De jaarlijkse uitstap van Davidsfonds en KWB, maar
aanleiding van de herdenking Wereldoorlog 1 ging deze keer naar de streek van
Lens en Arras.
Tegen 7.45 u. had iedereen plaats genomen op de schoolbus
en konden we vertrekken richting Frankrijk. Jacques wist ons reeds te vertellen
dat er ook grenscontrole van de Fransen was.
En inderdaad, zodra we Rekkem via de Dronckaertstraat
willen verlaten mogen we halt houden. Met wat uitleg kunnen we snel onze weg
verder zetten. Het regent, zal het vandaag een sobere dag worden?
Tegen 9 uur bereiken we ons eerste doel, Vimy, de Canadese loopgraven en tunnels. Het is opgehouden te
regenen en de zon komt zelfs te voorschijn, ze hindert zelfs om mooie foto's te
maken. Jacques haast zich naar het infocentrum om er ons aan te melden, maar
pardoes, hij dondert op het gladde staketsel op zijn donder. De groep wordt
opgesplitst en iedere groep krijgt een jonge deerne als gidse. Er wordt
uitvoerig verteld over de Canadese inbreng, de loopgraven en het graven van
tunnels. De rondleiding wordt afgesloten met een wandeling door enkele tunnels.
Om alles nog beter te begrijpen trekken we ook nog even het bezoekerscentrum in.
Om 10.00 uur keren we enkele kilometer terug om het Canadese monument te bekijken. Het staat op de top van Hill 145, het
hoogste punt van de 14 km lange heuvelrug van Vimy. Het herdenkt de aanval door
de vier Canadese divisies op deze erg belangrijke Duitse stelling, op 9 april
1917. We maken eerst een groepsfoto. Enkele joggers brengen ons aan het lachen
als ze ook even op de foto willen poseren. Gelukkig kan een van de joggers toch
ook met mijn fototoestel overweg, en de groep schatert het nog meer uit wanneer
hij doet alsof hij met mijn fototoestel wil wegrennen. Toffe gasten!
We maken uitgebreid kennis met het monument, beklimmen
het, bekijken het open landschap. Niemand zal geloven dat de lucht ondertussen
helder wolkloos blauw is geworden met de zon die schittert op de witte stenen.
Notre-Dame de Lorette
Het is goed 11.00 u. geworden wanneer we de nationale begraafplaats in Souchez bereiken. Na de oorlog werden de graven
uit meer dan 150 begraafplaatsen uit Vlaanderen en Artois gehergroepeerd. De
begraafplaats werd ingewijd in 1925 en is 13 ha groot. Meer dan 20.000 kruisen
en 22.000 onbekende soldaten die rusten in 8 massagraven.
Eind 2014 werd vlakbij de necropolis een nieuw
monument opgetrokken: een ring der Broederschap, waarvan de elliptische vorm de
gelijkheid en de eeuwigheid van het offer van alle gesneuvelde soldaten
symboliseert; de indrukwekkende oversteek staat dan weer voor de kwetsbaarheid
van de vrede. Daarop staan de namen van 600.000 soldaten die sneuvelden in de
Nord-Pas de Calais in alfabetische volgorde, zonder de vermelding van hun
nationaliteit. Bij de 110.000 Fransen die hier het leven lieten, komen de namen
van de soldaten uit de 30 Afrikaanse landen die meevochten, en die uit diverse Europese
landen - de Belgen, Portugezen, Russen, Roemenen, enz... De soldaten uit de
Commonwealth - die in 1914 een kwart van het aardoppervlak omvat - zijn goed
voor 300.000 namen. Aan Duitse kant zijn 174.000in de regio gesneuvelde soldaten bij naam
bekend, maar die lijst is verre van volledig omdat de archieven tijdens de
Tweede Wereldoorlog zijn vernield.
Na het bezoek trekken we samen met de Franse
opzichters tot aan de voet van de Lichttoren. Georges heeft de vlag van
de Rekkemse Oudstrijdersbond mee. Hij wordt geflankeerd door oud-strijder Simon.
Jacques brengt een korte boodschap en we houden een minuut ingetogen stilte.
Daarna trekken we naar de rouwcrypte met 32 kisten. Daarbij ook
soldaten die sneuvelden tijdens andere conflicten.
Tenslotte trekken we naar de basiliek Notre-Dame de Lorette. Het gebouw in romaans- Byzantijnse stijl is versierd
met marmer en mozaïeken. Het is 46 m lang en 14 m breed, met een transept van
30 m. De basiliek werd ingehuldigd op 2 augustus 1925. op de binnenmuren zijn
duizenden namen gegraveerd van Franse soldaten die sneuvelden op de heuvel of
in de omgeving. Een gedenkplaat is gewijd aan François Faber, winnaar van de
Tour de France in 1909. Hij sneuvelde in mei 1915 in Carency.
Zo is het stilaan 12.00 u. geworden, tijd om ons te
begeven naar het naast de begraafplaats gelegen restaurant l'
Abri des Visiteurs.
Na het aperitief krijgen we een terrine 'maison' à la bière. De hoofdschotel
bestaat uit coq à la bière du CH'ti met frietjes. Op de tafel staan flessen
witte en rode wijn. Op de taart staat duidelijk vermeld dat Davidsfonds en KWB
er op 22 november waren. En het is helemaal leuk wanneer de vuurpijlen worden
aangestoken voor Dorine en Francis. Precies op het huwelijksfeest van een jong
koppel. Wat we nog nooit hebben gezien, een toestel waarmee de taart in identieke
stukken wordt verdeeld. Even na 14.00 u. begeven we ons opnieuw naar de bus.
Het weer is omgeslagen, het wolkendek is grijs en het regent lichtjes.
Tegen 14.15 u. bereiken we aan de voet van de heuvel
het splinternieuwe bezoekerscentrum 'Lens 14 18' (opening herfst 1914). We
krijgen allen een audiogids en kunnen op eigen tempo de diverse zalen met
foto's, teksten en stukken bezoeken. Om 15.45 u. moeten we opnieuw verzamelen
aan de bus. We rijden nu naar Arras, om er de Carrière Wellington te bezoeken.
Arras: Carrière
Wellingtton.
Vanaf 1916 worden de Fransen in Arras afgelost door
het Britse leger: soldaten die voor de Britse kroon vechten, maar uit alle
hoeken van de wereld komen. Ze moeten zich zo dicht mogelijk bij de Duitse
linies concentreren om op 9 april bij dageraad de vijand te verrassen met een
grote aanval over een frontlijn van 20 km. In Arras is de Carrière Wellington
de centrale stelling vanwaaruit op 9 april 1917 om 5.30 u. Britse tijd, na een
enorme explosie, 24.000 mannen moeten tevoorschijn komen om de Duitse linies te
verrassen. Het Britse leger vertrouwt de aanleg van het ondergrondse net toe
aan de Nieuw-Zeelandse geniesoldaten. De tunnelgravers gebruiken de riolen van
oude krijtgroeven, die ze verbinden door nieuwe tunnels. Krijtsteen wordt
afgevoerd en gewelven worden met hout gestut daar waar barsten zijn. De
ingenieurs en technici van de Royal Engineer graven 6 maanden lang met een
gemiddeld ritme van 80 m per dag. De soldaten leefden op een diepte van 20 m.
Het is 18.00 u. geworden. Ondertussen is het harder
beginnen regenen. We besluiten maar onmiddellijk de terugweg naar Rekkem aan te
vatten. Op de bus krijgt iedereen nog een 'Wambrichie' van 35° graden
aangeboden om zich even op de warmen. Alhoewel de bus niet mag over de Markt
van Arras mag rijden, wil ik toch wel even dat de medereizigers toch wel een
zicht krijgen op de verlichte gerestaureerde huizen. De plaatjes staan heel
dicht bij elkaar en om de laatste bocht te nemen is het wel enkele keren heen
en weer manoeuvreren onder toezicht van enkele medereizigers. Het lukt de bocht te
nemen. We bereiken vlot de snelweg, maar in de nabijheid van Rijsel is het wel
even file rijden.
Zo bereiken we opnieuw Rekkem. Maar we moeten opnieuw
halt houden aan de grens. Een politieagent komt de bus op. Zo bereiken we om
19.15u. opnieuw Rekkem.
Iedereen is vol los over deze prachtige dag. We hebben
veel gezien en... met een weer dat ons toeliet om rustig buiten te genieten van
de loopgraven monumenten...
