Schriftelijke taalproblemen bij leerlingen van Natuurwetenschappen
22-05-2017
Taalproblemen bij leerlingen (3)
Het meest voorkomend probleem
bij de leerlingen zijn de vaktaalwoorden. In alle vakken komt dit probleem vaak
voor. Voor het vak Natuurwetenschappen bijvoorbeeld kan de leerkracht aan een
leerling vragen wat fotosynthese betekent. Als de leerling het niet beseft dat
fotosynthese een proces is, zal de informatie die hij/zij krijgt niet op de
goede plek terechtkomen. Als leerkracht is het dan aan jou om zulke woorden te verduidelijken. Hierbij
kan de leerkracht fotosynthese bijvoorbeeld vergelijken met het koken van aardappelen,
om zo het woord proces aan te leren aan de leerlingen.
Daarbij worden er soms korte
zinnen in schoolboeken gebruikt om de tekst grammaticaal minder complex te
maken, maar dat maakt integendeel de tekst eerder onleesbaar dan makkelijker. Het
vereenvoudigen van teksten is dan ook geen alternatief, want daarmee ontneem je
de kans van de leerlingen om zich de (vak)taal eigen te maken. In mijn vorige blog had ik als tip gegeven dat in zulke gevallen andere
schoolboeken (handboeken en werkboeken) aangeraden wordt die meer bestemd zijn voor
taalzwakke leerlingen.
Bovendien moet een leerkracht ook taalgericht vakonderwijs kunnen geven.
Bij taalgericht vakonderwijs wordt naast vakdoelen de taalvaardigheid expliciet
benoemd. Uitgangspunt van taalgericht vakonderwijs is dat taal, leren en denken
onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Die vak en taaldoelen
worden gelijktijdig ontwikkeld via contextrijk onderwijs: vol interactie en met
taalsteun.[1]
Zo kan een leerkracht Natuurwetenschappen de leerlingen tijdens een experiment enkele
woorden aanleren en deze dan ook laten gebruiken in een verslag dat ze aan het
einde van de les moeten schrijven. Het is best wel aangeraden om de aangeleerde
nieuwe woorden op het bord te noteren, zodat de leerlingen ook weten hoe de
woorden geschreven worden. Zo kan je de leerlingen op een interactieve manier
nieuwe woorden aanleren.
Interactie is bij het leerproces
een heel belangrijke term. Er wordt steeds meer contextrijk onderwijs gegeven,
maar interactief onderwijs niet altijd. Als leerkracht moet je de leerlingen de
gelegenheid geven om bijvoorbeeld over een stof in discussie te gaan. Het enige moment waarop je echt
communicatie hebt is als twee mensen de taal even goed of even slecht spreken.
(Margaret Mead)
Ook een thema visueel maken is heel belangrijk voor de leerlingen. Zo
kan het maken van schemas de leerlingen enorm helpen.
Verder kunnen verbetersleutels bij een taak of eventueel bij een toets
de taalzwakke leerlingen helpen. Als je na een toets of een opdracht aan de
leerlingen een verbetersleutel geeft en hun eventueel verplicht om de
toets/taak te verbeteren, kan dit hun schrijftaal bevorderen. Wat wel als leerkracht
belangrijk is, is dat je het taalniveau van je leerlingen moet weten en zo te
werk moet gaan.
Als leerkracht
is het de bedoeling dat je het niveau van taalzwakke leerlingen in je klas op
hetzelfde niveau brengt met de leerlingen die goed zijn in taal. Hiervoor hoef
je niet per se de moeilijke woorden te vervangen, maar je kan dit ook op andere
manieren doen zodat hun niveau van Nederlands niet verlaagd zal worden. Zo blijkt
uit mijn enquête, die ik had opgesteld, dat op een trage manier praten en het
gebruik maken van korte zinnen de taalzwakke leerlingen kunnen helpen. Ook het
besteden van veel tijd aan het uitleggen van woorden is een manier van hulp aanbieden.
Bovendien is het
ook belangrijk dat de leerkrachten de leerlingen steeds moeten aanraden en
zelfs moeten dwingen om boeken, teksten, verhalen, sprookjes, enz. te lezen. Uit
een onderzoek blijkt dat hardop lezen een positieve effect heeft op het woordenschat.
Daarnaast verbeter je zo ook je zinsbouw.
Men moet wel weten dat zolang de leerlingen buiten de klas geen Nederlands
leren praten, hun situatie niet zal verbeteren.
"De analfabeet van de 21e eeuw is niet degene die niet kan lezen of schrijven, maar degene die niet kan leren, afleren en opnieuw kan leren. (Alvin Toffler)
Verder zijn er bepaalde
cursussen die aangeraden kunnen worden aan leerkrachten die in een klas veel
taalzwakke leerlingen hebben. De cursussen zijn door een aantal leerkrachten
(de Werkgroep Wetenschappen BOOM) in een vereniging (v.z.w.) gemaakt die menen
dat sommige publicaties moeilijk zijn voor sommige leerlingen (vooral voor
leerlingen van de B-stroom). Deze cursussen
bieden vooral leerstof aan op het niveau van de leerlingen, zijn in een
werkvorm die hen aanspreekt en hen uitnodigt tot zelfwerkzaamheid. De moeilijke
woorden in deze cursussen zijn niet uitgehaald zodat het niveau van Nederlands
niet verlaagd zal worden, maar integendeel hebben deze leerkrachten veel uitleg
aan de moeilijke woorden toegevoegd. Bovendien is er ook veel afbeeldingen terug
te vinden in deze cursussen als visueel beeld voor de leerlingen.
Ook het feit dat
sommige leerlingen uit het 4de leerjaar rechtstreeks in 1B
terechtkomen heeft geen zin. Diploma basisonderwijs zouden ze zeker op zak
moeten hebben voor ze aan het secundair onderwijs beginnen. Indien dit niet gebeurt, krijgen
ze het moeilijker en moeilijker en haken ze af. Het gevolg daarvan is dat ze
schoolmoe worden.
We hebben om te starten ook al een reeks extra's toegevoegd aan uw blog, zodat u dit zelf niet meer hoeft te doen. Zo is er een archief, gastenboek, zoekfunctie, enz. toegevoegd geworden. U kan ze nu op uw blog zien langs de linker en rechter kant.
U kan dit zelf helemaal aanpassen. Surf naar http://www.bloggen.be/ en log vervolgens daar in met uw gebruikersnaam en wachtwoord. Klik vervolgens op 'personaliseer'. Daar kan u zien welke functies reeds toegevoegd zijn, ze van volgorde wijzigen, aanpassen, ze verwijderen en nog een hele reeks andere mogelijkheden toevoegen.
Om berichten toe te voegen, doet u dit als volgt. Surf naar http://www.bloggen.be/ en log vervolgens in met uw gebruikersnaam en wachtwoord. Druk vervolgens op 'Toevoegen'. U kan nu de titel en het bericht ingeven.
Om een bericht te verwijderen, zoals dit bericht (dit bericht hoeft hier niet op te blijven staan), klikt u in plaats van op 'Toevoegen' op 'Wijzigen'. Vervolgens klikt u op de knop 'Verwijderen' die achter dit bericht staat (achter de titel 'Proficiat!'). Nog even bevestigen dat u dit bericht wenst te verwijderen en het bericht is verwijderd. U kan dit op dezelfde manier in de toekomst berichten wijzigen of verwijderen.
Er zijn nog een hele reeks extra mogelijkheden en functionaliteiten die u kan gebruiken voor uw blog. Log in op http://www.bloggen.be/ en geef uw gebruikersnaam en wachtwoord op. Klik vervolgens op 'Instellingen'. Daar kan u een hele reeks zaken aanpassen, extra functies toevoegen, enz.
WAT IS CONCREET DE BEDOELING??
De bedoeling is dat u op regelmatige basis een bericht toevoegt op uw blog. U kan hierin zetten wat u zelf wenst.
- Bijvoorbeeld: u heeft een blog gemaakt voor gedichten. Dan kan u bvb. elke dag een gedicht toevoegen op uw blog. U geeft de titel in van het gedicht en daaronder in het bericht het gedicht zelf. Zo kunnen uw bezoekers dagelijks terugkomen om uw laatste nieuw gedicht te lezen. Indien u meerdere gedichten wenst toe te voegen op eenzelfde dag, voegt u deze toe als afzonderlijke berichten, dus niet in één bericht.
- Bijvoorbeeld:
u wil een blog maken over de actualiteit. Dan kan u bvb. dagelijks een bericht plaatsen met uw mening over iets uit de actualiteit. Bvb. over een bepaalde ramp, ongeval, uitspraak, voorval,... U geeft bvb. in de titel het onderwerp waarover u het gaat hebben en in het bericht plaatst u uw mening over dat onderwerp. Zo kan u bvb. meedelen dat de media voor de zoveelste keer het fout heeft, of waarom ze nu dat weer in de actualiteit brengen,... Of u kan ook meer diepgaande artikels plaatsen en meer informatie over een bepaald onderwerp opzoeken en dit op uw blog plaatsen. Indien u over meerdere zaken iets wil zeggen op die dag, plaatst u deze als afzonderlijke berichten, zo is dit het meest duidelijk voor uw bezoekers.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken als dagboek. Dagelijks maakt u een bericht aan met wat u er wenst in te plaatsen, zoals u anders in een dagboek zou plaatsen. Dit kan zijn over wat u vandaag hebt gedaan, wat u vandaag heeft gehoord, wat u van plan bent, enz. Maak een titel en typ het bericht. Zo kunnen bezoekers dagelijks naar uw blog komen om uw laatste nieuwe bericht te lezen en mee uw dagboek te lezen.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met plaatselijk nieuws. Met uw eigen blog kan u zo zelfs journalist zijn. U kan op uw blog het plaatselijk nieuws vertellen. Telkens u iets nieuw hebt, plaats u een bericht: u geeft een titel op en typt wat u weet over het nieuws. Dit kan zijn over een feest in de buurt, een verkeersongeval in de streek, een nieuwe baan die men gaat aanleggen, een nieuwe regeling, verkiezingen, een staking, een nieuwe winkel, enz. Afhankelijk van het nieuws plaatst u iedere keer een nieuw bericht. Indien u veel nieuws heeft, kan u zo dagelijks vele berichten plaatsen met wat u te weten bent gekomen over uw regio. Zorg ervoor dat u telkens een nieuw bericht ingeeft per onderwerp, en niet zaken samen plaatst. Indien u wat minder nieuws kan bijeen sprokkelen is uiteraard 1 bericht per dag of 2 berichten per week ook goed. Probeer op een regelmatige basis een berichtje te plaatsen, zo komen uw bezoekers telkens terug.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met een reisverslag. U kan een bericht aanmaken per dag van uw reis. Zo kan u in de titel opgeven over welke dag u het gaat hebben, en in het bericht plaatst u dan het verslag van die dag. Zo komen alle berichten onder elkaar te staan, netjes gescheiden per dag. U kan dus op éénzelfde dag meerdere berichten ingeven van uw reisverslag.
- Bijvoorbeeld:
u wil een blog maken met tips op. Dan maakt u telkens u een tip heeft een nieuw bericht aan. In de titel zet u waarover uw tip zal gaan. In het bericht geeft u dan de hele tip in. Probeer zo op regelmatige basis nieuwe tips toe te voegen, zodat bezoekers telkens terug komen naar uw blog. Probeer bvb. 1 keer per dag, of 2 keer per week een nieuwe tip zo toe te voegen. Indien u heel enthousiast bent, kan u natuurlijk ook meerdere tips op een dag ingeven. Let er dan op dat het meest duidelijk is indien u pér tip een nieuw bericht aanmaakt. Zo kan u dus bvb. wel 20 berichten aanmaken op een dag indien u 20 tips heeft voor uw bezoekers.
- Bijvoorbeeld:
u wil een blog maken dat uw activiteiten weerspiegelt. U bent bvb. actief in een bedrijf, vereniging of organisatie en maakt elke dag wel eens iets mee. Dan kan je al deze belevenissen op uw blog plaatsen. Het komt dan neer op een soort van dagboek. Dan kan u dagelijks, of eventueel meerdere keren per dag, een bericht plaatsen op uw blog om uw belevenissen te vertellen. Geef een titel op dat zeer kort uw belevenis beschrijft en typ daarna alles in wat u maar wenst in het bericht. Zo kunnen bezoekers dagelijks of meermaals per dag terugkomen naar uw blog om uw laatste belevenissen te lezen.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken uw hobby. U kan dan op regelmatige basis, bvb. dagelijks, een bericht toevoegen op uw blog over uw hobby. Dit kan gaan dat u vandaag een nieuwe postzegel bij uw verzameling heeft, een nieuwe bierkaart, een grote vis heeft gevangen, enz. Vertel erover en misschien kan je er zelfs een foto bij plaatsen. Zo kunnen anderen die ook dezelfde hobby hebben dagelijks mee lezen. Als u bvb. zeer actief bent in uw hobby, kan u dagelijks uiteraard meerdere berichtjes plaatsen, met bvb. de laatste nieuwtjes. Zo trek je veel bezoekers aan.
WAT ZIJN DIE "REACTIES"?
Een bezoeker kan op een bericht van u een reactie plaatsen. Een bezoeker kan dus zelf géén bericht plaatsen op uw blog zelf, wel een reactie. Het verschil is dat de reactie niet komt op de beginpagina, maar enkel bij een bericht hoort. Het is dus zo dat een reactie enkel gaat over een reactie bij een bericht. Indien u bvb. een gedicht heeft geschreven, kan een reactie van een bezoeker zijn dat deze het heel mooi vond. Of bvb. indien u plaatselijk nieuws brengt, kan een reactie van een bezoeker zijn dat deze nog iets meer over de feiten weet (bvb. exacte uur van het ongeval, het juiste locatie van het evenement,...). Of bvb. indien uw blog een dagboek is, kan men reageren op het bericht van die dag, zo kan men meeleven met u, u een vraag stellen, enz. Deze functie kan u uitschakelen via "Instellingen" indien u dit niet graag heeft.
WAT IS DE "WAARDERING"?
Een bezoeker kan een bepaald bericht een waardering geven. Dit is om aan te geven of men dit bericht goed vindt of niet. Het kan bvb. gaan over een bericht, hoe goed men dat vond. Het kan ook gaan over een ander bericht, bvb. een tip, die men wel of niet bruikbaar vond. Deze functie kan u uitschakelen via "Instellingen" indien u dit niet graag heeft.
Het Bloggen.be-team wenst u veel succes met uw gloednieuwe blog!