17. Slachtoffers van Artemis.

Ook met de vierde dochter van Kadmos is een verhaal verbonden dat de stichter van Thebe veel verdriet bezorgde. Ze heette Autonoë en ze was gehuwd met Aristaios, wiens ouders de god Apollo en de nimf Kyrene waren. Met Aristaios had Autonoë een zoon: Aktaion. Als jongeman beoefende deze de jacht. Op een warme zomerdag kwam hij toevallig met zijn jachthonden bij het water van een bron, waarin Artemis naakt aan het baden was, samen met enkele nimfen. Aktaion herkende de godin en wendde onmiddellijk de blik af, want hij wist dat Artemis, de maagdelijke tweelingzuster van Apollo, niet duldde dat enig mannelijk wezen haar naaktheid aanschouwde. Dat had ze gemeen met die andere godin-maagd, Athena. Maar Artemis was veel meedogenlozer dan Athena. Ziehier wat er gebeurde. Ze besprenkelde Aktaion met water uit de bron – of ze daarbij een toverformule uitsprak is niet met zekerheid bekend – waarbij de jonge jager veranderde in een hert. Hij was ook niet meer in staat menselijke klanken te uiten. Zijn honden herkenden hun baasje niet meer, instinctief stortten ze zich op het hert en verscheurden het...

Een ander slachtoffer van Artemis was Kallisto, dochter van een Arkadische koning, Lykaon. Zelf onthield Artemis zich van elke geslachtelijke omgang en ze eiste hetzelfde van haar tempeldienaressen. Kallisto, die een van de dienaressen was, werd verleid door Zeus en raakte zwanger. Toen Artemis de zwangerschap opmerkte, veranderde ze Kallisto in een berin. Als berin baarde Kallisto een zoon, Arkas. Eenmaal opgegroeid tot een volwassen jongeman ging ook hij op jacht, op berenjacht! En zo kwam hij op een dag oog in oog te staan met zijn moeder. Hij herkende haar natuurlijk niet en hij stond op het punt haar te doden met zijn pijlen... toen Zeus zich over hen beiden ontfermde. Hij veranderde ook Arkas in een beer en hij plaatste moeder en zoon aan het firmament, onder het sterrenbeeld van de grote en de kleine beer.

De godin van de jacht was in feite een onverbiddelijke wreekster. Preutsheid en maagdelijkheid waren haar teergevoelige punten. Ze was daarenboven zeer gesteld op erkenning. Al wie dus vergat haar de eer te bewijzen die hij haar naar haar mening verschuldigd was, stelde zich bloot aan haar wraak. Ze voelde zich bijzonder gekrenkt wanneer een sterveling voor het welslagen van een onderneming offers bracht aan de goden zonder daarbij aan haar te denken. Zo wreekte zij zich op Agamemnon, de opperbevelhebber van de Griekse troepen in de Trojaanse oorlog. Agamemnon had aan de goden geofferd voor een goede afloop van deze oorlog, maar had daarbij vergeten aan Artemis te offeren. Artemis zorgde ervoor dat het windstil werd in de haven waar de oorlogsschepen verzameld lagen, zodat zij niet konden afvaren naar Troje. Agamemnon raadpleegde het orakel: waarom bleef de gunstige wind voor de afvaart nu al weken uit? Het verdict was verpletterend: hij had zich de woede van de Artemis op de hals gehaald en de godin zou alleen te vermurwen zijn door het offer van zijn geliefde dochter Iphigineia...