die hoopt en haakt, die vruchteloos vraagt en poogt,

die, wijl ge nooit het gasthof binnen moogt,

miskenning drinkt en spotternij moet eten.

Klaag, als het nacht, uw nood bij het open raam,

en luistert dan hoe menige onbekenden

vanuit de verten het medelijden u zenden

dat leeft voor u, al weten zij geen naam.

Want hier en daar schuilt één die heeft gezworen,

één die dus best verzwegen leed begrijpt,

één die zelf voelt hoe de eenzaamheid u nijpt,

en u troost biedt uit volle deerniskorven.

Maar bovenal, keert u naar aller Vriend,

naar Hem, die dood hangt aan het kruisend teken,

en hoopt hoe al zijn wonden-monden spreken:

moed, moed. Want ziet hoe zeer Hij u bemint.

hun brandende ogen star ter kim gericht,

vol jonge hoop op het lang beloofde licht,

waarvoor ze 's nachts in hun naakte kamer baden.

Zovelen wachten in geschuwde hoeken,

en haken naar de spijs van broederwoord,

maar allen gaan voorbij, gaan achteloos voort,

en niemand komt die stumpers daar bezoeken.

Zovelen vragen slechts een zonneblik,

om als een bloem in des werelds tuin te ontvouwen,

doch blijven wolken regen brouwen,

en smacht de wind hun heftig gesnik.

Zovelen staan vergeten in het guur

hagel- en sneeuwgetij, geweerd door het leven,

ondanks hun pogen steeds teruggedreven

met barsheid van het koesterend liefdevuur.

gedrochtelijk vlotten gore wolken, zwanger

van onheil. De anders stoïcijnse tijd 

schijnt nu benauwd te hijgen, wijl hij banger

den vraten muil der nachten tegenglijdt.

Laag hangt het over de aarde en plet de lucht,

die schroeiend sluipt in de verdroogde longen,

soms dringt een brok door van een ver geluid,

of oude priesters hees de zielemis zongen

voor een bij het altaar plots gestorven bruid.

Al dichter schuift het, en het daalt al meer,

verstikkend is het, of klauwen het hart omklemmen,

het lijkt of de tred stilt van een verschrikkelijke tijd,

nog droever kermen nu de priesterstemmen

voor hem die blijft, en door het scheiden lijdt.

Dan spalkt een poos. De trans versombert nog,

een lang geheel vaart door hardvochtige aarde,

de heuvelen sidderen op onwrikbare steun,

en door het gebladerte klaagt akelig het gekreun

der rampenvrucht, die het wolkgevaarte baarde.                                                                                                                                      

verwachtend dat volharding eens toch zou overwinnen;

maar voelde hoe zijn merg in dit gewest versteef,

hoe er hem elke avond minder geestdrift bleef,

hoe hij des morgens haast de kamp niet dorst beginnen.

Nu keert hij weer van het Noorden, waar schatten zijn verspild

op steppen, in de harde korst der stof gekluisterd,

waar onverschilligheid de hoogten ondersneeuwt,

en spot bijwijlen scherp om het koene pogen schreeuwt

van hem, die naar het verleidend spel der schoonheid luistert.

Wie wil, in milder oord, het leven dat hij biedt,

de warmte die hij uitstraalt, het licht door hem ontstoken,

of zal hij, altijd iemand uit het noorden zijn,

en eindelijk verdwijnen als een ijle schijn,

als een dwaalvlam, op het sluimerend moeras ontstoken?

waar gure wind een lijkzang huilt voor het bottend leven,

waar bitsige kou de sappen ongenadig stremt,

en zo de wortels met haar wurghand omklemt,

dat ook de taaiste plant er kwijnen moet en sneven.

Als uitgemergeld staan de luttele bomen daar,

na bloei-ontwaken dra in barheid-slaap gezonken,

de struiken krimpen er als verwrongen, als in pijn,

en droef zijgt uit de loden lucht een zieke schijn,

of daarin tranen van gestorven jaren blonken.

Wat bate er het blaken van zijn jongen moed en min,

het gestraal schoot nutteloos op weerbarstige rotsen,

verloren was het gegloei op dode boom en struik,

dronk hij soms, dorstig, aan de enige waterkruik,

dan deed dit ook de koude in het killend bloed omklotsen.

het werd even klaar: bekorend zon-beloven,

maar het hortte gauw op al-versmorend schof,

ik zag een glans na kort geworstel doven.

Het weent nu hier ook gelijk op het slijkig land

om het weinig schoon, dra na de ontvangst verloren,

hetzij de ochtend draalt, hetzij de avond zeilen spant,

ik blijf steeds het driestig regendruisen horen.

Mijn liefdevogel, eens door het licht gewekt,

en orgelend op de hoogste bomentoppen

den dag ten groet, ligt koud en stram gestrekt,

wijl grote tranen op het lijkje droppen.

de voorwacht van het vlammenheir steeg kwijnend,

maar week zo gauw in een dicht-gesponnen rag

van nevels, als een zee door het ijle deinend.

En, altijd regen, altijd dat getraan,

ik hoor anders niet dan het spleen-verwekkend druppelen,

ik zie anders niet dan plassen langs de baan,

waarover vlug de broze blaasjes huppelen.

Een vogel roerde, wipte omhoog, en zong,

zijn lovend lied bij het lieflijk kimmenkleuren,

hij zweeg toen het zwerk de dageraad verdrong,

en zit ineen op het ledig nest te treuren.

voor het heden, dat het vroegere gulzig zwolg,

het heden met zijn sprakeloos gevolg

van uren, reeds voor het worden cynisch grijnzend.

Uit assig spansel, dat nooit gans opklaarde,

dwarrelt de sneeuw in dwaze kolken rond,

en dekt met zijn bedrieglijk-kostbaar bont

de moedernaakte, stijfgevroren aarde.

Het sneeuwt ook in de ziel, het vriest in de borst

van hem, die staat voor eindeloze duur

van treurige avonden, onthaald door guur

lijdensgewaai langs korzelige hartekorst.

daar het licht op het Westerslagveld is verbloed,

gaan schimmen vaak voorbij in dichte stoet,

of lang-begraven doden dan verrijzen.

Het zijn al de illusies, die ter zonne vaarden

van 's morgens af, geheel de kranke dag,

doch, wachtend tevergeefs haar levenslach,

steeds op gesloten wolkenpoorten staarden.

Ook het schemeren week. De vragende ogen loken,

al wat er, even beurend, is geweest,

verslenste en werd in lijkgewaad gedoken.

niet roeren durft, bewust van het nederig arme

dat haar in eenvoud kleedt. Weer zal geen zon

de winteraarde als jonge moeder warmen.

Geen vrolijkheid zal fladderen door het ruim,

geen zoelte wuiven van verweekt erbarmen,

en het leven zal weer ongevoelig zijn

voor hen die aan zijn poort een aalmoes kermen.

Bevangen sta ik voor het onbekende,

wat hoe ik dringend vrage, of speurend wende,

wie weet wat uit die sfinxen-uren groeit?

Mijn God, voor u al wat mij zal doen treuren,

voor u al wat, misschien, mij op zal beuren

daar met de dag het bestaan in u vervloeit.

ik ontwaar u in het kleinste en grootste tevens,

ik voel u wijl ik slaap, ik zie u wijl ik waak,

gij zijt de adem, de geest, het hart mijns levens.

Al wat ik diep vereer in het wit paleis

van mijn liefde, is slechts wanhopig klampen

aan vormen, waarin vaag uw hoofd verfijnt,

lijk de Alpentop in licht-gedrenkte dampen.

Ik omhels u telkens, wen ik iemand aan

mijn boezem prang, die zwoegt om meer begeren,

u zoen ik zo ik vervoerd het schepsel kus,

u zie ik uit elke windstreek naar me keren.

God, zie mijn ogen laai, mijn wangen rood,

God, zie mijn mond droog, snakkend naar uw teugen,

God, zie mijn armen strekken naar u....God,

het is het enig woord, dat blijft in mijn geheugen.

het gepeins, dat de bekoring sluw mijn trots kan hullen

in bedelaarsgewaad, en hij, na valse peis,

ook des te uitdagender zijn oorlogskreet zal brullen.

Dat het kan huichelen zijn van de verwende mens,

die ik zo weinig ken, om het waken te misleiden

van een slagvaardige geest, en over rede-grens

het gewaande machtgebied vermetel uit te breiden.

Zo zou ik uw gena verderven tot een gif?

uw streling tot een steek? En tot vermaledijden

uw zoenend woord? O God, die toch in het wankelend rif

een ziel ziet, licht, och licht in die bekoringstijden.

in het geheimste speurt naar mijn verholenste wezen,

o God, wiens herdersstem door zondenzwart me riep

naar het licht, dat uit uw graf met Pasen kwam gerezen.

Gij ziet hoe ik, bewust van het nietig-kleine in mij,

mijn hoogmoed buig en breek en brijzel voor uw voeten;

hoe ik, omgord met de schort van schaamte, niet tot bij

uw altaar naderen durf, en rouwend poog te boeten.

Maar soms flakt nog uit dood-gemeenden krater vuur,

en hoor ik uit het dal van menselijk vernederen

dezelfde schreeuw, als toen ik, in het opstandsuur,

met opgestoken hoofd uw grootheid dorst braveren.

geopend, leidt naar het hart, dat ophield bang te kloppen;

uw hart dat bij de dood nog de smaad des levens leed,

en al het zwoegend wee der wereld wou verkroppen.

Ik sierde er de nagels mee, gebeukt in voet en hand,

en iedere wond, gescheurd door puntige geselbollen;

ik strooide ze in het geplooi van de linnen lendeband,

waartussen purperig de strepen bloed verstollen.

Wat zoudt ge schoon zijn, Heer, zo koninklijk getooid

met keurgesteenten, die ik schraapzuchtig zou vergaren;

wellicht dat hun geflonk de zoon des nachts, die nooit

u zien wilt, toch naar het kruis, waarop Ge wacht, deed staren.

de tranen, die ik aan de voet van het kruis mag plengen,

verdiamanten bij hun trage droppelval,

om ze U als offer van berouw en min te brengen.

Ik maakte er van een kroon, en zette ze in de plaats

der doornen, die ik voorzichtig van uw hoofd zou nemen;

uw hoofd, bezoedeld door het zoenen des verraads,

dat kruipend U in den Olijvenhof kwam flemen.

Ik vormde er mede een glans-krans om uw ogen,

die, gesloten in de nacht, naar later dagen blikken,

uw ogen die ik gestaag toch naar me turen zie,

zo droef, veel droever dan de snijdendste uwer snikken.

naar het woeste,  waar het weerspannig diertje dwaalde,

Hij was het die, bij het blaten van het lam,

bewogen boog, het teer in de armen nam,

het streelde, en sprak als nooit een moeder taalde.

Hij plaatste het op zijn schouder, en ging voort

naar de warme stal. Daar legde Hij het zachte

in geurig hooi. Zijn goed, bemoedigend woord

herwekte vrede, die redeloos scheen gesmoord,

weer zonk er rust met peis van zoenings-nachte.

Mijn Herder, ik dool hier zolang reeds om,

hoor toch mijn kreunen door het zwijgen der woestijne;

waar is uw weg, mijn Heer, mijn Redder? Kom,

en blijf bij mij. Zie, hoe ik berouwend krom;

leid mij naar huis, en lenig mijn pijne.

dat klanken uitstoot zonder orde of samenhang,

en toch wil spreken onder diepe-ontroeringsdrang,

mijn ogen tranend in het inspaningsrood gezichtje.

O, ik wilde woorden, scherp als doornen, die uw hoofd

doorboorden; zinnen, die lijk de ijzeren bouten priemen;

snikken, die door het hart, gelijk de speren, vliemen,

en kreet als bliksem, die de wolken heeft gekloofd.

Ik zou prangen in mijn spraak het onmeetbare uwer pijnen,

in hare stroefheid uw gebergte-bewegende wee,

in hare smalle groef de smaad- en lasterzee,

ik zou in haar akelig zwart het daglicht doen verdwijnen.

Maar ach. Al wat ik zeg is hard, onwaardig, droog,

en wordt haast voor het onbeschrijfelijke een schennis,

vergeefs zoek ik iets groots in menselijke-kleine kennis,

en zwijg, zo het hulpeloos wicht na moeitevol gepoog.

der avondzon, dat door de smalle ramen zeefde,

omgloorde onzeggelijk zoet zijn goedig aangezicht,

waarop de weerschijn van des Vaders glorie zweefde.

Hij nam de kelk en zegende. Ademloos zagen, dicht

bijeengedrongen, zijn apostels het aan, en beefden

van schroom. Zij hoorden dat bij het maal, hen aangericht,

de Meester onder spijs- en drankgedaante leefde.

O sacrament, in u is tederheid die trekt,

in u is grootsheid die bevreesden eerbied wekt,

doch boven alles liefde en hemel-mild erbarmen.

Het ontzag weerhoudt de mens; maar sterker dringt de min

de ziel naar u, haar al, haar einde en haar begin,

o schenk uw schatten aan de in nood verkerende armen.

Veel leed heb ik geproefd: en telkens was het wranger;

en telkens walgde ik meer voor iedere nieuwe dronk;

en telkens hield mijn tong de bittere nasmaak langer,

wijl het scheen alsof er vuur in mijn longen zonk.

Weer naakt het naakte lot, en biedt de beker. Banger

nog beid ik zijn bevel, dat steeds als doodsmare klonk;

is nu het avonduur van groter weeën zwanger,

en wacht me slechter teug dan ooit beproeving schonk?

Toch wil ik uw moer, o smart, niet weren. Ik zal ze drinken,

al zoent er niemand meer mijn afgezengde mond,

al voel ik de liefde dood in de warme boezem zinken,

al sterft haar dierbaarste kind, de hoop, naast haar spond.

Mijn hart, klop niet zo wild. Mijn ziel, schrei niet zo bange,

of wenst gij dat ik het kleed der lafheid om u hange?

plechtstatig in de jarentoren: droef

verwijten om een plots ontijdig sterven,

ver vervaagt het weg in het zoevend windgewoef

van ballingsheimwee langs verwaarloosde erven.

Door de nauwe straat gaat op het bronzen-bonzen

de lange lijkstoet in de rullen mist,

dof boft de stap der dragen, die moe bukken:

want bij het lijk ligt ook in de loden kist

al wat het eens aan raadsels wilde ontrukken.

Doods klompt het huis bij het vroege duister-vallen,

geen licht verguldt de ruit. Geen meisjeszang

verheerlijkt nog de liefde op het snarenbeven,

de deur staat gapend. Kelderig kuilt de gang,

er zit een rif bij het ledig bed van het leven.

En elke avond luiden de urenklokken

voor hem die zonk bij de eerste bonk ten grond,

zo een spijker wijkt voor het fors-getroffen drevel,

dan huilt vervaart de sterk-gebande hond,

zijn dode meester roepend door de nevel.