Vorige week kwam ik in een gesprek over oude schilderijen en dan specifiek 'stilleven'. Er werd een vraag geopperd, waarom er zo vaak citroenen op deze stillevens voorkwamen. Daar wist ik het antwoord niet op, maar ik opperde, dat het wel eens Gezondheid voor kon stellen. Mijn redenering was, dat er in de 17de eeuw (de Gouden Eeuw) erg veel gevaren werd en citroenen konden voorkomen dat de zeelui aan scheurbuik overleden. Iemand anders merkte op, dat dat nog niet kon in die tijd, want toen was dat nog niet bekend.
Dan duik ik natuurlijk in deze vraagstelling en begin te zoeken. Volgens mijn gevonden teksten, was in 1747 door Dhr. Lind uitgezocht, dat citroenen scheurbuik konden voorkomen. Daar wilden de heren reders (overheid) echter niet aan, want dat kostte geld en zeelui waren er genoeg en het kwam niet overeen met de toentertijd geldende denkwijze over de ziekte.
Pas in 1775, wanneer James Cook aantoont dat verste groente en fruit de ziekte voorkomen, worden de schepen met citroenen en citroensap bevoorraad.
Naar schatting zijn er meer dan 2 miljoen zeelieden overleden aan scheurbuik.
Gelukkig krijgt Bas nu weer fruit en verse groente aan boord in Palermo!

Nu weet ik alleen nog niet waarom die oude meesters graag een citroentje erbij schilderden...
Noot naar aanleiding van een inzending van K. Mortier, een trouwe lezer van dit blog: een citroen staat voor status; zeldzaam, kostbaar en kostelijk!
Bedankt Karel!