Gent, donderdag 2 april. Op de voorstelling van het boek Ik ben Iemand/Niemand een roman over Emelie en haar gezin die in armoede leven getuigt Caro Bridts, ervaringsdeskundige. Dit boek is zeer goed en spannend geschreven, zegt ze, zo goed dat ik het helemaal uitgelezen heb en dat is me in mijn hele leven nog nooit gelukt. Uit haar verhaal blijkt dat mensen in armoede zich kunnen herkennen in deze roman van Guy Didelez en Lieven De Pril. En dat is nieuw in de Vlaamse literatuur.
Waarom lezen mensen in armoede bijna nooit? Omdat boeken te duur zijn? Omdat ze niet geleerd hebben hoe je een bibliotheek binnenstapt, hoe je een boek kunt opzoeken en ontlenen? Zeker en vast. Maar er is meer. Mensen in armoede hebben meestal de indruk dat boeken niets met hun leven te maken hebben.
Caro raakte dan ook de kern van de zaak aan: als je iets van jezelf kunt herkennen in een boek, als je begint mee te voelen met de hoofdpersonages, dan lees je het in één adem uit. Maar het omgekeerde is ook waar: boeken die je niets zeggen, lees je niet uit.
Dit proces begint al in de klas. In schoolboekjes gaan vader en moeder werken, de kinderen spelen met hun vriendjes in de tuin, ze hebben elk een hobby en gaan samen op reis. Hierin herkennen kinderen die in armoede leven zichzelf en hun gezin niet. Ze leren dus ook niet dat teksten over hun eigen leven, over zichzelf kunnen gaan.
Ik kwam ooit in contact met een meisje van 9 jaar dat technisch perfect kon lezen. Als je haar achteraf echter vroeg waarover die tekst ging, kon ze daar niets over vertellen. Ze had alleen de lettertekens geleerd en las Nederlands als iemand die Latijn zou lezen zonder de betekenis ervan te kennen. Van begrijpend lezen of opstel bracht ze niets terecht.
Extreem zul je zeggen, maar het schetst de problematiek waar veel kinderen in armoede mee worstelen. Kinderen uit arme gezinnen komen op school in contact met een wereld die ze niet kennen. Ze leren ook lezen over die onbekende wereld en het is voor hen een enorme opgave om enigszins aansluiting te vinden bij die wereld. Het meisje in kwestie had het uiteindelijk opgegeven en alleen technisch leren lezen.
Literatuur waar mensen in armoede zich in herkennen is dus van levensbelang om aansluiting te vinden bij de samenleving. Om te ontdekken dat boeken over het leven gaan, dat je in goede teksten iets kunt leren over jezelf en over hoe de samenleving over jou denkt. Guy Didelez en Lieven De Pril verdienen in die zin alle lof.
Achtergrond op http://www.ikbeniemandniemand.be Het boek wordt door het Vlaams Netwerk aangeboden aan de gezinnen die in armoede leven. Dit met steun van de Vlaamse Gemeenschap.
14-04-2009 om 00:00
geschreven door de redactie 
|
