Het offshore schandaal is nog maar pas in de pers verschenen en de ontkenningsstrategie is reeds in gang gezet. Klassieker kan niet. Iedereen wiens naam van ver of van nabij in deze context wordt genoemd, iedereen waarvan men denkt dat ze misschien wel iets met de zaak zouden kunnen te maken hebben, werd door de pers gecontacteerd.
" Ik denk het niet " " Dat moet een zaak uit een ver verleden zijn " " Ik kan mij daar niets over herinneren " " Ik zal het moeten navragen " " Ik hou mij niet zelf met zo'n zaken bezig "
Het is zoals de reflex van de hond van Pavlov: beschuldiging, ontkenning. Meestal onmiddellijk, zonder eerst tot rust te komen. Anders bellen ze voor alles naar hun dure advocaten, maar hier voelen ze zich zelfzeker genoeg om direct te ontkennen.
Nochtans hebben we in de min of meer recente geschiedenis gezien dat de ontkenningsstrategie dikwijls verkeerd afloopt. Agusta bij ons. President Clinton, waarvan iedereen zich nog de grote ontkenning herinnert: " I did not have sex with that woman ". Het oerscenario van de ontkenningsstrategie is en blijft "Watergate", schandaal dat leidde tot het aftreden van Richard Nixon als President van Amerika.
Iedereen die in de politiek of het zakenleven stapt zou als verplichte lectuur een aantal basiswerken over Watergate moeten lezen. Daar vind je alle do's en dont's.
Niemand kan aan het grote geweld van de media weerstaan: Nixon niet, Koning Juan Carlos niet, DSK, niet, Rupert Murdoch niet.
Als de grote kanonnen van de media een schandaal naar buiten brengen, mag je er zeker van zijn dat zij alles hebben gecheckt en gedoublecheckt. Alles is nog eens bevestigd in documenten en/of getuigenissen. Bovendien kennen die media uiteraard de knepen van het vak en werken meestal met meertrapsraketten. Ze gaan nooit al hun kaarten van bij aanvang op tafel leggen. Maar hun elementen en argumenten om te reageren op kritiek of ontkenningen liggen reeds klaar. In het offshore schandaal komt er nog een nieuw bijkomend element: het onderzoek werd gevoerd door zowat 80 journalisten, verspreid over de hele wereld.
In deze context is wat in Frankrijk is gebeurd de laatste weken absoluut hallucinant.
Jérôme Cahuzac was een welstellende plastische chirurg, zeer succesvol en ook nog met een neus voor zaken. Hij heeft de plastische chirurgie gelaten voor wat ze was en heeft in Parijs een privékliniek geopend voor het aanbrengen van haarimplantaten. Jackpot ! Cahuzac bewoog zich in de betere kringen waar hij al eens François Hollande tegenkwam. Ze werden vrienden. Toen Hollande vorig jaar zijn regering samenstelde bood hij aan zijn vriend de post aan van staatssecretaris, bevoegd voor begroting en voor het bestrijden van de belastingfraude.
Mediamat, de belangrijkste online krant in Frankrijk, gesticht en geleid door Edwy Plenel ( vroeger Le Monde ) en gespecialiseerd in onderzoeksjournalistiek, onthult in december 2012 dat Cahuzac een bankrekening in het buitenland heeft. Er volgt een onmiddellijke en ferme logenstraffing. ( Cahuzac is verantwoordelijk voor de strijd tegen de belastingfraude.)
Mediamat laat natuurlijk niet los en gaat door, lepeltje per lepeltje. De logenstraffingen volgen.
Twee weken geleden zijn de bewijzen tegen Cahuzac van die aard dat hij door het Parket in beschuldiging wordt gesteld en zijn ontslag moet geven als staatssecretaris.
Dan denk je: je bent een verstandig mens, succesvol zakenman, je hebt gezien hoe vorige schandalen zijn afgelopen, je bent rijk. Hou op. Beken en trek je terug in de anonimiteit.
Dat is buiten de waard gerekend. De man heeft over de laatste twee weken nog minstens tien maal in radio- en televisieprogramma's in de meest uitdrukkelijke bewoordingen het bestaan van een rekening ontkend. Hij heeft dit bevestigd in een persoonlijk gesprek met zijn vriend President Hollande, en heeft dat nog eens overgedaan in een plenaire zitting van de Franse Kamer.
Vorige week donderdag heeft Cahuzac bekend dat hij gedurende twintig jaar een Zwitserse rekening heeft gehad ( zeer recent gesloten ) met een gemiddeld saldo van 600.000 euro.
Dit is een voorbeeld van hoe sterk de ontkenningsreflex kan zijn, tot in het absurde, tot aan de zelfvernietiging.
Nu is Cahuzac het hoogste wat hij nog had, zijn eer, ook kwijt. Hij is vandaag in Frankrijk, zonder concurrentie, de meest gehate man.
Gezien het aantal bladzijden die in de pers zijn gevuld over belastingparadijzen, offshore, de Kaaiman eilanden, kan ik daar weinig aan toevoegen.
Maar ik wil mij toch zeer sterk afzetten tegenover de hypocriete verbazing van Jan en alleman. Men doet alsof men plots, gisteren, een nieuwe planeet met levende wezens heeft ontdekt, alsof de ontdekking als een donderslag bij heldere hemel kwam... Een beetje serieus alstublieft.
Het enige waar je kan over verbaasd zijn is het bedrag dat wordt genoemd: onschrijfbaar, onuitspreekbaar, ondenkbaar, onvoorstelbaar. Het andere extreem van de zero zero zero zero van Contador. Als je dacht dat je met Euromillions rijk kon worden, dan is dat bij deze even rechtgezet. Als ik het goed begrijp is dat bedrag nog maar een klein gedeelte, gezien het enkel zou gaan over de Kaaiman eilanden en de Britse Maagdeneilanden. Indien dat waar is, dan mag je volgens mij het bedrag minstens met een factor 100 vermenigvuldigen. Met dit soort bedragen is een nul meer of minder zelfs niet meer relevant.
Hypocriete verbazing ? Waarom ?
Buitenlandse geheime rekeningen, offshore vennootschappen, postbusvennootschappen, belastingparadijzen, financiële constructies; enz., veertig jaar geleden bestonden ze al ( wellicht veel vroeger reeds, maar daar kan ik niet over getuigen ) en 'iedereen' wist het: bedrijfsleiders, rijke families, boekhouders, fiscalisten, advocatenkantoren, journalisten... Als je veertig jaar geleden naar een aantal van die financiële constructies keek, dan leek die tekening meer op die van een architect dan op iets anders: vakjes, lijntjes, pijltjes, stippellijntjes tot in de verste uithoeken van de wereld. Wie beweert dat er toen alleen sprake was van Luxemburg en Zwitserland liegt. Toen al stonden op die tekeningen palmbomen met kokosnoten.
Nu moet je niet denken dat die structuren noodzakelijkerwijze zeer ingewikkeld moeten zijn.
Dertig jaar geleden had ik een ( geheime ) rekening in Zwitserland om wat spaarcentjes op te zetten - ni vu, ni connu - en zonder roerende voorheffing en al dat soort puncties waaraan de staat je spaargeld normaal onderwerpt.
Hoe doe je dat ? Je gaat naar het hoofdkantoor van de KB in je stad en zegt ( niet aan het loket natuurlijk ) tegen de directeur of een relatiebeheerder: " Ik zou een spaarrekening willen openen in Zwitserland ". Die trekt zijn onderste schuif open en geeft je een visitekaartje van KB Suisse in Genève, telefoon en fax en de naam van de contactpersoon. Compris ? Je belt de man op, zegt: ik heb uw gegevens van de KB in X, en ik zou een afspraak willen. De afspraak wordt gemaakt voor donderdag om 9 uur. Op Woensdagnamiddag steek je je briefjes in een omslag en/of in je onderbroek - het speelt geen rol - en je rijdt of neemt het vliegtuig naar Genève. Een wandeling in de mooie stad, goed eten en rustig overnachten. 's Anderendaags vroeg op, fris en monter, en ongelooflijk maar waar, nerveus, net alsof alle Europese Geheime Diensten en de BBI je hebben gevonden en je zullen volgen. Belachelijk natuurlijk. Om 9 uur: KB Suisse, jonge dertiger, donkergrijs pak en rode das in een klein chique bureautje. Papieren tekenen: opening van de rekening, volmachten, codes, je geld afgeven en om 9u30 sta je terug buiten, juist op tijd om de vlucht van 11 uur naar Brussel te halen. Voilà, ik heb een geheime rekening in Zwitserland en niemand zal ooit weten dat die van mij is. Wil je de stand van je rekening kennen, wil je opdrachten geven om aandelen te kopen of te verkopen ? Een telefoontje, je codes en de opdracht zal uitgevoerd worden. Je wil meer geld deponeren of je wil cash afhalen ? Je gaat naar Genève, maar...als je een goede klant bent is er altijd wel iemand van de KB die toevallig naar Genève moet en postbode zal spelen...
Je zou eens een grote slag willen slaan en ongemerkt een pak geld uit je bedrijf willen overpompen naar je eigen zak. Je gaat naar de KB en vraagt of ze niemand kennen in Jersey die daar misschien een vennootschap heeft. Natuurlijk. Visitekaartje. Bellen, afspraak maken. Je stroman heeft een lijstje met een honderdtal namen waaruit je er één kan kiezen. Dynamic Trade Ltd. Documenten ondertekenen, volmachten tekenen en vooruit met de geit. We hebben nu onze offshore Vennootschap in Jersey waarvan in principe nooit iemand zal weten dat het 'onze' vennootschap is, want alles staat op naam van de stroman. Ik wil met mijn bedrijf in België een lot occasie machines kopen in Italië. Na onderhandelingen: 2 miljioen euro. Ik vraag de verkoper om te factureren aan Dynamic Trade Ltd in Jersey. Geen probleem. Dynamic Trade, waar ik ( zwart ) geld op de rekening heb gezet, betaalt. Dynamic Trade Ltd factureert de machines aan mijn bedrijf in België: 3 miljoen euro. Mijn bedrijf in België betaalt. In een handomdraai heb ik dus één miljoen witte euros zwart gemaakt en heb ik één miljoen officiële euros van mijn bedrijf naar mijn eigen zak getransfereerd, zonder dat iemand het weet of ziet.
Wat ik hier beschrijf was dertig jaar geleden schering en inslag, maar besef wel dat dit toen al klein bier was, kinderspel. Toen reeds werden de meest gesofisticeerde technieken toegepast om wit zwart te maken, om zwart wit te maken, om enorme fondsen te verschuiven over heel de wereld, om geld wit te wassen, om misdaadgeld wit te wassen, om massaal belastingen te ontduiken, om te frauderen, enz., enz. en dit alles onder de radar van elke mogelijke controle.
Als je weet hoe alles in dertig jaar geëvolueerd is, dan kan je je misschien een klein beetje voorstellen hoe gigantisch die ondergrondse wereld intussen is geworden.
Wat nu wordt onthuld is alles behalve een verrassing, en je mag er zeker van zijn, het is slechts het topje van een monsterachtige ijsberg.
LC
P.S.: Ik vraag me nog altijd af: als je 10 miljard euro hebt, maakt dat elfde miljard je gelukkiger ?
Sinds zowat een jaar fulmineren de kleine Tobback en één van zijn min of meer goede vrienden, the one and only Rudy De Leeuw, tegen Duitsland, Merckel en de Duitse economie: ' lage loon economie ', ' sociale dumping economie ', enz.
Blijkbaar zijn ze nog altijd kwaad omdat Hitler zijn partij nationaal socialisten noemde, maar laten we toch even ernstig blijven.
Als je met een begroting zit zoals de onze en met een staatsschuld die op één euro na gelijk is aan 100% van het bbp, een begroting waarin éénmalige zaken structureel worden genoemd, dan is de enige juiste houding: met grote nederigheid en in volle bewondering opkijken naar de Duitse begroting, en je mond houden.
Even verder vergelijken met die Duitse Barbaren: - werkloosheid feb.2013/feb.2012: Duitsland: 5,4% met een daling van 0,2% tegenover 2012 België: 8,1% met een stijging van 0,9% tegenover 2012 - jeugdwerkloosheid: Duitsland: 7,9% België: 19,6%
Volgens mij spreken de cijfers voor zichzelf.
Een toemaatje:
- in 2012 hebben 30.000 hoogopgeleide Spanjaarden, Portugezen en Italianen een normaal betaalde job gevonden in Duitsland als dokter, specialist, ingenieur, informaticus, enz. - men verwacht dat Duitsland in de komende vijf jaar, elk jaar 200.000 hoogopgeleide mensen in het buitenland zal moeten halen om de vacatures op te vullen, vacatures grotendeels gecreëerd door een massa mensen die in de komende jaren met pensioen zullen gaan, en door een heropleving van de economie.
Ik nodig de kleine Tobback en zijn vriend uit om, in het licht van deze cijfers, een te gaan kijken bij hun goede vrienden in Frankrijk waar de socialistische President Hollande een nieuw record heeft gevestigd: het grootste verlies aan populariteit van een President na 10 maanden, ooit gemeten.
Ik denk persoonlijk dat wij ons misschien beter spiegelen aan het stabiele Duitsland dan aan het chaotische Frankrijk. Het ene recept is blijkbaar het andere niet.
De S.P.a is geen nationaalsocialistische partij, maar het is wel een marginaalsocialistische partij geworden. In die omstandigheden is het niet echt koosjer om op Duitsland neer te kijken.
Ik denk dat je zonder veel reserve kan zeggen dat de Belgische regering reeds een aantal jaren 'valse' begrotingen neerlegt.
Als je ziet hoe er gegoocheld en gesjoemeld is omtrent de eindcijfers van de begroting 2012, dan kan je alleen maar besluiten dat dit niet meer ernstig is. Het tekort is gedurende een week als een jojo op en neer gegaan - tussen 2,85 en 3,9 %. Zelfs op vandaag weigert de regering de 3,9 uit te spreken. Ze blijft spreken over een minieme overschrijding van het voorziene tekort ( de kapitaalshulp aan DEXIA niet meegerekend ).
Wat is dat voor zever ? De officiële instantie, Eurostat, heeft definitief beslist dat deze DEXIA inbreng wel degelijk in de begroting moet ingebracht worden. Case closed. Hou nu toch eindelijk eens op om mist te spuiten en ons als idioten te behandelen.
Het zal nog niet voor vandaag zijn.
Dat is afdoende bewezen door de manier waarop men de laatste paar weken de begrotingscontrole 2013 heeft uitgevoerd. Er waren weer overal jojo's te vinden, zelfs over de reële situatie op vandaag. Plots vielen er cadeautjes uit de schuif, had men zich misrekend, enz. Toen men het uiteindelijk daarover eens was, begon een lange steriele discussie over het geslacht van de engelen: is een maatregel structureel of niet ? Normaal herken je een structurele maatregel als je hem ziet.
Maar dit was zonder de waard gerekend. Het wit Konijn dat de CD&V op Financiën heeft binnengebracht, openbaart zich elke dag meer en meer als een supertsjeef. Je vraagt je af waarom ze die zo lang onder de stolp hebben gehouden.
Het cijfergenie blijkt ook een taalgenie te zijn. Hij zal beslissen wat een structurele maatregel is. Hoe ? Door de betekenis van het woord te veranderen, uit te hollen, nietszeggend te maken. Indien hij even hard aan de elastiek van zijn onderbroek zou trekken als aan de definitie van 'structureel', dan zou zijn onderbroek op zijn enkels hangen.
De Belgische overheid is aandeelhouder bij de Nationale Bank. De overheid, krijgt, zoals de andere aandeelhouders, elk jaar een dividend. Het jaar 2012 was voor de Nationale Bank een boerenjaar. Daarom kan en zal de Nationale Bank dit jaar een uitzonderlijk hoog dividend uitkeren, een zogenaamd superdividend. De overheid zal dus, onverwacht, veel meer binnenkrijgen vanuit die hoek dan tot nu toe was gebudgetteerd. Hip, Hi, Hoera ! Een meevaller.
Gezien men aan Europa voldoende structurele maatregelen moet voorleggen ( maatregelen met een blijvend effect in elk van de volgende jaren ), bestempelt het wit Konijn dit ( uitzonderlijk ) superdividend als structureel. Het Konijn weet dus blijkbaar nu al dat we de komende vijf jaar elk jaar zo'n cadeau zullen krijgen van de Nationale Bank ( wat uiteraard pure nonsens is ). Je moet maar durven: iets officialiseren voor de toekomst alhoewel je nu al weet dat het niet zal gebeuren.
Jullie moeten mij niet geloven, want ik ken er niets van, maar lees toch eens kort wat specialisten hier over zeggen:
- De Morgen kopt: " Kunstgrepen verpakt als ' structurele maatregelen '. - Geert Noels ( Econopolis ): " De begroting behoudt inderdaad haar structurele kenmerken: verzwakken van de doelstellingen en vooruitschuiven van de problemen naar de toekomst." - Ivan Van de Cloot ( Itinera ): " Het dividend van de Nationale Bank als structurele maatregel is even zot als destijds zeggen dat ' éénmalige operaties 'structureel zijn, want we vinden er elk jaar wel opnieuw." - Michel Maus ( VUB ): " Witte rook uit de begrotingsschouw. Tekort van 2,37%. Kan misschien ook 3,7% of 3,9% zijn, maar who cares ? " - Gert Peersman ( UGent ): " Begrijp ik het goed dat de extra winstuitkering van de Nationale Bank als structureel wordt aanzien? Ohmygod. Het superdividend van de Nationale Bank is geen blijver. "
Gezien ons optrekje in Toscane, Spanje of Corsica op ons wacht, zullen we maar wat op papier zetten. Als we terug zijn uit vakantie zullen we het wel eens opnieuw bekijken.
- Ergeren jullie je ook aan allerhande verpakkingen die je hoe langer hoe moeilijker open krijgt ? ° Ik rook al lang niet meer, maar een vijftal jaar geleden, en nu ook nog zeggen vrienden, had je het fijne stripje plastiek waar je moest aan trekken om het pakje te openen, na twee centimeter gewoon in je hand. Dit probleem heb je nu ook bij bijna alles wat je met een rood stripje moet open trekken. Het breekt gegarandeerd af. ( chewing gum ! ) ° Recent voorverpakt gehakt gekocht in de supermarkt ? Stevig wit vlootje en overspannen met een stevige dikke plastiek zoals de huid over een trommel gespannen is. Een beenhouwersmes heb je nodig om door die plastiek te geraken. En als je vandaag maar één van de twee worsten zal opeten, dan kan je het vergeten om je vlootje op één of andere manier opnieuw te sluiten. ° Houden jullie ook van dingen die verpakt zijn in keiharde plastiek die als een kubistische stolp boven het voorwerp is vastgelijmd ? Een scheertoestel, een schaar ? Je hebt verdorie een schaar nodig om de verpakking rond een schaar te vernietigen. Een voorhamer helpt ook. Batterijtjes zijn ook ingepakt alsof ze, zelfs zonder het konijntje, vanzelf zullen weglopen. ° Al eens de folie rond een nieuwe CD eraf gekregen, zonder schaar of mes en zonder vijf minuten te vloeken ? ° Ook bij de apotheker krijg je vandaag verpakkingen die er uit zien als kleine ruimteschepen, en om te weten hoe sommige puffers werken moet je tegenwoordig burgerlijk ingenieur zijn.
- Toiletpapier is ook een aanleiding tot ergernis, vooral in publieke plaatsen en op het werk. ° Op veel plaatsen hangt het toiletpapier in een aluminium bak op een enorme rol, ongeveer zo groot als het wiel van een Fiat 500. Uiteraard is het papier flinterdun. Dan moet je, door te trekken aan één zo'n dun blaadje, die reuzenrol in beweging krijgen. Probeer maar ! Na 10 minuten zal er naast jou een mooi pakje liggen met zo'n dertig losse blaadjes. Begin er maar aan. ° Waarom zitten alle fabrikanten van glanzend glycerine toiletpapier nog niet in de gevangenis ? ° Zelfs thuis zit je voortdurend in de miserie. Ben je er al ooit in geslaagd om een nieuwe zachte dubbellagige rol zonder problemen te beginnen ? Neen. Je moet vijf minuten zoeken om te vinden waar de beginnaad is, je moet die dan lospeuteren en trekken om dan vast te stellen dat je een éénlagig stripje van drie centimeter breed aan het aftrekken bent. Het zal je een halve rol kosten voor je de boel weer onder controle hebt. Soms heb je heimwee naar die reuzenrol.
Ze geven ons de meest gesofisticeerde elektronische dingen om ons leven gemakkelijker te maken. Maar dingen die vroeger de gemakkelijkheid zelve waren maken ze altijd maar ingewikkelder.
Ik wil simpele oplossingen voor simpele dingen: - ik wil ritsen die niet meer geblokkeerd raken omdat je hemd ertussen zit - ik wil schoenveters die niet meer breken op een ochtend waarop je reeds een half uur te laat bent voor een belangrijke vergadering - ik wil een oplossing voor mensen die een bril dragen ( vèrziend ) en moeten zoeken waar ze hem gelegd hebben - ik wil televisietoestellen die niet meer in panne vallen op vrijdagavond om elf uur
Is dat te veel gevraagd ?
LC
P.S.: Met dank aan Ellen De Generes voor de inspiratie.
