> Aard: stadswandeling
> Wegdek: overal verharde wegen
> Toegankelijk voor rolwagens: ja
> Hoe te bereiken: het best kan je zich naar de startplaats begeven met het openbaar vervoer,
de vertrekplaats ligt immers aan het trein- en busstation. Gratis parkeerplaatsen voor de auto zijn er
niet in de directe omgeving.
ROUTEBESCHRIJVING
Hasselt werd voor t eerst vermeld in 1165, toen als Hasluth, een verwijzing naar hazelaren of een
hazelarenbos. Toen was het nog een klein dorpje aan de Helbeek, gelegen op de kruising van twee
wegen. Al in het begin van de 13de eeuw kreeg de stad een vrijheidskeur. Daardoor verwierf ze het
recht om versterkingen te bouwen. In de volgende eeuwen ontwikkelde de stad zich geleidelijk tot het
bestuurlijke en economische centrum van het oude graafschap Loon. In 1839 werd Hasselt
hoofdstad van Limburg. Van op de binnenste stadsring, beter gekend als groene boulevard
dringen we het hart van de stad binnen.
1/ Vanaf het station wandel je door de Bampslaan richting centrum. Kruis de groene boulevard
(hier De Schiervellaan) en stap naar rechts. Een eind verder ben je op het groenste deel van de
kleine stadsring, met het indrukwekkende standbeeld van de Boerenkrijg. Ietwat verscholen achter
het kunstwerk Paardenkracht, met drie steigerende paarden, begint de Nieuwstraat
(= Kon. Albertstraat), één van de belangrijkste winkelstraten.
Het standbeeld van de Boerenkrijg, opgericht in 1898, herinnert aan de definitieve
nederlaag van de Boeren tegen de Sansculotten op 5 december 1798 bij het Kapelletje Ter
Hilst, op een paar kilometer van hier
.
Het fraaie kunstwerk Paardenkracht, bij de ingang van de Nieuwstraat, is van de hand van
Jan Desmarets, die hiermee de kracht en de energie van de Hasselaren wilde symboliseren.
De naam Koning Albertstraat, ingevoerd in 1935, is nooit aanvaard door de Hasseltse
bevolking. Die heeft het nog steeds over de Noestroat (Nieuwstraat), een naam die al in
1309 voorkwam.
2/ Bij het kruispunt met de Toekomststraat en de Sint-Jozefstraat heb je links de grote torens
van de TT-wijk in het vizier, met op de onderste verdieping een winkelcentrum. Net na dat
kruispunt ligt rechts het Virga-Jessecollege en wat verder het Moederhuis. Niet veel verder
wacht aan de rechterzijde van de kleine stadsring het sinds kort verlaten klooster van de
Zusters Clarissen.
Op de hoek vande Sint-Jozefstraat en de Guffenslaan staat het bronzen beeld De
toekomst, de scholier, een verwijzing naar de onderwijsrijke buurt en de jeugd, die de
toekomst van Hasselt vormt. Bij de ietwat oudere Hasseltenaren is het Virga-Jessecollege
beter gekend als het Sint-Jozefscollege. Sinds 1882 krijgen vele generaties hier een zeer
gedegen humanioraopleiding. Wat verder op de Guffenslaan staat ook zuidpoolreiziger
Adrien de Gerlache te kijken. Hij werd geboren in Hasselt in 1866.
Ontzettend veel Limburgers openden voor t eerst hun ogen in het Moederhuis, een
materniteit uit 1912 die inmiddels is omgevormd tot een school voor vroedvrouwen.
In Hasselt waren de Zusters Clarissen eigenlijk medestanders van voormalig VRT-weerman
Armand Pien, die liefst mooi weer voorspelde. Talrijk waren de inwoners van Hasselt die met
een mandje eieren (of ander voedsel) kwamen aankloppen bij de zusters in het klooster
(het Monasterium van de Clarissen en Coletinen) met de vraag om te bidden voor mooi weer
op een bepaalde dag. Het eieren brengen naar de Clarissen was een Hasseltse traditie bij
uitstek die nu helaas tot het verleden behoort.
3/ Het eerstvolgende belangrijke kruispunt is dat bij het Kolonel Dusartplein. Rechts achteraan
op het plein herinnert een muur, aan de voormalige Kazerne genoemd naar Commandant
Hoebanx, een van de bevelhebbers van het Elfde Linieregiment. De goed ingerichte en
gebruiksvriendelijke Provinciale Bibliotheek staat op het einde van het plein bij de
Badderijstraat.
Van aan de Provinciale Bibliotheek heb je zicht op het prison. De gevangenis was in
gebruik sinds 1859 maar nu zijn de 58 cellen leeg. Er zijn plannen om er een afdeling van de
Universiteit Hasselt in onder te brengen, met name de faculteit Rechten!
4/ Wandel links in de Badderijstraat totdat je na twintig meter, net voorbij de Provinciale
Bibliotheek rechts in de Witte Nonnenstraat kunt, waar het Nationaal Jenevermuseum zijn
deuren voor je opent.
Vanaf de 17de eeuw werd jenever een populair drankje in de Lage Landen. Met zijn vele
stokerijen en bijhorende activiteiten speelde Hasselt hierin een hoofdrol. Het hoogtepunt van
de jeneverindustrie situeerde zich net na het midden van de 19de eeuw, toen er in Hasselt
26 jeneverstokerijen waren. In één ervan, jeneverstokerij Stellingwerff is nu het Nationaal
Jenevermuseum gehuisvest. Je kunt er het productieproces van volgen en diverse jenevers
proeven. Regelmatig wordt hier nog jenever gestookt in authentieke apparatuur.
5/ Aan het kruispunt met de Demerstraat volg je deze naar links. Mocht je rechtdoor stappen
dan beland je bij het Modemuseum. Een van de bakkers waar je de lekkere echte Hasseltse
speculaas kunt kopen is gevestigd op het nummer 57, in het oud huis Werner Grauls
.
De huidige gebouwen van het Modemuseum dateren uit 1868, maar al sinds 1626 werd er
hier aan ziekenverzorging gedaan. Sinds 1995 heeft mode er de bovenhand, met zowel
permanente als tijdelijke tentoonstellingen.
6/ De Walputstraat rechts brengt je naar de achterzijde van het Stadhuis. Voor het gezellige
gebouw ga je links naar de Lombaardstraat, die je naar links volgt.
Het Hasseltse Stadhuis werd in de 17de eeuw opgetrokken in Maaslandse reniassancestijl;
ongeveer anderhalve eeuw later werd het in gerenoveerd in laatclassicistische stijl. De
Dienst Toerisme ligt om de hoek.
7/ Kruis de Demerstraat naar de Botermarkt. Op het kruispunt beneden, met links de
Zuivelmarkt en haar gevarieerde horeca-aanbod, loopt je route rechts naar de Fruitmarkt en
de Sint-Kwintenskathedraal.
De Sint-Quintinuskathedraal kreeg haar huidige uitzicht in de 15de en 16de eeuw, maar de
oorsprong ligt ergens in het midden van de 13de eeuw. Onder de kunstwerken dienen zeker
vermeld: koorgestoelte uit 1549, een koorlezenaar uit 1536, heiligenbeelden vanaf de 15de
eeuw, tal van kunstwerken vanaf de 16de eeuw. De belangrijkste kerkschat is de oudste
torenmonstrans ter wereld (uit 1286), maar die wordt tentoongesteld in het Stadsmus (hoek
Guido Gezellestraat en Maastrichterstraat).
8/ Loop op de Fruitmarkt voorbij de hoofdingang van de kathedraal, maar niet verder rechtdoor
naar de Grote Markt. Stap naar links om de kathedraal heen via de Kortstraat (ingang
Beiaardmuseum) naar de Vismarkt. Volg de Maastrichterstraat, met of zonder drankje in de
Kleine Hal (op nr. 30) totdat je op het nummer 38 links in de Kadetjessteeg kunt. Op dit
binnenhof (Kadetjesplein) wandel je net voor Het Kookpunt rechts via een doorgang naar de
Maastrichterstraat, die je naar rechts volgt naar de Kleine Maastrichterstraat. Op de hoek
daarvan, tevens een kruispunt, wacht het Borrelmanneke. Rechtdoor brengt dit gezellige
winkelstraatje je naar de Grote Markt.
Een vertegenwoordiger van de jeneverindustrie ontbreekt niet in het lijstje bekende
Hasseltenaars: het Borrelmanneke zit hier op een os. De aanwezigheid van dit dier is niet
vreemd: de pulp van het tot jenever gestookte graan werd eeuwenlang aan ossen
gevoederd.
De Grote Markt van Hasselt is één van de grootste terrassen van Vlaanderen. Je wordt er
opgewacht door Hendrik en Katrien, het eerste inwonerspaar van Hasselt, gezellig zittend op
een bankje.
9/ In de overstaande hoek, naast de apotheek ondergebracht in t Sweert, het oudste huis van
de stad, vervolg je de wandeling door de Kapelstraat, die vaak beschouwd wordt als de wat
chiquere winkelstraat omwille van de duurdere modezaken. Plots sta je bij de Virga Jessebasiliek,
met op het pleintje een standbeeldje van een zittende Langeman.
De Virga Jessebasiliek dateert uit 1729; ze wordt vooral bezocht omwille van het
miraculeuze beeld van de Virga Jesse uit 1345. Je moet het op het pleintje stellen met een
bronzen beeldje van de Langeman, een werk van de befaamde Hasseltse kunstenaar
Robert Vandereycken, want de échte Langeman is moeilijker te vinden. Die komt slechts
naar buiten om de 7 jaar, tijdens de Virga-Jessefeesten. Deze historische reus (15de eeuw)
in volle wapenuitrusting deelt dan erwtensoep uit op dit pleintje; een traditie die mogelijk
steunt op het feit dat er vroeger behoorlijk wat erwtenteelt was rond Hasselt.
10/ Tegenover het kerkpleintje loop je door de Onze-Lieve-Vrouwstraat en rechtdoor in de
Zwanestraat, vervolgens links in de Lombaardstraat en dan spoedig rechts in de
Schrijnwerkersstraat. Het straatje mondt uit tegenover de Minderbroederkerk, veel beter
gekend als de kerk van het Heilig Paterke.
In een populariteitspoll zou zelfs een bekend hedendaagse politicus het moeten afleggen
tegen Valentinus Paquay (1828-1905), zalig verklaard in 2003 en beter gekend als het Heilig
Paterke. Hij kan bezocht worden links vooraan in de Minderbroederkerk.
11/ Wandel links omlaag in de Minderbroederstraat en rechtdoor in de Dorpsstraat naar een
pleintje, waar je opgewacht wordt door Hendrik van Veldeke, jaar in jaar uit zittend op een
koude steen in een parkje op het pleintje met de mooie Hasseltse naam Reddelberg.
Hendrik Van Veldeke, de vader der Dietsche dichters altegader, werd rond 1140 geboren
in Veldeke, een gehucht van de Hasseltse deelgemeente Spalbeek. Zijn belangrijkste werk is
de Sint-Servaaslegende, geschreven in versvorm in de taal van het volk, het Diets. Een
ander gekend werk van zijn hand is de ridderroman Eneïde, neergepend in het Nederduits.
12/ Je wandeling over de Groene Boulevard vervolgt over de Thonissenlaan, naar links. Het
grote bruine bakstenen gebouw wat verder is de Kunstzaal Onder de Toren, bekend uit de
beginjaren van de kleinkunst, maar nu ook deels bevolkt door de Politie.
Wat er tussen 1950 en 1970 in Zaal onder de Toren gebeurde lag eigenlijk in het
verlengde van wat Van Veldeke deed, die trouwens ook minstreel was. In die periode waren
hier herhaaldelijk optredens en opnames (voor Radio Limburg) van Miel Cools, Jos Ghysen
en Louis Verbeeck. Ook Jacques Brel maakte hier zijn eerste opnames.
13/ Even voorbij deze zaal met een verleden stap je links in Thonissenlaan 9b, zoiets als een
privé-parking met bankje: de Ossekopsteeg (naambordje aanwezig). Laat je even verder niet
tegenhouden door het metalen hekken links, dat doet vermoeden dat je hier op privé-terrein
bent. Stap dit binnenplein over.
Volg de Dr. Willemsstraat naar rechts totdat je rechts, tegenover modewinkel Helsen, in de
Diesterstraat kunt.
Je bent weer op de Groene Boulevard en bemerkt wat verder naar links aan de overzijde de Bampslaan.
.jpg/800px-Pfarrkirche_Deudesfeld_(2).jpg)
