Zie hier vaart de stoomboot naar Spanje terug

Zeven december en vroeg in de morgen. De nacht zit erop, maar het is nog donker aan de Scheldekaai. Enkele weken geleden was hier meer beroering. 

Nu ziet niemand  het ingetogen laden van een schip. Vooral lege zakken worden aan boord gedragen. Enkele koffers maar. Hoewel men het de kinderen anders vertelt, gaat het paard mee aan boord. Het ontschepen is bij laag water of opkomend tij te weinig elegant om in beeld te brengen. Enkel bij heel hoog water trappelt het paard vlot van boord en dan nog. Het dier zoekt als een van de laatsten het ruim op. Zolang er geladen wordt, wandelt een van de paardpieten rond met de schimmel die zich nog even te goed doet aan het gras van de perkjes rond het Steen. De dierenorganisaties mogen op beide oren slapen. De behandeling is erg paardvriendelijk. Ook met dieren gaat Sinterklaas voorbeeldig om. 

De drukste periode, al mogen de weken vóór de afreis er ook best wezen, is weer eens achter de rug. De tel is men  verleerd om bij te houden, maar het moet een schrikwekkend hoog getal zijn. Elke keer weer inladen, elke keer weer aankomen en elke keer weer geduldig alles verdelen onder de in spanning wachtende kinderen. Het kruipt niet in de mantel.

Wat niemand hoort te weten is, dat er onmiddellijk na de aankomst in Antwerpen en de gebruikelijke inhaling met televisiespektakel, een algemene vergadering der hulpsinten plaatsvindt in de catacomben van het Sinjorenstadhuis. Het weerzien is steeds hartelijk. De agendapunten concentreren zich gewoontegetrouw rond geloofwaardigheid, dienstbaarheid en kostumering. De strijd tegen de commercie van de sint- en pietkleren is nog lang niet gestreden. Mocht het allemaal niet zo kostelijk zijn, zou Sinterklaas altijd en overal met dezelfde kleren voor de dag kunnen komen. Het zou de instandhouding van de mythe enorm dienen. Kinderen focussen op details. Vooral de baard en de snor worden langdurig bestudeerd door het jonge volkje. Wanneer de baard van de Sint mooi wit en een beetje golvend is ter gelegenheid van zijn bezoek op school, loopt Sinterklaas beter niet enkele uren later rond in het winkelcentrum met een uitgerafeld exemplaar dat ook nog voor de kerstman uit de doos wordt gehaald. Helaas heerst  het principe van het winstbejag. Hoe goedkoper de kleren hoe minder indrukwekkend het sintbezoek. De banden met de regeringen moeten dringend aangehaald worden. Een eenvoudig wetsvoorstel volstaat: Er is maar één Sint en dus ook maar één toegelaten kostumering, namelijk overal identiek!

Dit jaar heeft de goedheilige man een punt ter sprake gebracht dat heel veel strooisnoep deed opwaaien. Het moet  gedaan zijn met de rondgang van de hulpsinten na 6 december. In de hoofden is Sinterklaas dan immers al vertrokken en dus sticht een post-zes-decembervisite alleen maar  verwarring. Het is al moeilijk genoeg om het onbevangen geloof in Sinterklaas te laten overleven na de kleutertijd. 

Hoe grondig Sinterklaas zijn betoog ook had voorbereid, het waren weer dezelfde hulpsinten die zich heftig roerden. "We kunnen de verenigingen die ons vragen toch niet in de steek laten? We kunnen niet overal tegelijk zijn." Allemaal best mogelijk, maar een sintbezoek is in essentie kort. Een goede sint nestelt zich geen uren en bovendien is het nooit zeker of Sinterklaas wel kan komen. De verrassing is des te groter wanneer hij werkelijk aanklopt.

Door heel de heisa had Sinterklaas de fut niet meer gevonden om een ander variapunt van zijn heilige maag te halen: De sinterklaasliedjes zijn jaar na jaar minder en minder goed gekend. Loslaten is iets dat Sinterklaas in zijn lange leven geleerd heeft, maar dat van die liedjes vindt hij echt zonde.

  

De start van een sintcampagne is hectisch. Het ongeduld is groot. Bovendien wordt Sinterklaas er niet jonger op, maar er is geen haar in zijn baard dat eraan denkt om in de dakgoot te blijven staan. Al is de schoorsteen moeilijk te bereiken, hij geeft niet op. "Ik heb nog eeuwen om te rusten" is het geijkte antwoord wanneer wenkbrauwfronsende pieten daarboven op de daken het hoofd schudden. Maar ze hebben het ook dit jaar weer gehaald. Zoveel is zeker. Wat op het bordes plechtig begon met "Er zijn dit jaar geen stoute kinderen", wordt afgesloten met "We hebben weer alle kinderen blij gemaakt." Beide slagzinnen bulken van hoop en onvervalst optimisme. Alleen is er voor de tweede uitspraak geen publiek om te applaudisseren. 

Het anker wordt gelicht. De zwarte pieten die geen bootdienst hebben vallen in hun kajuiten. Een enkele helper werpt nog een tot-volgend-jaar-blik op de kathedraal, de Boerentoren, de Sint-Andrieskerk en het Mas. 

Wat hebben ze al veel plaatsen bezocht, maar Antwerpen zal  altijd bijzonder zijn. Het zal het  "streepje voor" nooit verliezen. Een haven met wereldallures om een bezoeker van wereldformaat op gepaste wijze te verwelkomen maar niet  uit te wuiven. Waarom niet? Het vertrek luidt een lange periode in van bijzonder weinig aandacht voor de grote kindervriend. Het contrast met de intense sinterklaasperiode is groot. Het is alsof een felle spot  met één klik wordt gedoofd. De goede Sint zoekt doorheen het jaar ook geen belangstelling op. Hij beheert geen facebookaccount. Er zouden meer vriendschapsverzoeken dienen bevestigd te  worden dan technisch mogelijk gedurende 24 op 24 uren. De sint tweet gezouten noch ongezouten meningen, instagramt niet en sms't enkel bij hoogdringendheid met de hoofdpiet. Meestal gaat het dan om een onbenulligheid eigenlijk. Laatst tekstte de Sint de volgende kwestie: "Wil mail versturen. STOP Waar postzegels? STOP Is dringend OVER. Kinderen vinden de onbeholpenheid inzake eigentijdse dingen amusant. Sinterklaas weet dit en sommige versprekingen of uit-de-lucht-valpartijtjes zijn echt wel bewust om minder spraakzame kindjes uit hun tent te lokken. Het worstelen met media en communicatietechnologie is echter niet geveinsd. Het is zo oprecht als het doen en laten van de Sint zelf. Per e-mail mag de heilige man slechts door enkele personen benaderd worden. De post die toekomt op kabinetvansinterklaas@gmail.com wordt door secretarispiet doorgenomen en met de baas besproken. De meeste antwoorden gaan dus ook door pietenhanden, zwarte pietenhanden voor alle duidelijkheid. Sinterklaas is er namelijk van overtuigd dat deze uiterst vertrouwelijke taak in goede zwarte pietenhanden rust. Sinterklaas is ook niet van plan om hier aan te twijfelen, laat staan dat hij er veel woorden wil aan vuil maken. 

Het brommend geluid van de stoomboot loodst bijna iedereen die geen dienst heeft naar een vredige slaap. Sinterklaas dut niet. Het is nochtans donker in de kajuit, maar hij zit in een comfortabele zetel in het hoekje van het slaapvertrek dat uitzicht geeft op de  patrijspoort en het opspattende water. Daar is de Royerssluis al. Daarna  komt aan de linkerkant Zwijndrecht in beeld. Wanneer het schip voorbij het Deurganckdok is, wacht veel later Vlissingen om het talrijke gezelschap kindervrienden uit te wuiven. Sinterklaas kent de vaarroute als geen ander uit zijn hoofd wegens al ontelbaar keer afgelegd. Ook dit jaar zijn niet de nachtrust maar de opgedane indrukken de gidsen van de terugreis. Op het water is Sinterklaas in gedachten verzonken. Slapen en siësta's regeren de komende maanden wel, luidt het heilige voornemen. Het lijkt wel nieuwjaar. 

We staan nog ver kant wanneer het gaat over de gelijkheid tussen kinderen. Wat zijn de verschillen groot. Binnenkijken in de huiskamers is niet iedereen gegeven, laat staan er ongestoord in rondwandelen. Eén oogopslag is voldoende om te weten hoe warm of hoe kil een thuis is. Deze gewaarwordingen rijmt Sinterklaas met wat hij in de duizenden brieven leest. Hij leest ze allemaal en hij is de best geplaatste persoon om de temperatuur van de samenleving anno 2016 af te lezen. Er zijn beslist heel veel kinderen die aan zorgen en aandacht niets tekortkomen. Integendeel. Overvloed bestaat. Maar de temperatuur mag gerust een paar streepjes hoger. Het contrast is soms groot.  De kinderen die het minst omringd zijn door materiële welstand munten niet zelden uit in dankbaarheid om de meest eenvoudige dingen. Dat verwarmt het oude sinthart het meest. Ontroering kent geen maat  wanneer welgemeende aandacht van ouders voor hun kinderen een behaaglijke rode draad is. Het is lang niet elk kind gegund. Misschien is het volgend jaar al beter, misschien … Een mens mag dromen, hopen. Ook Sinterklaas. Alle kinderen, zonder één enkele uitzondering verdienen een warm nest en horen vooral niet op de vlucht te zijn. Als we nu eens …

Het schip glijdt onder een prachtige  sterrenhemel voorbij Walsoorden. Sinterklaas slaapt.

Wim Van Ranst