Juli na de Gentse feesten en de eerste week van augustus is gewoonlijk een dieptepunt wat betreft het aanbod aan creatieve muziek in onze stad ....
Gelukkig is er nu (al het tweede jaar op een rij)een meer dan welkome invulling ; De wonderlijke kelder van de "Reserva " , waar het gratis verorberen van stijlvolle muziek , inclusief experimentele avant gardistische vrije improvisatie , goede minimalistische insteken (die hoorbaar NIET dienen als schaamlap voor onkunde en ideeenarmoede ) en zachtaardige ( maar wel potente en beslist geen gemompel van ) meditatieve "free"die NIET obstinaat blijft uitgaan van het adagio " let mij fingers go " allerlei enerverende luide hoest en struikel soli in overdrive ,het totale toeval en de anarchie ... Wel altijd "sfeertjes " blijven maken
Er is natuurlijk gypsy-jazz ; de muzikale geest van de familie De Cauter is hier immers thuis Ook wat betreft de instrumenten die kunnen komen spelen , kent het huis ,naar mijn weten ,geen veto's ... Alhoewel , mandoline , doedelzak , hawaaiaanse guitaar en allerlei percussionisten-instrumentaria uit de wijde wereld ,zijn nog niet meteen hier aan bod gekomen .( althans voor zover ik weet )..maar dat zal wél gedeeltelijk liggen aan het ontbreken van geschikte muzikanten in die genre's ....Oh ja er zullen er wel veel goede instrumentisten -muzikanten tussen zitten , maar de meesten van die specialisten willen meteen rijk worden
Maar ook de betere (plaatselijke )mainstream jazz komt aan bod ... en die brengen ook goed en stijlvol de juiste schakeringen aan ( wat niet hetzelfde is als folkloristische en oudbollige "ambiance" maken ) ... Getuige (" in the Mood " van "The" Duke)= het eerste concert dat ik bijwoonde .. De mainstream "alive and well "blijft nog steeds erg genieten , zeker wanneer het door mensen word gespeeld als
Jan De Coninck(trp) , Marc Van Garsse(Bass) en guitaarwonder Dick Vander Harst
Eerst en vooral een persoonlijke anecdote : Ik meen dat deze Jan De Coninck __ ooit zo'n 40 jaar geleden , samen met Rudy Ballieu , gelegenheids lesgever was tijdens een workshop in Genval , georganiseerd door wijlen Juul Anthonissen .... Daar mocht ik de allereerste keer kennis maken met het leren spelen van enige jazzmuziek en wel als komplete beginneling... ___Ook radioman Marc Van Hoof( die toen bij Willie Roggeman tenor en sopraan speelde )en drummer Jean Pierre Van Lommel ( Later met o.a Gentse legende Filip Venneman )waren op die cursus aanwezig ___ Op datzelfde vakantie-schooltje kwam ook een antwerps Freejazz trio( een altist) een demonstratie geven... wat toch wel veel laatdunkende opmerkingen uitlokte ...maar die gasten maakten wel heel veel indruk ....Vooral Jan De Coninck was toen al erg open en minder "purist"in het beoordelen van andere stijlen/scholen /richtingen en vooral "anders " improviserende muzikanten . Vandaar dus dat ik perse dit concert wilde bijwonen
Jan is en blijft een uitstekende trompet die me deed denken aan Bill Coleman
Vandaag was dat veel Slim Gaillard- achtig discour, maar daar is niets mis mee ... het wordt immers allemaal technisch en artistiek ongelofelijk knap , neergezet
Een trio zonder drums( en dat is zeker voor mainstream een zeer belangrijk referentiepunt Maar de verschillende phraserende rythmische benaderingen van de drie kompanen leverden als totaalresultaat minstens een helder polyritmisch geheel op dat onstaat door het door elkaar weven van drie afzonderlijke stemmen ...
Wat de repertoire keuze betreft : geen verrassingen , maar dat hoeft ook niet ...
Jazz is immers vooral dat wat er wordt gedaan met het materiaal, niet het materiaal zelf en dat is niet alleen maar interpreteren .... Natuurlijk heb je beter "goed "materiaal in handen : dergelijke soliede start of stucturerende basis , is net als een interessant gesprekstof-onderwerp ___dat kan evengoed een pakkende en /of gevatte zin /flyer of een jingle zijn( een meme bijvoorbeeld ) ____Maar er bestaan ook vele triviale onderwerpen waar je moeilijk lang en zinnig over kunt doorzeuren ( bijvoorbeeld over de "natheid" van water ) of erger nog, slechte startpunten en thematiek (zoals "aangebrand" eten of bedorven oesters ) behoort tot de niet bruikbare niet recycleerbare afval : Slechte startpunten leveren veel moeilijker goede resultaten ...
Datzelfde procédé ( maar dan op basis van vrije impro en de zelf geconstrueerde ontwikkelde en ingestudeerde cliche's van eigen vinding ,en avantgardistische know how en concept keuze )zorgde voor een boeiend concert van de rawfish boys +gast
RAWFISH BOYS + Peter Evans / http://en.wikipedia.org/wiki/Peter_Evans_(musician)
Evans speelt op Middelheim , met een workshop ....vertelde hij mij achteraf aan de bar van de club
De eerste groep op deze derde dag van Middelheim, Le Pragmatisme du Barman, is een project van het Antwerpse conservatorium. Enkele (oud-)studenten, aangevuld met docent (en drummert)Teun Verbruggen, werden een week lang gecoacht door de Amerikaans trompettist Peter Evans in aanloop naar dit concert.
Evans is een virtuoze trompettist en een belangrijke speler in de New Yorkse improvisatiescène. Met zijn fantastische techniek en exploratiedrang werpt hij zich op als een van de belangrijke vernieuwers in de hedendaagse jazz.
Het concert van Le Pragmatisme du Barman draaide vooral om interactie en verkenning. Het spelen met klankkleuren wisselde af met hoekige grooves, waarbij de groepsklank steeds centraal stond en er gezamenlijk een geweldige spanning werd opgebouwd. De nummers, composities van verschillende groepsleden, werden aan elkaar geweven door middel van vrije improvisatiemomenten, en zodanig werd de energie het hele concert lang opgebouwd tot een bijzonder intense finale.
Peter Evans wierp zich allerminst op als leider op het podium, maar droeg bij tot de sfeer met de bijzondere klanken die hij uit zijn instrument toverde en met enkele opzwepende solos. Alle groepsleden voelden zich prima thuis in het spelen met klanken en de collectieve improvisatie, waarbij zelden iemand echt het voortouw nam maar de bal voortdurend werd doorgespeeld, maar ook in de meer gecomponeerde passages met soms uitdagende maatwisselingen. Ook elektronica werd niet geschuwd als aanvulling op de groepsklank. Hoewel de groep in het begin misschien wat trefzekerheid miste en er duidelijk gezocht werd naar een gezamenlijke richting, kwam het op het einde toch tot een zeer meeslepende, knallende finale. Een veelbelovend begin voor een jonge groep.
Belgische jonge honden & een Amerikaanse ster in wording
Le Pragmatisme du Barman: Ruben Machtelinckx gitaar, Dries Laheye bas, Teun Verbruggen drums, Adriaan Vande Velde piano, Andrew Claes tenorsax en effecten, Peter Evans - trompet
Het kwintet kreeg van Jazz Middelheim de kans om enkele dagen samen te werken met de Amerikaanse trompettist Peter Evans, het soort muzikant waarvoor het woord fenomeen uitgevonden werd.
Van de set was op voorhand alleen het eerste en het laatste nummer bepaald. Wat er daartussen gebeurde, werd op suggestie van Evans overgelaten aan ingevingen van het moment. Dit kon resulteren in vrije passages, maar net zo goed in het plots inzetten van een compositie. Het was dan ook niet verwonderlijk dat het concert over en weer waaide tussen mistige themas, duidelijk gearrangeerde stukken, vrije improvisatie en psychedelische klanklandschappen.
Peter Evans (foto: Jos L. Knaepen)
Veel variatie dus, vaak zelfs te veel, want het zoeken van de groep resulteerde niet altijd in vinden. Ondanks de aarzelende opstelling van de jongste bandleden (bassist Dries Laheye, gitarist Ruben Machtelinckx en pianist Adriaan Van de Velde) was er geregeld te veel gaande, waardoor de muzikanten elkaar voor de voeten liepen en niemand een idee scheen te hebben waar het naar toe moest. De elektronicasaus die nu en dan over het geheel werd uitgekapt, was zelden een echte verrijking. Digitaal gefriemel en gefrutsel zijn anno 2010 immers zelden opzienbarend.
Halverwege de set dreigde het geluid even over te hellen naar dat van een jazzy kerstsingle, maar gelukkig was er een drone van Andrew Claes die het geheel van een welgekomen stoorzender voorzag. Dit niet willen settelen voor het voor de hand liggende, sierde het hele optreden: op geen enkel moment zakte de groep onderuit in gemakkelijke clichés en het mag gezegd worden dat het onvoorspelbare bij momenten prikkelend werkte.
Dat de meeste nationale podiumervaring en zelfvertrouwen in handen lag van Verbruggen en Claes werd meermaals duidelijk. Dat Peter Evans aan de basis lag van de beste momenten evenzeer. Zijn toon, articulatie, accurate uitvoering en muzikale ideeën straalden zoveel meester- en leiderschap uit dat hij ook het beste in zijn collegas naar boven kon halen.
Het abstracte duo met pianist Van de Velde en het stomende rockavontuur naar het einde van het optreden (beiden ontstaan uit een solopassage van Evans), vormden de muzikale hoogtepunten van een concert dat doorgaans te veel van links naar rechts zwalpte.
Wie zich trouwens meteen na het concert nog afvroeg wie de sterkste figuur op het podium was, kreeg daar enige seconden later een sluitende antwoord op, want zelfs het groeten gebeurde op aangeven van Evans.
Er was bij dit concert duidelijk een opkikker aanwezig ; de gast-trompettist Peter Evans brengt onstuitbaar en onomkeerbaar de boel aan het swingen ... Iets wat soms ontbreekt bij het duo zelf omdat er doorgaans veel te statisch en meditatief /( en vooral in zichzelf gekeerd , ) wordt gespeeld (Het is dan net alsof je de hele tijd een Indische "alap" zit te beluisteren en de bas nogal veel tergend langerekte bourdon speelt ) Dat is soms vervelend want te weinig afwisselend en te mager (zelfs wanneer het muziek voor muzikanten betreft ) Wel technisch puntgaaf , dat wél ... en ja het is natuurlijk mijn persoonlijke mening en smaak ...
Meer body dus : Trompetter Peter Evans speelt een erg "rythmische" stem , de klarinettist speelt veel versieringen en zijn gebruikelijke soepele en lyrische lijnen met een katachtige bewegelijkheid , maar ze blijven korter dan gewoonlijk ,ze worden afgewisseld met rythmische klakken en slaps , gegrom en veel lucht... de trompet speelt, gedempte kreetje, uitgebreide en onverwachte effekten ( ventielen worden gedeeltelijk ingedrukt ? en mondzettingen , met of zonder allerlei dempers ) riedels , luide lange rijke klanken en vette sound in het lage register met haarscherpe uithalen in het hoge register die eerder(onverwacht ) stil zijn en in filigraan lijken gemaakt Duidelijk een leader en erg knap improvisator die Evans ....
En dat schijnt ook de bassist te inspireren ... Vandaag geen "uitsluitend " introverte bourdon ( als nogal anonieme begeleiding van de gewoonlijk lang uitgesponnen soli carrousel van Badenhorst )maar erg veel afwisslend ; pizzicato , bourdon , ryhtmische knappe kommentaren en wezenlijke bijdragen aan de bewegelijke en voortdurend verschuivende polyritmiek ... Uitstekend en knap ... Zonder meer
Rawfishboys / Duo .......verenigt de Franse contrabassist Brice Soniano en de Belgische klarinettist Joachim Badenhorst. Die laatste is sinds enkele jaren erg actief bezig op de internationale muziekscène. Met contrabassist Brice Soniano brengt hij heel kwetsbare muziek
Kwetsbaar omdat het ook muziek is die als onderwerp de muziek zelf heeft ...en eigenlijk het best kan worden gesmaakt wanneer men zelf niet gespeend is gebleven van een zeker creatief-muzikaal inzicht Muziek voor muzikanten en kunstenaars ... maar wel met een toegevoegde gevoeligheid die ook de niet geschoolde luisteraar kan bekoren ...
En eerlijk vooral ...er zijn allerlei muzikale concepten die fungeren als zovele wisselende insteken en handgrepên ipv een uitgedokterd scenario Het is geen "pose " en het is geen organische afspeelapparatuur voor partituren van iemand anders Neen het zijn geen afgewerkte "stukken " ... je krijgt de gelegenheid om als luisteraar , het creatieproces zelf mee te maken net alsof je aan een bar zit te kijken naar de boeiende activiteiten in een open keuken , ipv een kookboek te lezen "Don't go into the kitchen if you can't (under)stand the heat "
Ware muziek is per definitie uitgevoerd en bijgevolg vluchtig ... Het concert is afgelopen , de muziek is weg Nog even zie je muzikanten staan met hun instrumenten in hun laatste greep nog , soms een paar rondslingerende partituren ....de rest is applaus en stilte of de terugkeer van het straat lawaai , andere heisa en muzakkerij Maar het concert zit wel gegrift in het geheugen van de luisteraar die is gebleven tot de laatste noot ... Daar kan geen CD-tje tegenop ; dat is slechts een souveniertje
Nog een toemaatje uit het internetarchief : J. Badenhorst op sax in een moderne mainstream setting ; Jazz in't Park 2007
Bart Marris en Stijn Bettens
En dan was er ook nog een paar dagen ervoor , Bart Maris samen met een accordeonist (het aangekondigde duo met Lode Vercamp heb ik dus gemist,maar niet getreurd ) ... een duo , zonder drums Maar wèl knap , avontuurlijk en vooral boeiend Het verwaterd nooit tot langgerekt gemijmer en tenslotte vervelend gezaag .... Het swingt als de beesten ...
Heb ik als afsluiter van dit blogartikel bewaard The last but not the least : integendeel ....Oh ja ik ben partijdig Maar dat mag toch bij zulk puik concert?
Ik hou tenslotte nog het meest van alles van "hot" gebrachte muziek ... Net als zwarte koffie ... sterk en heet en afrikaans gekruid/geinspireerd waar mogelijk Kunstige Bleekscheten die spelen als handige Zwarten , beter kan niet .... Verstandig , alert flitsend scherp en ad rem , ja .... maar zonder de "guts" en de intuitie te vergeten ....
Een accordeon als eenmans orkest ___soms een soort met de mond aangeblazen "accordeon " =echte "blowing " ipv van wat getrekzak ___waarop een meester-solist trompettist in goede doen allerlei buitelingen maakt en zijn instrument kompleet exploreert terwijl het materiaal (grotendeels impro , Instant composing met enkel uitgeschreven ankerpunten als navigatiekompas )wordt ontleed tot op het bot en vervolgens terug aan elkaar gepast /of kompleet omgegooit tot nog iets beter ..
Opvallend ook een polyrithmisch resultaat dat het resultaat is van een complexe hockett en micro-accentuering van de eigen vormen van phraseringen door beide kompanen én het vermengen van verschillende rythmische maatsoorten ( inclusief de onregelmatige accenten van samengestelde maatsoorten )en verschillende tempi ( bijvoorbeeld dubbel en triple tempo ) Uitwisseling van motiefjes (bijna)unisono of met paraphraseringen in herhalingen en met resulterende canonachtige effecten , overlap ook .. Nogal grote register kontrasten (waarbij verrijkte(kleur) akkoorden onstaan( in stapelingen boven het oktaaf van de grondtoon )
Een goed en boeiend gesprek om te beluisteren en om als een kaleidoscoop / universum te krijgen voorgepiegeld
Subliem
Stijn Bettens ; Studeerde aan het conservatoriurm van Gent: klassiek en Jazzafdeling - Kreeg les bij Philippe Thuriot & Ronny Verbiest - aktief als muzikant bij theatervoorstellingen/muziektheater -
"....Het is zowat onmogelijk om in de Belgische jazz/folkscene te doorkruisen zonder trompettist Bart Maris tegen te komen. Wat de man zoal uit zijn instrument weet te krijgen, mag met een gerust hart fantastisch genoemd worden en met zijn karakteristieke kop is hij niet weg te denken van eender welk podium waarop hij zijn opwachting maakt. ..."
Vooral na de gesmaakte demonstratie van Peter Evans , blijkt ook BartMaris nu overduidelijk iemand van minstens dezelfde wereld-klasse te zijn ... Het festival in de "Reserva " zette de laatste laatdunkende sneren daaromtrent ,definitief in de kast Zoals nu ook weer eens aangetoond : De afwezigen hadden ongelijk ...
APPENDIX Bart Marris liet de namen van accordeonist Guust Viseur en trompetist Guust De Loof ,vallen ....
(verzameld op het internet )
Gus Deloof ( foto Jean Robert archief) Gus Deloof, een Belgische trompettist, die bij Bernard Ette, een Duitse bandleider was begonnen.
Het lijkt er alweer op alsof Bart Maris een soort archeologische reis aan het maken is ... les pet't cons met zijn regelmatige verwijzingen naar de betere straatmuziekjes uit de syncretische world-stylen is al zo'n vingerwijzing : het grasduinen in de rijke ( maar heilaas vergeten) belgische jazzhistorie ....is vooral inspirerend voor uitstekend virtuose vinger"oefeningen " Bart Maris is op weg de Ry Cooder van de belgische impro en jazzmuziek te worden ?
Ham session2010/ Pet't Cons
en zoals steeds wacht ik op foto's van de ook in de Reserva af en toe aanwezige
Hieronder is in bijlage een interview met B Maris opgeslagen "De Componisten weten niet meer van welk hout pijlen gemaakt "
Jazz Middelheim - vrijdag 13/08/2010
Gus Viseur 
