De Tweede Wereldoorlog was de samensmelting van een aantal
aanvankelijk afzonderlijke militaire conflicten die van 1939 tot 1945 op
wereldschaal werden uitgevochten tussen twee allianties: de asmogendheden en de
geallieerden. In Europa vielen de Duitse troepen op 1 september 1939 Polen
binnen. Dit leidde op 3 september 1939 tot een oorlogsverklaring aan Duitsland
door het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. De meest dramatische uitbreiding van
het conflict vond plaats op 22 juni 1941 met de Duitse aanval op de
Sovjet-Unie. Desondanks kon de oorlog nog steeds worden gezien als een Europese
oorlog, los van de Japanse expansie in Oost-Azië. Dit veranderde toen op 7
december 1941 Japan de United States Pacific Fleet bij Pearl Harbor
bombardeerde en de Verenigde Staten prompt Japan de oorlog verklaarde. Hitler
verklaarde vier dagen later de Verenigde Staten de oorlog, formeel omdat
Duitsland en Japan in 1936 het Anti-Kominternpact hadden gesloten, feitelijk
omdat Amerika reeds lang materiële steun gaf aan de Britten. In maart 1941 was
die steun geformaliseerd in de Leen- en Pachtwet. Er ontwikkelde zich een
samenwerking tussen de Sovjet-Unie enerzijds en de Britten en Amerikanen
anderzijds, die gekenmerkt werd door veel wederzijdse onwennigheid en
wantrouwen, waarop door de Duitsers werd ingespeeld; deze samenwerking zou na
de Tweede Wereldoorlog al gauw omslaan in een Koude Oorlog.
De oorlog kenmerkte zich door een tot op dat moment
ongekende bruutheid. In vorige oorlogen was over het algemeen een principieel
onderscheid gemaakt tussen burgers en militairen, waarbij de burgers zoveel
mogelijk ontzien werden, of in ieder geval geen primair doel vormden. Dit
principe werd in de Tweede Wereldoorlog op grote schaal verlaten; alle partijen
beschouwden elkaars burgers als valide doelen, met het argument dat ook de
burgers bijdroegen aan het oorlogvoerend vermogen van de vijand. De oorlog is
daarmee het meest sprekende voorbeeld van een totale oorlog. Daarnaast waren
zowel nazi-Duitsland als de Sovjet-Unie dictatoriale regimes, die ook delen van
hun eigen bevolking wreed onderdrukten. Ook de oorlog tussen militairen was
uitgesproken hard, vooral aan het oostfront, en de internationale
"spelregels" voor de oorlogvoering (vastgelegd in de Conventie van
Genève) werden systematisch en op grote schaal overtreden, met name met
betrekking tot de behandeling van krijgsgevangenen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vielen tussen de 50 en 70
miljoen doden. Ongeveer twee derde van alle slachtoffers waren burger waarvan
naar schatting meer dan elf miljoen minderheden stelselmatig werden vervolgd en
vermoord. Het was de eerste en tot op heden (2011) enige oorlog waarin
kernwapens werden ingezet.
België en Nederland werden op 10 mei 1940 door Duitsland
aangevallen. De daaropvolgende bezetting duurde in België tot 17 september 1944
en in Nederland ten noorden van de grote rivieren tot 6 mei 1945. Japan viel
Nederlands-Indië binnen op 10 januari 1942 en capituleerde op 15 augustus 1945.
Nederland zou nooit meer de volledige controle over het eilandenrijk
verkrijgen, dat in 1949 onafhankelijk werd.
14-01-2012, 22:25 geschreven door AxelE 
|