Een tour door het binnenland is een aanrader! Je kan naar inlandse dorpen van Indianen of Marrons. Beiden zijn de moeite, je kan het leven daar meemaken, midden in het oerwoud zonder veel voorzieningen. Wel rekening houden dat je geen contact met het thuisfront kan hebben (geen telefoon en gsm bereik) De binnenvlucht kost wel iets, maar de trip loont zeker de moeite. Ik heb de kans gekregen om een dagje in een polikliniek door te brengen, maar dit moet je vooraf aanvragen. In een kleine polikliniek werkt enkel een verpleegkundige. Zij kan via eenn radiozender steeds advies aan arts vragen. De arts komt 1x/maand naar het inlandse dorp. Bij dringende of ernstige problemen, wordt de patiënt overgevlogen naar Paramaribo,... als er tenminste een vliegtuigje kan landen... Tijdens mijn verblijf was er erg veel regenval waardoor de (korte) landingsbaan gesloten werd. De overheid is in onderhandeling om een helikopter voor het binnenland te voorzien.
In Paramaribo is er sinds november 2010 een - moderne - bioscoop. Je kan er veel goede, bekende en recente films gaan zien, dit is zeker een leuke afwisseling. De film die ik ben gaan zien (The King's Speech) was de orginele Engelse versie zonder ondertitels.
Normaal is het 'de korte droge tijd' nu, maar ook hier ondervindt men een klimaatsverandering en heeft het al heel veel geregend, dus een goede regenjas en paraplu heb je hier wel nodig. Ondanks de regen blijft het echter altijd warm.
Je hebt hier verschillende grootwarenhuizen (de Combé Markt op de Grote Combéweg is de voordeligste), vele Chinese winkels (deze zijn altijd open, ook op zondag) en ook veel leuke eetplaatsen. Aan het water heb je het " 't Vat", daar kan je dagelijks een 'menu van de dag' eten voor 25 SRD, is een soepje-hoofdschotel-dessert. In het guesthouse 'Zus en Zo' kan je ook lekker eten, is er erg gezellig. Daar kan je ook fietsen huren.
In de Prins Hendrikstraat kan je gaan zwemmen voor 10 SRD, je kan er ook eten aan voordelige prijzen. Het betreft een openluchtzwembad met ligzetels die onder een afdak staan (dit is goed voor de zon en vooral plotse regenval).
Je kan naar de dolfijnen gaan kijken via diverse touroperators aan 25 euro pp, maar je kan dit ook doen door een bootsman aan te spreken, voor enkele SRD's brengt hij je naar de dolfijnen, is zeker zo leuk. In de 25 euro zitten wel 2 drankjes en een versnapering.
Morgen ga ik afscheid nemen van mijn stageplaats, met pijn in het hart! Het zal een grote aanpassing zijn om teug op eigen afdeling te moeten werken..
Suriname is een aanrader, ik zou het zeker terug doen!
op stage verloopt alles prima! het is hier echt aangenaam werken! Ik heb mijn presentatie over chemotherapie in patiënteninformatie gegeven. Er is 49 man komen luisteren, ook nog veel vragen gekregen nadien, was een leuke ervaring. Mijn uren stage zitten er bijna op. Ik ga deze week nog verder helpen met de chemo-patiënten en volgende week mag ik met de hoofdverpleegkundige, broeder Madsehan (is ook gids), mee naar het binnenland. Daar kan ik wat van de cultuur opsnuiven.
Dit week-end eens niet voor school gewerkt. Het was erg mooi weer en ik ben zaterdag met collega's van het Sint Vincentiusziekenhuis gaan shoppen. Op de Combé weg heb je een erg groot warenhuis, De Combé markt,, hier komt voornamelijk de locale bevolking, maar je hebt er bijna alles en is voordeliger dan het warenhuis 'Tulip', hier heb je alles, is erg mooie winkel, maar duurder. De Combé markt moet gezien hebben als je in Paramaribo verblijft, hier is een gezellige zuiderse drukte. Op zondag ben ik met de fiets naar Nieuw Amsterdam gefietst, mooie tocht, indien je fietstocht wil maken, huur je best voor deze tocht een met versnellingen... de brug over het kanaal is erg stijl.. Het fort in Nieuw Amsterdam is de moeite! Ik heb de geschiedenis van hier van de directeur gekregen, is gids (doet dit gratis), was erg interessant!
op woensdag hebben we ambulante patiënten voor chemotherapie gekregen. Patiënten met borstca, kunnen hier gemakkelijk aan hun cytostatica geraken, komt hier redelijk veel voor. Een patiênt met een gemetastaseerd prostaatca, komt voor Taxotère, dit is hier bijna niet te verkrijgen. Deze patiënt heeft het geluk erg welstellend te zijn, een broer apotheek in Nederland en een broer piloot bij KLM te hebben, zodat hij via Nederland zijn medicatie kan laten overbrengen. de patiënt betaalt deze behanding zelf. Hij heeft voor zijn botmetastasen radiotherapie in Nederland gekregen. De patiënten konden niet op de 'chemokamer' opgenomen worden want daar was net iemand overleden. Dus dan maar op een stoel in de gang. De chemobereiding is ook nog steeds met weinig bescherming in een lokaaltje waar de andere medicatie wordt klaargezet... de hoofdverpleger doet dit alleen en andere collega's moeten dan even uit de buurt blijven, nadien verlucht hij deze plaats. Van de apotheek heb ik vernomen dat Adriamycine, Cyclofosfamide en 5 FU redelijk gemakkelijk te verkrijgen is, al de andere producten moeten besteld worden in het buitenland met lange wachttijden en hoge kostprijs. De TXT patiënt heeft als eerste de informatiebrochure meegekregen, hij zal dit thuis doornemen en bij volgende opname feedback geven aan broeder Madsehan. Ik heb de brochure mondeling toegelicht.
Er is nog slecht nieuws gemeld aan patiënt en zijn familie, de familie mag langer blijven dan de vastgestelde bezoekuren. er zal ook pijnstilling gestart worden. Indien nodig mag de verpleging 5M+ geven.
Hier op de afdeling wordt er soms parenterale voeding iv gegeven. Eerst wordt er steeds geprobeerd met bijvoeding, zij maken deze zelf volgens de instructies van de voedingsdeskundige: bestaat uit Nutripoeder, Protifar en water. patiênten worden hier ook erg goed opgevolgd. Soep wordt steeds 30à60 minuten voor de warme maaltijd 's middags bedeeld. De bijvoedingen worden om 10u in de ochtend en 15u namiddag gegeven.
donderdag 24/3 vandaag hebben we verschillende opnamens gehad voor chirurgie, bij ons enkel patiënen naar huis en op chirurgie geen plaats. Een patiënt met ischemie en gangreen thv voet, moet een amputatie ondergaan. Geen van de verpleegkundigen vinden dit een probleem, zij zullen dit week-end goed voor deze man zorgen. Bij problemen mogen ze raad aan de verpleegkundigen van chirurgie vragen, dus hoeven ze zich geen zorgen te maken.(zou bij ons in België anders zijn, denk ik) De assistent Dr Punwasi heeft les over pneumonie gegeven, de collega's die nog in opleiding zijn (verschillende zijn ziekenhuisassistent en studeren voor verpleegkundige terwijl ze werken) moeten deze les laten aftekenen. Na de les heeft de arts aan elk een vraag gesteld om te zien of ze geluisterd hebben en de les begrepen hebben. Was interessant. Vandaag veel ECG genomen, leerstof ECG van Bart Van Olmen is al goed van pas gekomen.
vrijdag 25/3 feestdag hier, rustig werken, verschillende patiënten naar huis, geen opnamens gepland. Laatste dag van de assistent Dr Punwasi, jammer, erg vriendelijke arts. Hij zegt dat hij op deze afdeling vooral heeft geleerd om slecht nieuws te brengen. Heeft hem veel bijgebracht, ook nauwe band met de patiënten. Hij gaat nu op stage in een ander ziekenhuis in Suriname en nadien als hij internist is, gaat hij naar Nederland of België, afhankelijk waar hij terecht kan, om zich verder te specialiseren (waarschijnlijk nefrologie) Nu is er geen zaalarts meer. Is jammer, de andere internisten komen op maandag, woensdag en vrijdag. ze mogen wel steeds gebeld worden.
Vandaag weer leuke dag gehad! Opname met sikkelcelanemie patiënt, hier is de behandeling toch een beetje anders dan bij ons. Het pijnbeleid is hier met Voltaren IM. De jonge man was de prikken beu en is naar huis gegaan zonder meer... Rond de middag heb ik mijn presentatie over handhygiëne op de afdeling toegelicht. Ringen en uurwerken zijn hier ook verboden, maar niet iedereen houdt zich hieraan momenteel. Op elke kamer is er nu een wasbak voor de verpleging met zeep en handdoek (zeep met handpomp). Op de chemokamer heeft men nu handalcohol in pomp gezet en waarschijnlijk zal dit op elke kamer komen. de onkosten zijn voorgelegd aan de apotheek. De directie heeft het al goedgekeurd, maar de apotheek moet het willen bestellen... Ook weggeweest met een patiënt voor ct hersenen naar een ander centrum, waar uitsluitend onderzoeken worden gedaan. Is een heel mooi centrum, waar je voor bijna alle onderzoeken terecht kan. Morgen zou er ambulant een patiënt komen voor chemotherapie, ik hoop dat hij komt. De patiënt die gisteren verwacht werd, heeft niets laten weten. Op pediatrie zijn er enkele hematologische patiëntjes, die momenteel enkel met transfusie en trombocyten behandeld worden.
Er is heel veel oproer in het ziekenhuis ivm betaling. Er is geen geld om het personeel deftig te betalen. er staat elke dag wel een artikel in de krant over hoe acuut de siruatie is.
Vanmorgen iedereen stipt op dienst voor het ochtendgebed en de briefing, aanvullend met de verpleegkundige aandachtspunten. Vandaag beginnen ook 2 stagiaires van Suriname voor 1 maand stage op de afdeling, zij volgen de verpleegkundige opleiding in de verpleegschool aan het zieknhuis.Hier krijgen ze 1 maand les en 1 maand stage. Voor de verpleegkundige die een bijkomende opleiding willen volgen weten nooit lang vooraf wanneer deze start en wanneer deze eindigt... Een collega heeft 1 herexamen en weet niet wanneer deze doorgaat, misschien maart, misschien april? Waarschijnlijk voor de zomer... Dit week-end zijn er 2 patiënten overleden, 1 verwachte (de pt met ALL) en 1 onverwacht. De verpleegkundigen maakten hier niet zoveel van, hoort bij het leven... de arts was wel erg onder de indruk. Normaal was er een ambulante patiënt gepland voor chemotherapie maar hij is niet opgedaagd, misschien komt hij morgen? Vandaag heeft een patiënt bijkomende onderzoeken gehad om de primaire tumor te bepalen, er zijn levermeta's ontdekt, maar verdere onderzoeken hebben nog niets geleverd. Vandaag gastroscopie, heb ik bijgewoond, vriendelijke gastro enteroloog, heeft veel info aan de patiënt gegeven. De patiënt is van Suriname maar woont sinds 12 jaar met zijn kinderen in Nederland, hij wil graag hier zijn 70e verjaardag vieren en indien er behandeling mogelijk is daarna naar Nederland gaan. Indien er geen behandeling meer mogelijk is, blijft hij liever hier. Bij een andere patiënt is vandaag de diagnose van bijnierschorscarcinoom vastgesteld. De patiënt is gekend met alcoholabuses en cocaineverslaving. Morgen wordt de diagnose met de patiënt besproken en donderdag op de staf eventuele behandeling. Ik heb vandaag de procedure ivm therapie in Columbi gekregen. Ik heb, samen met de verantwoordelijke, een gesprek gehad ivm LAF kast. Er zou een gratis LAF kast ter beschikking staan in Nederland, maar er is geen geld om ze te laten overkomen... dus moeten de verpleegkundigen in afwachting de chemo op dezelfde wijze verder bereiden, de apotheek is niet onmiddellijk van plan deze taak over te nemen. Ze willen wel personeel opleiden om deze bereidingen zo veilig moeglijk uit te voeren. Ik heb ook al een tussentijdse evaluatie gehad, ze zijn erg stipt in het opvolgen van studenten. Het was een leuke dag vandaag. Ook al zijn de voorzieningen hier minimaal, doch interessant.
dag 3: dag begint zoals andere dagen, eerst ochtendgebed, overdracht van de nachtverpleging, verpleegkundige aandachtspunten van dag verpleegkundige, aangevuld door de hoofdverpleegkundige. Daarna alle patiënten goedemorgen wensen, en dan kan je met de verzorging starten tot het ontbijt er is. De maaltijden verschillen al eens, afhankelijk wanneer de keuken het eten brengt, ontbijt tussen 8 en 9u, middageten tussen 12 en 14u.. Vandaag met patiënt naar academisch ziekenhuis geweest naar kaakchirurg, tijdens zijn controle kon ik een kijkje nemen naar de afdeling oncologie, er zijn maar 3 bedden en er was momenteel geen onco-pt. Aanvankelijk zou er de RT operationeel moeten zijn, dt had ik in een artikel gelezen: in mei vorig jaar zou er een binker geleverd worden en deze zou operationeel zijn vanaf november 2010, de allereerste in Suriname, maar deze is nog niet operationeel... De radiotherapeut is nog in opleiding maar zou al behandelingen kunnen toedienen als de overheid wil... Dus moeten pt die RT nodig hebben naar Columbia, wat erg veel geld kost. Met de hoofdverpleegkundige heb ik uitgelegd hoe een kamer er bij ons uitziet, is niet zo verschillend en het belang van een LAF kast nog eens uitgelegd. Ik moet dit alles op papier zetten met veel uitleg. Met een pt naar medische beeldvorming geweest voor echo abdomen, moderne apparatuur, er was een verdacht letsel te zien, hopelijk kan er maandag as een cystoscopie doorgaan, maar dit is nog niet zeker, onderzoeken worden wel onmiddellijk gepland maar kan veel tijd vragen.
dag 4: vandaag om 9u een afspraak met de directie, over de LAF kast... en toelichting waarom je beter geen chemo bereidt zonder voorzieningen (tussen de soep en de patajes) zonder schort, masker... is een goed gesprek geweest, aangename dame. Zij zal met mijn documentje naar de apotheek gaan... hopelijk bereidt de apotheker in de toekomst de cytostatica. Ik denk dat er dan sneller een LAF kast zal komen. Mijn informatiebrochure is nagekeken, hier en daar moet ik een kleine aanpassing doen en deze zal vanaf maandag 21/2 gebruikt worden, er is dan een nieuwe opname. Ik heb gevraagd of deze niet in het Surinaams moet vertaald worden, maar zij doen dit niet, elke geschreven informatie is in het Nederlands. Af en toe een ander woord (bv te contacteren, zeggen zij: te contacten). hun Nederlands is soms wel grappig, als ze snel praten moeilijk te verstaan. Op 1/3 moet ik een presentatie over chemotherapie en informatie geven aan een kankerpatiënt geven in het ziekenhuis. Verder heb ik vandaag een staf vergadering mogen bijwonen, erg uitgebreid met verpleegkundigen en alle internisten. was zeer boeiend.
dag 5: erg zwoel weer vandaag, warm en zweten... Vandaag 2 patiënten die slecht nieuws hebben gekregen, de arts heeft dit heel goed gedaan. Heel erg eigenlijk, 2 patiënten net iets ouder dan 50j die niet meer in aanmerking kunnen komen voor therapie. 1 met ALL en 1 met CLL, voor deze pt is er geen therapie mogelijk in Suriname, geen isolatie mogelijkheden, geen breedspectrum antibiotica en dergelijke. deze pt worden normaal doorverwezen voor therapie naar Columbia, maar je moet jonger zijn dan 50jaar. de arts pleit dan voor de pt om in aanmerking te komen voor behandeling. Wat op zich ook erg is, naar een vreemd land, meestal alleen, anders te duur, waar ze alleen Spaans spreken.. Vroeger was het gemakkelijker om voor therapie naar Nederland te gaan, de meesten hebben daar familie en konden zich via de familie laten verzekeren, sinds kort is dit veranderd en hangt hier ook een hoog prijskaartje aan. Ik had in een artikel gelezen dat je beter geen kanker kan krijgen in Suriname, en dit is ook zo. Weinig behandelingsmogelijkheden, dus weinig kansen. Kanker wordt geassocieerd met doodgaan, en hier is dat ook zo. Je kan is sommige situaties chemotherapie krijgen, maar dit is heel beperkt. Patiënten met prostaatca, borstca en cervixca komen in aanmerking, soms darm en heel af en toe longca. Afhankelijk wat de arts beslist. Er wordt veel verwacht van de radiotherapie, maar dan moet die wel operationeel worden. De verpleekundigen zijn wel erg begaan met de onco-pt, zijn erg lief. men had mij gezegd dat de verpleging in Suriname 'hard' kan zijn, maar ik heb dit nog niet ondervonden. Ze zijn zeer stipt in parameters controleren, vochtbalans bij iedereen, er wordt per shitf 2x gevraagd wat ze hebben gedronken, hoeveel geplast (in urinaal) en dit wordt nauwkeurig genoteerd.
Gisteren geen internet verbinding, vandaar begint mijn dagboek pas vandaag... dag 1: dag 1 op mijn stage in het Sint Vincentius ziekenhuis te Paramaribo was best spannend! Gisteren had de taxichauffeur mij een ander ziekenhuis laten zien? het overheidsziekenhuis, erg groot. Het Sint Vincentius is privé, veel kleiner, maar toch nog erg basic, wel redelijk netjes. Chemo wordt op de afdeling gemaakt zonder LAF kast, in ruimte waar er wel wat wind is.. Dus veilig werken zit er niet in. Aan mij is gevraagd om kamer en alles voor chemotheraie zo goed mogelijk in te richten, maar zonder voorzieningen wordt dit wel erg meilijk. Verder was het een leuke dag, Celeste was erg blij, een heel leuk weerzien! De afdeling: 4 kamers van 6 bedden, 2 kamers van 2 bedden (geen gezeur voor eenpersoonskamer want is er niet). vriendelijke verpleging, alsook de patiënten. deze week heb ik afspraak met ziekenhuishygiëne en verantwoordelijke oncologie van de school, zij willen informatie over België. 21/2 start de school met een cursus oncologie voor gediplomeerden.
dag 2: om 7u eerst briefing, door nachtverpleegkundige verloop van de nacht en de vorige late, daarna door een verpleegkundige van de vroege de verpleegkundige aandachtspunten.Aan de verpleegkundige anamnese, verpleegkundige diagnose en opvolging wordt erg veel aandacht besteed. Ook de hoofdverpleegkundige volgt nauwkeurig en geeft onmiddellijk commentaar waar nodig, vind ik erg goed. Op een bord staat taakverdeling vermeld (is minder goed..), eerst verzorging door iedereen en daarna verdeling, bv ik stond in voor temperatuur en pols, iemand ander voor bd, een ander voor medicatie... 'schaftijd' staat ook vermeld, wie wanneer mag gaan eten. Er worden geen zorgen of bedopmaking of onderzoek gedaan als patiënten aan het eten zijn, dan wordt er gewoon gewacht (ook voor ECG ofzo) Als patiënt voor onderzoek wordt weggebracht, blijf je wachten tot na het onderzoek. Dokter schrijft in A5 schriftje de orders, verpleegkundige neemt dit over in verpleegkundig dossier. Met broeder Madeshan, ook hoofdverpleger en verantwoordelijke oncologie brochure besproken en werking op de afdeling. Veelal komen kankerpatiënten op de afdeling zonder ze weten dat ze kanker hebben en zonder te weten dat ze chemo gaan krijgen... Cytostatica wordt niet volledig terugbetaald door ziekenfonds en is voor vele patiënten te duur, kunnen dus geen behandeling krijgen.
Op de kinderafdeling liggen volgende week waarschijnlijk ook enkele kankerpatiëntjes, Celeste Etnel heeft gevraagd of ik daar ook een kijkje wil gaan nemen. Het was een aangename dag, alleen aan de zwoele temperatuur moet ik nog wennen.
ik ga een verpleegkundige stage doen op een afdeling interne-oncologie in het Sint Vincentius ziekenhuis te Paramaribo, Suriname. Via deze weg ga ik een dagverslag bijhouden, vooral om te observeren hoe een oncologische patiënt hier behandeld wordt.
