VISSEN
 19 februari – 19 maart

De oudste “oergodheid” was Chaos. Uit deze ontstonden Ouranos (de hemel), Gaia (de aarde) en Tartaros (de onderwereld). Gaia was getrouwd met Ouranos en uit hun nageslacht zijn onder andere de Olympische goden ontstaan. Dezen waren de belangrijkste goden uit de Griekse mythologie. Twaalf in getal waren ze en ze worden Olympisch genoemd omdat zij hun “officiële” verblijfplaats hadden in een paleis dat zich bevond op de top van de Olympos, een bijna drieduizend meter hoge berg in het noordoosten van Griekenland (ten zuidwesten van Thessaloniki). Hun namen: Zeus (de oppergod), Hera (zijn echtgenote), Poseidon (god van de zeeën), Demeter (godin van de landbouw), Hestia (godin van de huiselijke haard), Aphrodite (godin van de liefde), Athena (godin van de wetenschap en de krijgskunst), Hephaistos (god van de smeedkunst), Apollo (god van de schoonheid en van de geneeskunst), Artemis (godin van de jacht), Hermes (god van de handel) en Ares (god van de oorlog). Later is daar nog Dionysos bijgekomen, de god van de wijn, doch toen had Hestia zich reeds teruggetrokken, in de huizen van de gewone mensen om daar haar functie van godin van de haard optimaal te kunnen uitoefenen… en zodoende waren de Olympiërs weer met twaalf.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Gaia had echter ook betrekking met Tartaros. Hieruit kwam Typhon (of Typhoon) voort.

Typhoon, zoon van Gaia (de Aarde) en Tartaros (de Onderwereld) was het grootste en vreselijkste monster dat ooit heeft bestaan.

Zijn bovenste helft, tot aan zijn middel, had iets menselijks, maar onderaan bestond zijn lichaam uit twee slangen, zo groot dat het niet te beschrijven valt. Met zijn armen kon Typhon ten hemel reiken en de hele aarde omvatten. Hij kon brullen als een drieste leeuw en blaffen als een razende hond. Bij zijn halfzuster Echidna, zelf een dochter van Ouranos en Gaia, was hij de vader van de meest legendarische monsters uit de Griekse mythologie: de leeuw van Nemea, de Hydra van Lerna, de Kerberos of hellehond, de hond Orthros (die de runderen van Geryones hielp bewaken), de Chimaira, de slang Ladon (die de appelboom van de Hesperiden bewaakte), de Sfinx van Thebe. Op een dag haalde Typhon het in zijn hoofd om zich het meesterschap over hemel en aarde toe te eigenen.

Toen hij aanstalten maakte om de verblijfplaats van de goden op de Olympos te bestormen, veranderden dezen zichzelf in dieren om aan zijn razernij te ontsnappen: Zeus werd een ram, Dionysos een geit, Hera een koe, Ares een zwijn en… Aphrodite een vis.

De goden beschikten inderdaad over de bijzondere eigenschap dat ze andere gedaanten konden aannemen: gedaanten van andere mensen of van dieren, en ook van planten en zelfs levenloze dingen. Dat was vaak zeer handig om, zoals hier het geval is, aan eventuele belagers te ontsnappen. De onverbeterlijke eeuwig ontrouwe oppergod gebruikte de truc talloze keren om zijn echtgenote Hera om de tuin te leiden en zijn echtelijke ontrouw te verdoezelen. Zo benaderde hij de prinses Europa in de gedaante van een stier, Leda (echtgenote van koning Tyndareos van Sparta) in de gedaante van een zwaan, Alkmene (koningin van Thebe) in de gedaante van haar eigen man Amphitryon, en Danaë (dochter van de Argivische koning Akrisios) zelfs in de gedaante van een gouden regen… 

Aphrodite is de godin van de liefde. Ze is ontstaan uit het schuim van de zee (cf. mijn gelijknamig boek  op www.bloggen.be/dzeus) op de plaats waar de afgehouwen geslachtsdelen van Ouranos door zijn zoon Kronos in de zee werden geworpen. Zij is dus niet, zoals soms beweerd wordt, een dochter van Zeus, maar wel van Ouranos (de hemel) en Pontos (de zee). Talloos waren haar liefdesavonturen met vele sterfelijke en onsterfelijke mannen. Eén van haar bekendste affaires was die met Ares, de god van de oorlog. Uit hun beider vereniging sproot onder andere Eros voort, de god van de liefde. Eros wordt doorgaans voorgesteld als een lieve krullebol, die met graagte een boog hanteert, waarmee hij pijltjes afschiet, recht in het hart van goden en mensen: gouden pijltjes om de liefde op te wekken, loden pijltjes om het tegengestelde gevoel op te wekken. Hij had een uitstekende relatie met zijn moeder en meestal zien we het liefdesgodje dan ook in het gezelschap van Aphrodite.

Samen met haar zoon Eros, eveneens in de gedaante van een vis, zwom zij alover de zee tot in Egypte. Teneinde elkaar niet te verliezen, hadden zij hun staarten aaneengebonden met een touw.

Wie ondanks zijn gedaanteverwisseling niet aan Typhon ontkwam, was Zeus. Typhon overmeesterde hem, sneed hem de pezen van handen en voeten uit en verborg ze in een grot, waarvan hij de ingang bewaakte. De grote god was nu geheel machteloos. Maar de god Hermes en de bosgod Pan – die een zoon was van Hermes – slaagden erin de pezen van de oppergod weer te bemachtigen. Pan leidde Typhon af met zijn spel op de herdersfluit. Die fluit had hij eertijds gemaakt uit een rietstengel, waarin de goden de nimf Syrinx, op haar eigen verzoek, hadden veranderd om aan de avances van de lelijke bosgod te ontsnappen. Pan maakte van de rietstengel een herdersfluit, de zogenaamde panfluit, dewelke hij altijd liefdevol bij zich droeg.

Later heeft Hermes zelf zeer voordelig gebruik kunnen maken van de herdersfluit, die ook “syrinx” wordt genoemd, naar de nimf. Het was namelijk met een dergelijke fluit dat hij Argos, de reus met de honderd ogen, verschalkte toen deze in opdracht van Hera, Io gevangen hield, een geliefde van Zeus die door de oppergod in een koe was veranderd. Argos hield namelijk steeds minstens twee van zijn honderd ogen open, ook tijdens de slaap. Maar tegen Hermes’ fluitspel bleken die twee ogen niet opgewassen… (cf. het boek “Uit het schuim van de zee”, hoofdstuk 12).

Maar keren we terug tot Typhon… Terwijl het monster in de ban was van het spel van Pan, slaagde Hermes erin de pezen van zijn vader Zeus te bemachtigen en ze terug te bezorgen aan de oppergod, die daardoor zijn krachten nu helemaal terugvond.

Zeus herpakte zich en ging de strijd aan met Thyphoon.

Het werd een zware en uitputtende strijd met wisselende kansen, tussen de machtige god en het ontzaglijk monster. Het strijdperk was de hele wereld, tot ver buiten Griekenland…

Uiteindelijk slaagde de oppergod erin het monster met zijn bliksem neer te slaan op Sicilië en het zieltogende en vuurspuwende lichaam te verpletteren onder de Etnaberg.

We kennen allen de Etna als een van de actiefste vulkanen ter wereld, gelegen in het oosten van het eiland Sicilië. Op geregelde tijdstippen komt de vulkaan tot uitbarsting, bijna jaarlijks en vaak meerdere keren in hetzelfde jaar, vaak gepaard met woest gebrul en gedonder en soms met desastreuze gevolgen.  En onophoudelijk stijgt er rook op uit de vulkaan. Dit alles komt, zegt men, doordat onder de berg het lichaam begraven ligt van het monster Typhon, wiens woede en razernij na al die jaren nog steeds niet bekoeld is…

Als herinnering aan de tijd dat Typhoon de Olympos bestormde, plaatsten de goden de twee vissen aan de sterrenhemel.