Wat is dat nu met het fameuze Kortenberg-gevoel? Het minste wat gezegd kan worden is dat het wel op een erg laag pitje brandt. Veel enthousiasme weekt Kortenberg niet meer los. Vraag aan tien dorpsgenoten wat ze typisch Kortenbergs of zo leuk aan deze gemeente vinden en het regent voorspelbare clichés: het wiltloof, de jeugdgevangenis, het UZ Sint Jozef, de Oude abdij, De Kortenbergse vlag wordt nog zelden uit de kast gehaald, of het moest zijn voor een voetbalwedstrijd van de Sporting Kortenberg. Al valt ook daar de laatste jaren niet veel eer meer te rapen. En dat het Kortenbergs regime zijn toevlucht moet zoeken tot kleuters en lagere schoolkinderen om bij een bezoek van de burgemeester op bevel met Kortenbergse vlagjes te zwaaien, getuigt ook al niet van enig spontaan Kortenbergs volksgevoel. Het samenhorigheidsgevoel is ver zoek.
De reden voor het ontbreken van een Kortenbergs eenheidsgevoel ligt voor de hand: de Kortenbergse grenzen zijn geen volksgrenzen. Kortenberg is een kunstmatige gemeent. Er is geen gemeenschapsgevoel, niet dezelfde mentaliteit, niet dezelfde politieke cultuur. Vergelijk het maar met een tandem, waarbij de éne fietser naar links wil en de andere naar rechts. Het ontstaan van Kortenberg is een historische vergissing waarvoor de Vrebossenaars nog elke dag de prijs betalen.
Het kan best zijn dat heel wat Vrebossenaars op de vraag of Kortenberg moet barsten met neen antwoorden, maar dat heeft dan wellicht meer te maken met een zekere behoudsgezindheid of de angst voor verandering dan met een warme liefde voor het Kortenbergs vaderdorp. En met een nijpend gebrek aan duidelijke en betrouwbare informatie over de kosten en baten - de kosten van Kortenberg en de baten van een onafhankelijke gemeente Vrebos. Wat wel vast staat, is dat meer en meer Vrebossenaars vinden dat Vrebos meer autonomie en meer bevoegdheden moet krijgen, dat meer en meer Vrebossenaars beseffen dat er met de Kortenbergenaars geen land te bezeilen valt, dat meer en meer Vrebossenaars hun buik vol hebben van de Kortenbergse arrogantie.
Voorstanders van de Kortenbergse eenheid beweren dat een onafhankelijk Vrebos niet leefbaar zou zijn. Splitsen? En we zijn nu al zo klein! is een argument dat vaak tegen de onafhankelijkheid van Vrebos wordt opgeworpen. Een nepargument.
Klein maar welvarend
De economische argumenten voor de onafhankelijkheid van Vrebos zijn ijzersterk. Zo is Vrebos - samen met Armendaal en Schoonaarde - goed voor 75 procent van het Kortenbergs inkomen per inwoner.
De kleinere gemeenten zouden wel eens de drijvende krachten kunnen zijn achter de economische groei in de eenentwintigste eeuw. Precies door hun kleinschaligheid zijn deze region-states verplicht om verder te kijken dan de eigen grenzen.
Een onafhankelijk Vrebos is geen wensdroom, maar een haalbare kaart. Vrebos moet zijn lot in eigen handen nemen. Niet splitsen en doorgaan met Kortenberg speelt in ons (economisch) nadeel. Hoog tijd dat we de geblokkeerde en door chantage bijeengehouden Kortenbergse constructie inruilen voor een efficiënte en slagvaardige gemeente.
Veroordelen we Kortenberg dan niet tot de bedelstraf?
Voor alle duidelijkheid: Vrebos is niet tegen een rechtvaardige vorm van solidariteit. Wij willen Kortenberg dus helemaal niet veroordelen tot de bedelstaf. Maar men kan niet ontkennen dat de miljoenenstroom vanuit Vrebos onaanvaardbare afmetingen en ondoorzichtige vormen heeft aangenomen. Daarenboven heeft de onafgebroken injectie van het geld van Vrebos de Kortenbergse problemen niet opgelost.
Vrebos en Kortenberg moeten hun eigen boontjes doppen. De ontbinding van Kortenberg zal de andere deelgemeenten niet in de afgrond storten, maar integendeel de overige Groot-Kortenbergenaren aansporen om het heft in eigen handen te nemen en te werken aan een eigen, welvarende toekomst.
Vrebos is voorstander van solidariteit met andere gemeenten, ook met het Kortenbergse. Dat kan binnen de Vlaams-Brabantse context, waarbij alle rijke gemeenten een inspanning leveren ten gunste van de armere gemeenten. Maar essentieel is dat Kortenberg uit zijn coma wordt gehaald. Het kan niet blijven profiteren van de welvaart van Vrebos. De voortdurende miljoenentransfers wiegen Kortenberg in slaap. De Kortenbergse politieke klasse zal bij de ontbinding van Groot-Kortenberg eindelijk voor zijn verantwoordelijkheid worden geplaatst. Dat moet Kortenberg in staat stellen om komaf te maken met het politieke wanbeleid van de afgelopen decennia.
Wie heeft er belang bij het voortbestaan van Kortenberg?
Het ligt natuurlijk voor de hand dat het Kortenbergs gemeentebestuur pleit voor het voortbestaan van Groot-Kortenberg. Het gaat immers om hun job en die van hun kinderen. Burgemeester Chris Taes krijgt daarvoor de steun van alle Kortenbergse schepenen en vergeet daarbij even dat de Kortenbergse minderheid de gemeente na de Tweede Wereldoorlog aan de rand van de afgrond heeft gebracht.
De plotse Kortenbergse aanhankelijkheid aan het gemeentehuis en de Groot-Kortenbergse gemeente is vooral ingegeven door het eigenbelang. Die Kortenbergse staat is immers tot nader order de beste garantie voor de bescherming van hun belangen en de miljoenentransfers van Vrebos naar Kortenberg. Dat levert hen trouwens een aardig verstandshuwelijk op. Zo trekt het gemeentehuis in belangrijke politieke dossiers altijd de kaart van de Kortenbergenaars.
Aan de kant van Vrebos hebben de traditionele partijen als het erop aan kwam ook altijd gekozen voor de Kortenbergse en niet voor de belangen van Vrebos. Stoere taal als ze in de oppositie zitten en toegevingen vanuit Vrebos van zodra ze in het Kortenbergs gemeentebestuur stappen. Zo is het altijd geweest. Van SPA tot CD&V en van VB tot VLD. Ook de aan de traditionele partijen verbonden vakbonden en ziekenfondsen kiezen nog altijd voor de zogenaamde Kortenbergse solidariteit. Zelfs als dat ingaat tegen de belangen van hun leden uit Vrebos en de diefstal van welvaart van Vrebos. Het is duidelijk dat ze de Kortenbergse evenwichten en profijtjes veilig willen stellen.
Dat links in Vrebos in de bres springt voor het behoud van het oude, voorbijgestreefde en totaal achterhaalde Kortenberg mag op het eerste zicht verbazing wekken. Wie is er in feite conservatief ? Voor die houding zijn enkele simpele verklaringen. Links is een vurig aanhanger van de multiculturele samenleving en Kortenberg moet in hun ogen het lichtende voorbeeld zijn van een gemeente waarin meerdere volkeren en culturen vreedzaam kunnen samenleven. En ja, als het tussen Vrebossenaars en Kortenbergenaars al niet wil lukken, hoe zou het dan kunnen lukken tussen mensen waarvan de culturele, etnische en religieuze verschillen nog ettelijke keren groter zijn?
Een tweede verklaring volgt uit eenvoudige electorale berekeningen. De linkerzijde stelt in Vrebos niet zoveel meer voor. Uit een enquête van het vakblad De Journalist (mei 2003) bleek dat de pers overwegend of uitsluitend links is, maar de meerderheid van de kiezers stemt rechts of centrum-rechts. Toch wordt Vrebos opgezadeld met een links bestuur. Links is als de dood voor een rechts of conservatief Beieren aan de Noordzee. Het bestaan van Kortenberg is hun reddingsboei, de laatste strohalm waaraan ze zich vastklampen. Het geeft hen een politiek gewicht dat helemaal niet meer in verhouding staat tot hun resultaten in de stembus. Dankzij de band met het machtige CD&V zijn ze immers verzekerd van de macht.
En zo hebben de Kortenbergenaars en de linkerzijde, het gemeentehuis en het Kortenbergs establishment elkaar gevonden in een verstandshuwelijk, een bizar monsterverbond, een verbond tegen Vrebos.
Journalist Karl Van den Broeck windt daar ook geen doekjes om in De Morgen van 28 februari 2005: Kortenberg mag Vrebos dan al jaarlijks vele tientallen miljoenen kosten, dankzij het sterke linkse blok in Kortenberg blijft het gespaard van een rechtse politiek. Toegegeven, het is een opportunistisch argument om het vermaledijde Kortenberg in stand te houden. Maar wel een ijzersterk.
Zo hoort u het ook eens van een ander. Dankzij Kortenberg zit de Vebosse kiezer - die vooral rechts stemt - opgezadeld met een linkse regering en een beleid waarvoor hij niet gekozen heeft. Wat Paul Goeminne een argument voor het behoud van Kortenberg noemt, is voor ons een argument temeer voor de onafhankelijkheid van Vrebos. Een ijzersterk argument.
