De meeslepende musical '14 18' 

Zoals belooft mijn menig over het stuk 1418. De musical '14 18' is geregisseerd door Frank Van Laecke. Hij wordt gezien als de godfather  van de Vlaamse musical. Voor hem is het belangrijk dat er uitwisseling is van energie tussen de performers en het publiek. Dit maakt het stuk net goed. De musical kon je bezichtigen in de Nekkerhal te Mechelen. Het is een langer zaal, alles behalve dan een klassieke theaterzaal. Er is geen podium aanwezig. De acteurs spelen op een oppervlakte van zo een 18000m². De  plaats waar ze spelen veranderd ook steeds. De ene scène wordt meer naar voor gespeeld en de andere meer naar achter. 

 Dit komt omdat het publiek op een bewegende tribune zit die naar voor en naar achter rijdt. Soms trilde de tribune ook.  De bewegende tribune gaf iets extra aan het stuk. Het gaf het publiek het gevoel alsof je zelf in het stuk zat. Volgens mij had het stuk nooit ergens anders kunnen plaats vinden dan in de Nekkerhal. De grote ruimte die beschikbaar was in de Nekkerhal hebben ze volledig gebruikt. Op de tribune waren ook tv's geplaatst zodat je het stuk ook van dicht kon zien voor de mensen die achterin zaten. Hierdoor zag men de expressie van de acteurs goed. Maar doordat we de mogelijkheid hadden om op deze tv alles te volgen, had ik de neiging om steeds op die tv te kijken dan naar het stuk zelf omdat je het op de tv beter ziet. Dit is ook weer niet echt de bedoeling van naar een musical gaan kijken vind ik.  

Er is veel decor aanwezig maar niets staat vast. Het is allemaal bewegelijk. Maar toch omdat er zoveel decor aanwezig was had ik toch wel een leeg gevoel net omdat ze op zo een grote oppervlakte moesten spelen. Bij elke nieuwe scène wisselde het decor. Het decor werkt zeer verhelderend. Het laat steeds zien waar de scène zich nu net afspeelt (vb: in het ziekenhuis, in de loopgraven, buiten in het dorp,..). Er is een duidelijk verschil tussen wanneer ze aan het front (dit was duidelijk zichtbaar door de kledij dat de acteurs aanhadden, de bunker, geweren,..) en het leven thuis bij hun familie en vrienden (dit was duidelijk door het pleintje waar een grote boom stond, de spelende kinderen,..). Het decor was zeer uitgebreid. Het ging van rijdende auto's tot paarden dat in brand stonden. Op de achterste muur werd er soms ook eens iets geprojecteerd zoals bijvoorbeeld een kerkhof om de ruimte en de sfeer iets extra te geven.   

Het stuk is zeer donker maar dat is ook logisch omdat het stuk over een donkere tijd gaat. De belichting is op sommige momenten belangrijker dan op andere momenten. Wanneer er werd getrouwd in het stuk hingen er overal zo van die gekleurde lampjes die een hele gezellige sfeer meegaven en in het ziekenhuis hingen er zo van die typische ziekenhuislampen boven het bed van de gewonden die het ziekenhuis gevoel versterkte.  De verlichting/ belichting veranderde ook steeds van soort en van plaats omdat de plaats van het spelen ook steeds veranderde. In en actiescène ging het licht bijvoorbeeld knipperen en wanneer iemand bijvoorbeeld begon te zingen werd deze persoon in een spotlight gezet. Ook werden de klassieke gordijnen die gesloten zijn voor het stuk begint vervangen door een rij omhoog gerichte spots waardoor je niet meer kon zien wat er achter gebeurde.  

De acteurs hebben ongeveer drie jaar gewerkt aan het stuk. Ze waren voor hun rol gegoten en zaten er echt in. Alles leek echt. De musical '1418' is een fictief verhaal maar het had evengoed in het echt kunnen gebeurd zijn. Maar de acteur speelde het met zo een overtuigen dat ik begon te twijfelen of dit niet gewoon echt is. Er zijn veel acteurs aanwezig maar toch kan je ze goed uiteen houden. Ze zijn hier zeer creatief mee te werk gegaan. In een flashback veranderden de hoofdpersonages bijvoorbeeld terug in kinderen. Deze scène gaf het vroegere leven weer van de hoofdpersonages. Het liet ons zien hoe vredig het toen was. Het contrasteerde met het geweld op het front. Er waren veel kippenvel momenten aanwezig. Het moment waar Anna ( één van de hoofdrolspelers) begon te zingen hoe hard ze haar man en al de gezellige momenten met hem miste, was voor mij het moment waar ik onder het kippenvel zat. De 'vierwand' (= de denkbeeldige wand tussen publiek en podium) wordt ook doorbroken. De acteurs richten zich naar het publiek. Een heel mooi voorbeeld hiervan is een scène meer op het einde wanneer de acteurs in een lijn naar de tribune stapte terwijl de tribune naar achter beweegt. Een andere voorbeeld is wanneer de acteurs in actie waren op het front en net wegliepen van de tribune alsof we de vijand waren. Hun speelstijl is vooral dramatisch aangezien het stuk zich in de oorlog afspeelt. Mensen geraken er gewond, geliefden worden uit elkaar getrokken,... Hun manier van spelen verheldert de afschuwelijke toestand tijdens de eerste wereldoorlog zowel tijdens de strijd op het front als hun thuisleven waar hun familieleden proberen te overleven.  De twee spelers die het stuk grotendeels dragen zijn Jelle Cleymans als Jan en Free Souffriau als Anna. Het is een pas getrouwd koppel dat een kindje verwacht maar door de eerste wereldoorlog van elkaar gescheiden worden. Jan ziet zijn kind pas voor het eerst wanneer het al een kleine jonge man is. Hun rollen worden heel realistisch gespeeld. Ze leven zich echt in in hun rol en beide zijn ze talentvolle zangers.  

Hun kledij werden aangepast aan de tijd van de oorlog van toen om het natuurlijk zo realistisch mogelijk over te laten komen aan het publiek. De mannen in hun legeruniform en de vrouwen in die typische lange jurken van toen. De betekenis van de kledij is om een geheel te maken aan het stuk. 

 De kledij moet kloppen met de tijd waarin ze spelen om het zo echt mogelijk te laten over komen. 

Muziek speelt een heel belangrijke rol, het gaat natuurlijk om een musical. Er wordt veel gezongen door de acteurs. Ze geven hun gevoelens weer door het zingen. De muziek sleept het publiek ook mee, het versterkt de emoties van bepaalde scènes. Bijvoorbeeld wanneer er gevaar komt opduiken of tijdens triestige momenten. De muziek wordt niet live gespeeld maar wel live gezongen. De muziek is wel speciaal geproduceerd voor het stuk '1418'. Gedurende heel het stuk is er wel muziek aanwezig buiten wanneer er een gesprek tussen acteurs plaats vindt en men een nadruk wilt leggen op de dialoog. Het gaat vooral om oorlogsmuziek (spanning op te wekken) en zangliederen. De muziek volgt dus nauwgezet het theaterstuk wat typisch is voor en musical. Tijdens de gevechten is ze zeer luid en angstwekkend en bij de droevige momenten is ze zacht en meeslepend zodat we op dat moment de tekst van het lied goed horen.  

Het is een verzonnen verhaal geschreven door de regisseur samen met behulp van Allard Blom. Ze hebben gekozen voor een vast script dus er was geen ruimte voor improvisatie door de acteurs. De voorstelling is bedoeld als historische herdenking van de eerste wereldoorlog. Feiten uit die tijd kwamen hierdoor ook aan bod. Door het sober en concreet verhaal benadrukt hij de ellende en vriendschap en zijn bedoeling is vooral het publiek mee te slepen.  Waarom ik dan net voor dit heb gekozen als Carte Blanche is omdat ik dit jaar mee doe aan een project (comenius) dat gaat over de eerste wereldoorlog. Dus je kan wel zeggen dat ik nu helemaal in de WO1 sfeer zit. De musical was een mooie aanvulling voor mijn project comenius. Ik persoonlijk had er wel meer historische feiten in verwacht. Natuurlijk is dit niet echt de bedoeling van kunst het gaat om de mooiheid. Maar ik vond net doordat ze niet veel met feiten in het stuk te hebben verwerkt een deel van de schoonheid van de oorlog verloren gaan want oorlog gaat net over die historische feiten. Al bij al was het een leuke ervaring. 

Wist je datjes 

Wist je dat..: - er ongeveer 150 acteurs mee spelen in het stuk 

                        - er op de dag van de première al 120000 tickets verkocht werden voor de voorstelling                              

                          van de volgende maanden. 

                        - de musical gesitueerd is in de Belgische loopgraven 

                        - de muziek gecomponeerd werd door Dirk Brossé 

                        - de energie van het stuk komt uit  de groei en het verlies in relaties en het onrecht dat                             

                          de mensheid word aangedaan