Evaluatie dus.
Columbus en James Cook hadden daar geen probleem mee: die schreven een verslag aan hun koning(in), hun bemanning kon niet lezen, niemand stelde vragen en ze werden rijkelijk beloond.
Die tijd is voorbij. Sommige bemanningsleden op Wapper hadden zelf een pc mee aan boord gesmokkeld en konden dus “live” hun eigen reis lezen zoals gezien door de schipper. Tot de laatste dag had dat niet tot gemor geleid, maar toen ontstond er herrie: “de verschrikte bemanning schuilde in de kajuit terwijl de dappere schipper…” ?????

Tja, toegegeven, voor wie het nog niet gemerkt had: de auteur durft in zijn verslaggeving af en toe wel eens gebruik te maken van de hyperbool.

(Wikipedia: “De hyperbool is de stijlfiguur van overdrijving. Er zijn verschillende redenen om een hyperbool te gebruiken, meestal is het om iets sterk uit te drukken. Maar ook variatie in schrijfstijl en humor kunnen redenen zijn om de hyperbool te gebruiken.”)

In werkelijkheid schuilde de bemanning dus wel degelijk, maar Fons loste onverstoord verder sudoku’s op en Peter verwende de verkleumde schipper met een dampende kop soep. Maar geef toe: als je dat zo vertelt gaat het hele effect van de storm toch verloren…?
Nog steeds volgens Wikipedia: “Worden hyperbolen te veel gebruikt, dan kan het gevolg zijn dat men niet meer serieus wordt genomen.” Waarvan akte.

Evaluatie dus.
Toen ik vijftien jaar geleden mijn eerste zeilboot kocht was dat al met het idee: als ik ooit gepensioneerd ben wil ik naar de Middellandse Zee, dus ik moet nú beginnen zeilen en ervaring opdoen, anders komt dat er nooit van. De mensen waren sceptisch: “en met wie doe je dat dan…?” Ik had daar geen antwoord op. Vier jaar geleden kocht ik dan een boot die groot genoeg was voor zo’n reis, want "die moest toch eerst ingevaren worden". Maar concreet waren de plannen nog steeds niet. Om mezelf druk op te leggen vertelde ik het verhaal aan wie het horen wilde, een beetje zoals een roker die wil stoppen dat ook rondbazuint. Goeie vrienden die me kenden vertrouwden het zaakje niet en deden er nog een schepje bovenop, ze begonnen me uit te dagen: “Jij doet dat nooit”.

Kortom, zoals de trainer van een voetbalploeg bouwde ik de druk stelselmatig op. Vorige winter installeerde ik nog wat onontbeerlijke instrumenten, maar wist ik eigenlijk nog steeds niet met wie ik de tocht zou maken… En toen plots vielen de stukjes in elkaar en was ik vertrokken voor ik het zelf besefte.

Als je aan zo’n reis begint weet je echt niet wat je kan verwachten.
De schipper was theoretisch wel aardig onderlegd en gediplomeerd, maar zijn ervaring met lange reizen en slecht weer was toch eerder beperkt. De bemanning bestond ook niet echt uit doorzilte zeebonken (understatement) en kende mekaar niet of nauwelijks.
Eén element speelde in ons voordeel: geen deadlines. “Een schipper die tijd heeft, vaart altijd met goed weer”. Door het vertrek een week uit te stellen vermeden we heel wat gure omstandigheden in het Kanaal, en kwamen we net op tijd in Brest toe om de Golf in prachtige omstandigheden over te steken. Toen we in Leixoes dreigden in tijdsnood te komen en met veel wind tegen deadlines te moeten varen pasten we onze plannen gewoon aan en kwamen een dag of tien eerder dan voorzien terug naar België voor onze tussenstop.
Zo hadden we uiteindelijk nooit te veel wind, maar wel verschillende dagen (veel) te weinig. Uit de statistieken blijkt dat we voor onze 1.800 mijl 200 motoruren maakten, zodat je ruwweg kan stellen dat de motor ongeveer de helft van de tijd draaide. Om de havens in en uit te varen, omdat er teveel tegenwind was (de eerste twee dagen in het Kanaal), omdat er te weinig wind was, of om de schipper toe te laten ’s nachts een paar uurtjes met gerust gemoed in zijn kooi te kruipen. Die verhouding zal de volgende jaren allicht gunstiger uitvallen als de druk om afstanden te maken kleiner is.

Radar had ik vroeger nauwelijks gebruikt, AIS kende ik niet voor mijn vertrek, maar nu zou ik de reis niet meer durven maken zonder die twee hulpmiddelen. Plotter, GPS en stuurautomaat horen tegenwoordig tot de standaarduitrusting van iedere boot maar waren pakweg 20 jaar geleden nog onbestaande. Terwijl we ’s nachts doodmoe de “Rade de Brest” passeerden tussen tientallen flikkerende boeien en gevaarlijke rotsen probeerde ik me voor te stellen hoe ze dat vroeger zonder die instrumenten deden, en bad ik (nou ja…) dat die delicate elektronica niet net nu de geest zou geven.

We hebben niet één keer geankerd maar steeds in de havens overnacht. Een manier om ook op een reis met lange dagtochten toch nog wat van de kust(steden) mee te pakken. Volgend jaar op de Middellandse Zee verwacht ik meer idyllische baaitjes, zodat de rubberboot ook eens uitgepakt wordt en het budget een beetje gespaard kan worden.

Torrevieja als overwinteringsplaats is een grote meevaller. Moderne haven, waarschijnlijk net voor de crisis iets te ruim opgevat zodat er teveel ligplaatsen zijn en ik er niet méér betaal dan in Nederland.  De dreunende disco tot vroeg in de ochtend was lastig de dagen dat ik nog schoonschip maakte, maar terwijl ik in België ben stoort hij me niet.

Het belang van een goeie bemanning kan niet overschat worden, en “goed” heeft hier veel betekenissen: prima als er een volwaardige schipper bijzit, maar andere zaken zijn belangrijker:  
Ik vond het bijzonder prettig dat ik in de twee stukken van de reis de verantwoordelijkheid voor de catering kon overlaten aan anderen. Tijdens de langere tochten kon Marcel ons telkens op het gepaste moment opkikkeren met een hartig hapje. Van Peter herinner ik me vooral de gemengde slaatjes die in het warmere zuiden uitstekend bevielen.
Fons had de verantwoordelijkheid voor de motor, maar ja, wat gaat er fout met een nauwelijks gerodeerde Volvo diesel? Het was prettig dat hij gauw ook de bediening en interpretatie van de navigatie-instrumenten onder de knie kreeg.
Maar nog veel belangrijker is dat je met zijn drieën in een kleine ruimte een ontspannen sfeer kan behouden. Ik herinner me slechts één hoog oplopende discussie over een belangrijk onderwerp: mag een penalty onrechtstreeks gegeven worden zodat een ploegmaat van de penaltynemer scoort…? De discussie werd zo verhit dat we een neutrale deskundige hebben moeten inschakelen om het vervolg van de reis te redden. (Het antwoord is: JA!!! Natuurlijk…)

Samengevat.

Misschien hebben we best wat geluk gehad, maar de ganse reis is bijzonder voorspoedig verlopen.
Ik ben nog maar drie dagen thuis, maar kijk nu al uit naar volgend jaar. Dat begint waarschijnlijk in het voorjaar met een uitgebreide verkenning van de Balearen, maar de verdere planning moet nog gemaakt worden, en daar dient dus die lange winter voor.

Mochten er lezers zijn die ook wel eens van grote tochten dromen, maar twijfelen: Gewoon DOEN! In alle verslagen die je van anderen leest worden de moeilijkheden 'hyperbolisch' in de verf gezet, eigenlijk valt het allemaal meestal wel mee. En hiermee sluit ik af.
Dank aan mijn dappere bemanning, dank aan de talrijke lezers die ons de indruk gaven dat we toch wel een prestatie aan het leveren waren.

11-09-2011, 17:44 geschreven door Paul  

Een klein bootje sloop een keertje onopgemerkt vanuit de lage landen naar het zuiden.
Geen dagje regen verstoorde de wekenlange reis, de winden waren gunstig al mocht het af en toe wat méér zijn. De Golf van Biscaje leek een recreatieplas, de race van Alderney werd een snelle tocht zonder problemen, de Straat van Gibraltar waar volgens de boeken 300 dagen per jaar meer dan 30 knopen wind staat was windstil.

Twee uurtjes voor dat bootje zijn eindbestemming bereikte merkte Poseidon het op en ontstak hij in toorn (dat doen goden als ze boos zijn). Plots stak er een hevige wind op die het zwaar gereefde bootje met meer dan 8 kn door het water joeg. Aan alle kanten kliefden bliksemstralen door de donkere lucht, knetterende donderslagen joegen de verschrikte bemanning in de kajuit. De regen geselde de zeilen en de dappere schipper die met vaste hand het roer hield (de automaat is immers nog steeds stuk). Uitdagend hief hij zijn vuist en spuwde (met de wind mee) in de zee. Pas toen ze de haven binnenvoeren gaf Poseidon zich gewonnen: de regen hield op, de lucht trok open, de wind viel helemaal weg. De verraste havenkapitein ontving ons met de melding dat ze net de eerste regen gezien hadden in meer dan drie maanden.
Wapper en zijn schipper zijn verwittigd: niet álle verhalen over storm op zee zijn overdreven. En Poseidon weet dat hij méér uit de kast zal moeten halen om ons bang te krijgen!

We zijn dus aangemeerd in onze eindbestemming voor dit jaar. Ik blijf nog enkele dagen opruimen en verkennen, en zal één dezer voor alle dappere lezers die ons tot hier vergezelden nog een eindevaluatie maken. Waarna het  doek valt!

03-09-2011, 11:06 geschreven door Paul  

De Costa del Sol kreeg dinsdagavond nog een “waardige” afsluiter in de jachthaven van Marelimar. Gigantisch, megalomaan, ongezellig.
Dan was ’s anderendaags de Costa Blanca helemaal anders.
Het begon al in het eerste haventje “Puerto San José”: klein en benepen. Een dorpspleintje vol spelende kinderen, een trompetspeler die net zo goed in Jazz Middelheim had kunnen spelen maar dit leuker vond. Wij keken toe vanop een terrasje voor la “3a Edad” wat dat ook moge betekenen.
De kust verderop heel ruw en onbewoond, en dus mooi vanuit de zee.

Om toch ook nog wat aan cultuur te doen werd de volgende stopplaats Cartagena. Een stad met een heel beschutte natuurlijke haven en een geschiedenis die teruggaat tot de Feniciërs. Van hieruit trok Hannibal met zijn olifanten over de Alpen om de Romeinen de schrik van hun leven te bezorgen. Maar in de loop van de tijden is de stad zo vaak veroverd en verwoest dat er in tegenstelling tot vele andere Spaanse steden geen historische gebouwen te zien zijn. Een stukje muur van Hannibal en een Romeins theater daar moet de cultuurmens het mee stellen, maar er zijn natuurlijk ook nog andere manieren om een dag door te brengen in een Spaanse stad!

01-09-2011, 16:34 geschreven door Paul  

We zijn alweer enkele dagen verder sinds Gibraltar, en hebben vandaag het laatste stukje Costa del Sol gehad. Vanaf nu gaan we terug weer wat naar het noorden langs de Costa Blanca.
Als Belgen zijn we slecht geplaatst om veel commentaar te geven op de ruimtelijke aanpak van een kust, maar hier kennen ze er anders ook iets van. Vanaf de zee gezien is het tot Malaga één gigantische blokkendoos, daarna is er minder hoogbouw maar wordt het landschap gedomineerd door tienduizenden hectaren plastiekfolie waaronder de groenten voor heel noord-Europa geteeld worden. Met af en toe een bacterie. Of toch weer niet, ik weet het niet meer zo goed.
Toch is er op die hele kust één plekje dat mijn hart gestolen heeft, en dat heet Salobreña. Sommige lezers weten waarom. En voor die insiders: de suikerraffinaderij staat er nog steeds, en van de bouw van een marina is er blijkbaar geen sprake meer... ;o)

Vandaag hadden we mooie wind, maar de vorige dagen draaide de motor meestal. En ja, we moeten nog steeds sturen met de hand en dat is in die omstandigheden een saaie bezigheid. De tijd en de mijlen vliegen anders wel, volgend weekend zijn we op onze bestemming! Peter en Fons hebben de terugvlucht al geboekt, de schipper knoopt er nog enkele dagen aan vast om de boot winterklaar te maken en ook weer wat tot rust te komen voor hij de confrontatie met het gewone leven weer aangaat.

Bijlagen:
IMG_1801.JPG (76.3 KB)   

In Gibraltar vond ik een man die wel eens naar mijn stuurautomaat wilde kijken, en die nog een heel deskundige indruk maakte ook. Bottom line: de computer is stuk, en kan misschien gerepareerd worden, maar alleen in Engeland. We moeten dus verder “op de hand” naar Torrevieja, en krijgen zo eigenlijk een uitgelezen aanleiding om eindelijk eens te proberen de windvaanstuurinrichting aan de praat te krijgen die uit loutere gemakzucht nog niet gefunctioneerd heeft (je test zoiets immers niet terwijl je sudoku’s oplost).
De rest van de dag gingen we met de kabelbaan boven nog eens naar het fantastische uitzicht kijken, en ja, de apen zijn er nog. De Engelsen ook dus – zo wil het immers de legende.

26-08-2011, 00:00 geschreven door Paul  

Cádiz is in de gouden jaren van het Spaanse rijk duidelijk een belangrijke en rijke stad geweest, en je kan er zonder je te vervelen prettig een dagje doorbrengen.
Woensdag 25 vertrokken we dan naar de poort van de Middellandse Zee: Gibraltar!
Maar we kregen al gauw bevestiging van een donkerbruin vermoeden: gisteren bij het binnenvaren van de haven gaf de automatische piloot er plots de brui aan; optimistisch als we zijn gingen we er van uit dat zo’n ding ’s anderendaags gewoon terug zijn ding doet. Met fotokopiëertoestellen en computers is het meestal immers ook genoeg om ze even uit te zetten. Maar nee hoor, deze wil alleen nog ongecontroleerde rondjes varen… Dat betekent dat we tot nader order de hele dag zelf moeten sturen ;-(.
(Voor de niet-zeilers: op een zeilboot wordt hoogstens een uurtje per dag gestuurd door de bemanning, de rest van de tijd lost die sudoku’s op)

Toch slaagden we erin Gibraltar te bereiken. Verrassend weer hoe smal die straat is, hoe dicht Afrika bij Europa ligt. En hoe indrukwekkend The Rock is, en hoe begrijpelijk dat de Engelsen er graag een paar kanonnen op wilden zetten. Net voor Gibraltar passeerden we trouwens ook nog Kaap Trafalgar, en daar hebben die Engelsen de Spanjaarden en de Fransen ook nog een poepje laten ruiken: Nelson hakte er hun hele vloot in de pan zonder zelf één schip te verliezen. Hij kon dat nadien wel niet meer persoonlijk voortvertellen, maar zo creëer je heldenstatus!

De Middellandse Zee ligt nu voor ons open, de uitdaging is volbracht, en ik doe nooit nog loze uitspraken die zoveel opoffering, bloed en tranen kosten!

25-08-2011, 00:00 geschreven door Paul  

Net zoals het gebeurt dat je onvoorzien ergens een dag blijft liggen, zijn er van die dagen waarop je een tripje plant van 30 mijl en pas een dag en een nacht later 120 mijl verder weer aanlegt. Het weer en de wind waren gewoon te goed om te stoppen, en zo werd het onvoorzien meteen Cádiz, op nog slechts een dagtocht van Gibraltar en de Middellandse Zee. In de nacht was er wel veel wind, en met alleen maar een puntje van de Genua werd het met ruime wind toch nog een hobbelige tocht. Peter slaagde erin uit zijn bed te rollen (geen schade aan de boot), Fons sliep ondertussen rustig verder, ook terwijl de potten door de kajuit vlogen. Na aankomst even douchen en bijslapen, bloggen, en daarna gaan we de stad verkennen.

24-08-2011, 00:00 geschreven door Paul  

22-08-2011, 00:00 geschreven door Paul  

Onze overtocht een dagje later verliep dus heel wat rustiger, al liet de Portugese “noord” het voor de eerste keer afweten. Ik vond het trouwens niet eens onprettig om een keertje tégen de wind op te kruisen, want onze gennaker is tijdelijk buiten gebruik wegens onstabiel boegbeslag, en dan wordt het met een te lichte wind in de rug toch vaak weer maar motoren.
Midden in de nacht werd Fons 65, en vol discipline hebben we daar NIET op gedronken. We wisten trouwens wel dat daar later op de dag in funhaven Lagos gelegenheid genoeg zou voor zijn.

Lagos, ja, want we gingen dus toch maar linksaf. Dat heet dus democratie, en met een bemanning van drie stuks heeft de schipper tegenwoordig eigenlijk niet veel meer te vertellen...

21-08-2011, 00:00 geschreven door Paul  

Nadat ze het mondaine Cascais gezien hadden waren niet alle bemanningsleden even enthousiast over Sines als pleisterplaats, maar zelf vond ik het wel charmant. De ligging van het haventje was pittoresk, en het stadje zal ik me herinneren als de geboorteplaats van Vasco da Gama (ruim 500 jaar geleden, in heus kasteel-met-zicht-op-zee, nu met een standbeeld ervoor dat er toen nog niet stond), én van een oud ventje (ook zo’n 100 jaar geleden) met minder stamboom die het tot kapper gebracht had. Pas toen ik al in zijn stoel zat, in de deuropening van zijn zaak op een pleintje, merkte ik hoe hevig hij beefde. Tot mijn grote opluchting begon hij aan de klus met een ongevaarlijke tondeuse, al deed mijn nek pijn van het gedaver van zijn steunhand op mijn schedel. Maar na een paar minuten greep hij naar een scheermes…! Was het verbeelding, of zaten alle mensen op de terrasjes naar me te kijken alsof ze een spektakel verwachtten? Nu, die oude Portugezen konden wel met een mes overweg, en ik kwam ongeschonden weg. Recht naar een terrasje, want ik wou ook wel eens iemand anders op die stoel zien zitten. Tevergeefs, ik was die dag zijn enige klant…

Vanuit Sines moesten we naar Lagos, en dat zou nachtwerk worden. De weerberichten waren niet te slecht, maar nog een ander mannetje dat in het stadje geboren was voorspelde slecht weer, en dan blijft deze schipper toch maar liever een dagje liggen. In de haven merkten we er niet veel van, behalve verweg wat donder en bliksem en een plensbui. En welgeteld één bijzonder hevige rukwind van misschien 30 seconden die zomaar een schoepje van onze windmeter boven in de mast afbrak. Hoeft het gezegd: 's anderendaags in Lagos kwamen we voor de zoveelste keer de Engelsen van de “Antaeus” tegen, en die hadden afgrijselijke verhalen over een vliegende storm met valwinden van 45 knopen. En hoe was het mogelijk, die Portrugezen hadden helemaal niets voorspeld…! Tja…

20-08-2011, 00:00 geschreven door Paul