In de winter van ’17 trad de clandestiene Frontbeweging geregeld naar buiten met grootschalige manifestaties net achter het IJzerfront. Op 1 december betoogden een kleine 3.000 mannen van de II^e  Legerdivisie, die in De Panne op rust waren. Twee dagen later kwamen in Wulveringem bijna 1.000 soldaten van de I^e Legerdivisie op straat. Vandaag precies 100 jaar geleden, op 9 december ’17 kwamen de mannen van de II^e Legerdivisie opnieuw op straat in De Panne. De betoging begon met een kleine 400 militairen maar groeide al snel aan tot naar schatting 1.500 man. Als reactie werd de II^e Legerdivisie zo snel als maar enigszins mogelijk was terug naar het front gestuurd. Deze snel opeenvolgende manifestaties illustreerden dat de basis van de Frontbeweging  niet alleen snel radicaliseerde maar dat deze organisatie ook snel aan populariteit won. Ze illustreerden meteen ook het groeiende zelfvertrouwen van de Vlaamsgezinden aan het front om de openlijke confrontatie met legertop en regering aan te gaan.  De invloed van het katholieke element was gaandeweg afgenomen toen een aantal vrijzinnigen de rangen van de beweging vervoegden. Deze verruiming ontnam de organisatie haar elitair-intellectueel karakter waardoor heel wat lager geschoolde militairen de Frontbeweging gingen beschouwen als een uitlaatklep voor hun frustraties….   

09-12-2017 om 15:54 geschreven door janhuijbrechts  

Drie dagen geleden gekocht en vandaag al uitgelezen. De historicus Daniel Schönpflug schreef eerder al een bijzonder succesvolle biografie over de jong gestorven koningin Louise van Pruisen en naar mijn aanvoelen zal het niet al te lang duren voor ook zijn nieuwste boek ‘1918 – Het Jaar van de dageraad’ hoog in de bestsellerlijsten zal staan. Met veel oog voor detail (niet altijd even kritisch) en met een vlotte pen verschaft hij een dieper inzicht in het uiterst belangrijke jaar 1918. En dat alles vanuit het perspectief van mensen die het van nabij hebben meegemaakt. Een verhalend concept dat niet bij iedere auteur even overtuigend werkt, maar bij Schönpflug duidelijk wél. Onder de door hem beschreven  protagonisten onder meer Walter Gropius, Käthe Kollwitz, Harry Truman en Ho Chi Minh maar ook illustere onbekenden als Marina Yurlova en Henry Johnson.  Deze ratjetoe aan historische figuren zorgt er wel voor dat de lezer een beetje van de hak op de tak door 1918 zwerft maar dat mag de pret niet drukken. Los van een paar schoonheidsfoutjes is dit best wel een lezenswaardig boek.

‘1918 – Het Jaar van de Dageraad’ is een uitgave van De Bezige Bij, telt 320 pag. en kost 24.99 euro

08-12-2017 om 14:36 geschreven door janhuijbrechts  

Net naast de enorme Franse Nécropole Nationale van La Targette ligt de Britse begraafplaats La Targette British Cemetery. Toen hier de eerste doden in april 1917 werden begraven door gevechtseenheden en veldhospitalen, heette ze oorspronkelijk Aux-Rietz Military Cemetery naar het gelijknamige gehucht. Op La Targette Military Cemetery worden 638 gesneuvelden uit de Eerste en 3 uit de Tweede Wereldoorlog herdacht. 43 Van hen werden als onbekenden begraven.  Bijna een derde van de militairen die hier rustten behoorden tot de artillerie-eenheden van de II^e Canadese Divisie en de V^e Britse Divisie.

De hoogst onderscheiden militair die hier werd begraven was luitenant-kolonel Auriol Ernest Eric Lowry DSO, MC, de 25-jarige bevelhebber van het 2^e Bataljon van het West Yorkshire Regiment (Prince of Wales’ Own). Hij werd driemaal vermeld op de legerdagorders en was drager van de Distinguished Service Order, het Military Cross én het Franse  Croix de Guerre avec Palmes. Hij kreeg zijn DSO voor een wel erg merkwaardig wapenfeit. In mei ’18, tijdens de Britse terugtocht aan de Somme, werd hij samen met tientallen andere lotgenoten krijgsgevangen gemaakt.  Wellicht omwille van zijn hoge rang, kreeg hij tijdens een flinke regenbui een lange Duitse overjas van een van zijn bewakers. Toen tegen valavond duidelijk werd dat de aandacht van de Duitsers verslapte, ontsnapte Lowry en wist hij zich in een hoop bieten te verstoppen. Hij bleef daar wachten tot ‘s nachts een grote Duitse colonne passeerde. Met een ‘geleende’ Duitse Stahlhelm op zijn hoofd en z’n Duitse overjas sloot hij zich aan bij de staart van de kolonne en marcheerde hij onopgemerkt mee in de richting van Villers-Bretonneux. Hij verliet deze kolonne pas toen hij in de verte een controlepost van Feldgendarmen zag en trok met een grote boog verder tot hij op Britse troepen botste. Hij bewees dat hij tijdens zijn ontsnapping zijn ogen goed de kost had gegeven want tijdens zijn debriefing in het hoofdkwartier kon hij gedetailleerde informatie geven over artillerieposities, troepenbewegingen en de sterkte van de Duitse troepen. Lowry was een van de slechts twee officieren van het Bataljon die de gevechten in maart had overleefd. Hij ontsnapte een paar dagen later op het nippertje aan de dood toen hij bij Villers-Bretonneux gewond werd toen hij met de overlevenden van zijn eenheid een tegenaanval uitvoerde. Luitenant-kolonel Lowry sneuvelde op 23 september ’18 en werd begraven in graf IV C 1  Lowry’s twee jongere broers Wiliam Augustine Harper en Cyril John Patrick sneuvelden eveneens tijdens de Grote Oorlog.

Luitenant-kolonel Russel Hubert Britton DSO, een officier in de 5^e Brigade Canadian Field Artillery, sneuvelde op 2 mei ’17 en werd begraven in graf I E 16. Nadat hij was gevallen, vroeg zijn weduwe om zijn paard terug naar Canada te sturen. Men ging in op dit verzoek, maar het paard werd door de golven van de Atlantische Oceaan verzwolgen, toen het schip waarop het werd vervoerd, verging na een ontmoeting met een Duitse duikboot. 

Tweede luitenant Patrick McLeod Innes, een officier in de 111^e Siege Battery van de Royal Field Artillery, sneuvelde op 30 april 1917. Hij ligt in graf I A 3. Hij was een kleinzoon van luitenant-generaal John McLeod Innes VC.  Grootvader Innes had zijn VC gekregen toen hij als jonge officier  van de Royal Engineers tijdens de Indiase Muiterij (1857-1858) eigenhandig de bemanning van een veldgeschut had uitgeschakeld en daarna onder hevig vuur, de vijand op afstand had weten houden. Luitenant Innes’ jongere broer Donald bezweek op 30 april ’18 aan opgelopen verwondingen in een hospitaal in Abbeville. Op het ogenblik van zijn dood diende hij als een  tweede luitenant in het 14^e Bataljon Black Watch.

06-12-2017 om 10:56 geschreven door janhuijbrechts  

Weinig Britse auteurs werden zo door hun oorlogsverleden getekend als oud-officier Robert Graves (1895-1985). Vooral zijn sterke, auto-biografische ‘Good-bye to all that’ uit 1927 mag, naar mijn bescheiden mening, op geen enkele boekenplank van al wie ook maar een greintje interesse in e Grote Oorlog heeft ontbreken. Velen zijn intussen vergeten dat Graves ook een begenadigd dichter was, doe toen hij in 1916 met zijn bundel ‘Over the Brazier’ debuteerde, meteen faam verwierf als een van de meest veelbelovende talenten van zijn generatie.

Vandaag breng ik u een fragment uit zijn indrukwekkende ‘Recalling War’:

‘War was return of earth to ugly earth

War was foundering of sublimities

Extinction of each happy art and faith

By which the world had still kept head in air

Protesting logic or protesting love

Until the unendurable moment struck –

The inward scream, the duty to run mad.’

03-12-2017 om 13:31 geschreven door janhuijbrechts