Ik heb het boek reeds enkele dagen uitgelezen en ik heb het eerlijk waar met veel plezier gelezen.
Het boek maakte soms rare wendingen, hij sprong soms van de hak op de tak, maar dit maakte het zeker niet minder interessant, integendeel, het zorgde ervoor dat je altijd aandachtig moest blijven.
Ik vind het mooi dat hij dit boek heeft geschreven, het is een duidelijke weergave van zijn gevoelens die hij had na de dood van zijn moeder en zijn relatie met Liza.
Jeroen Brouwers, wat een man! Alles wat hij neerpent, heeft hij ook meegemaakt, alles wat hij schrijft komt rechtstreeks uit het hart. Hij heeft wel degelijk in het Tjideng kamp gezeten en al die gruwelijke dingen meegemaakt, maar desondanks streeft hij telkens opnieuw naar perfectie wanneer hij een roman schrijft. Dit blijkt uit de verschillende prijzen die hij al op zijn palmares heeft staan, waaronder de Gouden Uil. Ondertussen is Brouwers 74 jaar, en heeft laten weten dat hij geen romans meer zal schrijven omdat hij het niet meer ziet zitten opnieuw enkele jaren eraan te werken. Het is voor hem "welletjes" geweest nu, spijtig voor de fans wel.
Mijn mama heeft het boek ondertussen ook gelezen. Dit zijn haar woorden: "prachtig boek, maar kon het wel niet lezen voor ik ging slapen, want anders kreeg ik nachtmerries (: ". Ze vindt het een donker boek, maar ze vindt ook dat dit nodig is, omdat men over de concentratiekampen schrijft die gewoon verschrikkelijk zijn. Daarnaast vond ze er veel knappe woordspelingen in terug.
Wanneer Jeroen ouder werd leerde hij Liza kennen en ze hadden meteen een speciale band en begonnen dus ook een relatie.
Toch verlaten ze elkaar op een bepaald moment maar na de dood van zijn moeder beseft hij toch opnieuw dat hij haar heel erg mist, waardoor ze dus ook beslissen weer een relatie te beginnen.
De gevoelens van verdriet van het verlies van zijn moeder en het geluk dat hij Liza heeft zorgt voor een heuse mengeling van gevoelens.
Het is mooi om te zien hoe openlijk hij durft te praten over de gebeurtenissen in het kamp.
Hij vertelt in zijn verhaal ook regelmatig over de bewakers van het Tjideng-kamp, die hij 'de knechten van de dood' noemde.
Ze waren uitgerust met geweer met bajonet, een sabel en een zweep. Hiermee wilden ze aantonen wie er de baas was en ze behandelden er de mensen respectloos.
Zelfs de overledenen van het kamp werden als vuilnis behandeld, ze werden in een rieten mat gerold en weggevoerd..
Een ander leuk feit is om te te zien welke symbolische en mooie waarde de tropenhelm heeft, die Jeroen altijd droeg.
Het was een geschenk van zijn grootvader (mooie herinnering aan hem) waarin hij op 4-5 jarige leeftijd in verdronk met zijn kleinere hoofd.
Deze helm maakte het Jeroen en zijn moeder makkelijker elkaar terug te vinden wanneer ze weer bij elkaar werden gebracht in het kamp, het was een soort herkenningsteken dat hij altijd ophad. Hij nam de hoed ook altijd met een grote en elegante zwaai van zijn hoofd om al de Japanners te begroeten in het kamp, dit allemaal zeer cynisch.
Wat mij erg intrigeerde in de eerste pagina's van het verhaal is waar het ik-personage, Jeroen Brouwers verteld over zijn tijd in het 'Jappenkamp', een Japans interneringskamp waar hij samen zat met zijn moeder. Hij leefde in het zogenaamde Tjideng-kamp dat onder toezicht stond van een strenge Japanse kapitein die zijn moeder mishandeld heeft. Het was een vrouwenkamp waar ook jongens van onder de 10 jaar verbleven waar iedereen op kleine ruimtes dicht bij elkaar moest leven. Zij bewoonden een klein stenen huisje met een tiental anderen en zij 'leefden' bij het aanrecht, waar zijn moeder in sliep en hij sliep samen met zijn zus en grootmoeder ín dat aanrecht.
Ik vind het erg te lezen in welke slechte omstandigheden zij leven en overigens ook nog gefolterd werden.
Wow, het hoofdpersonage heeft echt traumatische ervaringen opgelopen in het Tjideng- kamp! Hij wilt dat hetzelfde met zijn liefje gebeurt als wat er met zijn mama en vele andere vrouwen is gebeurd in het Tjideng-kamp: brutaal verkrachten, slaan en nog vele andere gruwelijkheden.
Wanneer hij bijvoorbeeld zijn gedachten beschreef toen hij uit het raam van zijn lief keek naar zijn lief terwijl zij een groep kinderen aan het begeleiden was op een soort vrouwenemancipatiedag. Hij beschreef zijn gedachten: "zij weet helemaal niets van vrouwenemancipatie, zij moet hetzelfde meemaken als mijn moeder en dan zal ze het wel begrijpen!" Een paar minuten later is hij terug tot rust gekomen en schaamt hij zich over zijn gedachten. Dit maakt het zeer realistisch volgens mij.
Mijn (Wim) eerste gedachte over het boek (ik zit nu aan pagina 100) is dat het zeer deprimerend is, maar ik vind het wel fascinerend hoe Jeroen Brouwers mij blijft boeien met zijn beschrijvingen van de kleinste dingen, waar ik zelfs nooit aan zou denken om te beschrijven. Anderzijds vind ik het boek zeer informatief, omdat ik over de concentratiekampen in Indonesië nooit iets geweten heb tot nu toe.
