit zouden ze hun rouwkarakter verliezen: steeds liepen de scheidsrechters in rouwkleren gehuld en, in tegenstelling tot wat bij andere Spelen het geval was, is er in Nemea nooit sprake geweest van muziekwedstrijden.

Nog te vermelden dat Amphiaraos in deze droevige gebeurtenis een kwaad voorteken zag voor hun onderneming. Hij gaf het kind Opheltes daarom een nieuwe naam: Archemoros, wat betekent ´hij die voorgaat in de dood¡…