 |
|
 |
Familieboerderij |
|
 |
26-03-2021 |
26 maart : mijn tijd hier zit er op ... of toch nog niet ... |
Even tussendoor een berichtje voor
ik straks mijn andere nog ontbrekende verhalen en belevenissen neerschrijf.
Gisteren nam ik afscheid van mijn
jongens, het is zeker een tot ziens.
Ik ga toch proberen om ieder jaar
een tijdje hier in Bénin door te brengen als ik me dit kan permitteren, dat
moet wel lukken het is een kwestie van prioriteiten stellen en geld alleen
maakt niet gelukkig. Als het me lukt wil ik heel graag in België een tijdje verblijven
om te werken en de nodige centjes te verdienen om daarna met deze centjes een
tijdje rust en geluk te vinden hier in Bénin.
Ik heb gemerkt dat mijn aanwezigheid hier toch
wel iets teweeg brengt, het deed de jongens veel deugd, het doet mij ook veel
deugd om te zien dat ik een lach op hun gezicht kan toveren met de meest
kleinste dingen, het doet me veel deugd om te zien dat ik de mensen hier iets
kan bijbrengen.
Deze voormiddag moet ik de
resultaten van mijn coronatest die ik woensdag aflegede gaan ophalen, de regels
in Bénin zijn behoorlijk strikt, ik vind dit goed met corona neem je best geen
risico, dus iedereen die het land wil verlaten is verplicht om een negatieve
coronatest voor te leggen.
Mijn resultaten moet ik in Cotonou
gaan ophalen, dit is niet zover van waar ik verblijf in Calavi, we plannen om
van de gelegenheid gebruik te maken om nog tafels en stoelen en een diepvries
voor de toeristische site te kopen (later vertel ik hier wel meer over). Een vriend
van Josias gaat mee want mee, hij zal dan zorgen dat de gekochte goederen veilig
en wel met de trycicle (dat is een brommer met een aanhangwagen, één van de
meest gebruikte vervoersmiddelen voor goederen hier in Bénin) op de site
geleverd worden.

We stoppen bij de winkel waar we
een paar dagen geleden wat prijzen gevraagd hebben, we hebben een grote bestelling,
toch voor de normen hier, 9 sets van 6 stoelen en bijhorende tafels. Uiteraard
zijn we nogal kieskeurig en willen we dat het mooi past binnen het concept van
de site, dus de kleur van de tafels en stoelen moet mooi overeenstemmen, we
willen zeker geen kakofonie. Nadat we het order geplaatst hebben en betaald
hebben, blijft de vriend achter om mee te gaan naar hun depot en wij vertrekken
naar het Palais des congres waar ik de resultaten van mijn test ga ophalen
voor ik deze nacht om 12u55 mijn vlucht terug naar België neem.
De vorige 2 keren dat ik hier was
(ophalen test na mijn aankomst in Bénin en afleggen van de test voor mijn
vertrek) was het uiterst kalm, bijna niemand. Nu kan je er over de koppen
lopen, zoals men bij ons zegt het ziet zwart van het volk is hier nu wel toepasselijk,
letterlijk en figuurlijk, een grapje mag er ook eens vanaf, dit is zeker niet
negatief bedoeld, vind de woordspeling wel gepast
Op11 april zijn het presidentsverkiezingen
in Bénin, tot op heden heb ik hier nog absoluut niets van mogen opmerken, maar
vandaag is dit anders, er is blijkbaar een grote manifestatie of bijeenkomst van
het kamp van de huidige president Talon. Ik moet erbij zeggen dat er niet echt
een ander kamp of oppositie is, ik hoor dat de meesten niet gaan stemmen want
ze weten toch dat de president herkozen zal worden. Op zich zijn er heel veel
die hem waarderen, hij deed blijkbaar wel wat positieve dingen, maar anderzijds
is het zoals in veel Afrikaanse landen toch een beetje een dictatuur (voor
zover ik mij hierover kan en mag uitspreken). Ik vernam dat de meeste oppositieleden
op heden in de gevangenis zitten, blijkbaar is dit geen verzinsel want ik
hoorde het van verschillende personen. Sinds een paar dagen zijn er nu ook al wat
reclamepanelen langs de straten geplaatst.

Gewapend met mijn mondmasker baan
ik mij een weg door de menigte, het is altijd een beetje zoeken waar je terecht
moet want niet alles is hier duidelijk aangegeven. Ik krijg een papier van
bevestiging van mijn betaling met code van mijn test, en zoek dan verder uit
waar ik het resultaat kan ophalen. Gevonden, de man zoekt mijn resultaat uit
een stapel, bekijkt het nauwgezet, plooit het papier dubbel, neemt een envelop,
stopt het papier erin en staat recht, loopt weg van de tafel en wenkt mij om
mee te komen
op dat moment gaat er bij mij al een alarmbelletje rinkelen, dit
is waarschijnlijk geen goed nieuws, zou mijn hoest die ik reeds een tijdje heb
dan toch iets anders betekenen
. De man troont me mee naar een deur, een
achteruitgang naar buiten, verscholen achter een pilaar vertelt hij me het
verdicht : je bent positief
wat nu vraag ik, je mag niet reizen en we gaan
alles in gang zetten
.
Hij troont me mee naar een ander
klein gebouwtje, kijkt erin, ik zie veel andere mensen en hij zegt me hier te
wachten en vertrekt. Dit alles lijkt mij nogal surrealistisch, ik sta hier te denken wat nu, langs de ene
kant een gebouwtje waarvan ik niet weet welk verdicht ze me gaan geven of wat
er daar zal gebeuren, langs de andere kant, letterlijk naast mij een gigantische
mensenmassa van presidentsgezinde kiezers
een raar moment dat ik niet snel
zal vergeten.
Ondertussen wacht Josias op mij in
zijn auto, ik stuur alvast snel een berichtje ik ben positief, en neen het is
geen grap
de voorbije week, lachte hij telkens ik moest hoesten, er was telkenmaal
het grapje corona je zal niet naar huis mogen
. Blijkt nu dat het plagerige
grapje waarheid zal worden.
Na een tijdje is het mijn beurt om
binnen te gaan, de man die er zit stelt zich voor als dokter van dienst. Ik mag
het land nier verlaten en dien hier nog minstens 10 dagen te blijven, op dag 8
moet ik een controle test afleggen en op dag 10 nog een keer. Pas als beide testen
negatief zijn krijg ik toelating om te reizen. Hij vraagt me nog of ik allergisch ben aan bepaalde zaken, mijn
beroep, of ik een of andere aandoening heb (diabetes, hartproblemen
). Er
wordt mij medicatie meegegeven, 2 soorten die ik moet innemen, de ene voor 5
dagen de andere 10 dagen, als tip heeft hij nog mee veel vitamine C in te nemen
om mijn weerstand te versterken.
Een vraag of ik ziek ben of enige
klachten komt er niet, zijn job is blijkbaar een routineklus en niet echt iets
medisch. Toch wil ik nog het een en ander weten, ik vraag of er velen zijn die
op dit ogenblik positief getest zij , ik zeg me goed te voelen en enkel een lichte
hoest te hebben, dan ben jij een uitzondering de meesten die hier terecht komen
hebben geen enkele klacht, wat wel normaal is gezien het allen personen zijn
die van plan zijn om binnen een paar dagen te reizen. Richtlijnen worden me
niet echt voorgeschreven, dus vraag ik het maar zelf, moet ik in quarantaine, ja
je probeert best om zo weinig mogelijk ergens naar toe te gaan, echt strikte
regels zijn er hier niet, laat staan enig vorm van controle. Mijn verdict valt
dus nog heel goed mee, nu dien ik snel nog wat praktische zaken in orde te
brengen, vooreerst mijn vlucht uitstellen, dus rijden we naar het kantoor van
Brussels Airlines. Daar aangekomen vraagt de veiligheidsbewaker (alle kantoren,
banken en grotere winkels hebben dit hier) wat kom je doen, we leggen uit dat
ik mijn vlucht wil uitstellen, als het om medische redenen is mag je niet naar
binnen gaan, je moet dit telefonisch regelen, blijkt dat ik vandaag absoluut
niet de enige was die omwille van corona zijn vlucht moet uitstellen.
Telefonisch regel ik alles, vrij eenvoudig, ze noteren je gegevens, dat je niet
mee kan en dan krijg je de melding zodra
je terug mag reizen neem je terug contact op we kijken dan op welke vlucht je
mee kan en de eventuele meerprijs tov je huidige vlucht moet je betalen.
Nu dit geregeld is, blijft er
verder niet veel meer te regelen, wat langer hier verblijven is geen enkel
probleem, ik mag hier zo lang blijven logeren als nodig is en er wordt
bovendien goed voor mij gezorgd.
Wat ik wel nog doe is, is contact
opnemen met de mensen waarmee ik de vorige dagen contact had en hen op het hart
te drukken om op te letten, dit zowel medisch als in hun contacten, ik raad ook
iedereen aan om een test te laten doen, of ze het al dan niet gaan doen laat ik
aan hen over, strikte regels of verplichtingen bestaan hier niet maar ik vind
het toch normaal dat ik iedereen verwittig.
Ik blijf hier dus nog een beetje,
zo erg is het niet, het is een mooie plaats om extra te verblijven, ook als ik
me wat gedeisd hou en zorg dat ik met niemand in nauw contact kom.
De toeristische site op het water
is hiervoor ideaal, in open lucht met wat wind en ga op één van de strandjes -
eilandjes zitten of op het terras bij de bungalow zodat ik zeker niet dicht bij
de klanten of het personeel kom. Ik krijg nu en dan een drankje een ook het
eten is hier voortreffelijk, er zijn veel slechtere plaatsen om in quarantaine
te gaan, bovendien voel ik me niet echt ziek, een hoest dat wel maar ik ga ervan
uit dat deze wel snel zal overgaan. Ik blijf het positief bekijken, er zijn er
velen die er veel erger aan toe zijn dan ik, en ik ? Ik mag nog wat langer in mijn warme geliefde land blijven.




|
|
|
 |
11-03-2021 |
11 - 13 maart : 3 dagen werken op de boerderij |
Het is weer tijd om een 3-tal
dagen op de boerderij te helpen, deze week van donderdag tot zaterdag. Gisteren
rond 22 uur kreeg ik een berichtje dat de moto van Edmond in panne is en hij me
niet met zijn moto kan komen ophalen, de vorige keer had ik gezegd dat het
absoluut niet nodig is om mij met de auto op te halen, dit is geldverspilling
want de auto verbruikt meer benzine dan de motor en ik hamer erop om alles te
economiseren, één van mijn taken is nazien hoe we zaken anders kunnen aanpakken
om zo de kosten te reduceren dus wil ik zeker niet opgehaald worden met de
auto, ik ben geen koningin noch wil ik dat ze speciaal voor mij kosten maken.
Uiteraard begrijp ik wel dat ze mij in de watten willen leggen maar ik heb op
het hart gedrukt dat dit absoluut niet nodig is, ik ben hier om te helpen en
wil geen speciale voorkeursbehandeling. Edmond stelt voor dat hij ergens een
moto huurt of leent van iemand om mij op te halen. Ik heb een betere oplossing,
ik trek wel mijn plan en ga met de Zem naar de boerderij. De Zem is het meest
gebruikte vervoersmiddel in Bénin, dit is een moto-taxi, je kan ze herkennen
aan het gele vestje dat de chauffeurs aanhebben of een ander kleur volgens de
stad waarin ze rijden. Een heel makkelijk vervoersmiddel dat ik de vorige keer
heel vaak gebruikt heb, overal kan je die nemen zonder halteplaatsen, ongeacht
waar je staat langs de weg kan je opstappen, je zegt waar je naartoe wil en je
onderhandelt over de prijs. . Er zijn ook nog andere vervoersmiddelen dan de
Zem. De busjes, dit zijn minibusje die volgepropt worden, ook hier kan je
overal opstappen en uitstappen en dien je over de prijs te onderhandelen, er is
wel een nadeel aan, soms stopt die heel vaak dit afhankelijk van de passagiers,
het gebeurt ook dat ze lang stoppen in een grotere stad om zoveel mogelijk
mensen mee te nemen. Een 3e transportmiddel is de auto-taxi, dit
zijn mensen die met hun auto rond rijden als taxi, je deelt de auto met
verschillende mensen, en kan net zoals de andere vervoersmiddelen overal
instappen en uitstappen, je staat aan de rand van de weg en steekt je hand
omhoog ten teken dat je een auto zoekt. Voor degene die wat luxe willen zijn er
ook privé-taxis die je voor jou alleen huurt, hiervan heb ik nog geen gebruik
gemaakt en ben het ook niet echt van plan, ik hou ervan om me net zoals de lokale
bevolking te verplaatsen me volledig onder te dompelen in het land waarin ik
verblijf waar ik te gast ben.
Dus plan ik om zelf mijn vervoer
te zoeken naar de boerderij, wanneer ik dit vertel aan Josias kijkt hij nogal
angstig, ga je dit echt doen, ben je niet bang, de zem is toch wel wat
gevaarlijk
ze zijn hier heel bezorgd om mijn veiligheid
Ik verzeker hem dat
ik voorzichtig zal zijn, dat het niet de eerste keer is dat ik de Zem neem. Ook
Edmond vraagt me of ik zeker ben en wil dat ik hem een berichtje stuur als ik
vertrek.
Rond iets voor 8 uur ben ik klaar
om te vertrekken, Josias drukt me nog op het hart om aan de Zem te zeggen dat
ze voorzichtig moeten rijden en zeker een bericht te sturen van zodra ik
aangekomen ben. Wanneer ik vertrek staat Jeckosias (de broer van Josias die ook
in het huis woont) net klaar om te vertrekken naar de universiteit, hij geeft
daar les als Doctor in de geologie, net als de anderen vraagt hij me of ik
wel zeker ben dat ik de zem zal nemen en stapt mee met mij tot aan de straat
waar ik een Zem kan vinden, onmiddellijk stopt er één, na wat discussiëren over
de prijs ben ik klaar om te vertrekken, maar niet voordat ik nog wel eens
bevestig dat ik deze Zem wil nemen, vertrouw je de chauffeur, anders zoek ik
wel een andere voor je.
Het eerste stukje is met de Zem
tot aan de hoofdweg richting Pahou, daar moet ik een volgend vervoersmiddel
nemen. Het idee was een 2e Zem te nemen tot in Pahou, maar er stopt
ook een auto die bijna volzet is en na wat onderhandelen over de prijs kan ik
mee. Het onderhandelen van de prijs is
iets wat ik ook wel leuk vind, vooral daar ik de prijzen ondertussen wel wat
ken en zo weet hoe ik moet onderhandelen. De auto naar Pahou kost 500 FCFA
(0,76), daar ik een Jovo (blanke) ben proberen ze meestal eerst een
Jovo-prijs te vragen, deze keer was hun prijs 1000 fcfa , het dubbele van de
prijs, ik kijk hen lachend aan en zeg , meen je dat ik betaal 400 , ze kijken
mij aan en ik zie in hun blik dat ze door hebben dat ik de prijs ken, oké 500
en stap in is hun antwoord. De auto waarmee ik nu reis is vol volgens onze
westerse normen, 3 op de achterbank en
één op de passagierszetel vooraan, maar dit is niet vol voor de Afrikaanse
normen, ietsje verder stoppen we nog een keer en neemt de chauffeur nog een
extra passagier mee, met 2 volwassenen zitten ze samengepropt op de
passagiersstoel. Soms is het nog erger, ik heb al meegereisd in een auto waar
we met 4 volwassenen op de achterbank zaten en 2 op de passagiersstoel, in
Afrika vinden ze altijd wel nog een extra plaatsje.
In Pahou aangekomen neem ik een
volgende Zem die me naar de boerderij brengt, ja een hele weg af te leggen met
het openbaar vervoer, dit is een klein avontuurtje op zich dat ik wel kan
appreciëren.
Wanneer ik op de boerderij aankom
verwittig ik plichtsbewust iedereen zodat ze gerust zijn, ik merk ook op dat de
meeste Zem-chauffeurs waarmee ik meega toch wel extra voorzichtig zijn, ik heb
de indruk dat ze voor een Jovo extra aandacht hebben en er alles aan doen opdat
er me niets overkomt.
Het verkeer hier in Bénin is
behoorlijk hectisch , iedereen rijdt waar en hoe hij wil, regels zijn er wel
maar die worden absoluut niet gevolgd, het meest gebruikte item van elk
vervoersmiddel is de claxon, ondanks alle chaos lijkt het met toch behoorlijk
veilig, ik heb nog bijna nooit een ongeval gezien, dus weten ze wel wat ze
doen.
Op de boerderij aangekomen help ik
direct mee met de dagelijkse klusjes, eieren rapen en kuisen daar ben ik
ondertussen heel goed in en ook het opdraaien van de komkommers wat voor hen
nog wat nieuw is probeer ik goed op te volgen en te tonen waar ze meer dienen
op te letten. Rond 13 uur eten we samen de lunch.
Na de lunch is het tijd voor een
pauze, de jongens en vooral Judicaël zijn heel gretig om verder te lezen in het
boek van Pocahontas, hij weet nog perfect met welke pagina we de vorige
geëindigd zijn en begint direct te lezen. Pagina per pagina lezen we verder in
het boek, de tekeningen maken veel duidelijk, met mijn eigen woorden probeer ik
het verhaal ook wat te kaderen. Het is een week geleden dat we het eerste deel
lazen maar ze zijn het duidelijk niet vergeten, ze weten nog perfect wat
voorafging. Nu en dan neem ik er mijn digitale woordenboek bij om de woorden
correct te vertalen, ik begrijp het verhaal maar ken niet alle Franse woorden
en wil het toch wel correct aan hen uitleggen, dus ook ja ik leer hier veel
bij. Judicaël leest bijna alle bladzijden, hij vind het duidelijk leuk, en is
gretig om bij te leren, ook Eric luistert gepassioneerd en vindt de tekeningen
schitterend. We lezen toch wel bijna anderhalf uur zonder dat het gaat vervelen
of zonder dat ze het vermoeiend vinden, ze zijn benieuwd naar het einde van het
verhaal dat is duidelijk. In elk sprookje zit een stukje levensles vervat, ik
probeer hen dit ook mee te geven. Het lezen van het boek neemt wat tijd in
beslag, hun leestempo is uiteraard traag , hier en daar hernemen ze een zin
omdat ze er niet direct uitraken of omdat ze van bepaalde woorden niet weten
hoe die uit te spreken, elke bladzijde lees ik zin per zin nog eens opnieuw met
wat uitleg erbij wat er juist gebeurt in het verhaal, na elke bladzijde
bekijken ze uiteraard ook de tekeningen, het lezen van dit boek is duidelijk
een hele nieuwe ontdekking en belevenis voor hen. Nadat we klaar zijn met lezen
kijkt Eric me aan en hij zegt dit boek lezen, voelde aan net alsof ik
een film bekeek. En ja zo beleefden ze het, zo is het geschreven , ze
hebben er zo intens van genoten, ik sta er nog een beetje versteld van hoe 2
bijna volwassen jongens voor de eerste keer in hun leven een verhaal leven en
daar met volle teugen van genieten, het maakt je klein en nederig, dit is
waarvoor ik naar hier gekomen ben, om op mijn kleine simpele manier hen iets te
geven.
Na de ontspanning is het terug
werken geblazen, om 16 uur beginnen de jongens aan hun namiddag taken en gaan
Edmond en ik nog wat werken aan de administratie van de boerderij, wat ook één
van mijn doelstellingen van deze reis is, uitleggen hoe de administratie op een
vlotte manier kan gebeuren. Rond 18u30 vertrekt Edmond naar huis en help ik nog
wat met de jongens. Naar goede gewoonte koken ze voor mij en zichzelf, hier in
Afrika eet men s avonds best wel laat, het is niet uitzonderlijk als je om 21
of 22 uur je avondeten verorbert. Daar we s morgens al vroeg beginnen gaan we
s avonds ook niet te laat gaan slapen, na het eten is het tijd om te douchen
en naar bed te gaan. De jongens zijn super behulpzaam voor mij, ik kan zelf wel
de emmer met water vullen en naar mijn douche-hoekje brengen maar ze staan er
echt op om dit voor mij te doen.
De kippen maken me al vroeg wakker
met hun gekakel, dus sta ik op om mee te helpen met de ochtend taken. Raar maar
waar voor de eerste keer gaan we nu ook eens ontbijten, de jongens hebben pap
van maïs gemaakt als ontbijt, dit nuttigen we niet s ochtends vroeg maar na de
eerste taken rond 9 uur. Het smaakt echt
wel lekker, de pap wordt gemaakt van bloem van maïs die ze in water koken tot
het wat ingedikt is, in het water wordt ook wat citroengras meegekookt, hier en
daar op de boerderij hebben ze wat citroengras voor eigen gebruik aangeplant,
daarna voegen ze er wat melkpoeder aan toe. Een simpel, gezond en voedzaam
ontbijt op een mooi plaatsje dat je jongens vooraf nog eens extra mooi geveegd
hebben, ja ook de onverharde delen de aarde wordt hier overal netjes gehouden.




Na het ontbijt gaan we terug aan
de slag, zaaibedden voor de wortels klaar maken, een lastige karwei , hard
labeur. Eric neemt de zware taak op zich, hij kapt de aarde los en verwijdert de
stenen, wortels van planten en onkruid, vervolgens wordt het fijnere werk gedaan
met een hark dit is de taak van Judicaël. Ze vragen mij , en ziet het er goed
uit is het een beetje professioneel zo, zeker en vast ze doen goed hun best en
ik help met het verwijderen van de stenen, wortel van planten en onkruid. We
maken een 3-tal plantbedden klaar voor wortels en vervolgens maken we er nog
een paar klaar om basilicum in te planten.



Wanneer Edmond in de voormiddag op
de boerderij arriveert ziet hij er niet zo best uit, hij vertelt dat hij deze
nacht vernam dat zijn oom overleden is, het zou ten gevolge van Corona zijn,
maandag was hij niet goed en ging naar het ziekenhuis, donderdag is hij reeds
overleden. Het is de eerste keer dat ik hier iets over corona hoor. Zijn oom
was een belangrijke persoon in zijn leven, het is dankzij hem dat hij kon studeren,
hij heeft zijn studies betaald. In Bénin zijn de begrafenissen een grote
gebeurtenis van verschillende dagen en iedereen gaat het lichaam nog een laatste
keer groeten, omwille van Covid is dit nu verboden ze mogen het lichaam niet
meer zien, in hun cultuur is het belangrijk dat ze afscheid kunnen nemen van
het lichaam, dit maakt alles nog zo veel moeilijker. Covid heeft naast de vele
zieken ook al heel veel emotioneel leed aangebracht, hier bij ons en overal ter
wereld.
Rond 13u30 is het tijd voor de lunch,
tijdens de lunch krijg ik telefoon van het thuisfront, de communicatie via
Whatsapp werkt hier behoorlijk tot heel goed, een videogesprek tussen België en
Bénin lukt perfect en zo kunnen de jongens ook kennismaken met hun grootmoeder,
wanneer ik hen zeg dat mijn moeder aan de tefefoon is spreken ze haar spontaan
aan met grand-mère ja ze heeft er nu een paar extra kleinkinderen bij. En om
eerlijk te zijn , met trots toon ik de boerderij, de kippen, de komkommers,
mijn plaatsje voor douche-brousse. Ook mijn broer die van opleiding
tuinbouwer is en nu de frambozenkwekerij uitbaat, kijkt mee en beiden geven me
nog wat tips vanuit hun jarenlange ervaring in de tuinbouw.
Na de lunch werken we nog wat
verder, we hebben vastgesteld dat wanneer we water geven aan de komkommers dit
wegvloeit in plaats van echt in de grond indringt, dus gaan we kuiltjes maken
rond elke plant zodat het water meer bij de plant blijft. Edmond en Judicaël
maken de kuiltjes en Eric en ik geven het water aan de planten.

Als we ongeveer drie kwart gedaan
hebben blijkt het water op te zijn, oeps vergeten om de tank bij te vullen, ook
de reservetank die er is , is niet helemaal bijgevuld. Ik druk hen op het hart
dat ze zeker iedere keer wanneer ze water geven en de batterij van de zonnepanelen
opgeladen is, de tank moeten bijvullen en ook de reservetank dient steeds
gevuld te zijn voor noodgevallen, het kan niet dat we geen water hebben voor de
dieren of de planten
s Avonds komen er wat wolken en al lachend
daag ik Eric uit om een regendans te doen zodat ze morgen minder werk hebben om
water te geven, als geboren entertainer begint hij direct met dansen.

Na het eten kruip ik in mijn
tentje, het is dan reeds bijna 22:00 na een lange drukke dag, ietsje later voel
ik wat regendruppels en beslis om mijn buitentent te plaatsen voor de
zekerheid. Rond middernacht wordt ik wakker van regendruppels die op mijn tent
tikken, de wind die mijn tent heen en weer schud, met andere woorden de
regendans van Eric werkt echt, hij heeft een heus onweer opgeroepen. Het onweer
duurt toch wel een paar uur, gaat gepaard met heel veel regen en wind, donder
en bliksem, maar ik blijf lekker droog in mijn knus tentje.
Wanneer ik s ochtends opsta krijg
ik direct de vraag van de jongens of ik kon slapen en alles droog gebleven is
met het onweer, ze zijn wat verwonderd dat zon klein tentje daartegen bestand
is. Het onweer van deze nacht heeft zijn voor en nadeel, het voordeel is dat we
deze ochtend de planten geen water moeten geven, het nadeel is dat een aantal
van de takken die de augurken vasthouden wat schuin gezakt zijn dus hou ik mij bezig
met het terug recht zetten van de takken. Een ander nadeel is dat door de hevige
wind het binnen geregend heeft in het kippenhok, een paar dagen geleden had ik
nochtans gezegd dat we een zeil nodig hebben voor het geval dat het regent, ik
heb dus gelijk gekregen. Gelukkig moesten we deze week toch het schaafsel
vervangen in het kippenhok dus wordt dit een werkje voor vandaag in plaats van
de komende week want we kunnen de kippen niet in de modder laten. Aansluitend hangen
ze een plastiek aan het de wanden van het kippenhok dat opgerold wordt, bij een
volgende regenbui kunnen ze dit neerlaten om zo te vermijden dat er nog eens regen
in het kippenhok valt.
Terwijl ik wat rondloop op de
boerderij valt het me op dat er overal wat afval rondslingert, ik zie harken en
schoppen liggen op de grond, ongekuist na het werk van gisteren, ik zie kledij
kletsnat buiten liggen, ik tref van alles aan die s avonds niet opgeruimd werd,
tijd om in te grijpen want als je geen zorg draagt voor het materiaal zal het
snel kapot gaan. Ik roep iedereen bijeen en toon alles die rondslingert en die
daar niet mag liggen, ik leg uit dat het materiaal zal roesten als het niet na
elk gebruik gereinigd wordt, s avonds mag er niets buiten blijven zeker nu het
kleine regenseizoen start. Eén voor één toon ik de zaken die niet op hun plaats
liggen, toon ik welke gevolgen dit kan hebben, ze worden er wat stil van als ik
alles opsom en hen zeg dat ze op die manier geld weggooien, vermoedelijk is de
boodschap doorgedrongen.
Tijd voor de lunch, rijst met een
eitje erbij en als dessert drinken we yoghurt van baobab, dit is het poeder
van de baobab gemengd met water en suiker deze keer voegen we er nog wat melkpoeder
bij tot het een dikke brij wordt.

Na het eten gaan Edmond en Eric
wat rusten, ikzelf begin op te ruimen daar ik zeker wil zijn dat de boerderij
er proper bij ligt, Judicaël komt direct helpen en samen kuisen we alles op. We
zoeken een plekje om alle afval te stockeren, leggen er een kring van stenen
rond, verzamelen alle werkmateriaal wassen dit af, na een paar uur ziet alles
er toch veel properder uit. Judicaël is heel gretig om dit samen met mij te
doen, ik merk op dat hij me veel vraagt en goed naar mijn adviezen luistert hij
wil bijleren en werkt hard, ik druk hem op het hart als hij zo verder doet hij
zeker een goede baan zal vinden want hij is gemotiveerd luistert en werkt hard.
Als we klaar zijn met opruimen is
het tijd om de namiddag klusjes te doen, de eerste oogst van de komkommers en
augurken staat ook op het programma, heel veel zijn het er nog niet, het is een
begin.


Tijdens het werk vragen de jongens
mij honderd uit, soms wel vreemde dingen, ik krijg de vraag of ik een crème
gebruik en welke zeep ik gebruik, blijkbaar ruik ik lekker, ook de kledij die
ik meebracht ruikt voor hen lekker. Ze
willen ook mijn handen zien, en vergelijken deze langs alle kanten met hun eigen
handen, volgens hen zien mijn handen er super proper en netjes uit, zaken waar
wij niet op letten. Eric wil dat ik hem leer hoe hij zijn nieuwe kleren mooi
kan opplooien, het is grappig om te zien hoe hij telkens aan de kledij ruikt en
zegt mmmmm de geur van België . Hij is trots op zijn nieuwe kledij dat ik
meebracht en als hij de stapel ziet zegt hij, ik ben rijk, ik heb nog nooit
zoveel kledij gehad ik kan nu zelfs deftig naar de stad gaan. De kleine simpele
dingen maken hen overgelukkig.
De tijd vliegt en het is al snel terug
avond en tijd om te vertrekken met de belofte dat ik volgende week terug een
3-tal dagen zal komen helpen.
|
|
|
 |
08-03-2021 |
Enkele filmpjes |
Zoals alle jongeren houden mijn 2 zonen ook van het maken van filmpjes, van zodra ze zien dat ik aan het filmen ben komt hun acteertalent en hun show-gehalte naar boven.
Het is heel fijn om te zien en te maken, veel kijkplezier.
Op mijn face-book profiel kan je nog meerder filmpjes vinden. Bijlagen: VID_20210306_183006_640x360.mp4 (4.1 MB) VID_20210306_183031_640x360.mp4 (2.4 MB)
|
|
|
 |
07-03-2021 |
6 - 7 maart : weekend boerderij |
Na een heerlijke nacht in mijn
knusse tentje wordt ik wakker van de jongens die reeds aan het werk zijn, ze
starten hun werkzaamheden reeds om 6u30, ik draai me nog eens om en na een
kattenwasje en een toilet-brousse help ik mee met hen. Zoals gewoonlijk is
het eerste werk de kippen voederen, de drinkbakken wassen en vullen met water
en vitaminen, daarna raap ik een eerste maal de eieren en kuis ze. Daarna volgt
de dagelijkse tweede taak, water geven aan de planten, gezien de warme
temparturen (dagelijks is het een stuk boven de 30 graden) en de vele zon
moeten we behoorlijk wat water geven. Regen valt er voorlopig nog niet, het
kleine regenseizoen begin ergens is in maart april maar voorlopig heb ik
nog geen regen gezien, benieuwd of ik het regenseizoen zal opmerken.
Na het water geven houden we ons
nog bezig met het opdraaien van de komkommers, dit is een plant die heel snel
groeit, tot 10 cm per dag, dus moeten we minstens om de paar dagen de planten
langs de koorden draaien, en gezien deze techniek nieuw voor hen is, help ik
hen erbij en geef ze wat tips, ons vele werk levert een mooi resultaat, blij dit te zien.

Nu ik hier ben wil ik de jongeren
ook wel wat verwennen en ze ietsje meer geven dan gewoonlijk, ik heb Edmond
gevraagd om wat ananas en frisdrank te kopen, ja deze simpele dingen in onze
westerse ogen zijn hier luxe en horen niet tot de dagelijkse behoeften.
Rond 11 uur vraag ik aan de
jongens, wanneer eten jullie en hoeveel keer eten jullie eigenlijk, want elke
keer als ik hier was hebben ze nog nooit iets gegeten voor het 12 uur of 13 uur
was en ik vind dit nogal vreemd. Ze kijken me wat raar aan en durven toch nog
te zeggen we eten 3 keer, als ik zeg dat ik absoluut niet van liegen hou durven
ze eindelijk toegeven dat ze meestal s morgens niets eten alhoewel ze eerst
beweerden dit wel te doen, zelfs Edmond was hier niet echt van op de hoogte. Ik
druk hen op het hart dat het belangrijk is dat ze iets eten, het moet niet veel
zijn, maar het vele harde en zware werk vergt veel energie en ik had al gezien
dat de jongens s avonds toch wel moe zijn. Ze beloven mij om in het vervolg
toch wel tijd te nemen om iets te eten.
Edmond bracht ook voor elk een
flesje Yoghurt mee, de Yoghurt is iets lokaals, het zit niet in een pot
gemaakt in een fabriek of dergelijke maar gewoon in een plastiek flesje zonder
etiket, zoals alle lokale producten hier. Het smaakte heerlijk en was gemaakt
van echte melk, een product dat je hier bijna nooit ziet in vloeibare vorm, de
melk is meestal in poedervorm, veel koeien zie je hier ook niet.
Ik eet hier mee met de rest, eet
zoals de lokale bevolking en proef alles dat ze mij voorschotelen en uiteraard
willen ze me veel dingen tonen en laten proeven, op de boerderij drink ik het
water uit de kraan, op de toeristische site in Calavi drink ik ook
kraantjeswater, flessenwater koop ik bijna nooit. Dit alles voorlopig zonder
ziek te worden, dus zo slecht kan het zeker niet zijn, of ik ben al wat gewoon
geworden door mijn vele avonturen en trektochten in de natuur.
Het is uiteindelijk 12u30 als we
eten, de jongens zijn dan al 6 uur aan het werk, hopelijk geven ze in het
vervolg gehoor aan mijn opmerking.
We eten omelet met ui en tomaat en
brood erbij, als dessert is er ananas en we drinken ook een frisdrankje erbij,
Malta een drankje die energie zou geven.
Later op de dag verneem ik van
Eric dat hij nog bijna nooit een frisdrank gedronken heeft, één keer een cola
en één keer een sprite en dat is alles wat hij ooit van frisdrank dronk in zijn
hele leven, toch een heel ander leven dan bij ons. Judicaël had het geluk dat
hij wel al een paar keer frisdrank kon drinken maar ook maar heel sporadisch.
Na het eten is het tijd om nog een
beetje administratie te doen, we starten met een berekening van een volgende
cyclus legkippen, we zouden graag al beginnen met de volgende kuikens in juli zodat
we de eerste eieren hebben rond december , eind december is ook de periode waar
de huidige kippen hun werk beëindigd hebben en als kerst of nieuwjaarsmaal op
een bord zullen belanden.
Als we tijdig beginnen met de
volgende cyclus hebben we steeds eieren te koop zo kunnen we onze klanten
behouden en zijn er steeds wat inkomsten. Dus veel werk voor de boeg om een
goede berekening te maken.
Na een paar uur is de batterij van
de laptop plat dus genoeg administratie voor één dag.
Edmond vertrekt naar huis en ik
help nog wat met de jongens, veel zin hebben ze niet meer, maar ik kan ze nog
overtuigen om samen de augurken op te binden, we doen dit op zijn Afrikaans wat
best wel een goede manier is. In het bos hebben ze stokken verzameld deze
worden in de grond gestoken en de plant zelf wordt aan de stok vastgebonden met
bladeren van de palmboom, heel ecologische en goedkoop, ik sta hier vaak
versteld hoe ze met weinig materiaal toch iets moois kunnen realiseren,
letterlijk alles is hier nog nuttig en weinig tot niets wordt weggegooid.
Eric en Judicaël vinden het
reuzeleuk om wat filmpjes op te nemen, ik moet zeggen ik vond het ook wel fijn,
hun spontaniteit en dankbaarheid doet me veel deugd, ik geniet ervan.
Onderaan deze post op de blog kan
je enkele filmpjes vinden.

Tijd om te koken, te eten, afwas
doen, douchen en dan naar bed, voor mij is dat mijn matrasje in de tent, voor
de jongens één 2-persoonsmatras in een kleine kamer, dat klinkt voor jullie
misschien nogal primitief en erbarmelijk, maar weet dat heel veel mensen hier
op die manier slapen. Bijvoorbeeld 2 van de mensen die op de toeristische site
werken slapen daar ook, ook dit is gewoon op een matras op de grond, en jawel
dat slaapt goed, en voor hen is het een mooi extra legaal voordeel ze moeten geen
kamer huren. Bedden zijn hier niet standaard en horen ook voor een stukje thuis
in het luxe-segment, enkel degene die zich dat kan permitteren heeft er één ,
voor velen is dit absoluut geen prioriteit.
Rond 4 uur wordt ik wakker van wat
gedruppel, de eerste regendruppels zijn er, ik twijfel eerst nog of het de
moeite is om mijn buitenzeil op de tent te zetten, maar als ik meer en meer
druppels voel weet ik al snel wat me te wachten staat, uiteindelijk valt er
niet zo heel veel regen maar wel te veel om zonder het buitenzeil te slapen, s
morgens kan je nog zien dat de grond lichtjes vochtig is maar dit is helaas te
weinig om geen water te moeten geven aan de planten.
Zondag is voor velen de dag tot
gebed in de kerk, er zijn hier verschillende geloofsgemeenschappen en massas
kerken en gebedshuizen in elk dorp. Het is het begin van de maand en dan zijn
er extra diensten en gebeden in de kerkgemeenschap van Edmond, vandaag zal Eric
meegaan. Ik vroeg hoe lang de dienst duurt, het antwoord was dit begint rond
9uur maar als je een stoel wil hebben ben je er best al tegen rond 7u30 à 8 uur
op normale dagen is de dienst reeds voorbij tegen de middag maar nu het begin
van de maand is kan het wel tot 16uur
duren. Ik kijk verbaast en begin bijna te lachen, als je zegt een normale
dienst duurt een 3-tal uur, is dit niet lang ? Wij kunnen ons dit niet
voorstellen voor ons is dit heel lang en heel uitzonderlijk, zelfs speciale
kerkdiensten duren zo lang niet bij ons.
Rond 7 uur zal Edmond Eric komen
ophalen. We starten de dag zoals gewoonlijk met het voederen van de kippen,
Eric help nog mee want hij heeft nog wat tijd hiervoor. Daarna beginnen we aan
het watergeven en draaien we nog de laatste delen van de komkommers op,
ondertussen tikt de klok verder, het wordt 8 uur, het wordt 8u30, zonder dat
Eric opgehaald wordt. Ikzelf wordt er wat ongedurig van, kwart voor 9 hoor ik
Eric zeggen, ik heb nu wel geen zin meer om mee te gaan naar de kerk, het is al
zo laat. Uiteindelijk krijgen we Iets na 9uur bericht van Edmond dat hij ziek
is en niet kan komen, hij zal proberen om mij s avonds te komen ophalen.
In plaats van naar de kerk gaan
wordt het dus een dagje werken voor Eric, maar hij heeft daar geen enkel
probleem mee, in tegendeel, hij is blij dat hij samen met zijn grote broer
Judicaël en zijn mama kan doorbrengen. Wij zijn zijn familie geworden, als ik
zie hoe de 2 samen lachen samen werken samen hun leven delen, dan weet ik dat
dit een band is voor het leven, een bloedband. Mijn rol ten opzichte van hen,
soms moeilijk te definiëren, ze zien mij als hun mama ze zijn super trots dat
een Jovo hen helpt hen een bezoek brengt, meewerkt met hen op de boerderij,
er is voor hen, hen dingen leert, en ik val misschien wel in herhaling maar het
voelt goed om dit te doen om te zien dat dit hen gelukkig maakt. Bovendien wordt
ik hier goed in de watten gelegd, het terrein rond mijn tentje wordt mooi
geveegd.

Vandaag worden de planten
besproeid, dit is noodzakelijk , we moeten vermijden dat de insecten, mijten en
ander ongedierte de plant aantast. Eric neemt deze tak op zich en ik doe wat
ik graag doen observeren en adviseren. Wij westerlingen en Europeanen zijn
gewoon aan heel strenge regels, om eerlijk te zijn soms wel te streng, maar de
regels zijn niet uitgevonden om de mensen te ambeteren, ze hebben toch wel hun
redenen. Hier in Afrika neemt men het niet zo nauw met de regels, laat staan
dat ze deze al kennen. Dus probeer ik hen wat te informeren, ik vraag de fles
met product dat ze gaan gebruiken en lees het etiket, vooral de
veiligheidsvoorschriften en risicos, deze zijn volgens de Europese normen
gezien zo goed als alle producten en
bestrijdingsmiddelen die men hier gebruikt gemaakt zijn in Europa, ik zie hier
enkel producten die geïmporteerd zijn uit Frankrijk, Nederland en België, bovendien
heb ik een klein beetje kennis van deze zaken gezien ik opgegroeid ben in een
tuinbouwbedrijf en daar momenteel nog steeds woon. Ik toon hen het etiket en
leg uit dat de bestrijdingsmiddelen gemaakt zijn om te doden, dit klinkt nogal
luguber, maar het is de werkelijkheid, ze doden de schadelijke insecten en als
je niet oplet met het product kunnen ze ook je huisdieren of jezelf doden of
ziek maken. De belangrijkste vuistregels om te volgen zijn : bescherm jezelf,
draag dus steeds een masker en laarzen (blootvoets is dus verboden), gebruik de
juiste dosis, doe de verneveling weg van de wind zodat dit niet op jou kan
waaien, als alles gedaan is moet je jezelf wassen met zeep en andere kledij
aandoen, respecteer de nodige wachttijd tot de volgende oogst. Ik hamer er nog
op dat al deze producten veilig opgeborgen moeten worden, laat ze niet buiten
in de zon, plaats ze in een afgesloten ruimte weg van alle eten voor mens en
dier. Een hele boterham voor hen maar ik merk op dat ze toch wel goed
luisteren.

Daarna gaan we nog wat plantjes uitplanten
en nieuwe zaaien, het zijn vooral lokale groenten en kruiden.

Het zaaien gebeurt als volgt : eerst
worden de plantbedden natgemaakt, dan maken ze met een vinger een geultje, ik
mag de zaadjes erin strooien, vervolgens strooien ze er wat aarde over en wordt
het plantbed afgedekt met palmbladeren en nog een keer bevochtigd. Binnen
anderhalve week zouden we resultaat moeten hebben en kunnen de kleine plantjes
verplant worden in grotere plantvakken.



Na het vele werk nemen we ook wat
tijd voor ontspanning, de jongens zijn duidelijk wat moe maar toch willen ze
hun spelletjes spelen en ze zijn ook gretig om te leren lezen, vandaag starten
we een nieuw boek, Pocahontas, voor de meesten van ons een gekend disney-verhaal,
maar voor de jongens is dit ongekend, ze hebben nog nooit een verhalenboek
gelezen. De jongens lezen een bladzijde
luidop, ik herlees dit met wat uitleg erbij zodat ze het verhaal kunnen
snappen, maar ook de mooie verhalende prenten in het boek spreken voor zich, ik
zie ze vol enthousiasme naar de prenten kijken die het verhaal voor hen
levendig maken.

In de late namiddag doen we nog de
nodige taakjes, eieren rapen, de kippen voederen en de planten water geven. De jongens
noteren elke dag in een schriftje hoeveel eieren de kippen leggen, hoeveel
eieren ze verkocht hebben voor welk bedrag en de stock die er nog is. Judicaël
toont me hoe hij dit doet. Ik merk op dat ze het voor wat de verkoop betreft nogal ingewikkeld doen, ze
noteren alle verkochte eieren van de dag samen, wat het nogal ingewikkeld
maakt. We verkopen eieren per stuk, per plateau of in grote hoeveelheden, ook
de beschadigde licht gebroken eieren worden verkocht, deze verschillende
soorten hebben uiteraard elk een andere eenheidsprijs. Ik leg hen uit dat het
veel makkelijker is om elke keer ze iets verkocht hebben dit onmiddellijk op te
schrijven, zo kunnen ze niets vergeten en hoeven ze geen ingewikkelde
berekeningen te maken. Het is ook belangrijk dat de jongens leren om wat
administratieve taakjes te vervullen. Judicaël luistert nauwgezet en we vullen
samen de verkoop van vandaag in, hij is echt wel gretig om dingen bij te leren.

Al snel is het avond en tijd om
terug naar huis te gaan, rond 19 uur komt Edmond me ophalen, hij is ondertussen
deels genezen (had gisteren te veel suikers en te pikant eten verorberd), maar
ik kan het niet laten om toch nog eens terug te komen op afspraken die gemaakt
worden en te laat komen. Het is een gebrek aan respect als je de afspraken niet
nakomt zonder tijdig te verwittigen, een simpel berichtje kost geen
moeite, iemand vele uren laten wachten
zonder bericht kan er bij mij niet in, ik vermoed dat de boodschap nu wel
aangekomen is. Ben ik nu te veeleisend of te westers, misschien wel, maar aan
alles zijn er grenzen, wanneer ik met andere over deze materie praat geven ze me
onmiddellijk gelijk, er wordt gezegd hier komt bijna niemand op tijd, maar de
beleefheid vraagt om toch geen 2 à 3 uren te laat te komen zonder te
verwittigen, dat is wat van het goed te veel. Ondanks deze discussies vind ik
het hier reuzeleuk en probeer ik op mijn eigen manier toch bepaalde zaken wat
te wijzigen. Ik ben misschien al een halve of een gedeeltelijke Béninoise, maar
bepaalde westerse principes die voor mij belangrijk zijn zal ik nooit laten
vallen, elke cultuur heeft zijn
|
|
|
 |
05-03-2021 |
5 maart : eerste dag van verlengd weekend op boerderij |
Deze keer ga ik 3 dagen helpen op
de boerderij, van vrijdag tot en met zondag, het plan was om van vrijdag tot
zaterdag te komen maar ik heb er de zondag bijgezet. De zondag gaat Edmond naar
de kerk, de jongeren moeten de nodige werken uitvoeren en kunnen dus niet naar
de kerk gaan, als ik er ben om te helpen kan er toch al ééntje een keer mee
naar de kerk gaan. Hier zijn de mensen heel gelovig en gaan ze vaak naar de
kerk, de diensten zijn ook totaal anders dan bij ons en duren vele uren vol van
gezang, dans en gebed. Vorige week vroegen de jongens mij of ik in België naar
de kerk ga, neen waarop ik vraag of zij gaan, we kunnen niet omdat we moeten
werken, ik begrijp hieruit dat ze eigenlijk wel eens willen gaan dus vandaar
mijn voorstel om ook op zondag te komen helpen zodat er toch al één jongere
naar de kerk kan gaan, ik doe dan ondertussen zijn werk.
Eerder deze week kreeg ik een
berichtje van de jongens met de vraag wanneer ik kwam, toen ik hen verteld dat
ik deze keer 3 dagen zou blijven was het antwoord, we zijn zo blij dat we zonet
een vreugdedansje gedaan hebben.
Edmond komt mij vandaag tegen ten
laatste 8 uur ophalen, eens zien of hij mijn preek van vorige keer niet
vergeten is, dit wil zeggen dat het volgens mijn principes respectloos is om
iemand 2 tot 3 uur te laten wachten zonder enig bericht. Europeanen hebben een
horloge en Afrikanen hebben de tijd wordt gezegd, maar er zijn ook grenzen, ik
vind het echt niet kunnen als je iemand zolang laat wachten, ik weet heel goed
dat je gezien het verkeer en dergelijke hier niet op een half uur na kan zeggen
wanneer je er zal zijn, dat kan ik perfect begrijpen maar uren dat was er voor
mij wat over, en gezien ik nogal direct ben heb ik dit dan ook wel heel
duidelijk gezegd. Vandaag is Edmond perfect op tijd, rond kwart voor acht is
hij er al.
Ik maak aanstalten om te
vertrekken, maar wordt tegengehouden door mijn gastheer Josias, je vertrekt
niet zonder ontbijt of op zijn minst een koffie, zet je neer ik geef je eerst
nog een koffie, het is heel onbeleefd om de gastvrijheid niet te aanvaarden dus
drink ik nog een kopje koffie. Ietsje later wordt er aangebeld, het brood is
er, en neen het is niet de bakker die aanbelt, het is een manier van boodschappen
doen als je zelf geen tijd hebt dan bel je iemand op uit de buurt en deze gaat
het brood voor jouw kopen.
De manier waarop je hier
boodschappen doet is heel anders dan bij ons, hier verkopen ze zo goed als
alles in stalletjes langs de straat, aan elk kruispunt staan er heel veel
verkopers met hun koopwaar in een mand op hun hoofd, en er zijn ook kleine
winkeltjes. Als je met de auto bent of met de brommer dan stop je langs de kant van de weg, draait
je raampje open en wanneer nodig claxoneer je eens, de uitbaters van de winkels
of stalletjes komen tot bij de auto, je zegt wat je nodig hebt en zij halen het
en brengen het naar je auto, winkelen zonder je auto uit te stappen, ik vond
dat in het begin nogal vreemd en naar mijn gevoel respectloos maar dit is zeker
niet het geval, ze doen het met plezier en zijn blij dat ze iets kunnen
verkopen. Als je iets wil kopen van een verkoper die langs de andere kant van een grote en drukke
weg is, heel eenvoudig je stopt, claxoneert of roept hen en ze steken de weg
over om te verkopen. En het kan nog erger, een aantal dagen geleden had ik zin
in ananas dus onderweg naar de toeristische site zouden we stoppen om deze te
kopen, op een bepaald ogenblik houden we halt voor een boodschap en een stuk
verder is er een stalletje met ananas langs de andere kant van de weg, Josias
spreekt een wildvreemde jongeman aan, geeft hem het geld en deze gaat voor ons
de ananas kopen, dat is pas bizar, maar zo gebeurt het hier echt, voor mij is
dit nog steeds wennen. Maar niemand kijkt raar als je zo de boodschappen doet,
men is het gewoon, een andere cultuur een andere levensstijl.
Terug naar de boerderij, het is
rond 9u30 als we aankomen, na een dikke knuffel van mijn jongens kijk ik hun
werk bij de komkommers na, ze hebben ondertussen alles opgebonden, hier en daar
op hun manier dus is er is nog wat bijsturing nodig, wat normaal is. Ook het
opdraaien van de plant langs de koord hebben ze nog niet helemaal onder de
knie. De witte vliegjes zijn nu wel helemaal verdwenen dat ziet er goed uit,
ook de eerste komkommers kunnen we al goed zien, ze groeien goed, normaal
zouden we eind volgende week de eerste kunnen oogsten.

Ik hou me bezig met het opdraaien
van de komkommers en waar de koord niet echt goed aangebracht is doe ik het
opnieuw. Ondertussen is Eric bezig met het rapen van de eieren en deze
aansluitend te kuisen. Judicaël is bezig met de komkommers water te geven.


Nadat Judicaël klaar is met water
geven komt hij mij helpen en vraagt wat tips, ik probeer goed uit te leggen hoe
hij het beste doet en ook waarom, als je begrijpt waarom iets zo hoort dan zal
je er meer op letten. Ik toon ook de zaken die niet zo goed gedaan zijn, vb als
er een plant hierdoor breekt of er een vrucht gekneld zit tussen het koord, op
die manier zien ze duidelijk wat goed is en wat niet goed is.
Eris is vandaag de kok van dienst
en maakt het eten klaar, het is al rond 13 u als we eten en daarna is het tijd
om wat uit te rusten, of neen om wat te ontspannen, ze halen hun spelletjes
boven die ik ze vorige week cadeau deed en elkeen is er geconcentreerd mee
bezig , het is leuk om te zien, hoe ze nadenken en als ze iets gevonden hebben
verschijnt een trotse lach op hun gezicht. De rubiks kubus blijkt toch wel nog
moeilijk te zijn, ik geef hen tips en met mijn hulp lukt het toch om één vlak
te maken. Na een tijdje is Judicaël er goed mee weg, ik vind het fijn om te
zien hoe hij steeds vragen stelt en echt wel enthousiast is om dingen bij te
leren.

Na de pauze gaan de jongens terug
hun werkjes uitvoeren en Edmond en ik houden ons wat bezig met de
administratie, wat ook een hele karwei is om dit goed in orde te houden. Ik heb
een aantal tabellen gemaakt me Excell om het aantal eieren, de verkoop en
dergelijke dagelijks goed bij te houden. Ook dit zijn ze hier niet gewoon, maar
stap voor stap leer ik hen deze dingen bij en samen komen we er wel.
Na een paar uur op de computer is
het welletjes en gaan we de jongens nog wat helpen in de moestuin. Terwijl ik
me met de komkommers bezig hou, verplanten zij wat jonge plantjes (een lokale
soort sla) die in zaaibedden gezaaid werden, het ziet er proper gedaan uit, we
proberen om de tuin zo optimaal mogelijk te benutten en dit vergt echt wel veel
werk.

Rond 18u30 houden we het voor
bekeken en is het werk voor vandaag gedaan, of nog niet helemaal er moet
uiteraard nog gekookt worden en dat vergt veel tijd op een klein vuurtje
gestookt met hout.
Maar vooraf willen de jongens nog
wat fotos nemen met een mooi resultaat.




Na het eten nog de afwas doen, me
wassen in de brousse met een emmer water en dan is het tijd om te gaan slapen,
het is dan al na 22 uur. Een zalige nacht in mijn tentje, dit voelt als buiten slapen
in een aangename temperatuur zonder last van de muggen. Morgen is er terug een
drukke werkdag.
|
|
|
 |
25-02-2021 |
24 - 25 februari : wekelijkse werkdagen op de boerderij |
Net als vorige week ga ik op
woensdag en donderdag terug helpen op de boerderij. Waarom deze dagen, voor mij
maakt het niet uit welke dagen, ik vraag vooraf welke dagen het beste passen wanneer
er wat extra handen nodig zijn en ik wil ook wel dat Edmond die de boerderij
leidt er ook is zodat we samen wat administratie kunnen doen. Het zijn de 2
jongens die 7 op 7 en 24h op 24h op de boerderij zijn. Edmond slaapt er niet, er
is op dit moment geen extra slaapplaats en hij doet ook de boodschappen voor de
boerderij, waardoor hij niet altijd aanwezig is, bovendien klust hij nog wat
bij als dierenarts (o.a. inentingen, vaccinaties,
). Waarom bijklussen, het
gaat jullie misschien verbazen maar op dit ogenblik wordt er geen salaris
uitbetaald aan Edmond, een eigen boerderij en het sociale luik was een droom
van hem, om deze te kunnen verwezenlijken heeft hij van bij de start zelf
gezegd ik hoef geen loon in het begin, ik probeer wat bij te klussen zodat ik
voldoende heb om te leven, dit alles tot de boerderij goed draait en we
voldoende verdienen om een loon te betalen. Een boerderij opstarten in Afrika
is niet evident, bovendien gaat onze prioriteit uit naar de opvang en
begeleiding van onze jongeren, maar toch vind ik het mooi gebaar en opoffering
om dit zo te doen, chapeau hiervoor.
Gisteren liet Edmond mij weten dat
hij me uiterlijk om 10uur zou ophalen, om eerlijk te zijn vind ik dit laat, dit
wil zeggen dat het al 11uur zal zijn voor ik iets kan doen, dus in mijn ogen
verloren tijd, daar moeten we toch nog eens over praten. Nog voor 10 uur ben ik
als westerling met een horloge klaar, de tijd verstrijkt, en verstrijkt en
verstrijkt,
om 11u stuur ik bericht wanneer kom je me ophalen, geen
antwoord, wachten, wachten, wachten, nog een bericht versturen, mijn geduld
wordt hier heel sterk op de proef gesteld,
Uiteindelijk is het al meer dan
12u30 als ik opgehaald wordt en arriveer ik pas om 13u38 op de boerderij. In
mijn ogen kan dit niet, dus wordt er hierover gediscussieerd, tja ik neem hier
geen blad voor mijn mond, ik begrijp wel dat de mentaliteit hier anders is dan
bij ons, maar er zijn toch wel wat grenzen. Ik vind het vooral heel jammer dat
ik terug een halve dag verloren heb, een halve dag dat ik kon helpen, de
jongeren wat bijbrengen.
Maar ja, wie in Afrika iets wil
doen, moet dit erbij nemen, wat niet altijd evident is, en zo gaat er hier heel
veel tijd verloren, en in mijn ogen daardoor ook veel geld, dus probeer ik dit
beetje bij beetje duidelijk te maken in de hoop dat ze er toch iets uit leren.
De lachende gezichten van Judicël
en Eric, hen zien komen aanlopen letterlijk met open armen doet me mijn
westerse ongeduldheid wat vergeten.
Ze zijn bezig met het opbinden van
de komkommers, maar ik zie dat dit op een nogal bizarre manier gebeurt. Ze
binden een touwtje vast een de plant, soms te strak waardoor de plant
beschadigd is, bladeren en vanalles ertussen, en dan wordt dit aan de bambou
vastgemaakt. Als de plant wat verder gegroeid is nemen ze een nieuw stukje touw
om een ander stuk plant op te binden. Voor mij heel bizar, vooral daar ik
opgegroeid ben in een tuinbouwbedrijf en ik van kinds af aan de planten heb
helpen opbinden. Wij namen 1 lange touw per plant, bonden deze onderaan aan de
plant vast en bovenaan aan een ijzer, vervolgens wordt de plant errond gedraaid
en steunt ze op de bladeren zonder de plant noch de bloemen en vruchten te
beschadigen. Ik toon hen hoe wij dit in de professionele tuinbouwbedrijven in
België doen, ze staan nogal versteld van de techniek ook de manier om een
touwtje aan de plant te binden is nieuw, maar ze zien al heel gouw in dat dit
wel een goede techniek is. Ik leg uit dat ze dan elke dag of om de paar dagen
de plant een paar keer rond het touw moeten draaien en dit is alles. Algauw
zijn ze mee met de techniek en samen binden we de planten vast, ik kijk goed na
wat en hoe ze het doen en probeer waar nodig hen bij te sturen en uit te leggen
waarom. Ik toon ook dat hun techniek de planten veel beschadigd. Ze zijn fier
dat ze iets nieuws geleerd hebben, het werk ziet er goed en professioneel uit,
ze zijn er trots op. En ikzelf ben look heel tevreden dat ik ze iets kan
bijleren.
Alle komkommerplanten opbinden een
ook nog de bamboe plaatsen is een heel karwei en zal nog een aantal dagen
duren, ik probeer ze ook uit te leggen dat ze daar de volgende keer vroeger mee
moeten starten dan gaat het makkelijker nu zijn de planten al wat groot om het
te doen en dan is het moeilijker en meer werk. Elke dag leren we bij van
elkaar, ik leer hen wat maar omgekeerd leer ik ook bij. Omdat er heel veel werk is wordt er vandaag
geen pauze genomen en werken we de hele namiddag door.
Vorige week hebben ze de planten
behandeld tegen insecten, oa rupsen die de bladeren opaten maar ook wat wij
witte vliegen noemen, terwijl ik de koorden aanbindt vind ik er nog veel op
de achterkanten van de bladeren. Dus moeten de planten volgende week nog eens
behandeld worden, ik leg ze uit dat ze ook dagelijks eens naar de achterkanten
van de bladeren moeten kijken want de insecten nestelen zich daar.
We werken door tot het donker is,
uiteraard worden de kippen ook niet vergeten en krijgen ze hun eten rapen we de
eieren, geven we de planten water, heel veel te doen en dan vliegt de tijd voorbij.
Eric is de kok van dienst vandaag,
hij kookt rijst met bonen en een sausje erbij, op het laatst legt hij er nog
een paar eieren in en zo worden die in dezelfde pot gegaard, je moet hier wat
inventief zijn daar alles op één klein vuurtje gebuurt gestookt met hout dat ze
ter plaatse vinden, er kan ook gekookt worden op houtskool maar dit moet je
aankopen, voorlopig vinden we op het domein en langs de weg meer dan voldoende
hout dus gebruiken ze dit om het vuur te stoken.
Bij het eten drinken we sap of
yoghurt van Baobab, dit is op basis van poeder van de vruchten van de baobab ,
hierbij wordt wat suiker gevoegd en water, goed roeren en het is klaar. Het
zien er niet super appetijtelijk uit, het is een soort dik papje, maar eens je
proeft smaakt het heerlijk, je smaakt echt een fruitsmaak, weer iets nieuws uit
de lokale keuken dat ik hier proef.
Na het eten en de afwas is het al
behoorlijk laat, dus tijd voor de brousse-douche, ik neem mijn emmer met
water naar een uithoekje en was mij op deze manier, het voelt toch verkwikkend,
luxe is niet altijd nodig.
Ik kruip in mijn tentje en de
jongens gaan zich ook nog wassen en daarna slapen want morgen is het terug
vroeg dag en veel werk voor de boeg.
Om 6u30 zijn de jongens al in de
weer met het eten geven voor de kippen, ik sta dan ook op , en na een
kattenwasje ben ik klaar om hen te helpen. Zelfde karweitjes als gisteren, de
kippen verzorgen, eieren rapen, eieren kuisen, water geven aan de planten, en
dan de rest van de voormiddag de komkommers opbinden.
Tussendoor praat ik wat met de
jongens, over hun leven hier en vroeger, ik pak dit voorzichtig aan want ze
hebben het niet altijd makkelijk gehad in hun jeugd. Ik zie dat Judicaël
mankt als hij stapt en vraag hem of hij ergens pijn heeft, ja, ik heb altijd
pijn aan mijn been, toen hij de school moest verlaten om financiële
redenen, heeft hij een stage of werk gedaan bij een aannemer daar heeft hij
zich bezeerd en zoals het hier heel vaak gebeurt , is de wonde of de breuk niet
op een goede manier behandeld , meestal door gebrek aan geld om naar het
hospitaal te gaan, hierdoor zal hij de rest van zijn leven pijn aan zijn been
hebben en wat mank lopen, ook hierdoor heeft hij zijn stage en werk in de bouw
moeten opgeven en belande hij zo op straat. Chapeau dat hij ondanks zijn
dagelijkse pijn zo hard werkt en doorbijt, niet opgeeft
Judicaël vraagt me of ze na hun
opleiding een attest zullen krijgen en of ikzelf dit attest zal schrijven en
onderteken, wanneer ik hierop bevestigend antwoord is hij dolblij, wauw ik zal
een attest hebben uit België, ik zie de trotsheid op zijn gezicht verschijnen,
snel gaat hij dit ook aan Eric vertellen die op zijn beurt spontaan een
vreugdedansje begint
. Dat zijn heerlijke momenten, de kleine dingen die hen
zo blij maken doen me echt goed, hiervoor doe ik het, om hen iets te bieden, in
onze westerse ogen iets kleins maar voor hen zo belangrijk en waardevol.
Het is al rond 13 uur als we eten,
persoonlijk vind ik dit voor de jongeren niet goed, ze hebben gans de dag nog
niets gegeten en vraag hen dan ook wanneer ze normaal eten. Als er geen extra
werk is eten ze rond 10 uur iets , en dan nog eens iets rond 13 à 14 uur en s
avonds rond 20 uur de 3e maaltijd, Edmond probeert met uit te leggen
dat ze niet aten omdat er veel werk is, maar ik protesteer wat. Ook als er veel
werk is mogen ze het eten niet achterwege laten, het zijn jongeren nog in volle
groei, een goede maaltijd is zeker noodzakelijk vooral met al het werk dat ze
verrichten.
Wat me ook opvalt is dat ze bijna
niets drinken, als ik hier werk heb ik veel dorst en drink veel water, maar zij
zijn blijkbaar gewoon aan de hitte en drinken niet veel, ik druk hen op het
hart om toch ook regelmatig te drinken want te weinig drinken in deze
omstandigheden is niet goed.
Ik neem me voor om deze zaken toch
goed op te volgen en vraag aan Edmond om in de weekrapporten ook te noteren
wanneer en wat er gegeten wordt.
Na het eten houden we een pauze en
uiteraard is het dan tijd om voor wat amusement, het spel Uno wordt
bovengehaald, maar ik zeg hen leg het maar terug weg want ik heb nog een paar andere
spelletjes mee. Een rubiks kubus heb ik meegebracht, een leuk spelletje om de
tijd te doden en ook goed voor de hersens, je moet er een beetje voor logisch
denken. Naast de kubus heb ik nog een 2e smartpuzzle mee. Samen
proberen we enkele puzzels te maken, elk kunnen ze met een spelletje bezig zijn
en ik probeer hen te helpen en uit te leggen hoe het moet, al spelenderwijs
leren ze ook ander zaken bij, logisch denken ruimtelijk inzicht oplossingen
zoeken
. Het leuke is dat dit niet als leren aanvoelt maar een spel is.
Om 16u is de pret voorbij en dient
er terug gewerkt te worden, de jongeren werken verder aan de komkommers en
geven water, Edmond en ik werken wat aan de administratie. Tot op heden werd
alles bijgehouden in verschillende schriftjes wat het ingewikkeld maakte en ook
tijdrovend is. Bedoeling is dat we nu alles bijhouden op de computer, dit zou
veel sneller en makkelijker moeten gaan.
Rond 19 uur stoppen we met werken,
het is tijd om terug naar huis te gaan. Ik spreek af dat ze me laten weten
welke dagen ik volgende week kan komen helpen en stel voor om dit keer 3 dagen
te helpen zo kan ik iets meer doen en kunnen we meer tijd samen doorbrengen.
Wat fotos van de activiteiten :
Hun manier van opbinden van
komkommers :

Nieuwe manier van opbinden van
komkommers :



Nog veel werk voor de boeg :

Eten koken :

Lekkere en gezellige maaltijd :


Afwas na de maaltijd :

Onkruid wieden :

Mijn slaapplekje :

Drinkbakken voor de kippen wassen
:


Vegen van de boerderij :

|
|
|
 |
18-02-2021 |
17 -18 februari : 2 dagen helpen op de boerderij |
Het is niet alleen vakantie hier
of enkel werken op de toeristische site, neen zeker niet, ik wil ook op de
boerderij helpen. Op de boerderij is er geen slaapplaats voor mij, de jongens zelf
slapen in een klein kamer , alles is er primitief niets van conform laat staan
enige luxe. Ik heb ze toch overtuigd dat ik iedere week een aantal dagen op de
boerderij zal verblijven zo kan ik meer doen, één dag werken en s ochtends en
s avonds de verplaatsing doen vergt te veel tijd, tijd die in mijn ogen
verloren is, dus plan ik om deze avond in mijn tentje op de boerderij te
overnachten.
Volgens afspraak zou Edmond mij s
morgens vroeg tussen 7u en 7u30 komen ophalen met de moto, maar in Afrika kennen
ze absoluut geen uren, tijd bestaat hier niet, een afspraak maken en deze zoals
bij ons strikt en nauwgezet naleven
daar hebben ze nog nooit van gehoord,
soms toch nog wel wennen.
Ik wil graag zo snel mogelijk 2
dagen op de boerderij met mijn jongens doorbrengen, zowel zij als ik kijken
ernaar uit, het is goed voor hun moraal. Uiteindelijk is het bijna 8u45 als ik
uiteindelijk opgehaald wordt met het gewone Afrikaanse excuus, er waren enkele
onvoorziene dingen wat deze ook mogen inhouden, het is een algemeen excuus.
Voor we naar de boerderij gaan
moeten we nog wat boodschappen doen, brillen voor kippen kopen, benzine tanken,
En daarna nog
gaan helpen op een andere boerderij om 700 brillen te plaatsen bij de kippen,
ook Judicaël komt helpen, zo werkt dit hier wanneer er wat grotere werken zijn
waarbij extra mensen nodig zijn komt men elkaar helpen. Iets meer dan 700
brillen plaatsen en de kippen inenten kost toch wel een grote 2 uur.
Het is al rond 12u30 als we
uiteindelijk op de boerderij arriveren, Eric is bezig met bamboe te plaatsen
waarlangs we de komkommerplanten kunnen opbinden, maar eerst tijd om samen iets
te eten.

Na het eten hebben ze pauze
siesta, de werken worden hervat om 16u, ik besluit om mijn tentje al op te
zetten zodat ik mijn materiaal erin kan plaatsen, de jongens zijn
dolenthousiast en kijken met een brede lach toe, hier en daar helpen ze een
handje en zeggen wel 100 maal we zijn zo blij dat je hier zal overnachten
samen met ons.

We hebben nog wat tijd voor we
terug beginnen te werken dus stel ik voor om wat te lezen in een boekje. Het is
het verhaal over een viool, een kinderboekje, misschien bizar voor jongens van
16 17 jaar, niet voor hen want ze zijn niet lang naar school gegaan (Judicaël
tot het 4e leerjaar en Eric tot het 6e leerjaar) op
school hadden ze wat moeilijkheden en het
lesniveau is niet zoals bij ons, bijgevolg kunnen ze nog niet zo goed lezen en
schrijven.
Eén voor één lezen ze luidop een
pagina, waar nodig verbeter ik hen (voor zover mijn kennis van het Frans dit
toelaat J)
en geef wat uitleg over het verhaal want ze begrijpen er niet alles van. Ze vinden het super leuk, het is nieuw voor
hen, een nieuw boekje maar ook de aandacht die ze krijgen zijn ze niet gewoon,
samen leuke dingen doen met je kinderen is hier niet gebruikelijk.
Wanneer het boekje uitgelezen is ,
is het 15u40, dus nog wat tijd om een spelletje UNO te spelen, ik leg de
spelregels uit en we spelen het spel voor de eerste keer. Na een eerste spel stel
ik voor om het nog een keer te spelen, Eric kijkt me aan en zegt dat het toch
niet zo eenvoudig is. Geen paniek hoe meer je het speelt hoe makkelijker het
wordt, hij kijkt me raar aan, is dit echt zo ? , uiteraard maar hoe
overtuig ik hem ervan, met een vergelijking. Ik zeg hem dat ik opgemerkt heb
dat hij het werk op de boerderij al heel goed kan, hij heeft geen uitleg meer
nodig, maar in het begin kende hij er nog niets van, na vele keren de werkjes
te doen kent hij het, dat zal net hetzelfde zijn met het spelletje UNO en ook
met lezen, hoe meer je het doet hoe makkelijker het wordt. Hij lijkt overtuigd
en gerustgesteld en wil het dan graag nog een keer spelen.
Rond 5 na 16 uur zeggen zij zelf,
het is tijd om te werken, we moeten verder doen en stoppen met spelen, wauw ik
ben onder de indruk, welke jongere bij ons zal uit zichzelf stoppen met spelen
om hun karweien te doen, het voelt goed om te zien hoe gemotiveerd ze zijn.
Het namiddagwerk bestaat uit
watergeven aan de planten, eieren rapen, eten en drinken geven aan de kippen,
als er nog wat tijd is ook verder doen met de bamboe bij de komkommers.
Ik help met het watergeven, de makkelijkste
manier met een tuinslang en Eric en Judicaël helpen na hun werk bij de kippen
met de gieter wat toch een stuk lastiger is.

Het is woensdag en dan komt één
van de vaste klanten eieren kopen, ze komt van Cotonou en heeft een
poisonnerie waar ze van alles verkoopt en waar je ook wat kan eten. Deze week
koopt ze 45 plateaus best wel een goede klant. De weg naar de boerderij is een
onverharde weg of pad met putten en bulten, nog wat struiken die nabij staan,
wanneer ze haar auto keert rijdt ze op een stuk hout waardoor één van de voorbanden
kapot is. Er gebeurt hier altijd wel iets onverwachts, 95% van de autos hier
hebben geen reservebanden, dus belt ze iemand op om langs te komen dan moet er
ergens een vervangband gevonden worden
. Uren duurt het, en de beide dames
blijven rustig wachten en maken zich niet druk.
De jongens koken zelf hun eten,
dit gebeurt op een klein vuurtje die gestookt wordt met hout, hout dat ze hier
en daar op de boerderij en langs de weg vinden.
Er staat rijst op de menu met een
saus met tomatenpuree, ajuin wat look en minivisjes, ze koken ook nog wat
eieren erbij (we consumeren enkel de eieren die gebroken zijn). Alles moet op
één vuurtje klaargemaakt worden, dus één voor één koken, dit neemt behoorlijk
wat tijd in beslag.

Als we klaar zijn met eten nog de
afwas doen en douchen voor het slapengaan, het is dan al na 22uur.
Sanitair is er (nog) niet op de
boerderij, dus is het toilette-brousse en douche-brousse, de jongens vullen
een grote emmer met water voor mij en brengen die naar een hoekje achter een
gebouw, verscholen in de brousse was ik mij met het geluid van kwakende kikkers
erbij, primitief maar zo is het leven hier, zonder luxe kan je ook (over)leven.
De jongens hadden nog voorgesteld
om hun matras buiten te leggen dicht bij mijn tent, maar ik vind dit niet
nodig, ik ben niet bang of ongerust en ze slapen op 5 meter van mij in een
gebouwtje met de deur wijd open, ik heb
trouwens nog een extra bewaker, de grote hond van de boerderij blijft heel de
nacht net naast mijn tent slapen, dus wees maar gerust het is er veilig.
Om te slapen gebruik ik enkel de
binnentent, die uit een muskietennet bestaat, het buitenzeil maakt het veel te
warm.
Ook tijdens de nacht moet er wat
gewerkt worden, er worden regelmatig lampen aangestoken zodat de kippen denken
dat het dag is, dit bevordert het leggen van eieren. De laatste keer dat ze de
lichten moeten uitdoen is rond 1 uur s nachts, maar dit keer hebben ze het
vergeten of de wekker niet gezet, ik wordt wakker rond 2 uur en merk dat de
lichten nog branden, wat doe ik nu zelf opstaan en ze uitdoen, of hen wekken.
Het wordt optie 2 want ik weet niet waar ik ze moet uitdoen en de deur van het
kippenhok is voor de veiligheid s nachts op slot, bovendien weet ik dat ze boos
zullen zijn dat ik het zelf doe en ze niet wakker maak, dus vanuit mijn tent
roep ik hun naam, onmiddellijk zijn ze er om de lichten uit te doen.
De volgende ochtend starten ze hun
werk al om 6u30, ik draai met nog eens om en dommel nog wat verder. Een beetje
later help ik hen met de werkzaamheden, ze hebben al de drinkbakken gewassen en
nu moeten ze gevuld worden. Judicaël legt mij heel trots en duidelijk uit welke
producten ze bij het water voegen, vitaminen en dergelijke, nauwgezet meten ze
alles af, ik help met het vullen van de
drinkbakken.

Volgende taak is water geven in de
moestuin, daar kruipt als snel een paar uur tijd in, ik help ook met het kuisen
van de eieren. Wat leuk om te zien dat de jongens de werken op de boerderij
zonder aansturen al kunnen en dit met veel enthousiasme doen. Ze zijn ook heel
attent want ze komen me zeggen dat de rond de gebouwen wat gaan vegen en dat ik
best mijn buitenzeil op de tent plaats want ze zal anders vuil worden van
binnen door het stof, wat een kanjers.
Rond de middag eten we iets, de
restjes van gisterenavond zijn nog voldoende voor het middageten, afwas doen en
dan is het tijd voor wat pauze, Eric kijkt me aan en vraagt wat gaan we nu
doen, dat is eenvoudig want ik zie de leesboeken en UNO al klaarliggen,
dus lezen we terug wat, dit keer een langer verhaal van dieren die op
schattenjacht gaan. Ze vinden deze boekjes met verhalen en prenten heel leuk en
bekijken alles nauwgezet, ik probeer er wat uitleg bij te geven, het is heel
duidelijk dat ze nog nooit zon boekjes gezien of gelezen hebben, het is
allemaal nieuw voor hen en ze genieten er met volle teugen van, met wat
aanmoedigingen van mijn kant bij het lezen.
Eén hoofdstuk in het boek is
voldoende voor een middag, tijd om terug wat UNO te spelen, ze beginnen het al
goed te kennen en vinden het grappig om elkaar de pestkaarten te geven,
jongeren zijn overal hetzelfde, fijn om
te zien.

Ze vragen om fotos maken met mij
en hun nieuwe kledij, deze keer had ik voor elk ook een lange broek mee, wat
zijn ze hier blij mee, onze afgedankte kledij wordt hier met open armen en
met veel dank aanvaard.



Het is leuk om tijd met de jongens
door te brengen, het doet hen goed, en om eerlijk te zijn mij ook, hun blije gezichten
zien, hun vragen beantwoorden, fijn hoor. Hoe lang mogen we hier blijven is een
van vragen die ze me al gauw stellen
dit maakt me nog eens duidelijk dat ze
heel blij zijn om hier te wonen om een kans te krijgen op een beter leven om
een plek te hebben waar ze zich goed voelen die ze onze thuis kunnen noemen.
Het is niet veel dat we doen, ik
weet heel goed dat ik niet heel de wereld kan veranderen maar ik kan wel hun
wereld een beetje beter maken.
Na de pauze ga ik samen met Edmond
een bezoekje brengen aan de boerderij waar ik vorige keer gewerkt heb, ik heb
nog steeds contact met een paar van de werknemers daar en wil hen graag terug
zien. Het wordt een leuk weerzien met Francoise en Akim, ze zijn ontzettend
blij me terug te zien en vinden het super wat ik hier in Bénin probeer te
verwezenlijken.
Ook voor hen heb ik wat kledij mee
en nog een paar schoenen die in mijn moeders kast stonden te verjaren, deze
passen perfect voor Francoise en beiden zijn heel dankbaar voor het gebaar.
Veel tijd kunnen we er niet
doorbrengen, we spreken af dat ze later eens bij ons op de boerderij op bezoek
zullen komen en nemen al terug weer afscheid met een dikke knuffel.
Terug naar de boerderij, maar voor
we dit doen wil ik nog wat fruit kopen voor de jongens, het eten hier is heel
éénzijdig, de gewone kost die alle Béninoisen eten (rijst, bonen, pap,
puree-pasta van mais of maniok
) fruit, vlees en vis is eerder een luxeproduct
die niet vaak gegeten wordt. Ik koop 3 ananassen en 6 sinaasappels, voor ongeveer 1,5 euro, voor
ons is dit goedkoop maar hier kan niet iedereen dit zich permitteren.
Judicaël en Eric zijn druk bezig
met water geven en bamboe te plaatsen als we terug op de boerderij arriveren,
ik geef hen het fruit waarmee ze blij verrast zijn en me onmiddellijk een dikke
knuffel geven.
Tijd om terug naar huis te gaan,
uiteraard met de belofte om volgende week terug te komen helpen.


|
|
|
 |
12-02-2021 |
12 februari : dagje helpen op de boerderij |
Vandaag is het mijn eerste werkdag
op de boerderij, alhoewel ze vinden dat ik niet moet werken dat ik al veel doe
voor hen, vind ik het nodig en nuttig dat ik dit doe, het is goed voor de
moraal om tijd met hen door te brengen, hen ook op die manier te steunen.
Edmond komt me met de auto ophalen
aan de hoek van de straat, de kleinere wegen naar de huizen zijn niet
geasfalteerd en liggen er soms erbarmelijk bij met nogal wat putten dus moet je
met de auto goed opletten om geen schade te hebben, vandaar dat ik dit kleine
stukje te voet doe.
Voor we naar de boerderij gaan
moeten er nog wat boodschappen gedaan worden.
Eerst benzine tanken op de
plaatselijke manier, een stalletje met flessen benzine, via een trechter worden
ze in de tank gegoten. De prijs is heel sterk gedaald op dit moment, de prijs
is normaal rond de 500 FCFA (0,76€) toen ik hier in 2019 was, was er een tijdje
een schaarste en waren de prijzen gestegen tot 800 FCFA (= 1,22€), nu is de
prijs terug gedaald en kost het slechts 375 FCFA (0,57€). De reden dat de
prijzen zo variëren is omdat dit “clandestiene” doch gedoogde benzine is die
uit Nigeria komt. Er zijn ook echte benzine pompen zoals bij ons maar dit is
veel duurder dus is er bijna niemand die daar tankt.

Daarna naar de “dierenwinkel”, we
kopen brillen voor de kippen en wat medicijnen. En ik, ik doe wat ik graag doe,
rondkijken in de winkel en foto’s nemen, uiteraard nadat ik dit eerst vroeg,
voor mij is het belangrijk en een vorm van beleefdheid, als je het vraagt wordt
dat nooit geweigerd, als je zomaar foto’s neemt hebben ze het niet zo graag.
Het valt me op dat de meeste van de producten uit Europa komen en meer bepaald
uit Frankrijk, België en Nederland, tja als ik op een zak hondeneten teksten in
het Nederlands zie valt me dat wel op.

Wanneer we terug willen vertrekken
wil de auto niet starten, vreemd hoe komt dit, motorkap openen en eens
nakijken, wat wrikken aan de batterij want meestal is dit het probleem volgens
Edmond, niets helpt , de motor geeft geen kik, dus bellen we iemand op en
wachten maar.
Na een 10 tal minuten en nogmaals
wat wrikken aan zaken lukt het toch. Volgens Edmond is het waarschijnlijk de
alternator die niet goed werk waardoor de batterij plat is, maar volgens mij
klopt dit niet. Als de alternator niet werkt en de batterij is plat kan het
niet dat het na 10 minuten wel terug werkt, batterij kan niet opladen met
lucht, het lijkt me eerder een slecht contact ergens. We stoppen bij een mecanicien
om het te laten nazien, hij bevestigt mijn vermoeden er is een slecht contact
en de kabel wordt met wat plakband hersteld, op zijn Afrikaans.

Uiteindelijk arriveren we op de boerderij, Eric en Judicaël komen me
met een brede glimlach dag zeggen en het werken kan beginnen ik vlieg er direct
in.
Eerste taak is de eieren
verzamelen, dat kan ik al goed, heb dit al eerder gedaan.

De kippen hebben wat last van
insecten en moeten hiervoor behandeld worden, ze tonen me dat je ze hier en
daar nog kan zien maar ik zie het niet direct zij hebben er oog voor, het is
blijkbaar niet makkelijk te zien, het medicijn wordt in water opgelost en dient
op de kippen verneveld te worden. We drijven de helft van de kippen in een hoek
en bakenen deze zone af met een doek gemaakt van oude zakken, niets wordt hier
weggegooid alles is bruikbaar voor iets, perfecte vorm van recyclage.
%%%FOTOT5%%%
De jongens maken de sproeier klaar
vullen die met de juiste dosis medicijn en water, ze zijn al goed geroutineerd,
waarna Edmond de verneveling doet, ook op de manden waar de eieren in gelegd
worden.

Nu de kippen opgehokt zitten gaan
we ook nog wat brillen plaatsen. De bril zorgt ervoor dat de kippen de eieren
niet kapot kunnen prikken en ook dat ze niet naar elkaar kunnen happen. Een
ruime tijd geleden kregen ze al een bril maar ondertussen zijn er al wat
brillen verloren, dus zoeken we de kippen uit die er geen meer hebben en één
voor één krijgen ze hun bril opgezet. Ik moet de kippen vastnemen met hun
vlerken in één hand en met mijn andere hand hou ik de poten vast, met een tang
wordt de bril opgezet, dit moet nauwgezet en juist gebeuren zodat ze nog goed
kunnen zien en dat de bril op de juiste plaats in de “neusgaten” zit om de
ademhaling niet te belemmeren.
Daarna drijven we de rest van de
kippen samen en herhalen we de behandeling bij hen.

Voila eerste werk is gedaan, tijd
voor het volgende. Op de vloer ligt houtschaafsel dit moet regelmatig vervangen
worden daar de uitwerpselen erin terecht komen. De jongens beginnen dit op te
scheppen en in zakken te doen, dit is e perfecte mest voor in de moestuin, we
produceren dus onze eigen mest. Edmond en ik gaan naar een schrijnwerker om nog
een aantal zakken nieuw schaafsel ophalen om in het kippenhok op de vloer te
leggen.

Oeps wanneer we willen vertrekken start de motor terug niet,
probleem dus nog niet opgelost, even wrikken aan de batterij en het lukt
opnieuw. Later komt de mecanicien nog langs op de boerderij , blijkt dat de
batterij ook niet heel vast stond waardoor er een slecht contact is, hopelijk
is het nu opgelost.
Terug op de boerderij is het tijd om wat administratie te
doen, het is belangrijk dat dit goed gebeurt, ik wil dat we van elk gewas een
nauwgezet rapport en berekening maken, zo zien we welk gewas het meest opbrengt
per vierkant meter, en kunnen we de jongeren ook beter opleiden. Het is
belangrijk dat alles bijgehouden wordt. We starten met het tellen van de
plantjes die uitgekomen zijn, er zijn ook wat plaatsen waar de zaadjes niet
gekiemd zijn, later op de dag gaan we deze her zaaien.
Eerst wat computerwerk, daar het belangrijk is dat de
administratie nauwgezet en goed uitgevoerd wordt hebben we een 2e
hands laptop aangeschaft, alles in schriftjes noteren is omslachtig en heb ik
gemerkt dat er dan niet snel van komt.
Samen starten we de fiches van de verschillende gewassen,
wanneer gezaaid, hoeveel zaadjes, welke plantafstand, welk ras van zaad, …. Ja
ik weet het ik ben nogal veeleisend maar ze beginnen nu wel de belangrijkheid
van deze zaken in te zien, als we voldoende winst willen maken om de jongeren
alle nodige voorzieningen te kunnen geven en misschien nog een paar extra
jongeren kunnen opvangen, moeten we heel
bewust en professioneel de boerderij runnen, aanmodderen is geen optie. Van
thuis uit weet ik er wel iets van, ik ben zelf opgegroeid op een
tuinbouwbedrijf.
Het is ook mijn taak om hen vlot te leren werken met de
computer, ik hou er niet van om alles zelf op te tellen, dus gaan we veel
excell fiches maken zodat we veel kunnen automatiseren de administratie geen
sleur wordt maar plezant is om te doen. Ik merk dat Edmond enthousiast is als
hij ziet hoe vlot en snel dit gaat.

Na anderhalf uurtje werken aan de computer nemen we wat
pauze voor we aan de volgende taak beginnen.
Om 16 uur is het tijd om de planten water te geven, we
hebben een lange tuinslang en dit maakt het toch al wat makkelijk om te doen,
alles met de gieter is hard labeur en neemt veel tijd in beslag.
Edmond geeft de augurken water en ik zal in de lege
plantvakken, waar het zaadje niet uitgekomen is, een nieuw planten. Terzelfder
tijd verwijder ik ook het onkruid. Na een tijdje komen de jongens helpen met
het watergeven aan de komkommers, ze zijn klaar met het vervangen van het
schaafsel in het kippenhok. Ze vinden het aangenaam om samen met mij in de tuin
te werken, ze zeggen dat ik al veel te veel gewerkt heb vandaag.

Als het donker begint te worden, iets voor 19 uur vinden
we dat we genoeg gewerkt hebben en is het tijd om terug naar huis te gaan. We
spreken af dat ik volgende week woensdag en donderdag kom helpen, ik zal er ook
overnachten in mijn tentje, de jongens kijken er al naar uit om dan ’s avonds
ook wat samen te lezen en een spelletje uno te spelen (nog één van de zaken die
ik meegebracht heb dankzij wat steun), het moet niet enkel werken en leren
zijn, ontspanning is ook nodig.
Thuis neem ik een verkwikkende
afrikaanse douche, dit wil zeggen een emmerdouche, er zit weinig druk op het
water waardoor er heel weinig water uit de sproeier komt, een bassin met water
en een klein emmertje is praktischer, ik pas mij aan de Afrikaanse gebruiken
aan. Als ik uit de douche kom merk ik dat de kippen inderdaad wel degelijk insecten hadden, mijn benen, die al
behoorlijk wat muggenbeten hadden, zitten nu nog extra vol met beten – rode
bultjes, tis geen zicht, op een halve kuit tel ik al meer dan 25 beten dus stop
ik maar met tellen, typisch voor mij, ik ben heel gevoelig voor beten van
allerlei insecten. Dat is het enige nadeel aan Afrika, met wat verzachtende crème verlicht ik de jeuk, het
zal wel passeren, er zijn ergere dingen dan dit.
|
|
|
 |
11-02-2021 |
9 - 11 februari |
Wanneer ik deze blogpagina schrijf
is het zondag 14 februari en ben ik op de toeristische site op het meer, ik doe
dit aan mijn bureau in open lucht met super uitzicht
een zalige plek om te vertoeven,
frisse lucht, een briesje die voor een aangename verkoeling zorgt, een blikje
bier bij de hand
kortom de ideale werk -en relaxplek.
Dinsdag tot donderdag hebben we
gewerkt voor de toeristische site, lijst maken van de nog uit te voeren essentiële
werken, offertes gevraagd, berekeningen gemaakt, praktische zaken geregeld, ik amuseer
me goed met dit soort werk.
In België heb ik nog in de
wegenbouw gewerkt als projectleider, ontwerper, toezichter der werken, dus ik
denk te mogen zeggen dat ik er iets over weet. Maar werken uitvoering in Afrika
kan je absoluut niet vergelijken met werken uitvoeren in Europa, ook daar heb
ik al een heel klein beetje ervaring in, wie mijn vorige blogs en avonturen
gevolgd heeft weet dat ik in 2018, toen ik daar 2 maand vrijwilligerswerk deed
in een kleuterschool in Ghana , de bouw van toiletten voor de school geleid
heb, een speciale ervaring die me veel geleerd heeft, deze ervaring komt nu ook
goed van pas.
Planningen bestaan niet echt in
Afrika, hier leeft men van dag op dag van uur op uur, als men plots zin heeft
om iets te bezoeken dan nemen ze de telefoon om dit te regelen ongeacht de dag
of het uur, maandagavond laat belt een klant dat hij morgen, dinsdag een bezoek
wil brengen aan Ganvié, klant is koning dus wordt dit geregeld. Als gids moet
je dag en nacht beschikbaar zijn, zeker in tijden dat er geen buitenlandse
toeristen zijn. Een Chinees die hier werkt wil even wat ontspannen. Ik heb hier
wat privileges, logeren bij een gids heeft zo zijn voordelen, en mag mee met
hen.
De moerassen die leiden naar het
meer komen tot aan het huis waar ik logeer, dus rechtstreeks van mijn thuis
voor een paar maand wordt er met de prauw kano vertrokken naar Ganvié een 8km
verder.

Later vertel ik wel een keer iets
meer over Ganvié, of je kan daar meer over vernemen als je mijn blog van 2019
leest (bloggen.be/veerle_benin) want ik ben er al eens geweest, maar een 2e
bezoekje sla ik zeker niet af.
Voor de Chinese klant is het
belangrijk dat iedereen zijn mondmasker draagt dus doen we dit, ik ga
bescheiden achteraan zitten nabij de schipper en geniet met volle teugen van de
boottocht op het meer.



Na de ontspannende boottocht op het
meer wil de klant ook nog iets eten onze site, ideaal om er dan ook nog wat te
werken.
Er moeten nog een paar belangrijke
zaken uitgevoerd worden, het bouwen van een aantal wandelbruggen doorheen de
site zodat de grote bar verbonden is met de rest van de site, ook één bungalow
en een paar eilandjes hebben nog een toegang nodig, momenteel gebeurt dit
allemaal met de prauw maar dat is niet zo praktisch en is omslachtig om het
eten van de keuken met de prauw naar de bar te brengen. Daar we deze bruggen
gaan bouwen moet er ook nog een omlegging van het toegangskanaal naar het meer
gemaakt worden zodat er ook vanuit de site boottochten naar Ganvié en op het
meer georganiseerd kunnen worden.
Ook nog wat loodgieterij en elektriciteitswerken
staan op de planning, de elektriciteit willen we voor de volle 100% uitvoeren
met zonnepanelen, zon is hier in overvloed en gratis het zou dom zijn om dit
niet te benutten, des te meer daar we de site natuurlijk en ecologisch willen
maken. In tegenstelling tot bij ons maken ze hier gebruik van batterijen en
kunnen de zonnepanelen volledig autonoom werken.
Het water op de site is via een
boorput op behoorlijke diepte, het is zuiver water en drinkbaar (toch voor locals,
ik waag mij daar nu en dan ook wel aan als bijna halve Béninoise). De watertank
moet bijgevuld worden en ik zie ze met een generator sleuren, die in de prauw
zetten, naar het château deau gaan en zo de tank bijvullen.
Observeren is één van mijn favoriete
bezigheden en dat levert wat ideeën op, het vullen van de tank moet anders en
makkelijker, aansluiten op de zonnepanelen is de boodschap. Dit kan perfect
want op onze boerderij doen we dit ook met zonnepanelen en het werkt prima, in
het voorbije jaar hebben we de generator nog nooit nodig gehad. Ik moet er wel
bij vertellen dat ik in het begin wel moeite moest doen om ze van mijn ideeën
te overtuigen, maar ondertussen weten ze wel dat ik toch wat notie van deze
zaken heb.
Voor de boerderij had ik gezegd ik
wil ook een 2e offerte voor de waterinstallatie want dit kost toch
wel behoorlijk, trots melden ze me dat ze een veel goedkopere offerte hadden,
deze keer niet op zonnepanelen maar via een generator, de meesten doen dit zo omdat
het veel goedkoper is. Het enige probleem is dat ze enkel de offerte
vergelijken en niet de kost voor het verbruik meerekenen, och dit is echt
niet veel hoor is het antwoord hierop, maar ik volhard en wil harde
cijfers, ik wil weten hoeveel liter benzine we zullen nodig hebben per week. Ik maak een berekening en kom tot de conclusie
dat we na 1,5 jaar de zonnepanelen inclusief de generator als backup
terugverdiend hebben.
Dit is hier een beetje het probleem,
men leeft van dag tot dag en de meesten maken geen berekeningen naar de
toekomst toe, die ertoe leiden dat men niet de juiste beslissingen neemt, toch
niet op lange termijn. Uiteraard moet je wel het nodige geld hebben voor deze
investering. Dergelijke zaken wil ik hier op de boerderij ook bijbrengen, aantonen
via berekeningen hoe men de zaken kan economiseren.
Tussen het werken door ook wat
relaxen in de bar met view.


De volgende dagen zien we de
schrijnwerker die de bruggen zal bouwen, discussiëren over de prijs, timing en
dergelijke. Wat me aangenaam verrast is dat ze staan te springen om te
beginnen, wanneer je hen belt laten ze alles vallen en komen direct, maken ter
plaatse berekeningen en offertes, alles uit het hoofd, of dit dan volledig zal
kloppen blijft natuurlijk wel de vraag.
Ook de loodgieter en elektricien
komen langs en we leggen hen uit wat we nodig hebben, brainstormen over de juiste
plaats voor de lavabo, waar gaan we welke lampen hangen
Er komt heel veel bij
kijken.
De tuinman die een nieuw kanaal
zal maken komt ook langs en hij zal donderdag al beginnen, sneller dan dit kan
niet. En effectief donderdag is hij al
bezig en het gaat goed vooruit, maar wat een werk doen ze, letterlijk op mankracht
wordt het kanaal uitgegraven, of neen uitgeschept, met de handen en met een
mandje wordt de modder uitgeschept. Echt wel zwaar werk maar het is duidelijk
dat ze dit gewoon zijn, het gaat vooruit, ik heb veel respect voor wat ze doen.
Telkens ik op de site kom zie ik
veranderingen, leuk om te zien.


Met al het werk dat we hier
uitvoeren, het voelt niet echt als werk gezien de paradijselijke locatie is het
ook genieten, vliegt de tijd voorbij.
Vrijdag ga ik een hele dag op de
boerderij werken, mijn hulp kunnen ze dan heel goed gebruiken want er staan wat
grote werken gepland.
|
|
|
 |
08-02-2021 |
8 februari eerste bezoek aan boerderij |
Een spannende dag, ik ga voor de
eerste keer de boerderij bezoeken en zal er ook voor de eerste keer mijn
jongens zien, ze weten dat maman in Bénin is en zijn even enthousiast en
benieuwd als ik.
Rond de middag komt Edmond mij met
de motor (het hoofdvervoermiddel in Bénin) ophalen, eerst ga ik nog kennismaken
met zijn dochtertje, zo gaat dat hier men is vereert om je aan iedereen voor te
stellen, na het nuttigen van een heerlijk glaasje vers ananassap kunnen we op
weg naar de boerderij.
Nog een laatste stop om een paar
flessen bier te kopen langs de weg, ze kennen me hier al goed en weten dat ik
van het goede leven profiteer, en dan
rijden we meer het platte land of noem het de brousse in, in de verte zie ik
een rivier verschijnen dit wil zeggen dat we er bijna zijn want de boerderij is
nabij de rivier gelegen.
Van zodra we arriveren komen de
jongens mij me met een grote brede glimlach tegemoet Eric pakt me direct vast
en geeft me een knuffel, Judicaël is wat bedeesd maar is blij als ik ook hem
een knuffel geef, affectie tonen naar kinderen is hier niet zoals bij ons.
Ze leiden me rond op de boerderij,
tonen trots hun werk dat ze er al verricht heb, in deze korte tijd dat we nu op
de nieuwe locatie zitten hebben ze echt wel al veel gedaan, er zijn komkommers
en augurken gezaaid, de kippen hebben hun onderdak gekregen. Ik zie dat hun
werk al een routine geworden is, na bijna één jaar dat we ze onder onze
vleugels genomen hebben, hun het werk op de boerderij geleerd hebben, kunnen ze
al zelfstandig werken, zonder telkens te zeggen nu moet je dit of dat doen.
Enkele fotos van de boerderij,
kippen en moestuin :







Ik heb een grote valies mee vol
met spullen voor de boerderij de jongeren,
massas T-shirts, ik ken hier veel mensen / vrienden die een nieuwe T-shirt
kunnen gebruiken, een simpele gift van een
T-shirt maakt hen al reuze blij.
Langs deze weg wil ik nogmaals
iedereen hartelijk en oprecht bedanken die zijn steentje bijdroeg via kledij,
materiaal of een financiële steun, jullie hulp gaat voor de volle 100% naar het
project, weet goed dat er nergens één eurocent blijft kleven.
Vandaag heb ik al wat Franse
leesboeken mee en enkele T-shirts, Eric en Judicaël zijn super blij ermee. Ik
vertel ze dat ik volgende week ook zal overnachten op de boerderij en dat we
dan s avonds samen in de boekjes gaan lezen, de glimlach op hun gezicht toont
duidelijk hoe blij ze hiermee zijn, ze hebben zelf geen familie (meer) die voor
hen (kan) zorgen, de boerderij is hun thuis geworden, mij zien ze als hun mama,
Edmond als hun grote broer zo spreken ze hem ook aan, dit is tevens een vorm
van respect die wij bij ons ook niet meer kennen.
Met hun Belgische T-shirts zijn ze
nu een stukje Belg geworden.


We hebben wat eten meegebracht en
eten dit samen op, direct na het eten gaan ze verder werken zonder dat Edmond
die de boerderij leidt hen dit moet zeggen, ik ben onder de indruk van hun
inzet,
amper 16 en 17 jaar zijn ze , in
Europa kunnen we daar nog veel van leren, wat zijn we bij ons verwend en hebben
we een luxeleven. Moeten kiezen tussen één hobby activiteit door corona
zorgt
voor veel ontevredenheid en woede, maar we beseffen niet dat al deze hobbys
luxe is, we zijn er zo gewoon aan geworden, we staan er niet meer bij stil dat
er zo veel kinderen / jongeren / volwassenen zijn die geen enkele hobby hebben
en deze ook nooit zullen kunnen hebben gedurende hun hele leven omdat de
middelen ervoor ontbreken. En waarom wij wel en zij niet, wij hebben het geluk
dat we in een welvaartsstaat geboren zijn en leven, iedereen zou daar nu en dan
eens moeten blijven bij stilstaan.
We tellen samen nog de eieren van
vandaag en dan is het al laat en donker, tijd om terug naar huis te gaan. Mijn
jongens bedanken me nog uitvoerig voor het bezoek en na de afspraak gemaakt te
hebben dat ik vrijdag kom helpen op de boerderij nemen we afscheid na een mooie
en aangename dag.
|
|
|
 |
|
 |
E-mail mij |
Druk op onderstaande knop om mij te e-mailen.
|
Gastenboek |
Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
|
|
|
 |